Transatlantyckie partnerstwo
w dziedzinie handlu i inwestycji
(TTIP)
Szanse
dla małych i średnich przedsiębiorstw
Unii Europejskiej i w Stanach Zjednoczonych małe i średnie przedsiębiorstwa
W(MŚP) oraz podmioty rozpoczynające działalność gospodarczą są główną siłą
napędową wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. MŚP stanowią 99 % eu-
ropejskich i amerykańskich firm  jest to ponad 20 mln przedsiębiorstw w Unii Europe-
jskiej i 28 mln w Stanach Zjednoczonych. W Unii Europejskiej MŚP zapewniają dwie
trzecie wszystkich miejsc pracy w sektorze prywatnym i odznaczają się imponującą
zdolnością do tworzenia kolejnych. W latach 2002 2010 85 % nowych miejsc pracy
netto powstało w MŚP. W Stanach Zjednoczonych małe przedsiębiorstwa odpowiadają
za ponad połowę zatrudnienia i dwie trzecie wszystkich nowych miejsc pracy netto w os-
tatnich dziesięcioleciach. Po obu stronach Atlantyku MŚP są ważnym z
ródłem innowacji,
nowych produktów i nowych usług oraz czerpią już korzyści z handlu transatlantyckiego.
Oto kilka przykładów.
Historie sukcesu małych firm:
- wykorzystanie transatlantyckiej szansy
PERKINS PRODUCTS, zatrudniająca 24 pracowników firma z Watertown w stanie Massa-
chusetts, produkuje urządzenia wspomagające dla osób niedowidzących. W ubiegłym roku
firma sprzedała towary o wartości ok. 800 tys. USD do państw UE, w tym do Wielkiej Bryta-
nii, Francji, Szwecji, Polski, Niemiec, Hiszpanii, Czech i Grecji, pomagając niedowidzącym
dzieciom w nauce alfabetu Braille a oraz dostarczając niedowidzącym dorosłym narzędzi
umożliwiających im wykonywanie z powodzeniem konwencjonalnych zawodów. Ponieważ
produkty firmy służą ludziom, którzy często borykają się z problemami finansowymi, wsze-
lkie dodatkowe podatki i cła mogą uniemożliwić tym produktom dotarcie do osób najbardziej
potrzebujących, a długotrwałe procedury celne przedłużają czas potrzebny na eksport. David Morgan, wiceprezes
i dyrektor firmy, mówi:  Koncepcja porozumienia TTIP, które ułatwiłoby osobom niewidomym lub niedowidzącym
dostęp do naszych technologii, może dosłownie odmienić niejedno życie. Ta inicjatywa nie tylko ma sens eko-
nomiczny dla amerykańskich przedsiębiorstw, lecz także zapewni osobom niedowidzącym w krajach, do których
eksportujemy, większą niezależność oraz poprawi ich szanse na znalezienie pracy.
