Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
Temat: Programy MS-DOS w Windows
1. Wirtualna maszyna a tryb rozszerzony386  co to takiego?
2. Jak rozpoznać programy 16 a 32 bitowe
3. Co to są pliki z rozszerzeniem .ini. Podaj nazwy minimum 5 takich plików
poza tymi wymienionymi w tym dokumencie. Podaj w jakich katalogach siÄ™
znajdują i jaką mają treść.
4. Jak uruchomić kilka programów 16 bitowych w osobnych wirtualnych
maszynach.
5. Command i cmd  co to takiego i czym się różnią
6. Na czym polega konfiguracja programów MS-DOS.
7. Co to sÄ… pliki PIF?
8. Gdzie jest zapisana w Windows XP konfiguracja systemu używana przez
wirtualnÄ… maszynÄ™ MS-DOS
Instalowanie i uruchamianie 16-bitowych programów Windows
Windows XP doskonale radzi sobie z programami, które powstały lata temu dla Windows 3.x. Aby
uruchomić taki stary, 16-bitowy program w 32-bitowym systemie operacyjnym, Windows XP
uruchamia podsystem  wirtualną maszynę, która symuluje  tryb rozszerzony386 w środowisku
Windows 3.x.
Chociaż Windows XP pozwala na uruchomienie programów 16-bitowych, to jednak można natrafić na
kilka problemów:
ü WiÄ™kszość programów 16-bitowych nie obsÅ‚uguje dÅ‚ugich nazw plików. (Windows XP
zachowuje połączenie między krótką a długą nazwą plików, tak że długie nazwy plików zostają
zachowane nawet gdy program 16-bitowy zmodyfikuje nazwÄ™ i Windows XP zapisuje go pod tÄ…
samÄ… nazwÄ…).
ü Programy 16-bitowe nie dziaÅ‚ajÄ… tak szybko jak ich 32-bitowe odpowiedniki. Programy 16-
bitowe mogą korzystać tylko z jednego wątku, nawet w systemie wielowątkowym, takim jak
Windows XP. Wszystkie wywołania programu 16-bitowego muszą być przetłumaczone na
wersję zrozumiałą dla 32-bitowego systemu operacyjnego. Proces translacji zwalnia działanie
programów.
ü Niektóre programy 16-bitowe wymagajÄ… 16-bitowych sterowników urzÄ…dzeÅ„, które nie sÄ…
obsługiwane przez Windows XP. Programy, które odwołują się bezpośrednio do sprzętu, aby
móc działać poprawnie, muszą zawierać wirtualny sterownik Windows XP oraz 32-bitowy
sterownik urządzeń Windows XP.
ü Biblioteki DLL napisane dla programów 16-bitowych nie mogÄ… być używane przez programy
32-bitowe i odwrotnie. Ponieważ programy instalacyjne większości programów instalują
wszystkie biblioteki wymagane przez dany program, to najczęściej nie jesteśmy świadomi tej
zasady.
Jak rozpoznać program 16-bitowy
Ponieważ większość programów napisanych dla Windows 3.x działa właściwie w Windows XP,
czasem trudno jest określić, czy dany program jest 16- czy 32-bitowy. Oto dwa sposoby na
odróżnienie ich od siebie:
Strona 1
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
ü Prawym przyciskiem myszy kliknij plik wykonywalny programu i z menu skrótów wybierz
polecenie Właściwości. Jeśli w oknie dialogowym znajduje się zakładka Wersja, to jest to
program 32-bitowy.
ü Jeżeli program jest uruchomiony, naciÅ›nij [Ctrl+Alt+Del], aby otworzyć Menedżera zadaÅ„
Windows. Na zakładce Procesy przyjrzyj się kolumnie Nazwa obrazu. Jeżeli działa jakikolwiek
program 16-bitowy, znajdziesz na liście pozycję Ntvdm.exe, wirtualną maszynę DOS.
Wiele programów 16-bitowych korzysta z plików Win.ini i System.ini, które wprowadzono jeszcze
w Windows 3.x, w celu przechowywania informacji konfiguracyjnych (niektóre pliki wykorzystują w
tym celu również własne pliki .ini). Windows XP zawiera pliki Win.ini i System.ini w folderze
%SystemRoot%. Jeżeli istnieją jakieś problemy z programami 16-bitowymi, to w tych dwóch plikach
można poszukać podpowiedzi.
