Systemy operacyjne  Konfiguracja systemu MS-DOS
Pamięć konwencjonalna
W informatyce podstawowe 640 KB pamięci RAM w komputerach PC.
Pamięć rozszerzona
XMS, w informatyce pamięć przedłużona. Niedostępny dla bezpośredniego wykonywania większości
programów fragment adresowanej pamięci RAM komputera PC, zawarty poza konwencjonalną granicą
1 MB. Pamięć rozszerzona może służyć jako szybko dostępna składnica danych (Np. dysk wirtualny) bądz

programów oczekujących na wywołanie. System operacyjny DOS od wersji 5.0 dopuszcza użycie pierwszych
64 KB XMS powyżej 1MB (tzw. HMA - High Memory Area) jako przestrzeni do przechowywania
programów rezydentnych.
Pamięć stronicowana
EMS, w informatyce pamięć RAM w komputerze PC zawarta powyżej standardowej granicy 1 MB,
adresowana za pośrednictwem okna pamięci o wielkości 64 KB, umieszczonego poniżej granicy 1 MB.
Do obsługi pamięci stronicowanej są stosowane procedury stronicowania (wg standardu LIM EMS). Służą
one do przełączania okna pamięci w obrębie całej zainstalowanej pamięci EMS. W komputerach
z procesorami co najmniej 386 można emulować pamięć EMS, korzystając z pamięci rozszerzonej.
Specyfikacje pamięci stronicowanej zostały opracowane w celu przekroczenia ograniczeń 1 MB pamięci
RAM, obowiązujących w początkowych konstrukcjach komputerów PC.
Użytkownicy programów dos'owych nie raz spotkali się z komunikatem typu "Brak pamięci do
uruchomienia programu". Dzieje się tak ponieważ system DOS był projektowany w czasach gdy 640 KB
pamięci konwencjonalnej wydawało się absolutnie wystarczające do uruchomienia pisanych wówczas
aplikacji. Programy jednak stawały się coraz bardziej pamięciożerne i aby temu zaradzić wymyślono dwa
standardy rozszerzenia pamięci. eXtended Memory Specification i Expanded Memory Specification jest
dostępny tylko dla komputerów z procesorem 80286, 80386,80486 i Pentium. Drugi można stosować nawet w
XT, a poza tym akceptuje go większa część programów. Rozszerzeniem steruje program Expanded Memory
Manager, ładowany automatycznie z pliku CONFIG.SYS poleceniem DEVICE=. Najbardziej znanym
programem zarządzającym pamięcią rozszerzoną jest Emm386.exe.
Standardowo system oraz sterowniki ładowane są do pamięci konwencjonalnej. Jednak istnieje sposób aby
część systemu oraz sterowników przenieść do pamięci górnej za pomocą polecenia DEVICEHIGH w pliku
CONFIG.SYS i polecenia LoadHigh w pliku autoexec.bat. Dzięki temu zwalniamy część pamięci
konwencjonalnej. Ma to szczególne znaczenie przy uruchamianiu aplikacji korzystających z tego rodzaju
pamięci Np. gry.
Przykładowe wpisy w:
CONFIG.SYS autoexec.bat
DOS=HIGH,UMB LH mode con codepage prepare=((852)
DEVICE=C:\WINDOWS\HIMEM.SYS c:\windows\command\ega.cpi)
DEVICE=C:\WINDOWS\EMM386.EXE noems LH mode con codepage select=852
DEVICEHIGH=C:\WINDOWS\COMMAND\display.sys LH keyb pl,, C:\windows\command\keybrd4.sys
con=(ega,,1) LH C:\mouse.exe
Country=048,852,C:windows\command\country.sys
Jak widać w pliku CONFIG.SYS została dopisana linia poleceń ładująca sterownik EMM386.EXE z
parametrem noems. W przypadku gdy występują kłopoty z uruchomieniem programu parametr ten należy
zmienić na ram lub zrezygnować z obu tych parametrów. Ilość pamięci konwencjonalnej można dodatkowo
zwiększyć poprzez usunięcie sterowników obsługujących dyski skompresowane. Jednak jeśli w komputerze
zainstalowane są takie dyski należy z tego zrezygnować. Sterownik dblspace.bin lub drvspace.bin ładowane
Systemy operacyjne  Konfiguracja systemu MS-DOS
są automatycznie za pośrednictwem pliku msdos.sys. Aby je wyłączyć należy zredagować plik msdos.sys do
podobnej postaci. Kolorem czerwonym oznaczone zostały wpisy, które należy dodać. Cyfra zero powoduje
wyłączenie danej funkcji zaś cyfra 1 jej włączenie. W tym momencie warto polecić program WinBoost 2000
dzięki któremu ustawień w pliku Msdos.sys dokonuje się automatycznie.
Msdos.sys
;SYS
[Paths]
WinDir=C:\WINDOWS
WinBootDir=C:\WINDOWS
HostWinBootDrv=C
[Options]
BootMulti=0
BootGUI=0
DoubleBuffer=1
DBLSpace=0
DRVSpace=0
Logo=0
BootMenu=0
BootMenuDelay=5
AutoScan=1
LoadTop=1
WinVer=4.10.2222
;
;The following lines are required for compatibility with other programs.
;Do not remove them (MSDOS.SYS needs to be >1024 bytes).