INTEGRASYS S.A. to przedsiębiorstwo mające siedzibę w Madrycie i specjalizujące się w
satelitarnych systemach telekomunikacji. Jego produkt umożliwia szybką instalację anten
satelitarnych, a zarazem minimalizację kosztów i zakłóceń ze strony satelitarnych stacji
nadawczych. Firma odniosła już sukces międzynarodowy. Obecnie, dzięki szeroko zakrojo-
nym działaniom marketingowym w Stanach Zjednoczonych, Integrasys zyskał możliwość
współpracy z jedną z czołowych firm w amerykańskiej branży satelitarnej i otwiera nowe
biuro sprzedaży w stanie Wirginia. Alvaro Sanchez, kierownik ds. sprzedaży międzynarodowej,
powiedział:  W TTIP widzimy nie tylko szansę eliminacji konkretnych barier w handlu, lecz także
okazję do zmniejszenia psychologicznej odległości między przedsiębiorcami na rynku transatlantyckim. Spodziewa-
my się, że będziemy jednym z europejskich MŚP, które z pomocą TTIP rozwiną się mocno na rynku amerykańskim
REKLUSE MOTOR SPORTS firma projektująca, opracowująca i produkująca wyczynowe
sprzęgła do motocykli, zatrudnia ok. 100 osób w zakładzie w Boise w stanie Idaho i eksportuje
swoje produkty do wielu państw UE, w tym do Austrii, Belgii, Danii, Estonii, Finlandii, Irlandii,
na A
otwę i Litwę, za pośrednictwem ośmiu partnerów dystrybucyjnych. Prezes firmy Dwayne
Dayley zauważa:  Nasi dystrybutorzy i klienci za granicą mają duże znaczenie dla naszego
sukcesu. Cenimy ich i chcemy ułatwić im współpracę z nami. Każde obniżenie barier regula-
cyjnych powodujących opóz
nienia, podnoszących koszty lub wymagających uciążliwej doku-
mentacji przy wysyłce produktów do Europy byłoby korzystne dla naszych partnerów i spotkałoby
się z dużym uznaniem.
GROTRIAN PIANOS to średniej wielkości przedsiębiorstwo rodzinne zatrudniające 60 osób w
Brunszwiku w Niemczech. Od ponad 175 lat produkuje pianina i fortepiany. Przez pośredników
sprzedaje swoje produkty w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie. Burkhard Stein,
dyrektor zarządzający firmy, zauważa, że postanowienia TTIP upraszczające odprawę celną
przyniosłyby znaczne korzyści przedsiębiorstwu oraz obniżyłyby koszty.
BIOELECTRONICS CORPORATION, z siedzibą we Frederick w stanie Maryland, zatrudnia
około 50 pracowników i wytwarza wyroby medyczne dla konsumentów, łagodzące ból i
przyspieszające leczenie. Firma eksportuje już urządzenia do UE, a niedawno otrzymała
od klienta we Włoszech wstępne zamówienie o wartości 150 tys. USD, ma jednak nadzieję,
że TTIP doprowadzi do obniżenia taryf celnych i ułatwi jej produktom dostęp do rynku
UE.  Funkcjonujemy dziś na wspólnym rynku światowym, a we wzajemnych kontaktach
pomagają nam poczta elektroniczna, Skype, częste i tanie połączenia lotnicze oraz język an-
gielski. Jako liderzy innowacji pragniemy wykorzystać naszą pozycję rynkową w celu poszerzenia
możliwości , powiedział Andrew Whelan, prezes BioElectronics.
APHESA jest belgijskim przedsiębiorstwem zajmującym się projektowaniem i produkcją kamer
przemysłowych. Jego odporne na temperatury i ciśnienie kamery wykorzystywane są obecnie
w Teksasie do kontroli szybów naftowych uszkodzonych przez rumowisko, starych szybów
ponownie oddawanych do eksploatacji oraz szybów wykorzystywanych do szczelinowania,
które muszą zostać sprawdzone przed użyciem. Niektórzy spośród klientów firmy  w tym
najwięksi  są w Stanach Zjednoczonych, a ponadto negocjuje ona pięć nowych kontaktów
z amerykańskimi firmami. Dziś przedsiębiorstwo odczuwa negatywne skutki ceł na kompo-
nenty importowane ze Stanów Zjednoczonych, a także formalności celnych związanych z wysyłką
urządzeń pokazowych, które mają następnie powrócić do Europy. Firma ma nadzieję, że TTIP pomoże w rozwiązaniu
tych problemów. Arnaud Darmont, założyciel i dyrektor generalny, ma pozytywne doświadczenia z poprzednimi po-
rozumieniami handlowymi:  Umowa o wolnym handlu między EU a Koreą Południową umożliwiła nam sprzedaż
dużej ilości sprzętu południowokoreańskiemu klientowi. Mamy nadzieję, że umowa ze Stanami Zjednoczonymi
pozwoli nam przekonać niektórych klientów, z którymi obecnie prowadzimy negocjacje.
