kanalizacja.qxd 2007-06-21 09:52 Page 120
Brudny problem
SzczęS
cie mają ci, których
działki znajdują się na
Jakie formalnoS
ci
terenach skanalizowanych
są wymagane przy podłączaniu instalacji
 wystarczy podłączyć się
do sieci kanalizacyjnej?
do kanalizacji zbiorczej i&
problem z głowy. Jednak Lokalną siecią kanalizacyjną zarządza naj- być okreS
lone ryczałtowo lub za metr bie-
częS
ciej miejscowy zakład wodociągów żący przyłącza. FormalnoS
ci zwiÄ…zane
większoS
ć terenów
i kanalizacji. O możliwoS
ci przyłączenia z przyłączeniem załatwia z reguły wyko-
w Polsce jest nieskanali- się do sieci decydują warunki techniczne nawca, zwłaszcza że przyłączenia robione
okreS
lone w dokumencie wydawanym na są najczęS
ciej zbiorowo dla wszystkich po-
zowana. Zatem pytanie, co
wniosek właS
ciciela posesji. Wykonaniem sesji wzdłuż budowanego kolektora S
cie-
robić ze S
ciekami, jest pod- przykanalika zajmuje się zakład wodocią- kowego. Na odprowadzenie S
cieków za-
gowo-kanalizacyjny, a do właS
ciciela nale- wierana jest umowa z zakładem wod-kan.,
stawowym dylematem
ży wyprowadzenie podłączenia do budyn- przy czym ich objętoS
ć ustala się na pod-
inwestorów. Na szczęS
cie ku. Koszty przyłączenia ustalane są na stawie wodomierza zamontowanego na ru-
podstawie lokalnych przepisów  mogą rze doprowadzającej wodę do budynku.
odprowadzenie S
cieków
studzienka studzienka
rewizyjna rewizyjna
z domu nie jest dla
uliczna nasza pion
wprawnego instalatora
trudne, a lepsza znajomoS
ć
przewód
tej dziedziny zaowocuje
odpływowy
kanał zbiorczy
cichÄ…, sprawnÄ…
zewnętrzny
przykanalik
i bezawaryjnie działającą
kanalizacjÄ…!
Schemat podłączenia do zewnętrznej sieci kanalizacyjnej
p
d
z
s
k
Jak odprowadzać S
cieki do sieci kanalizacyjnej rozdzielczej?
W systemie kanalizacji rozdzielczej S
cieki opado-
we odprowadzane są innym kolektorem niż S
cie-
S
cieki opadowe
ki bytowo-gospodarcze. Należy wtedy wykonać
dwa niezależne podłączenia do sieci kanalizacyj-
nej  jeden odprowadzajÄ…cy wody opadowe z ry-
S
cieki bytowo-gospodarcze
nien, drugi do S
cieków bytowo-gospodarczych.
Do sieci kanalizacji rozdzielczej należy podłączyć
s
k
r
n
p
niezależnie dwa przewody odpływowe
d
p
o
120
kanalizacja.qxd 2007-06-21 09:52 Page 121
KANALIZACJA I DRENAÅ»
I
D
Na jakim etapie budowy Jakie formalnoS
ci
powinno się wykonać podłączenia wymagane są przy
do sieci kanalizacyjnej? budowie szamba?
Wyprowadzenie rur kanalizacyjnych dzamy zawsze w pobliże sedesu, w taki Lokalizacja szamba umieszczana jest na
sprawia najwięcej kłopotów. Duża ich sposób, by na jej końcu można było do- planie zagospodarowania działki, stanowią-
S
rednica (100-150 mm) oraz koniecznoS
ć łączyć rury odpowietrzające lub podłą- cym załącznik do pozwolenia na budowę.
zachowania spadku min. 2% w kierunku czyć pion kanalizacyjny dla wyżej poło- Wtedy nie trzeba dopełniać żądnych for-
odpływu, nie pozwalają na dowolne ich żonej kondygnacji. Niekiedy, w rozle- malnoS
ci. JeS
li zbiornik na nieczystoS
ci nie
prowadzenie. Dlatego warto rozplano- głych domach i przy znacznym oddale- został umieszczony na planie, wymagane
wać wczeS
niej rozmieszczenie urządzeń niu od siebie łazienek i WC, konieczny jest zgłoszenie zamiaru jego budowy w sta-
sanitarnych tak, aby można było odpro- będzie montaż 2-3 wyprowadzeń kanali- rostwie oraz przeprowadzenie inwentaryza-
wadzić S
cieki możliwie najkrótszą drogą. zacyjnych, łączących się z główną rurą cji powykonawczej.