Przykładowe wpisy w plikach:
Win.ini System.ini
; for 16-bit app support ; for 16-bit app support
[fonts]
[extensions] [drivers]
[mci extensions] wave=mmdrv.dll
[files] timer=timer.drv
[Mail]
MAPI=1 [mci]
CMCDLLNAME32=mapi32.dll [driver32]
CMC=1 [386enh]
MAPIX=1 woafont=app852.FON
MAPIXVER=1.0.0.1 EGA80WOA.FON=EGA80852.FON
OLEMessaging=1 EGA40WOA.FON=EGA40852.FON
[MCI Extensions.BAK] CGA80WOA.FON=CGA80852.FON
aif=MPEGVideo CGA40WOA.FON=CGA40852.FON
aifc=MPEGVideo [TTFontDimenCacheDBCS]
aiff=MPEGVideo 0 4=2 4
asf=MPEGVideo 0 5=3 5
asx=MPEGVideo 0 6=4 6
au=MPEGVideo 0 7=4 7
m1v=MPEGVideo 0 8=5 8
m3u=MPEGVideo 0 9=5 9
mp2=MPEGVideo 0 10=6 10
mp2v=MPEGVideo 0 11=7 11
mp3=MPEGVideo 0 12=7 12
mpa=MPEGVideo 0 13=8 13
mpe=MPEGVideo 0 14=8 14
mpeg=MPEGVideo 0 15=9 15
mpg=MPEGVideo 0 16=10 16
mpv2=MPEGVideo 0 18=11 18
snd=MPEGVideo 0 20=12 20
wax=MPEGVideo 0 22=13 22
wm=MPEGVideo
wma=MPEGVideo
wmv=MPEGVideo
wmx=MPEGVideo
wpl=MPEGVideo
wvx=MPEGVideo
[annie]
WantPreview=1
UseFrameRate=1
FrameRate=333333
[PrestoApp]
PageManager=C:\PROGRA~1\ScannerU\PageManager\PRESTOPM.EXE
PageType=C:\Program Files\ScannerU\PageType\PAGETYPE.EXE
[Printfun]
Directory=C:\PROGRA~1\ScannerU\PageManager
[ABBYY]
Splash5=-1910415685
Strona 2
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
Domyślnie Windows XP traktuje każdy uruchomiony program 16-bitowy jako wątek w wirtualnej
maszynie. Jeśli masz uruchomionych jednocześnie kilka programów 16-bitowych, to wspólnie
korzystają one z jednego obszaru pamięci i załamanie jednego programu Windows 3.x zazwyczaj
powoduje zawieszenie wszystkich pozostałych co skutkuje utratą niezapisanych informacji we
wszystkich uruchomionych programach 16-bitowych. Jeżeli często uruchamiamy kilka programów
16-bitowych i jeden z nich zawiesza się, powodując utratę danych, powinniśmy uruchomić je
w oddzielnych obszarach pamięci. W tym celu należy wykonać następujące czynności:
1. Utworzyć skrót do programu, kliknąć go prawym przyciskiem myszy i wybrać polecenie
Właściwości.
2. Kliknąć przycisk Zaawansowane znajdujący się na zakładce Skrót.
3. Zaznaczyć pole wyboru Uruchom w oddzielnym obszarze pamięci
4. Kliknąć przycisk OK, a następnie zamknąć wszystkie otwarte okna dialogowe, aby
wprowadzić zmianę.
Zanim zdecydujemy się uruchomić kilka programów 16-bitowych w oddzielnych maszynach
wirtualnych, musimy rozważyć także wadę tego rozwiązania, a mianowicie fakt, że zajmuje ono wiele
pamięci. Jednak z drugiej strony należy pamiętać także o kilku zaletach, w tym wielozadaniowości,
większej wydajności i możliwości równoczesnego uruchamiania programów, które zazwyczaj na to
nie pozwalają. Zasadniczo możliwość tę najlepiej wykorzystywać w przypadku uruchamiania
starszych programów.
UWAGA
Command.com, procesor poleceń MS-DOS, jest 16-bitowym programem dołączonym do Windows XP.
Jeśli wpiszesz command w oknie dialogowym Uruchom, Windows uruchomi nową, wirtualną
maszynę MS-DOS. Nie należy mylić tego z programem Cmd.exe, 32-bitowym wierszem polecenia
Windows XP. Cmd należy używać w większości typowych zadań, natomiast Command.com należy
wykorzystywać tylko do uruchamiania 16-bitowego programu MS-DOS.