NUSTEP, zatrudniająca około 80 pracowników firma z Ann Arbor w stanie Michigan, produkuje
urządzenia do treningu ogólnorozwojowego dla osób o ograniczonej sprawności fizycznej. Jej
urządzenia znajdują zastosowanie w wielu placówkach rehabilitacyjnych w Stanach Zjednoc-
zonych, a ponadto firma zaczęła eksportować swoje produkty do UE, w tym do Danii, Francji,
Niemiec, Holandii i Wielkiej Brytanii. Na przykład dzięki niedawnej transakcji właściciel siłowni
w D�sseldorfie w Niemczech wzbogacił ofertę o usługi dla osób starszych o ograniczonej
zdolności poruszania się. Firma uważa, że największą zaletą TTIP będzie ograniczenie i wye-
liminowanie taryf celnych, gdyż wielu spośród jej europejskich dystrybutorów kupuje produkty w
kontenerach i ponosi wysokie koszty ceł ze względu na wysoką wartość zawartości każdego z kontenerów.
FULLER SMITH & TURNER PLC to niezależny browar i sieć pubów. Firma powstała w 1845 r.,
a jej siedziba mieści się w Londynie, w Wielkiej Brytanii. Produkuje ona szereg nagradzanych
piw, w tym London Pride i ESB, oraz od 25 lat eksportuje piwo za granicę. Stany Zjednoczone
to jeden z jej największych rynków. Michael Campbell-Lamerton, kontroler eksportu, liczy na
to, że TTIP pomoże firmie poprawić dostęp do rynku i dystrybucję jej produktów.
KLINGE CORPORATION, zatrudniające ok. 50 osób przedsiębiorstwo z Yorku w stanie Pensyl-
wania, produkuje chłodzone systemy kontenerowe z własnym zasilaniem, stosowane przez
klientów z całego świata do eksportu i przewozu łatwo psujących się i wrażliwych towarów.
Niektóre części Klinge sprowadza z Europy, np. podzespoły systemu sterowania, a także ek-
sportuje produkty do Niemiec, Wielkiej Brytanii, Danii, Finlandii, Francji, Szwecji, Norwegii,
Włoch i na Węgry. Przykładowo szwedzkim siłom zbrojnym sprzedano produkty o łącznej
wartości ponad 7,5 mln USD. Wiceprezes spółki i jej kierownik ds. sprzedaży Alan Klinge odnosi
się do TTIP pozytywnie, ponieważ zmniejszenie barier handlowych  pomogłoby obniżyć koszty [& ]
poprawiając konkurencyjność firmy.
CONSERVAS EL RAAL, S.C.L., z Murcji w Hiszpanii produkuje karczochy i paprykę w puszkach,
a istnieje od 1988 r. Rynek amerykański odpowiada za 30 % światowej sprzedaży karczochów
i papryki, jest zatem ważny dla firmy. Po obniżeniu ceł w USA na te produkty w ramach innych
umów handlowych Conservas El Raal ma problemy z konkurowaniem na rynku amerykańskim.
Jak wyjaśnia dyrektor generalny Pedro Herrera Vigueras:  TTIP ma dla nas zasadnicze znac-
zenie. Spodziewamy się, że po eliminacji ceł odzyskamy, zabezpieczymy i wzmocnimy naszą
pozycję w Stanach Zjednoczonych.
Korzyści dla MŚP wynikające z TTIP
Transatlantyckie partnerstwo w dziedzinie handlu i inwestycji stworzy nowe możliwości zarówno w Stanach Zjed-
noczonych, jak i w UE. Będą one szczególnie cenne dla MŚP, gdyż bariery w handlu zwykle stwarzają nieproporc-
jonalne obciążenia dla małych firm, które mają mniej środków na ich przezwyciężenie niż duże przedsiębiorstwa.