Odpływową rurę kanalizacyjną doprowa- odpływową poza budynkiem.
Czy lepiej jest kupić
Co zrobić ze S
ciekami, gdy nie ma sieci
gotowe szambo,
kanalizacyjnej?
czy wykonać je
W przypadku braku możliwoS
ci podłączenia się do sieci kanalizacyjnej S
cieki trzeba od-
samemu?
prowadzić do szczelnego zbiornika na nieczystoS
ci płynne zwanego popularnie szambem
lub zbudować przydomową oczyszczalnię S
cieków. Wybór sposobu odprowadzenia S
cie- Bezodpływowe zbiorniki na nieczystoS
ci
ków zależy przede wszystkim od powierzchni działki oraz chłonnoS
ci gruntu. Może on ciekłe najczęS
ciej wstawia siÄ™ jako gotowe,
też być narzucony w pozwoleniu na budowę, w związku z ustaleniami miejscowego pla- wykonane z żelbetu lub tworzywa. Gwaran-
nu zagospodarowania przestrzennego. Pod względem komfortu obsługi, jak i kosztów tują one szczelnoS
ć, a operacja ich ustawie-
zwiÄ…zanych z usuwaniem S
cieków, korzystniejszym rozwiązaniem jest POR
(przydomo- nia polega na wykonaniu wykopu, wstawie-
wa oczyszczalnia S
cieków), ale nie wszędzie może być ona wykonana. niu zbiornika i podłączeniu rur oraz przy-
sypaniu zbiornika. Samodzielna budowa
szamba jest zwykle nieopłacalna i nie za-
pewnia szczelnoS
ci oraz wytrzymałoS
ci na
Jakie sÄ… wymagania dotyczÄ…ce
nacisk gruntu.
Niekiedy mogą pojawić się kłopoty spowo-
usytuowania szamba na działce?
dowane wypychaniem pustego zbiornika
Szambo o pojemnoS
ci do z tworzywa przez znajdujące się płytko pod
studnia
10 m3 może być wyko- powierzchnią wody gruntowe. Na takich
nane w odległoS
ci nie terenach po prostu lepiej zamontować
mniejszej niż 5 m od zbiornik żelbetowy.
droga okien i drzwi budynku,
2 m od granicy sÄ…sied-
niej działki oraz od stro-
ny drogi i 15 m od stud-
ni.
szambo
5 m
od okien i drzwi
Minimalne odległoS
ci, jakie
o
j
2 m
należy zachować budując
z
b
od 2 m od granicy sąsiedniej działki
drogi szambo
Jak dobrać pojemnoS
ć szamba?
Najlepszym rozwiÄ…zaniem jest wstawienie gotowego
r
j
w
g
PojemnoS
ć zbiornika dobiera się do objętoS
ci samochodu asenizacyjnego (tzw. szambiarki)
zbiornika do przygotowanego wczeS
niej wykopu jest to
d
p
w
w
j
t
obsługującej rejon  najczęS
ciej jest to 8-10 m3.
metoda szybka, a my mamy pewnoS
ć, że szambo będzie
s
a
m
m
p
ż
s
b
szczelne (fot. Naro)
(
N
121
15 m
kanalizacja.qxd 2007-06-21 09:53 Page 122
Jakie sÄ… warunki usytuowania przydomowej oczyszczalni
na działce?
studnia sÄ…siada
2 m od granicy działki
Praktycznie najistotniejsze sÄ… ograniczenia zwiÄ…zane z ko-
* Osadnik gnilny
niecznoS
cią zachowania wymaganych odległoS
ci od studni.
