Apteczka pierwszej pomocy Page 1 of 3
Apteczka pierwszej pomocy
Jest to kolejny z niezbędnych, element wyposa\
enia survivalowego i turystycznego. Zawartość zale\
y od terenu, klimatu,
typu działania (inne środki na wycieczce turystycznej a inne w działaniach typu combat survival). Sensownym rozwiązaniem
jest stosowanie małej, apteczki indywidualnej (która mo\
e te\
posłu\
yć dla kilku osób) oraz du\
ej, dla ka\
dej większej
grupy/wycieczki. Tę pierwszą nosi się zawsze na wierzchu, przytroczoną do pasa, plecaka czy oporządzenia. Apteczka dla
całego zespołu mo\
e być schowana w plecaku. Ogólnie apteczka powinna być jak najmniejsza i wyposa\
ona w środki tylko
niezbędne. W survivalu ponadto powinno się unikać środków o intensywnym zapachu czy kolorze, aby uniknąć wykrycia.
Nale\
y pamiętać, \
e samo posiadanie choćby najlepiej zaopatrzonej apteczki nie pomo\
e wtedy, gdy nie posiadamy wiedzy
na temat udzielania pierwszej pomocy. Dlatego nale\
y przejść odpowiedni kurs np. w PCK czy ZHP.
Absolutnym minimum ka\
dego survivalowca jest zestaw składający się z dwóch podstawowych elementów: rękawiczek
jednorazowych oraz opatrunku osobistego. Wszystko jest łatwe do zdobycia, jest tanie, zajmuje bardzo niewiele miejsca i
swobodnie mieści się w kieszeni.
Rękawiczek zawsze u\
ywamy, gdy komuś udzielamy pomocy. W dzisiejszych czasach ka\
dy kontakt z krwią czy innymi
płynami ustrojowymi poszkodowanego mo\
e być w skutkach bardzo niebezpieczny dla ratownika. AIDS, HIV, \
ółtaczka typu
B, etc. Na wszelkich treningach i pozoracjach nale\
y w sobie wyrobić nawyk zakładania rękawiczek, gdy\
to mo\
e nam
uratować zdrowie lub \
ycie. Rękawiczki wykonane są z hypoalergicznego lateksu i są w miarę wytrzymałe. Przy zakupie
sprawdz
my dobrze rozmiar: za małe będą pękały, a za du\
e nie są wygodne. I jeszcze jedno, starajmy się nie nosic \
adnej
bi\
uterii w stylu sygnetów, obrączek etc., bo podczas zakładania rękawiczki mo\
emy ją rozedrzeć, nale\
y te\
uwa\
ać na
zegarek.
Opatrunek osobisty to podstawowy środek do opatrywania ran. U\
ywamy opatrunków wojskowych, zapakowanych w
grube, wodoszczelne opakowania, nie tych z apteki zapakowanych w papier! W Polsce mo\
na swobodnie zaopatrzyć się w
dwa rodzaje opatrunków osobistych, polskie oraz amerykańskie. Opatrunek Wojska Polskiego ma na banda\
u umocowane
dwa kawałki gazy, w tym jeden ruchomy, co umo\
liwia opatrzenie nawet rozległej rany. Gdy zło\
ymy kawałki gazy mo\
a ich
u\
ywać jako opatrunków chłonących. Zielonkawe opakowanie mo\
ę posłu\
yć do wykonania opatrunku zastawkowego na
przebite płuco, po prostu kładziemy je na ranę niedotykalną stroną wew. (napisami do góry) i obwiązujemy banda\
em. Wraz
z opatrunkiem, którego cena to ok. 3 zł otrzymujemy te\
du\
ą agrafkę. Wadą polskiego opatrunku wojskowego jest słaby
banda\
, który ma tendencje do rwania się. Nie nadaje się do unieruchomiania złamań ani do opatrunków uciskowych przy
krwotoku. Opatrunek amerykańskich \
ołnierzy ju\
na pierwszy rzut oka jest lepszy od polskiego: jest bowiem firmowo,
bardzo mocno sprasowany dzięki czemu zajmuje naprawdę niewiele miejsca. Zapakowany jest w grubą szarozieloną folię,
której mo\
na równie\
u\
yć tak jak opakowania w polskim. Banda\
został wykonany w kolorze zielonym, dzięki czemu mniej
go widać ni\
polski. Posiada te same zalety, co polski opatrunek, ale jest od niego dro\
szy, kosztuje ok. 12 zł za sztukę.