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxa
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxb
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxc
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxd
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxe
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxf
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxg
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxh
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxi
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxj
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxk
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxl
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxm
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxn
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxo
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxp
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxq
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxr
;xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxs
Ilość dostępnej pamięci sprawdzić można za pomocą polecenia mem /c. Uzyskujemy wtedy szczegółowy
wykaz załadowanych programów, oraz ile i jaki obszar pamięci one zajmują.
Systemy operacyjne  Konfiguracja systemu MS-DOS
Prace z DOS'em można sobie usprawnić stosując tak zwane nakładki dzięki którym wszelkie operacje na
plikach stają się dużo łatwiejsze. Do najbardziej popularnych aplikacji wspomagających DOS'a należą:
1. DosShell - dostarczany wraz z Dos'em, do wersji 5.0 jednak niezbyt dobry
2. Norton Commander 5.0 PL - najpopularniejszy, w wersji 5.0 spolszczony
3. Dos Navigator - równie popularny jak Norton Commander
4. Foltyn Commander - niezły klon NC, całkowicie po polsku. Jest on dziełem polskiego programisty.
5. Volkov Commander - to samo co NC, choć może nawet lepszy
6. The DOS Controller - prosty, ale zajmuje tylko 50 kB
7. File Maven 3.5 - niezły menager o niewielkich rozmiarach
8. WinDos - skrzyżowanie DOS'a ze znanymi okienkami Windows
9. FAR - kolejny klon znanego Norton Commander'a
Na dysku twardym komputera mogą być zainstalowane wszystkie wyżej wymienione programy. Przy starcie
systemu można w łatwy sposób wybrać, który program uruchomić. W tym celu należy zmodyfikować znane
już pliki autoexec.bat i CONFIG.SYS.
Pliki te zredagować możemy w dowolnym edytorze tekstu Np. w standardowym "Notatniku" w systemie Windows 98
lub w DOS wywołując program edit.com.
Systemy operacyjne  Konfiguracja systemu MS-DOS
CONFIG.SYS autoexec.bat
[menu]
menuitem=W98,WINDOWS 98
menuitem=DOS,DOS STANDART
@ECHO OFF
menuitem=DOSNAV,DOS NAVIGATOR+CDROM
PROMPT $p$g
menuitem=BeOS,BeOS
SET TEMP=C:\TEMP
menudefault=W98,10
SET TMP=C:\TEMP
goto %config%
[common]
[DOSNAV]
:DOS
DOS=HIGH,UMB
SET PATH=C:\WINDOWS;C:\WINDOWS\COMMAND;C:\DOS;C:\NC
DEVICE=C:WINDOWS\HIMEM.SYS
LH mode con codepage prepare=((852) c:\windows\command\ega.cpi)
DEVICE=C:WINDOWS\EMM386.EXE noems
LH mode con codepage select=852
DEVICEHIGH=C:\cdpro\gscdrom.sys /D:MSCD001
LH keyb pl,, C:\windows\command\keybrd4.sys
DEVICEHIGH=C:WINDOWS\COMMAND\display.sys con=(ega,,1)
LH c:\mouse.exe
Country=048,852,C:windows\command\country.sys
NC
goto end
LASTDRIVE=z
:DOSNAV
SET PATH=C:\WINDOWS;C:\WINDOWS\COMMAND;C:\DOS;C:\DN
[DOS]
LH mode con codepage prepare=((852) c:\windows\command\ega.cpi)
DOS=HIGH,UMB
LH mode con codepage select=852
DEVICE=C:WINDOWS\HIMEM.SYS
LH keyb pl,, C:\windows\command\keybrd4.sys
DEVICE=C:WINDOWS\EMM386.EXE noems
lh C:WINDOWS\COMMAND\mscdex.exe /d:mscd001
DEVICEHIGH=C:WINDOWS\COMMAND\display.sys con=(ega,,1)
LH c:\mouse.exe
Country=048,852,C:windows\command\country.sys
DN
goto end
[W98]
DOS=HIGH,UMB
:W98
DEVICE=C:WINDOWS\HIMEM.SYS
SET PATH=C:\NC;
DEVICE=C:WINDOWS\EMM386.EXE NOEMS
LH mode con codepage prepare=((852) c:\windows\command\ega.cpi)
DEVICEHIGH=C:WINDOWS\COMMAND\display.sys con=(ega,,1)
LH mode con codepage select=852
Country=048,852,C:windows\command\country.sys
LH keyb pl,, C:\windows\command\keybrd4.sys
c:\windows\win.com
:goto end
[BeOs]
DOS=HIGH,UMB
:BeOS
DEVICE=C:WINDOWS\HIMEM.SYS
SET PATH=C:\DOS\BEOS;
DEVICE=C:WINDOWS\EMM386.EXE ram
LOADBEOS
DEVICEHIGH=C:WINDOWS\COMMAND\display.sys con=(ega,,1)
:END
Country=048,852,C:windows\command\country.sys
[common]
W pliku CONFIG.SYS zostało utworzone menu widoczne po ponownym uruchomieniu komputera, w którym
można wybrać jaki program uruchomić przy starcie systemu. Przykładowo zostały tu podane cztery opcję
Windows 98, MS-DOS razem z którym uruchamiany jest Norton Commander zaś Dos Navigator
uruchamiany jest z obsługą CD-romu oraz uruchamianie systemu BeOS z poziomu DOS'a. W pliku
autoexec.bat podane zostały ścieżki dostępu do wybranych programów. Oczywiście każdy może stworzyć
własne menu startowe, te zostało podane przykładowo.