drenaż może być usytuowa-
I nie dotyczy to tylko studni zlokalizowanej na własnej dział- 2 m
rozsÄ…czajÄ…cy ny w bezpoS
rednim
5 m*
od
sÄ…siedztwie budyn-
ce, ale również i na sąsiednich. Dodatkowym utrudnieniem osadnik
2 m
drogi
ku, pod warunkiem
gnilny
od
może być uzyskanie zgody sąsiada na budowę oczyszczalni
wyprowadzenia od-
drogi
5 m
powietrzenia przez
w przypadku, gdy wymagane odległoS
ci wychodzą poza obręb
instalacjÄ™ kanaliza-
działki. Minimalna odległoS
ć zbiornika wstępnego podczysz-
cyjnÄ… co najmniej
3 m od drzew
garaż
0,6 m powyżej gór-
i dużych krzewów
czania od studni musi wynosić przynajmniej 15 m, a ciągu
nej krawędzi okien
drenów rozsączających przynajmniej 30 m. W przypadku za-
i drzwi zewnętrz-
nych w tym budyn-
stosowania powierzchniowego złoża filtracyjnego może ono
15 m od zbiorników wodnych
ku. W przeciwnym
być zlokalizowane nie bliżej niż 70 m. Innym ograniczeniem
razie odległoS
ć
osadnika od budyn-
jest koniecznoS
ć uzyskania pozwolenia wodno-prawnego
studnia ku musi wynosić
w przypadku odprowadzenia oczyszczonych S
cieków poza te-
min. 5 m.
ren posesji (do wód powierzchniowych czy rowu melioracyj-
nego).
Minimalne wymagane odległoS
ci, jakie trzeba zachować od przydomowej oczyszczalni
w
o
j
t
z
o
p
o
S
cieków zbudowanej z osadnika gnilnego i drenażu rozsączającego
z
z
g
i
d
r
Jak działa oczyszczalnia przydomowa? Kiedy nie można
Przydomowe oczyszczalnie S
cieków działają na zasadzie mechanicznego, chemicznego
wybudować przydo-
i biologicznego usuwania zanieczyszczeń z brudnej wody napływającej z domowej insta-
lacji kanalizacyjnej. Niezależnie od typu oczyszczalni proces oddzielania zanieczyszczeń mowej oczyszczalni?
przebiega niemal identycznie. W pierwszej kolejnoS
ci oddzielane są cząstki stałe na dro-
dze sedymentacji, czyli opadania składników cięższych od wody. Kolejny etap to beztle- Przydomowej oczyszczalni nie można bu-
nowy rozkład S
cieków, w którym dzięki procesom biochemicznym następuje częS
ciowe dować jeS
li zabraniajÄ… tego lokalne przepi-
rozłożenie związków organicznych. Wstępnie oczyszczone S
cieki poddawane są następ- sy, nie ma możliwoS
ci odprowadzenia
nie procesowi rozkładu tlenowego, gdzie ostatecznie redukowane są zawarte w nich za- oczyszczonych S
cieków lub zbyt mała po-
nieczyszczenia. Sposób redukcji zanieczyszczeń w dwóch pierwszych etapach przeprowa- wierzchnia działki nie pozwala na jej wy-
dzany jest najczęS
ciej w zbiorniku gnilnym o pojemnoS
ci odpowiadajÄ…cej 3-dniowej ob- budowanie.
jętoS
ci S
cieków. Natomiast ostatni etap oczyszczania zależy od typu oczyszczalni  i może
odbywać się w gruncie, w złożu filtracyjnym mineralnym bądx
biologicznym lub w na-
powietrzanych zbiornikach. Wypływająca z oczyszczalni woda powinna mieć taki po-
Jakie formalnoS
ci
ziom oczyszczenia, aby można było odprowadzić ją do studni chłonnej lub do wód
otwartych.
sÄ… wymagane przy
odpowietrzenie instalacji kanalizacyjnej
budowie przydo-
S
cieki
gazy fermentacyjne
kominek mowej oczyszczalni
S
cieki podczyszczone
napowietrzajÄ…cy
przepływ powietrza
S
cieków?
odpływ
podczyszczonego S
cieku
Przy budowie POR
o wydajnoS
ci do 7,5 m3 na
odprowadzenie gazów
studzienka rozdzielcza
dobÄ™ obowiÄ…zujÄ… takie same formalnoS
ci jak
fermentacyjnych
rura rozsÄ…czajÄ…ca
przy wykonaniu szamba.
kożuch osadowy
dopływ S
cieków
klarowne S
cieki
keramzyt
flotacja zanieczyszczeń
osad organiczny
sedymentacja zawiesiny
osad mineralny
Zasada działania przydomowej
d
p
J
S
oczyszczalni S
cieków składającej się z osadnika gnilnego i drenażu rozsączającego (rys. wg Nevexpol) fot. JPR System
S

s
s
z
o
g
i
d
r
(
w
N
122
dom
droga
kanalizacja.qxd 2007-06-21 09:53 Page 123
KANALIZACJA I DRENAÅ»
I
D
Jakie sÄ… rodzaje przydomowych oczyszczalni?
