Fedak: wydłużenie wieku emerytalnego - tak, ale
stopniowo
Wydłużenie wieku emerytalnego jest nieuchronne, ale trzeba to zrobić stopniowo - uważa
minister pracy Jolanta Fedak. Czterdziestolatkowie nie mogą się nagle dowiedzieć, że będą
musieli pracować np. 10 lat dłużej - powiedziała szefowa resortu pracy. Pomysł popierają
eksperci ubezpieczeniowi i pracodawcy; krytykują związkowcy.
Reformę związaną z wydłużaniem wieku emerytalnego trzeba przeprowadzać
systematycznie. Na początek należy zapowiedzieć ją pracującym, którzy są jeszcze
stosunkowo młodzi i mają nie więcej niż 40 lat. Wiedząc, że wiek emerytalny zostanie
wydłużony lepiej zaplanują swoją karierę zawodową. Osoby starsze pracowałyby tak jak
obecnie - kobiety do ukończenia 60 lat, a mężczyz
ni 65 lat - powiedziała Fedak.
Podkreśliła, że w ten sposób reformuje się systemy emerytalne w większości państw
europejskich.
Kanclerz Angela Merkel wydłużyła w Niemczech wiek emerytalny do 67 lat, ale pierwszy
rocznik przejdzie na emeryturę w tym wieku dopiero w 2032 r. - zaznaczyła szefowa resortu
pracy.
Zdaniem Fedak można by przyjąć, że osoby mające mniej niż 40 lat, pracowałyby
stopniowo od 1 do 5 lat dłużej. W ten sposób kobieta, która w chwili reformy miałaby 39 lat
odchodziłaby na emeryturę w wieku 61 lat. 37-latka prawo do emerytury nabyłaby w wieku
63 lat, a 35-latka w wieku 65 lat.
Podobnie, w sposób schodkowy, zostałby wydłużony wiek emerytalny mężczyzn -
powiedziała.
Minister przypomniała, że już został wydłużony, i to skokowo, wiek emerytalny.
Likwidacja od 2009 r. wcześniejszych emerytur, które przysługiwały 55-letnim kobietom z co
najmniej 30-letnim stażem pracy i 60-letnim mężczyznom z co najmniej 35-letnim stażem
pracy, spowodowała podwyższenie wieku emerytalnego o 5 lat, do 60. roku życia dla kobiet
i 65. roku życia dla mężczyzn - zaznaczyła Fedak.
Polski system emerytalny przewiduje, że - co do zasady - na emeryturę można odejść po
ukończeniu 60 lat (kobieta) i 65 lat (mężczyzna). Niektóre grupy zawodowe, pracujące w
szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, są uprawnione do przejścia na
emeryturę o 5 lat wcześniej. Jeszcze szybciej emerytami mogą stać się np. nauczyciele,
piloci, policjanci czy żołnierze.
W sierpniu minister w kancelarii premiera Michał Boni mówił w mediach, że wydłużenie
wieku emerytalnego jest koniecznością i trzeba zrobić to jak najszybciej. Mówił o granicy
65, 67, a nawet 70 lat.
Za wydłużeniem wieku emerytalnego opowiadają się także eksperci finansowi i
ubezpieczeniowi. Na ubiegłotygodniowej konferencji prasowej, poświęconej przyszłym
emeryturom, dr Robert Gwiazdowski z Centrum im. Adama Smitha i prof. Marek Góra z
SGH argumentowali, że trzeba będzie pracować dłużej, chociażby z przyczyn
demograficznych. W przeciwnym razie, według ich prognoz, za 15-20 lat może nie
wystarczyć pieniędzy na wypłatę emerytur, a już na pewno będą one o co najmniej
1
kilkanaście procent niższe od obecnych.
Ekspert PKPP Lewiatan i członek rady nadzorczej ZUS Jeremi Mordasewicz powiedział
PAP, że wiek emerytalny powinien zostać wydłużony do co najmniej 65 lat dla kobiet i 67
dla mężczyzn.
W ciągu najbliższych 20 lat liczba emerytów w stosunku od osób pracujących zwiększy się
dwukrotnie. Nie wydłużając okresu pracy zawodowej, trzeba byłoby wówczas dwukrotnie
obniżyć emerytury albo podwyższyć składki płacone przez pracowników. Ponieważ nie
zaakceptowaliby tego ani pracodawcy ani pracownicy, jest to niemożliwe. Jedynym
rozwiązaniem pozostaje wydłużenie wieku emerytalnego i w efekcie skrócenie średniego
okresu pobierania emerytury - argumentował Mordasewicz.
Podkreślił, że aby emerytura była godna, to powinno się pracować co najmniej dwa razy
dłużej niż ją pobierać. Oznacza to konieczność kontynuowania pracy zawodowej już teraz
do 65. roku życia, a w przyszłości do 70. roku życia, i to zarówno przez mężczyzn, jak i
przez kobiety.
Również dyrektor Centralnego Instytutu Ochrony Pracy prof. Danuta Koradecka uważa, że
wiek emerytalny należy w Polsce wydłużyć do co najmniej 65 lat dla kobiet i 67 dla
mężczyzn.
Jesteśmy krajem, który ma jednych z najmłodszych emerytów w Europie. Średni wiek osoby
odchodzącej w Polsce z rynku pracy wynosi 57 lat, a co gorsza stale się on skraca. Jest to
tendencja odwrotna niż w krajach tzw. starej Unii Europejskiej, gdzie ludzie przechodzą na
emerytury coraz póz
niej - powiedziała Koradecka. Ekspertka Ogólnopolskiego
Porozumienia Związków Zawodowych Wiesława Taranowska powiedziała, że "związkowcy
absolutnie nie zaakceptują propozycji podwyższenia wieku emerytalnego, obojętnie w jaki
sposób miałoby to nastąpić".
Profesorowie opracowujący reformę emerytalną, która weszła w życie od 1999 r. pomylili
się w obliczeniach, a teraz chcą ratować system kosztem ludzi i to przeważnie tych najciężej
pracujących - zaznaczyła. Dodała, że proponując pracę do 65 czy 70 lat zapominają oni, że i
bez reformy jest to możliwe.
Pracownik, który ma komfort i bezpieczeństwo pracy zwykle nie chce odchodzić na
emeryturę. Robi to wtedy, gdy staje przed nim widmo bezrobocia. Wystarczy więc, aby
pracodawcy nie mówili, że człowiek po 50-tce jest już nieefektywny i nie zwalniali takich
osób zatrudniając na ich miejsce młodych, dając im kilkakrotnie mniejsze wynagrodzenie -
powiedziała Taranowska.
Pomysł wydłużania wieku emerytalnego nie jest nowy. Pojawiał się on od początku reformy
emerytalnej, która weszła w życie 1 stycznia 1999 r. Eksperci zaznaczali wówczas, że
nieuchronne będzie wydłużenie lat pracy, a przede wszystkim zrównanie wieku
emerytalnego kobiet i mężczyzn. W 2004 r. był to także jeden z ważniejszych punktów
reformy wicepremiera Jerzego Hausnera.
Zaraz po objęciu rządów przez PO, o wydłużeniu wieku emerytalnego mówiła minister
Fedan, zapewniając, że w styczniu 2008 r. zostanie opracowany projekt w tej sprawie. Do tej
pory ograniczono jedynie prawo do wcześniejszego przechodzenia na emeryturę dla ok. 750
2
tys. osób.
Anna Grabowska
2009-09-22 (15:25) (PAP)
3