1
ImiÄ™ i Nazwisko
Tomasz Sidorczuk
TECHNIKI WYTWARZANIA
Temat:
Ćwiczenie nr :
Data wykonania ćwiczenia:
Statyczna próba
2
11.04.2015r.
rozciÄ…gania
Uczelnia: AKADEMIA TECHNICZNO-HUMANISTYCZNA W BIELSKU-BIAA
EJ
Rok akademicki:
Kierunek: Automatyka i Robotyka
2015/2016
Semestr: II
Grupa: 2 A
Spis treści:
1. Wstęp teoretyczny
2. Cel ćwiczenia
3. Przebieg ćwiczenia
4. Wnioski i podsumowanie
5. Bibliografia i z
ródła
Tomasz Sidorczuk ATH WBMiI AiR
2
1. Wstęp teoretyczny
Na określenie  wytrzymałość na rozciąganie składa się:
·ð Granica sprężystoÅ›ci
·ð Granica plastycznoÅ›ci i wytrzymaÅ‚ość na rozciÄ…ganie
·ð Procentowe wydÅ‚użenie i przewężenie w stosunku do wielkoÅ›ci siÅ‚y
rozciÄ…gajÄ…cej
Innymi słowy jest to odporność materiału na siły działające rozciągająco. Im większa
odporność tym większą siłę jesteśmy w stanie przyłożyć bez konsekwencji w postaci
przerwania materiału lub zmiany jego możliwości na przenoszenie sił.
Ten parametr wyznacza się przez rozciąganie próbek w odpowiednim kształcie
w specjalnym urządzeniu, które mierzy siłę rozciągania oraz zmianę położenia dwóch
krańców próbki a następnie interpretacji wyników badania.
Próbki mają kształt
·ð OkrÄ…gÅ‚e z różnymi uchwytami  dla materiałów prÄ™towych
·ð PÅ‚askie  dla blach, pÅ‚yt i ksztaÅ‚towników
·ð Lane wg. Specjalnego modelu  dla materiałów odlewanych
1) Gotową próbkę mocuje się w maszynie do przeprowadzania badań
wytrzymałościowych na rozciąganie w sposób, że jeden jej koniec osadzamy
w uchwycie stałym, drugi zaś w części ruchomej.
2) Po uruchomieniu maszyny na próbkę zaczynają działać siły (rozciąganie)
3) Próbka najpierw przekracza granicę sprężystości wchodząc w odkształcenia
trwałe.
4) Po pewnym czasie następuje zjawisko płynięcia materiału czyli
przekroczenie granicy plastyczności (nagłe wydłużenie próbki), a następnie
próbka zostaje zerwana.
Po zakończeniu badania maszyna zwraca następujący wykres, z którego wylicza się
wskaz
niki charakteryzujące własności wytrzymałościowe materiału .
Tomasz Sidorczuk ATH WBMiI AiR
3
Wyraz
na górna granica plastyczności  maksymalna wartość naprężenia
normalnego przed pierwszym spadkiem siły.
5Ø9Ü5ØRÜ5Ø;Ü 5ØAÜ
5ØEÜ5ØRÜ5Ø;Ü = [ ]
5ØFÜ0 5ØZÜ5ØZÜ2
Wyraz
na dolna granica plastyczności  jest to najmniejsza wartość naprężenia
normalnego podczas płynięcia materiału.
5Ø9Ü5ØRÜ5Ø?Ü 5ØAÜ
5ØEÜ5ØRÜ5Ø?Ü = [ ]
5ØFÜ0 5ØZÜ5ØZÜ2
Wytrzymałość na rozciąganie  jest to naprężenie odpowiadające największej sile
obciążającej Fm uzyskanej w czasie prowadzenia próby rozciągania, odniesionej do
pierwotnego pola przekroju poprzecznego próbki
5Ø9Ü5ØZÜ 5ØAÜ
5ØEÜ5ØZÜ = [ ]
5ØFÜ0 5ØZÜ5ØZÜ2
Kolejnymi wskaz
nikami, które wyznacza się przez taką próbę są wskaz
niki
charakteryzujące własności plastyczne badanego materiału czyli wydłużenie i
przewężenie próbki.
Wydłużenie względne  jest to przyrost długości próbki po rozerwaniu w odniesieniu
do pierwotnej długości próbki wyrażony w procentach.