Wybór rodzaju oczyszczalni zależy od po- wypływającej z oczyszczalni (woda stanowi nieczne jest zbudowanie studni chłonnej,
wierzchni, jaką można przeznaczyć pod jej ponad 95% objętoS
ci S
cieków). Na gruntach gdzie odprowadzana będzie woda. Studnię ta-
budowę, rodzaju gruntu oraz możliwoS
ci usu- o niskiej przepuszczalnoS
ci wody lub wyso- ką wykonuje się najczęS
ciej z kręgów betono-
wania oczyszczonej wody. Najpopularniejsze kim poziomie wód gruntowych do doczysz- wych o S
rednicy 1 m. Musi ona sięgać do
są oczyszczalnie z drenażem rozsączającym, czania S
cieków budowane są złoża filtracyjne warstwy przepuszczalnej gruntu, a na dnie
w których S
cieki po wstępnym oczyszczeniu z materiałem mineralnym lub botanicznym układa się filtr żwirowy. Studnia musi gwa-
w osadniku gnilnym kierowane są do syste-  tzw. oczyszczalnie korzeniowe. Istnieją też rantować chłonnoS
ć umożliwiającą odebranie
mu rur drenażowych zakopanych w gruncie. oczyszczalnie kompaktowe zajmujące bar- wody wypływającej z oczyszczalni. Niekiedy
To rozwiązanie jest najtańsze i praktycznie dzo niewiele miejsca ze złożami zraszanymi wodę z oczyszczalni wykorzystuje się do pod-
nie wymaga obsługi, ale można je stosować na  złożem zanurzonym lub typu SBR (z osa- lewania ogrodu i wtedy trzeba zbudować do-
gruntach o dobrej przepuszczalnoS
ci i pozio- dem czynnym). WymagajÄ… one jednak wypo- datkowy zbiornik do jej przechowywania.
mie wód gruntowych niższym niż 1,5 m. Jest sażenia w pompy i napowietrzacze, czyli do- Rzadko istnieje możliwoS
ć odprowadzenia
to jedyny typ oczyszczalni, która nie wymaga prowadzenia do oczyszczalni prądu. wody do wód otwartych (stawu, jeziora, rze-
budowania studni chłonnych czy zapewnie- We wszystkich oczyszczalniach (oprócz ki). Na takie odprowadzenie należy uzyskać
nia innego sposobu odprowadzenia wody oczyszczalni z drenażem rozsączającym) ko- pozwolenie wodno-prawne.
kominek
rury drenażowe
napowietrzajÄ…cy
studzienka
rozprowadzajÄ…ca
osadnik gnilny
żwir
min. 1,5 m
zwierciadło wody gruntowej
Schemat oczyszczalni S
cieków z drenażem rozsączającym
o
S

z
d
r
gruby żwir lub tłuczeń
trzcina
Ć 5-8 cm
elastyczna rura do
regulacji poziomu
rura wywiewna
S
cieków
dopływ S
cieków
płyta osłaniająca
piasek
glina
żwir
osadnik gnilny
Budowa oczyszczalni korzeniowej.
o
k
folia
Do rozkładu S
cieków wykorzystywane Oczyszczone S
cieki zazwyczaj odprowadza siÄ™ do
r
S

w
S

z
o
s
d
piasek lub drobny żwir
gruby żwir lub tłuczeń
 gr. warstwy 60-70 cm
są tu trzciny Ć 5-8 cm studni chłonnej
t
t
c
Oczyszczalnia kompaktowa (na zdjęciu ze złożem biolo-
k
(
z
z
z
b
Tak wygląda drenaż rozsączający w gotowym wykopie Oczyszczalnia trzcinowa nadaje działce niepowtarzalny
w
d
r
w
g
w
t
n
d
n
gicznym) zajmuje niewiele miejsca, a S
cieki sÄ…
z
n
m
a
S

s
(fot. Poz-Plast) charakter (fot. archiwum BD)
P
P
(
a
B
oczyszczone w bardzo wysokim stopniu (fot. Ekofinn-Pol)
w
b
w
s
(
E
P
123
kanalizacja.qxd 2007-06-21 09:53 Page 124
Co to sÄ… biopreparaty Czy potrzebny jest projekt instalacji kana-
i gdzie je stosujemy? lizacyjnej? Kiedy najlepiej ją wykonać?