Wszystko wymienione wy\
ej mo\
e być całym sprzętem, który ze sobą, pod warunkiem, \
e w grupie jest wyposa\
ona
apteczka. Jeśli jest inaczej to trzeba rozbudować swój zestaw medyczny. W apteczce osobistej powinny się znalez
ć powy\
sze
przedmioty, ale tak\
e kilka innych.
Kompresy gazowe wyjałowione są podstawowym środkiem do wykonywaia opatrunków. Dostępne są w kilku ró\
nych
rozmiarach: 7x7 cm, 9x9 cm, 1/4 m. Sama gaza posłu\
y do opatrunków chłonących.
Banda\
dziany, czyli "opaska dziana podtrzymująca" słu\
y do zakładania prostych opatrunków z kompresów gazowych
oraz opatrunków uciskowych.
Banda\
elastyczny - do unieruchomień kontuzji stawów. Uwaga: banda\
elastyczny nie nadaje się do podtrzymywania
opatrunków! Ta wiadomość bywa zaskoczeniem, gdy\
na niektórych kursach do ćwiczeń u\
ywa się opasek elastycznych
zamiast dzianych. Wynika to jedynie z faktu ze są wygodniejsze, trwalsze i łatwiej je zwinąć po u\
yciu. Nie mo\
na nimi
banda\
ować ran gdy\
bardzo słabo przepuszczają powietrze, poza tym nie są najczęściej fabrycznie wyjaławiane. Mo\
na
natomiast zwiniętego ciasno banda\
a elastycznego w opatrunku uciskowym, jako element uciskający ranę. W takim
przypadku jednak miedzy rolka banda\
a a rana musi się znalez
ć kompres gazowy i kilka zwojów banda\
a dzianego.
Chusta trójkątna - słu\
y do usztywniania wszelkich złamań oraz zwichnięć kończyn. Chusta mo\
e być wykonana z tkaniny
lub z tworzywa sztucznego. Do "leśnej" apteczki warto zakupić amerykańską chustę w kolorze zielonym.
Plastry opatrunkowe - słu\
ą do opatrywania drobnych i dokuczliwych skaleczeń jak rozcięcia czy odciski. Plastry powinny
być wodoodporne oraz posiadać opatrunek. Bierzemy ze sobą paczkę plastrów w ró\
nych rozmiarach. Opórcz plastrów w
odcinkach warto zarać ze sobą plaster w rolce.
Folia NRC, czyli dostępnym w chyba ka\
dej aptece "koc ratowniczy/termiczny/przeciwwstrząsowy". Jest to płachta folii z
jednej strony srebrna (strona odbijająca ciepło) z drugiej złota (pochłaniajaca ciepło). Słu\
y do ochrony poszkodowanego
przed skrajnymi temperaturami. Jeśli mamy ochronić poszkodowanego przed wychłodzeniem to kładziemy go w folii złotą
stroną do góry. Jesli natomiast przed przegrzaniem to srebrną do góry. Mo\
e tak\
e posłu\
yć jako okrycie od deszczu,
improwizowany śpiwór, namiot, jako ekran do ogniska czy do dawania znaków ratunkowych. Folia, gdy jest firomowo
zapakowana nie zajmuje więcej miejsca ni\
tabliczka czekolady. Jednak po wyjęciu i ponownym zło\
eniu zajmuje ju\
o wiele
więcej miejsca. Dostępne są ró\
ne wersje koców term., wykonane z folii grubszej lub cieńszej, są tak\
e wersje nagumowane.
Militarne wersje folii NRC z jednej strony są koloru zielonego.