5Ø?Ü5ØbÜ - 5Ø?Ü0
5Ø4Ü = " 100%
5Ø?Ü0
Przewężenie względne  jest to zmniejszenie powierzchni przekroju próbki w
miejscu zerwania w odniesieniu do pierwotnego przekroju wyrażone w procentach
5ØFÜ0 - 5ØFÜ5ØbÜ
5ØMÜ = " 100%
5ØFÜ0
Tomasz Sidorczuk ATH WBMiI AiR
4
2. Cele ćwiczenia:
·ð Praktyczne zapoznanie siÄ™ z statycznÄ… próbÄ… rozciÄ…gania
·ð Nauka wyznaczania wskaz
ników wynikających z próby rozciągania
3. Przebieg ćwiczenia
Podczas ćwiczenia studenci wykonali próby rozciągania 4 próbek płaskich na
starej maszynie wytrzymałościowej wyposażonej w komputer sporządzający
wykres rozciÄ…gania.
Próbki zostały wcześniej zmierzone i naniesiono na nie linie pomiarowe.
Komputer sam wylicza granice wytrzymałości na rozciąganie i wydłużenie
względne lecz wydłużenie nie jest dokładne więc oblicza się je ręcznie.
Tomasz Sidorczuk ATH WBMiI AiR
5
Stal
L = 40 mm L =53 mm Rm = 450 Mpa
0 u
S = 47.45 mm A=32.5%
0
Aluminium
L = 40 mm L =45 mm Rm = 265 Mpa
0 u
S = 47.1 mm A=12.5%
0
Tomasz Sidorczuk ATH WBMiI AiR
6
Miedz

L = 40 mm L =49 mm Rm = 280 Mpa
0 u
S = 46.6 mm A=22.5%
0
MosiÄ…dz
L = 35 mm L =50 mm Rm = 369 Mpa
0 u
S = 39,40 mm A=42.8%
0
Tomasz Sidorczuk ATH WBMiI AiR
7
4. Wnioski i podsumowanie
·ð Cele ćwiczenia zostaÅ‚y zrealizowane
·ð Podczas próby wiÄ™ksze naprężenia wystÄ™pujÄ… w miejscu przewężenia z
powodu zmniejszenia przekroju
·ð Próba może zostać unieważniona gdy:
o Próbka zerwie się po za odcinkiem pomiarowym
o Próbka nie wykaże przewężenia i wydłużenia
o Na próbce tworzy się więcej niż jedno przewężenie
·ð Wymiary próbki i sposób przeprowadzania próby rozciÄ…gania okreÅ›la
norma PN-EN ISO 6892-1
·ð Najbardziej wytrzymaÅ‚ym spoÅ›ród 4 badanych materiałów jest stal, której
wytrzymałość na rozciąganie wynosi 450 MPa. Podczas próby próbka
rozciągnęła się o 32,5 %.
·ð WytrzymaÅ‚ym materiaÅ‚em jest również mosiÄ…dz, którego wytrzymaÅ‚ość na
rozciąganie wyniosła 369 MPa, natomiast materiał ten znacznie bardziej
uległ rozciągnięciu (o 42,5%)
·ð Aluminium i miedz
wykazały podobną wytrzymałość na rozciąganie (265 i
280 MPa) podczas próby, miedz
znacznie bardziej uległa wydłużeniu
·ð WpÅ‚yw na wyniki badaÅ„ ma szybkość wykonywania próby
·ð GranicÄ™ sprężystoÅ›ci wyznacza siÄ™ umownie i jest to naprężenie wystÄ™pujÄ…ce
przy 0,05% wydłużenia względnego próbki.
·ð JeÅ›li nie widać na wykresie granicy plastycznoÅ›ci również jest ona umowna
i wynosi 0,2% wydłużenia względnego
·ð Jedynie na wykresie rozciÄ…gania stali wyraz
nie widać granicę plastyczności
Tomasz Sidorczuk ATH WBMiI AiR
8
5. Bibliografia
·ð Norma PN-EN ISO 6892-1
http://docslide.pl/documents/pn-en-iso-6892-1-proba-rozciagania-badania-w-temp-
pokojowej.html)
·ð  Statyczna próba rozciÄ…gania metali OpracowaÅ‚: dr inż. Konrad Konowalski
http://kmpkm.zut.edu.pl/pub/Ogloszenia/Konowalski%20Konrad/Skrypty/Statyczna%2
0pr%C3%B3ba%20rozci%C4%85gania%20metali.pdf
·ð Wendorff Zofia, Laboratorium materiaÅ‚oznawstwa : praca zbiorowa. Cz. 1, A
ódz
,
Wydawnictwo Politechniki A
ódzkiej, 1976
Tomasz Sidorczuk ATH WBMiI AiR