Biopreparaty przyspieszają rozkład S
cie- Instalacja kanalizacyjna w domach jednorodzinnych jest stosunkowo prosta i nie wy-
ków w osadniku gnilnym, zapobiegają też maga wykonania projektu. Wystarczy przestrzeganie zasad odpowiedniego doboru
wydobywaniu się nieprzyjemnych zapa- rur, spadków w kierunku odpływu, poprowadzenie jej możliwie najkrótszą drogą bez
chów. W wyniku ich dziaÅ‚ania zmniejsza ostrych zakrÄ™tów pod kÄ…tem 90°. Rozmieszczenie poszczególnych przyborów, a także
się też iloS
ć osadów stałych, a zatem moż- przebieg rur kanalizacyjnych trzeba ustalić przed wykonaniem wylewek podłogo-
na liczyć na mniejszą częstotliwoS
ć usu- wych, zwłaszcza na parterze, gdy podłoga spoczywa na gruncie. Rury powinny być
wania S
cieków ze zbiornika. ułożone też przed otynkowaniem S
cian i położeniem glazury, jeS
li prowadzone będą
Biopreparaty przyspieszają rozkład S
cie- w bruzdach. Natomiast podłączenie syfonów wykonuje się po zamontowaniu przybo-
ków w osadniku gnilnym. rów sanitarnych. Trzeba też pamiętać o wyprowadzeniu ponad dach odpowietrzania
instalacji, montujÄ…c w poszyciu dachowym odpowiedni kominek wentylacyjny.
Jak działa instalacja
wywiewka
kanalizacyjna w do-
mu jednorodzinnym?
Instalacja kanalizacyjna jest bezciS
nienio-
wa, a odprowadzenie S
cieków odbywa się
w wyniku ich spływu grawitacyjnego. Ru-
ry muszą więc być układane ze spadkiem
w kierunku odpływu wynoszącym co naj-
mniej 2%. PodejS
cia do poszczególnych
przyborów połączone są z pionem kanali-
zacyjnym, a dalej S
cieki odprowadzane sÄ…
do zewnętrznej częS
ci instalacji i dalej do
szamba, oczyszczalni lub lokalnej sieci ka-
podejS
cia kanal-
poziom kanalizacyjny
nalizacyjnej
izacyjne
rura wywiewna
pion kanalizacyjny
Instalacja kanalizacyjna jest prosta i nie wymaga wykonania projektu
k
j
p
i
n
w
w
p
pion
Na co zwracać uwagę przy montażu
instalacji kanalizacyjnej, żeby póx
niej
podejS
cie
działała bez zakłóceń?
Prawidłowo wykonana instalacja kanalizacyjna musi być szczelna, odpowiednio zamoco-
wana i odpowietrzana. Rury nie mogą być naprężone, a połączenia kielichowe wsunięte
na wymaganą głębokoS
ć. Jeżeli rury znajdują się w pobliżu ciepła, należy na nie nałożyć
osłony izolacyjne, aby nie nastąpiło odkształcenie się rur pod
wpływem temperatury. Należy też unikać podłączenia kilku
podejS
cie
przyborów do jednego odgałęzienia od pionu, bo może wtedy
następować wysysanie wody z syfonów. W przypadku odgałę-
zień dłuższych niż 3 m, na ich zakończeniu należy zamontować
dodatkowe zawory napowietrzające. W pobliżu miejsca połącze-
czyszczak
nia z instalacją zewnętrzną powinna być zamontowana rewizja
umożliwiająca czyszczenie w razie zapchania instalacji.
przewód odpływowy
i
m
h
m
z
s
r
n
(
W
W instalacji kanalizacyjnej S
cieki spływają grawitacyjnie Żeby instalacja mniej hałasowała, można zastosować specjalne rury niskoszumowe (fot. Wavin)
i
k
S

s
g
124
kanalizacja.qxd 2007-06-21 09:54 Page 125
KANALIZACJA I DRENAÅ»
I
D
Z jakich rur i o jakich S
rednicach
Z czego składa się
wykonuje siÄ™ instalacjÄ™ kanalizacyjnÄ…?
wewnętrzna instala-
cja kanalizacyjna?