Maseczka ratownicza do sztucznego oddychania to bardzo przydatny element wyposa\
enia apteczki, pozwala bezpiecznie
reanimować poszkodowanego metodą "usta-usta" czy "usta-nos". Zajmuje bardzo niewiele miejsca i jeśli tylko umiesz go
wykorzystać, bierz go ze sobą.
mhtml:file://G:\ASG\teoria\zdrowie\apteczka.mht 2010-04-15
Apteczka pierwszej pomocy Page 2 of 3
Fot. Apteczka Janysportu z "miejskim" wyposa\
eneim". Szaszłyk
W apteczce indywidualnej, którą noszę (Szaszłyk) na codzień jako ratownik PCK znajduje się nast. wyposa\
enie. Podczas
wypadów w teren oczywiście dochodzi do tego jeszcze trochę środków w "zielonych" kolorach. Oczywiście u Ciebie mo\
e to
wyglądać inaczej, to tylko przykład.
- 2 opaski dziane podtrzymujące 4m x 10 cm;
- 2 opaski dziane podtrzymujące 4 m x 5 cm;
- 3 opakowania (po 3 szt.) kompresów gazowych 7 x 7 cm;
- 1 paczka plastrów wodoodpornych, ró\
ne rozmiary;
- 1 maseczka ratownicza do sztucznego oddychania;
- 1 opatrunek osobisty US;
- 1 folia NRC;
- 2 pary rękawiczek jednorazowych;
- 1 foliowa chusta trójkątna;
- 1 sznurowadło (do podtrzymywania opatrunków lub jako opaska uciskowa);
- 1 no\
yczki składane (swobodnie mo\
esz zastąpić je scyzorykiem w kieszeni);
- 2 średniej wielkości worki foliowe, hermetyczne z zapięciem strunowym;
- 1 listek tabletek przeciwbólowych PANADOL extra/IBUPROM/IBUPROFEN/NOSPA;
- kilka cukierków;
Dodatkowo, w moim zestawie survivalowym noszę opatrunek osobisty, plastry i tabletki przeciwbólowe.
Tyle na temat zestawu osobistego. Gdy jest większa ilość osób lub wybieracie się na dłu\
szy czas niezbędna staje sie du\
a
apteczka zespołowa. Znajdują się w niej wszystkie wy\
ęj wymienione środki opatrunkowe, oczywiście w wiekszej ilości oraz
dodatkowe elementy. Oczywiście jest potrzebna osoba, która będzie potrafiła z niej korzystać!
Pęseta - posłu\
y do wydobywania wszelkich drzazg, \
ądeł itp. drobnicy.
Marker - wodoodporny pisak potrzebny w przypadku powa\
nych wypadków, gdy trzeba napisać, o której zało\
ono opaskę
uciskowa, bądz
dokonać selekcji poszkodowanych w wypadku masowym. W takim wypadku piszemy stosowne informacje na
ciele poszkodowanego. Podobnie, jeśli posyłamy kogoś po pomoc, trzeba mu napisać diagnozę poszkodowanych. Dobrze
mieć, więc coś co pisze po wszystkim i w ka\
dych warunkach.
Kilka tabletek witaminowych - trzymamy je w niepodpisanym opakowaniu. Słu\
ą jako placebo. Nie mo\
emy kupić
\
adnych powa\
niejszych środków przeciwbólowych, tote\
czasem warto podać komuś lekko poszkodowanemu taka tabletkę i
powiedzieć, \
e przestanie go boleć, ale \
eby nie mówił, \
e mu to daliśmy. Ponoć działa. Tylko \
eby nie była to witamina C, bo
ma rozpoznawalny kształt i smak.
Środki dezynfekcyjne: Spirytus salicylowy nadaje się do dezynfekcji narzędzi, woda utleniona ma silniejsze działanie, ale
krótki okres wa\
ności (po paru tygodniach traci aktywność). śadnego z tych, ani innych środków nie lejemy do rany, ale
odka\
amy jedynie jej obrze\
a. Sama ranę przemywamy czystą wodą i opatrujemy.