Strona 3
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
Oto wyglÄ…d obu okien:
Instalowanie i konfigurowanie programów MS-DOS
Wszystkie programy dla środowiska MS-DOS są programami 16-bitowymi, w związku z czym działają
w wirtualnej maszynie, podobnie jak ich 16-bitowe odpowiedniki przeznaczone dla Windows 3.x.
W celu kontrolowania zachowania programów MS-DOS należy skorzystać z okna dialogowego
właściwości, którego zasadniczy układ nie zmienił się zbytnio od czasów Windows 95. Ustawienia
właściwe programom przechowywane są w pliku skrótu, zwanym PIF (program information file).
WSKAZÓWKA
Określenie globalnego ustawienia PIF
Nie odpowiadają ci domyślne ustawienia środowiska MS-DOS? Możesz dostosować domyślne ustawienia mające
zastosowanie do wszystkich programów MS-DOS, dokonując edycji ustawień pliku %SystemRoot%\_default.pif. Gdy
dwukrotnie klikniesz ikonę skrótu do programu MS-DOS i Windows nie będzie mógł znalez
ć odpowiedniego pliku PIF,
użyje ustawień domyślnych zapisanych w pliku default.pif. Nowo utworzony plik PIF także początkowo zawiera ustawienia
domyślne. Jeżeli chcesz, aby określony plik wsadowy MS-DOS wykorzystywany był przy każdym uruchomieniu dowolnego
programu MS-DOS, zapisz go jako %SystemRoot%\_default.bat.
Można utworzyć kilka skrótów (PIF-ów) do jednego programu MS-DOS, każdy z innymi ustawieniami,
takimi jaki domyślny plik danych czy katalog roboczy. Jeśli klikniesz prawym przyciskiem myszy ikonę
pliku wykonywalnego MS-DOS i dokonasz zmian jego właściwości, Windows zapisze je w tym samym
folderze, tworzÄ…c lub aktualizujÄ…c plik o tej samej nazwie co plik wykonywalny i nadajÄ…c mu
rozszerzenie .pif. Można zmienić nazwę skrótu lub przenieść go do innego folderu.
Pliki formatu PIF są plikami binarnymi i nie można ich edytować inaczej niż za pośrednictwem okna
dialogowego właściwości. Prawym przyciskiem myszy kliknij ikonę pliku wykonywalnego programu
MS-DOS, aby wyświetlić pokazane poniżej okno dialogowe, które zawiera cztery dodatkowe zakładki
z opcjami dostępnymi wyłącznie dla programów MS-DOS.
Strona 4
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
Strona 5
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
Strona 6
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
Strona 7
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
Zadanie
Opisz wszystkie opcje okna dialogowego właściwości programu MS-DOS, aby je przeczytać kliknij
prawym przyciskiem myszy wybraną opcję i wybierz polecenie Co to jest? Możesz także kliknąć najpierw
ikonę ze znakiem zapytania widoczną w pasku tytułowym okna, a następnie kliknąć interesujący cię
element.
Każdy program tekstowy napisany dla MS-DOS można uruchomić zarówno w trybie pełnoekranowym,
jak i w oknie. (Programy graficzne działają wyłącznie w trybie pełnoekranowym). Jeśli uruchomisz
program w trybie pełnoekranowym, będzie on wyglądał dokładnie tak samo, jak gdybyś uruchomił go
w środowisku MS-DOS. Jeżeli uruchomisz program w oknie, będzie on miał pasek tytułu, menu
sterowania oraz inne funkcje umożliwiające zarządzanie oknami.
Przełączanie do trybu pełnoekranowego i z powrotem
Aby przełączyć program MS-DOS z trybu okienkowego do trybu pełnoekranowego, należy użyć skrótu
klawiaturowego [Alt+Enter]. Jeśli skrót ten jest wyłączony (ponieważ jest on zarezerwowany przez
program MS-DOS do innych celów), a program działa obecnie w trybie pełnoekranowym, można
nacisnąć [Alt+Tab] lub [Ctrl+Esc], aby przełączyć się do innego programu, lub też nacisnąć klawisz
[Windows] w celu wyświetlenia menu Start. Następnie kliknąć prawym przyciskiem myszy pasek
zadań programu MS-DOS. Z menu skrótów wybrać Właściwości i w oknie dialogowym właściwości
wybrać zakładkę Opcje, a następnie wybrać odpowiednią opcję.