Instalacje kanalizacyjne wykonuje się głównie z rur PVC łą-
czonych na kielich z uszczelkÄ… wargowÄ…. Piony i podej-
Instalacja wewnętrzna składa się z rur, S
cia do sedesu wykonuje siÄ™ z rur o S
rednicy
trójników lub czwórników o różnej konfi- 110 mm, natomiast pozostałe podłączenia
guracji S
rednic i kątów odchylenia, kola- rurami o S
rednicy 50 mm. Piony od-
nek o kÄ…cie zaÅ‚amania 15-87°, zaworów prowadzajÄ…ce S
cieki z sedesu można
napowietrzających i syfonów dostosowa- też wykonać z rur o S
rednicy
nych do rodzaju przyboru. W razie potrze- 75 mm. PodejS
cia pod umywalki
by używane są też złączki zwykłe i reduk- na krótkich odcinkach można też
cyjne, zaS
lepki, kolana nastawne, wpusty poprowadzić z rur o S
rednicy
podłogowe. 40 mm lub 32 mm. fot. Pipelife
P
Jak prowadzi siÄ™ instalacjÄ™ kanalizacyjnÄ…?
Do czego służą syfony
Przy prowadzeniu rur kanalizacyjnych należy przestrzegać zasady przymocowania do
i jak zapewnić ich
podłoża każdego odcinka rury w pobliżu kielichów i w odległoS
ciach nie większych
niż 1 m na odcinkach poziomych i 2 m na odcinkach pionowych. Do mocowania uży- prawidłową pracę?
wa się specjalnych uchwytów plastikowych lub metalowych obejm ze S
rubÄ… zacisko-
wą. Przymocowania wymaga także każdy kielich, do którego będzie podłączany syfon. Zasyfonowanie podejS
ć do przyborów sa-
Zależnie od możliwo- nitarnych zapobiega przedostawaniu się
S
ci, rury kanalizacyjne zapachów z kanalizacji do pomieszczenia.
prowadzi się po wierz- Wypełniająca syfon woda tworzy tzw. za-
chu S
ciany osłaniając je mknięcie wodne odcinające odpływ od in-
ewentualnie ekranem, stalacji. Rodzaj zastosowanego syfonu za-
w bruzdach wykutych leży od przyboru, z jakim będzie on
w S
cianach lub w S
cian- współpracował. Inne są bowiem syfony do
kach instalacyjnych. umywalki, zlewozmywaka, wanny czy bro-
dzika. Niekiedy syfony wykonywane sÄ… ja-
ko element ozdobny np. montujÄ…c pod
Rury kanalizacyjne można
k
m
umywalką i wtedy nie trzeba ich osłaniać.
prowadzić w S
ciankach insta-
w
S

i
lacyjnych (fot. Tece) W przypadku zabudowy trzeba pamiętać
(
T
o pozostawieniu dostępu do syfonu np.
drzwiczek rewizyjnych. Dzięki temu
będzie możliwe wyczyszczenie go w razie
Dlaczego wentylacja
zapchania. Można też montować syfon
umożliwiający czyszczenie od strony od-
kanalizacji
pływu. Często występującym problemem
jest konieczna? jest wysysanie wody z syfonów spowodo-
wane x
le wykonanÄ… instalacjÄ… lub niedo-
Instalacja kanalizacyjna musi być połączona statecznym jej napowietrzaniem.
z powietrzem atmosferycznym, gdyż wymaga
napowietrzania, w przeciwnym razie podczas
przepływu S
cieków może następować wysysanie
wody z syfonów. Ponadto wentylacja kanaliza-
cji ma umożliwić odprowadzenie gazów fer-
mentacyjnych z osadników gnilnych, szamb,
czy przyłączy do kanalizacji.
Należy przyjąć zasadę że przynajmniej jeden
pion kanalizacyjny powinien być wyprowadzo-
ny ponad dach domu  pozostałe piony można
zamykać zaworami napowietrzającymi.
Syfony: z lewej  klasyczny,
z
l

k
Przynajmniej jeden pion kanalizacyjny powinien być zakończony wywiewką z prawej  z przegrodą
j
p
k
p
b
z
w
p

z
p
125
kanalizacja.qxd 2007-06-21 09:54 Page 126
Jak odprowadzać S
cieki
Co to jest system
z poziomu piwnicy?
drenarski?