Cardiamit - dostępne w ka\
dej aptece bez recepty, tabletki z glukoza i substancjami pobudzającymi pomagają przy
zmęczeniu. Podajemy te\
przy osłabieniach, gdy obawiamy się \
eby poszkodowany nie zemdlał. NIE podajemy ju\

zemdlonym i nieprzytomnym \
adnych tabletek ani napojów.
Środki zale\
ne od chorób członków twojej ekipy, terenu czy transportu - ka\
dy survivalowiec-medyk musi wiedzieć czy jego
ludzie na coś chorują i mieć ze sobą środki zaradcze. W przypadku uczuleń na jad owadów - wapno i hydrokortizon, kontuzji
układu ruchu- maść rozgrzewającą. Szczególnie wa\
na jest wiedza o powa\
nych chorobach kolegów i kole\
anek - epilepsji,
cukrzycy, cię\
kich alergiach. W takich przypadkach chory zwykle sam ma przy sobie potrzebne środki, my musimy jednak
wiedzieć jak mu je podać gdyby sam nie był w stanie. W przypadku zasłabnięcia cukrzyka, który ma przy sobie insulinę
wstrzykujemy mu ją. Insulina jest środkiem, który zostanie przyjęty przez organizm bez względu czy podamy ją podskórnie,
domięśniowo czy do\
ylnie, więc nie musimy się martwić z
le wykonanej iniekcji (oficjalnie jako ratownicy przedmedycznie nie
mo\
emy dokonywać jakichkolwiek iniekcji!). Epileptycy czują, kiedy zbli\
a się atak i wtedy zwykle sami biorą odpowiednie
leki. W trakcie ataku nie podajemy \
adnych środków. Przy cię\
kich alergiach chorzy noszą przy sobie strzykawkę z
adrenalina, która musza przyjąć niezwłocznie po ukąszeniu. Jeśli korzystamy ze środków transportu wartop zabrać ze sobą
środki przeciw chorobie lokomcyjnej np. popularny Aviomarin.
Teraz zostaną wymienione środki, które WARTO jest zapakować do apteczki. Nie są one niezbędne, ale bardzo ułatwią nam i
nie tylko, \
ycie.
Codofix - nazwa handlowa elastycznej siateczki słu\
ącej do mocowania opatrunku zamiast banda\
a. Sprzedawany jest w
odcinkach np. głowa czy ręka. Szybsza, prostsza i wymagająca mniejszych umiejętności metoda zało\
enia opatrunku.
mhtml:file://G:\ASG\teoria\zdrowie\apteczka.mht 2010-04-15
Apteczka pierwszej pomocy Page 3 of 3
Fast splint - nazwa handlowa materiału podobnego do karimaty, jednak znacznie sztywniejszego. Słu\
y do unieruchamiania
ura\
onych kończyn.
Hydro\
ele - nowoczesne środki opatrunkowe wspomagające gojenie. Szczególnie dobre na poparzenia.
Glukoza spo\
ywcza w proszku - mo\
na pić jej gorący roztwór z wodą. Daje energie w trudnych warunkach. Dlaczego w
proszku, a nie w płynie? Nikt nam jej nie wyje.
Panthenol - bardzo pzrydatny środek łagodzący poparzenia i drobne urazy. Przydatny szczególnie latem. Polecam wersje w
sprayu.
Tabletki do uzdatniania wody - za ich pomocą mo\
na przysposobić znaleziona w terenie wodę do spo\
ycia.
Zimne światło - "lightstick" albo "światło chemiczne". Pałka z tworzywa sztucznego wypełniona dwoma substancjami, które
po przełamaniu wchodzą ze sobą w reakcję dając światło. Dostępne w kilku kolorach i w ró\
nych długościach. Święcą nawet
do kilkunastu godzin. Przydają się do oznaczania miejsca wypadku, dróg...
Zimne okłady - nowość w aptekach. Foliowe opakowania, które zapewniają schłodzenie ran.