Korzyści z TTIP dla MŚP można się spodziewać m.in. w następujących obszarach:
" Taryfy celne. W Europie i Stanach Zjednoczonych działają miliony drobnych producentów i wytwórców.
Dostarczają oni ok. 30 % towarów eksportowanych z obu rynków. Oznacza to, że właśnie MŚP powinny
odnieść korzyści z eliminacji taryf celnych, która jest jednym z celów TTIP. W sektorach, w których taryfy są
nadal relatywnie wysokie, korzyści te mogą być bardzo duże. Na dzisiejszym konkurencyjnym rynku global-
nym dla MŚP nawet mały wzrost kosztu produktu wskutek cła może zniweczyć szanse dokonania sprzedaży.
Niektóre MŚP mogłyby dzięki zniesieniu ceł po raz pierwszy uruchomić sprzedaż w USA.
" Problemy regulacyjne i bariery pozataryfowe. Mniejsze przedsiębiorstwa po obu stronach
Atlantyku mogą dotkliwiej niż inne odczuwać istnienie barier pozataryfowych, przyjmujących postać np.
wymogów obowiązujących na granicy, jak też barier niezwiązanych z granicą, takich jak niepotrzebnie
uciążliwe lub kosztowne regulacje, które mogą ograniczać handel i innowacje. Przestrzeganie takich regu-
lacji może być trudne i pochłaniać znaczne zasoby.
Głównym wspólnym celem TTIP jest zapewnienie większej otwartości i przejrzystości, zmniejszenie zbędnych
kosztów i opóz
nień administracyjnych oraz promowanie większej zgodności z przepisami, przy jednoczesnym
osiągnięciu takiego poziomu ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska, który każda ze stron uzna za
właściwy, i spełnianiu innych uzasadnionych wymogów regulacyjnych. Ponadto TTIP zmierza do tego, aby twor-
zone regulacje były bardziej efektywne, racjonalne pod względem kosztów i spójne, np. poprzez wykorzystanie
ocen skutków i stosowanie dobrych praktyk regulacyjnych. Dzięki postępom w tej dziedzinie w procesie tworze-
nia nowych przepisów będzie się uwzględniać ich wpływ na MŚP, a koszty działalności tych przedsiębiorstw
spadną i potencjalnie otworzą się dla nich nowe rynki, zarówno w skali transatlantyckiej, jak i globalnej.
" Usługi. Unia Europejska i Stany Zjednoczone to najwięksi na świecie eksporterzy usług, a wielu
usługodawców  np. prawnicy, księgowi, architekci, inżynierowie, informatycy i konsultanci ds. usług w zakre-
sie środowiska  pracuje w mniejszych przedsiębiorstwach, często stanowiących część łańcucha wartości
większych firm. Tacy mniejsi usługodawcy odnieśliby korzyści z większej pewności prawa i dostępu do now-
ych rynków dzięki TTIP.
" Zamówienia publiczne. Poprawa przejrzystości i dostępu do rynków zamówień publicznych także
przyniosłaby korzyści małym firmom. Większe możliwości udziału w publicznych przetargach dzięki TTIP
mogłyby dla nich oznaczać nowe zamówienia rządowe i możliwości podwykonawstwa. Jest to istotne,
ponieważ podmioty publiczne zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Unii Europejskiej kupują szeroką
gamę towarów i usług od przedsiębiorstw sektora prywatnego, co daje nowe możliwości, sprzyjające
zwiększaniu zatrudnienia, dla branż oferujących usługi doradztwa, infrastrukturę oraz inne produkty i usługi.