Odprowadzenie S
cieków z poziomu znajdującego się poniżej odprowadzenia S
cie- Systemy drenarskie przeznaczone sÄ… do
ków do kanalizacji czy szamba wymaga zamontowania na odpływie samoczynnego obniżenia poziomu wód gruntowych i od-
zaworu zwrotnego. Uniemożliwi to cof- prowadzania wód opadowych przenikają-
nięcie się S
cieków w przypadku prze- cych w głąb gruntu. Na działkach w zabu-
pełnienia szamba czy awarii w sieci ka- dowie jednorodzinnej wykorzystywane są
nalizacyjnej. Innym rozwiÄ…zaniem bÄ™- jako element zabezpieczenia piwnic przed
dzie zastosowanie kanalizacji ciS
nienio- wnikaniem wód gruntowych oraz jako ele-
wej np. w formie kompaktowego zesta- ment odwodnienia terenu. Drenaż może
wu pompowego połączonego z sedesem także służyć do odprowadzenia wód opa-
lub umywalką, który przetłoczy S
cieki dowych zbieranych przez rynny, rozsÄ…cza-
cienkÄ… rurÄ… na bezpieczny poziom nia S
cieków z przydomowych oczyszczal-
w pozostałej częS
ci instalacji. ni. Nie ma natomiast uzasadnienia  co
R
cieki można przetłoczyć stosując kompaktowy zestaw
m
p
s
k
z
pompowy połączony z miską ustępową (fot. SFA) często się zdarza  układanie drenażu wo-
p
z
m
u
(
S
kół domów niepodpiwniczonych. Jedynie
w budynkach posadowionych na tzw. fun-
damencie grzewczym drenaż układa się
Jak i z czego wykonuje się drenaż?
w celu zapobieżenia rozmywaniu gruntu
NajczęS
ciej drenaż opaskowy układany jest wokół podpiwniczonego domu. Do jego przez wody opadowe.
budowy wykorzystuje siÄ™ rury drenarskie  z tworzywa sztucznego, karbowane,
z otworami  układane na podsypce żwirowej, pełniącej rolę filtru zatrzymującego
drobne zanieczyszczenia. Poziom drenów powinien sięgać górnej powierzchni ławy
opaska
fundamentowej  ułożone zbyt nisko mogą powodować podmywanie fundamentów,
żwirowa
piasek
a za wysoko  nie zapewnią odpowiedniego obniżenia poziomu wód gruntowych. Za-
leżnie od rodzaju gruntu, rury drenarskie zabezpiecza się przed zamuleniem otuliną
izolacja
z geowłókniny lub włókien kokosowych. Dreny układane są z niewielkim spadkiem
przeciwwodna
w kierunku odpływu (ok. 3 promile), w każdym narożniku instalowane są studzienki
rewizyjne, a na zakończeniu umieszcza się studzienkę zbiorczą z osadnikiem piasku.
woda i piasek
Dalsze odprowadzenie wody zależy od miejscowych możliwoS
ci. Dobór S
rednicy rur,
gruboS
ć warstwy filtracyjnej, jak też zabezpieczenie przed zamuleniem należy powie-
rzyć doS
wiadczonemu projektantowi w zakresie melioracji wodnych. Drenaż wykonuje się wokół S
cian fundamentowych budynku
w
s
w
S

f
b
kierunek spływu
spadek rur drenarskich 0,5-3%
wód gruntowych
Kiedy nie da siÄ™ zas-
tosować drenażu?
dach
taras
wejS
cie
Podstawowym problemem w systemach dre-
do domu
nażu odwadniającego jest znalezienie miejsca
do którego można odprowadzić zebraną przez
dreny wodę. Na terenach, gdzie ułożono sieć
kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej,
wody drenażowe można odprowadzić do tej
sieci. W innych przypadkach konieczna jest
studzienka studzienka
budowa studni chłonnej, do której będzie
spływać woda. Możliwe jest również odprowa-
rura kanalizacyjna rura drenarska
dzenie jej do rowów melioracyjnych, stawów,
rzek lub jezior.