W du\
ej apteczce powinien się znajdować zapas środków opatrunkowych odpowiedni od długości naszej wyprawy oraz od
liczebności naszej grupy. Oto przykładowe zestawienie, oparte na moich doświadczeniach, doświadczeniach znajomych
ratowników PCK, ZHP i pogotowia ratunkowego. Przykład dla grupy 6-8 osób, na okres do 2 tygodni, wiosna-lato.
- opaski dziane podtrzymujące 4 m x 15 cm (3 szt.)
- opaski dziane podtrzymujące 4 m x 10 cm (10 szt.)
- opaski dziane podtrzymujące 4 m x 5 cm (6 szt.)
- gazy wyjałowione 0,5 m x 0,5 m (3 szt.)
- gazy wyjałowione 7 cm x 7 cm (18 szt., 6 opak. po 3)
- gazy wyjałowione 5 cm x 5 cm (9 szt., 3 opak. po 3)
- Codofix (6 odc.: 2 głowa, 2 ręka)
- chusty trójkątne, foliowe (4 szt.)
- plastry wodoodporne, ró\
ne rozmiary (2 opak.)
- plaster bez opatrunku w rolce (2 szt.)
- opatrunek osobisty (PL lub US) (3 szt.)
- opakowanie węgla leczniczego w tabletkach (1 szt.)
- opakowanie wapna w tabletkach mus. (1 szt.)
- opakowanie tabletek przeciwbólowych PANADOL extra/IBUPROM/IBUPROFEN/NOSPA (1 szt.)
- spirytus salicylowy (1 but.)
- folia NRC (2 szt.)
- rękawiczki jednorazowe, lateksowe (8 par)
- Fenistil \
el (1 opak.)
- Panthenol (1 opak.)
- talk do stóp (1 opak.)
- paczka cukierków (1 opakt.)
- worki foliowe, hermetyczne, du\
e (2 szt.)
- worki foliowe, hermetyczne, średnie (4 szt.)
- worki foliowe na śmieci, czarne, 25 litrów (4 szt.)
Jako apteczkę indywidualną polecamy apteczkę polskiej firmy Janysport dlatego, i\
jest niewielka, wygodna w obsłudze, ma
wewn. małe siatkowate kieszonki, co ułatwia zorientowanie się co gdzie jest i jak na swoje niewielkie wymiary, jest dość
pojemna (mieści sie w niej wyposa\
enie dla kilku osób na kilkudniowy wypad, jeśli oczywiście mądrze ją spakujemy). Mo\
na
te\
ją łatwo dotroczyć do ekwipunku. Ja (Szaszłyk) swoją z zielonej cordury noszę przy buttpack'u w lesie lub przy pasie, a w
mieście w plecaku. Jest to sprzęt bardzo popularny wśród polskich survivalowców i ratowników. Oczywiście mo\
na stosować
inne typy pojemników, wa\
ne jest aby je odpowiednio oznaczyć, jeśli nie jest to firmowo zrobione to mo\
na na pojemniku
domalować markerem czy farbą krzy\
, w trakcie awaryjenj sytuacji ułatwi to jej odnalezinie. Najlepiej gdyby posiadał wewn.
dodatkowe gumki czy kawałki rzepów do mocowania jeszcze innych rzeczy. Proponuję te\
porozkładać środki medyczne wg
kolejności, jakiej mogą zostać najczęściej u\
yte. Mo\
na to zrobić w bardzo prosty sposób: na ka\
dej kieszonce czy przegródce
przyklejamy kawałek plastra, na którym piszemy "GAZA", "PLASTRY" etc. W sytuacji, gdy powiemy jakiejś osobie, aby
podała nam z apteczki np. gazy, nie będzie musiała długo szukać, tylko od razu sięgnie do dobrej przegródki.
Jako apteczka zespołowa mo\
ę posłu\
yć apteczka plecakowa lub torba medyczna. Pozwalają one na przenoszenie szerokiej
gamy środków ratunkowych, ale jeśli ich u\
ywasz to znaczy, ze Twoje umiejętności daleko wykraczają za te, które były
przydatne przy czytaniu tego poradnika!
mhtml:file://G:\ASG\teoria\zdrowie\apteczka.mht 2010-04-15