Uruchamianie niektórych programów MS-DOS może wiązać się z koniecznością zmiany konfiguracji
systemu używanej przez wirtualną maszynę MS-DOS. W Windows XP konfiguracja ta jest zapisana w
Strona 8
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
dwóch plikach: Autoexec.nt i Config.nt. Odgrywają one rolę podobną do plików Autoxec.bat i
Config.sys w systemach MS-DOS oraz Windows 95/98, choć oczywiście jest kilka istotnych różnic:
AUTOEXEC.NT CONFIG.NT
@echo off REM Plik startowy Windows MS-DOS
REM
REM Plik AUTOEXEC.BAT nie jest używany do inicjacji środowiska REM CONFIG.SYS vs CONFIG.NT
MS-DOS. REM Plik CONFIG.SYS nie jest używany do inicjacji środowiska
REM AUTOEXEC.NT jest używany do inicjacji środowiska MS-DOS MS-DOS.
jeśli inny REM CONFIG.NT jest używany do inicjacji środowiska MS-DOS
REM plik startowy nie jest określony w pliku PIF programu. jeśli
REM inny plik startowy nie jest określony w pliku PIF programu.
REM Instaluj rozszerzenia CD ROM REM
lh %SystemRoot%\system32\mscdexnt.exe REM ECHOCONFIG
REM Standardowo podczas inicjacji środowiska MS-DOS nie jest
REM Instaluj readresator sieci (ładuj przed dosx.exe) wyświetlana
lh %SystemRoot%\system32\redir REM żadna informacja. Aby wyświetlić informacje
CONFIG.NT/AUTOEXEC.NT
REM Instaluj obsługę DPMI REM dodaj polecenie ECHOCONFIG do CONFIG.NT lub innego
lh %SystemRoot%\system32\dosx pliku startowego.
REM
REM Poniższy wiersz włącza obsługę karty Sound Blaster 2.0 na REM NTCMDPROMPT
NTVDM. REM Kiedy powracasz do trybu MS-DOS z programu TSR lub kiedy
REM Polecenie, które ustawia środowisko BLASTER, jest uruchamiasz
następujące: REM program dla MS-DOS, system Windows uruchamia
REM SET BLASTER=A220 I5 D1 P330 COMMAND.COM. Pozwala to
REM gdzie: REM pragramowi TSR pozostać aktywnym. Aby w trybie MS-DOS
REM A określa bazowy port We/Wy karty sound blaster uruchamiać
REM I określa wiersz żądania przerwania REM CMD.EXE zamiast COMMAND.COM, dodaj polecenie
REM D określa 8-bitowy kanał DMA NTCMDPROMPT do CONFIG.NT
REM P określa bazowy port We/Wy MPU-401 REM lub innego pliku startowego.
REM T określa type karty sound blaster REM
REM 1 - Sound Blaster 1.5 REM DOSONLY
REM 2 - Sound Blaster Pro I REM Standardowo możesz uruchomić dowolny rodzaj programu z
REM 3 - Sound Blaster 2.0 COMMAND.COM.
REM 4 - Sound Blaster Pro II REM Jeśli uruchomisz program inny niż typu MS-DOS,
REM 6 - Sound Blaster 16/AWE 32/32/64 uruchomione TSR mogÄ…
REM REM zostać uszkodzone. Aby mieć pewność, że tylko programy
REM Domyślna wartość to A220 I5 D1 T3 i P330. Jeśli któryś typu MS-DOS
przełącznik REM będą mogły być uruchomione, dodaj polecenie DOSONLY do
REM nie zostanie określony, użyta będzie wartość domyślna. CONFIG.NT lub
(UWAGA, REM innego pliku startowego.
REM ponieważ wszystkie porty są wirtualne, podane tu REM
informacje nie muszÄ… REM EMM
REM odpowiadać prawdziwemu ustawieniu sprzętu.) NTVDM REM Możesz użyć polecenia EMM do ustawienia EMM(Expanded
obsługuje tylko kartę Memory Manager).