Drenaż układa się wokół S
cian budynku
u
s
w
S

b
Jeżeli nawet
n
j
b
Do wykonania Rury drenarskie drenaż jest bar-
w
d
p
drenażu niezbędne mogą być w oplocie dzo potrzebny,
n
b
w
o
z
u
są rura drenarska, np. z włókien nie zawsze uda
r
d
z
w
g
w
studzienka i kształtki kokosowych się go wykonać
i
k
W
(fot. Pipelife) (fot. Pipelife) (fot. Wavin)
P
P
126
kanalizacja.qxd 2007-06-21 09:54 Page 127
KANALIZACJA I DRENAÅ»
I
D
Co to jest odwodnienie powierzchni i po
Czy deszczówkę
co siÄ™ je stosuje?
można odprowadzać
systemem drenar-
Systemy odwodnienia po-
wierzchni układane są na tere-
skim do wspólnej
nach utwardzonych, gdzie wo-
da opadowa nie może swobod-
studni chłonnej?
nie wnikać w grunt lub na
gruntach o bardzo małej prze- Nie należy łączyć wody deszczowej
puszczalnoS
ci. W pierwszym i z drenaży. Z deszczu powstają ogromne
przypadku stosuje siÄ™ odwod- iloS
ci wody w krótkim czasie. WiększoS
ć
nienie powierzchniowe w po- tej wody spłynie po powierzchni działki,
staci korytek odpływowych, jedynie niewielka jej częS
ć wsiąknie
wpustów drogowych, odwod- w grunt bezpoS
rednio przy budynku.
nienia liniowego. W drugim  Jeżeli jednak woda deszczowa zostałaby
fot. Plastmo
P
najczęS
ciej układa się drenaż wprowadzona do drenażu, sytuacja
podpowierzchniowy w formie zmieniłaby się całkowicie. Woda
ciągów drenarskich przykrytych łatwo przepuszczalną podsypką. Sposobem na wypełniłaby całe dreny wokół ław funda-
usunięcie wody opadowej gromadzącej się na powierzchni jest również odpo- mentowych i próbowałaby się rozsączać,
wiednie ukształtowanie terenu zapewniające samoczynny jej spływ. Nie można rozmiękczając przy tym grunt pod
jednak w ten sposób usuwać wody na teren sąsiedniej działki. Podobnie jak budynkiem i zagrażając w ten sposób sta-
w systemach drenarskich, kłopotliwe może być znalezienie miejsca pozwalające- bilnoS
ci jego fundamentów.
go na usunięcie wody spływającej z odwodnionej powierzchni.
Jak wykonuje siÄ™ odwodnienie liniowe
i z jakich elementów się składa?
Na działkach domów jednorodzinnych od-
wodnienie liniowe wykonuje się głównie na
podjazdach dla samochodu, przy wjex
dzie do
garażu. Podstawowym elementem odwodnie-
nia liniowego sÄ… korytka wykonane z poli-
wycieraczka
merobetonu przykryte od góry kratką zabez-
odwodnienie
pieczającą. Korytka można łączyć w ciągi
liniowe
o potrzebnej długoS
ci, zbieranÄ… przez nie wo-
dÄ™ odprowadza siÄ™ do studzienki z osadni-
nachylenie
kiem piasku, skÄ…d odprowadzana jest do ka- powierzchni
nalizacji, studni chłonnej lub rowu meliora-
cyjnego. Przy układaniu należy zwrócić uwa-
odwodnienie
gę na dopuszczalne obciążenia korytek przez
liniowe
rura
samochody (może mieć znaczenie, gdy na
kanalizacyjna
Woda z korytek odprowadzana jest do
z
k
o
j
d
posesję wjeżdża np. szambiarka), zachowanie
furtka brama
studzienki zbiorczej (fot. Ferroplast)
z
(
F
spadku w kierunku odpływu oraz niewielkie
Odwodnienie liniowe wykonuje się najczęS
ciej na podjex
dzie dla samochodów
l
w
s
n
n
p
d
s
zagłębienie wierzchu korytka w stosunku do
lub wjex
dzie na posesjÄ™
w
n
p
odwadnianej powierzchni.
kostka brukowa
odwodnienie
warstwa
betonu
Elementem systemu odwodnień może
s
o
m
piasek
Podstawowym elementem odwodnienia są korytka być wycieraczka przed wejS
ciem do
e
o
s
k
w
p
w
d
przykryte od góry kratką zabezpieczającą (fot. ACO) domu (fot. Ferroplast) Tak wygląda przekrój przez gotowe odwodnienie
o
g
k
z
(
A
w
p
p
g
o
(
F
127