" Cła i ułatwienia w handlu. Ograniczenie kosztów i biurokracji oraz zwiększenie przejrzystości na
granicach również mogłoby być korzystne dla drobnych eksporterów i producentów (nawet bardziej niż dla
ich większych konkurentów), a także dla małych firm z sektora handlu detalicznego, hurtowego, transportu
i logistyki. Głównym celem negocjacji w sprawie TTIP jest ożywienie handlu przez ograniczenie zbędnych
kosztów odprawy granicznej i opóz
nień, z którymi borykają się przedsiębiorcy, a także przez poprawę
przewidywalności, uproszczenie i ujednolicenie procedur granicznych. Związane z TTIP reformy w zakresie
ceł i ułatwień w handlu pomogłyby MŚP angażować się w transatlantycką wymianę handlową i tworzyć
dzięki temu nowe miejsca pracy
" Prawa własności intelektualnej. MŚP są także liderami w dziedzinie innowacji i kreatywności,
stymulującymi tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy na rynku transatlantyckim. Potrzebują one
skutecznej ochrony swoich praw własności intelektualnej, w szczególności dlatego, że często są bardzo
narażone na ich naruszenia. TTIP ponownie potwierdzi zdecydowane dążenie po obu stronach Atlantyku do
skutecznej ochrony praw własności intelektualnej MŚP oraz ich egzekwowania, w tym przez innych naszych
partnerów handlowych.
" Handel elektroniczny. Internet pozwala milionom amerykańskich i europejskich MŚP trafić do
klientów za granicą, a przez to zwiększać dochody i utrzymując miejsca pracy w lokalnych społecznościach.
W porównaniu z przedsiębiorstwami niekorzystającymi z tego medium MŚP obecne w internecie mają
znacznie większe szanse na eksport swoich produktów do klientów w różnych krajach. Postanowienia TTIP
promujące zwolnienie produktów cyfrowych z opłat celnych oraz dostęp konsumentów do wybranych przez
siebie usług i aplikacji w internecie mogą pomóc amerykańskim i europejskim MŚP z sektora handlu detal-
icznego i usług w odniesieniu sukcesu na rynku internetowym.
" Korzyści dzięki łańcuchom wartości. Wiele mniejszych firm nieeksportujących bezpośrednio do
UE ani do Stanów Zjednoczonych i tak odniesie korzyści z TTIP dzięki sprzedaży towarów i usług pośrednich
przedsiębiorstwom zaangażowanym w handel transatlantycki. W ten sposób MŚP mogą czerpać korzyści z
umowy, nawet jeśli nie angażują się jeszcze bezpośrednio w eksport poza swój rynek krajowyy.
MŚP i TTIP
Negocjatorzy ze Stanów Zjednoczonych i UE czynią starania, aby MŚP były w stanie w pełni skorzystać z
możliwości zapewnianych przez umowę.
W tym celu dyskutują oni nad uwzględnieniem w umowie rozdziału poświęconego problemom MŚP. W takim
rozdziale mogłyby zostać określone mechanizmy współpracy służącej ułatwieniu MŚP udziału w handlu
transatlantyckim po wejściu TTIP w życie. Możliwe jest także ustanowienie komitetu ds. MŚP, który będzie
współpracować z przedstawicielami małych przedsiębiorstw oraz przygotowywać informacje i inne materiały
udostępniane w internecie, pomagające MŚP w zrozumieniu postanowień umowy i korzyści, jakie mogą dzięki
niej osiągnąć.
Rozdział dotyczący MŚP może także skutkować wzmocnieniem dotychczasowej współpracy między Departa-
mentem Handlu USA a Komisją Europejską. Celem tej współpracy jest zapewnienie pomocy, w formie war-
sztatów i innych programów, ułatwiającej MŚP odniesienie korzyści z handlu i inwestycji transatlantyckich.
Przyszła kooperacja na podstawie rozdziału TTIP poświęconego MŚP może pomóc takim przedsiębiorstwom w
lepszym wykorzystaniu postanowień innych części TTIP, które mogą mieć dla nich szczególne znaczenie.
ISBN: 978-92-79-37207-0
DOI: 10.2781/80203
NG-04-14-217-PL-C