REM Sound Blaster 2.0. Jeśli przełącznik T jest określony, musi REM Składnia:
on być REM
REM ustawiony na wartość 3. REM EMM = [A=AltRegSets] [B=BaseSegment] [RAM]
SET BLASTER=A220 I5 D1 P330 T3 REM
REM AltRegSets
REM Aby wyłączyć obsługę karty sound blaster 2.0 na NTVDM, REM określa cały zestaw alternatywnego mapowania
określ rejestrów
REM nieprawidłowy adres bazowy portu We/Wy SB. Na przykład: REM (Alternative Mapping Register Sets) który ma być
REM SET BLASTER=A0 REM obsługiwany przez system.
REM 1 <= AltRegSets <= 255. Wartością domyślną jest 8.
REM
REM BaseSegment
REM określa adres pierwszego segmentu w pamięci
konwencjonalnej DOS,
REM który zostanie przydzielony przez system dla bloków
stron EMM.
REM Musi to być wartość szesnastkowa (Hex).
Strona 9
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
REM 0x1000 <= BaseSegment <= 0x4000. Wartość ta jest
zaokrÄ…glana w
REM dół do granicy 16KB. Wartością domyślną jest 0x4000
REM
REM RAM
REM określa, że system powinien przydzielać 64 KB
przestrzeni adresowej
REM z pamięci górnej (UMB) dla bloków stron EMM, a
pozostawiać
REM resztę (jeśli jest dostępna) do użycia przez DOS do
obsługi
REM poleceń LOADHIGH i DEVICEHIGH. System
standardowo używa całej
REM dostępnej pamięci UMB dla bloków stron.
REM
REM Rozmiar EMM jest określony w pliku PIF (przypisanym do
programu
REM lub _default.pif). Jeśli rozmiar określony w pliku PIF
wynosi zero,
REM EMM jest wyłączana i polecenie EMM jest ignorowane.
REM
dos=high, umb
device=%SystemRoot%\system32\himem.sys
files=40
ü Autoexec.nt i Config.nt znajdujÄ… siÄ™ domyÅ›lnie w folderze %SystemRoot% \System32.
(Odpowiadające im pliki w systemie MS-DOS lub Windows 95/98 znajdują się w głównym
katalogu na dysku C).
ü W Windows XP (podobnie jak w Windows 2000) można utworzyć wÅ‚asne wersje plików
Autoexec.nt i Config.nt działające dla określonych programów. Aby powiązać własne pliki
konfiguracyjne z danym programem, skopiuj domyślne pliki do innego folderu i zmień je.
Następnie otwórz okno dialogowe właściwości wybranego programu MS-DOS, kliknij przycisk
Zaawansowane na zakładce Program i wprowadz
ścieżkę do zmienionych plików. (W tym
oknie dialogowym znajduje się także pole wyboru Emulacja zgodnego czasomierza
sprzętowego. Funkcja ta powoduje obniżenie wydajności systemu, należy więc zaznaczyć ją
tylko wtedy, jeśli jest to konieczne dla działania programu).
ü Polecenia wprowadzone do tych dwóch plików wpÅ‚ywajÄ… jedynie na podsystem MS-DOS. Wiele
poleceń, takich jak Buffers i Break, jest ignorowanych, chociaż można je wprowadzić dla celów
zapewnienia zgodności, gdy programy MS-DOS wymagają ich obecności. Windows XP zawiera
własne wersje plików Himem.sys, Ansi.sys, Country.sys, i Setver.exe. Staraj się nie używać
następujących nieobsługiwanych i zbędnych sterowników Windows 95/98 w plikach Config.nt
takich jak: Emm386.exe, Smartdrv.sys, Ramdrive.sys i Dblspace.sys/Drvspace.sys. Windows XP
ignoruje wszystkie wpisy w pliku Autoexec.nt z wyjÄ…tkiem tych zdefiniowanych przez
polecenia Set lub Path, które dodaje do środowiska uruchomieniowego wirtualnej maszyny
MS-DOS.
Strona 10
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
Zadanie
Sprawdz
składnię plików pogrubionych wymienionych powyżej.
Zmiana właściwości okna programów DOS
Strona 11
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
Strona 12
Systemy operacyjne  Programy MS-DOS w Windows
Zadanie
Korzystając z powyższych okien uruchom okno DOS pod Windows i zmień jego opcje ze standartowych
na takie jak na rysunku. Dodatkowo okno ma być uruchamiane stale w prawym dolnym rogu ekranu.
Strona 13