IMPERIUM OSMAC
SKIE I JEGO DZIEJE Page 1 of 2
Traktat pol-tur z 1577
Dodane przez Darkol dnia 14 sierpień 2005
Powrót do - Dział Tematyczny || Powrót do - Dział Artykułów
Traktat polsko-turecki z 1577 roku
Ze zbiorów Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie
powiększ zdjęcie
17.07.1577, Konstantynopol
<<-- na zdjęciu obok
Akt przymierza Murada III sułtana tureckiego ze Stefanem Batorym,
królem polskim, wydany posłowi polskiemu Janowi Sienieńskiemu,
kasztelanowi halickiemu. Dokument reguluje te\
stosunki polityczne
i ekonomiczne pomiędzy Rzecząpospolitą i Turcją.
Komentarz:
W 1576 roku miała miejsce elekcja nowego króla polskiego i
wielkiego księcia litewskiego. Przytłaczająca większość szlachty
Rzeczypospolitej poparła osobę Stefana Batorego, dotąd mało
znaczącego ks. Siedmiogrodu. Niektórzy jednak opowiedzieli się za
cesarzem Maksymilianem II Habsburgiem. Poniewa\
ka\
da ze stron
ogłosiła królem własnego kandydata doszło między nimi do konfliktu
zbrojnego. Ostatecznie zwycięsko wyszedł z niego Stefan Batory.
Batory od samego początku rywalizacji z Maksymilianem II miał
dyplomatyczne wsparcie sułtana Murada III, który traktował go jako
oczywistego, naturalnego sojusznika Turcji przeciwko państwom
habsburskim. Nie nale\
y jednak sądzić, \
e zawarcie w 1577 r.
między nimi traktatu wynikało jedynie z powstałych nagle
uwarunkowań politycznych. Pokojowe stosunki między Polską a
Turcją datują się ju\
bowiem od czasu panowania króla Kazimierza
Jagiellończyka i sułtana Bajezida II.
Kontynuatorami tej polityki byli kolejni władcy zarówno z dynastii
Jagiellonów, jak i Osmanów. Dla Rzeczypospolitej pokojowa
stabilizacja w stosunkach z Turcją stanie się jednym z priorytetów
polityki zagranicznej, a jej odzwierciedleniem będą kolejne
zawierane układy polsko-tureckie. Innym wa\
nym motywem
zawarcia traktatu była obustronna chęć złagodzenia ustawicznego
napięcia we wzajemnych kontaktach politycznych, wywoływanego
przez częste napady Tatarów krymskich na Rzeczypospolitą i
Kozaków zaporoskich na ziemie Imperium Osmańskiego.
Kolejnym problemem była rywalizacja polsko-turecka o wpływy w
państwach naddunajskich: Mołdawii, Wołoszczyz
nie oraz w
Siedmiogrodzie. Obie te kwestie miały wieloletnią genezę i traktat z
1577 roku, podobnie jak inne go poprzedzające, miał za zadanie nie
dopuścić do politycznej i militarnej eskalacji problemów. Oprócz tych
kwestii politycznych w traktacie tym precyzyjniej ni\
dotąd ujęto
warunki prowadzenia handlu pomiędzy stronami, w tym prawne
aspekty rozstrzygania sporów oraz stworzono istotne ułatwienia dla
kupców i dyplomatów. Uregulowano te\
bardzo wa\
ne kwestie
związane z gospodarką prowadzoną przez mieszkańców terenów
nadgranicznych.
Reasumując, traktat z 1577 roku zacieśnił wzajemne stosunki i
pozwolił uzyskać Stefanowi Batoremu dyplomatyczne poparcie
potę\
nej Turcji. W przyszłości oka\
e się ono szczególnie cenne w
trakcie wojen Rzeczypospolitej z Rosją, neutralizując groz
bę spowodowaną przez sojusz moskiewsko-
habsburski.
http://www.osman.livenet.pl/print.php?type=A&item_id=26 2008-04-06
IMPERIUM OSMAC
SKIE I JEGO DZIEJE Page 2 of 2
Autor komentarza: Konrad Jezierski
śRÓDA
O: www.polska.pl
Opis zewnętrzny:
Oryginał, język turecki, 1 karta papierowa podklejona płótnem i obszyta jedwabną taśmą o wymiarach
2630 x 575 mm.
Miejsce przechowywania:
AGAD, Archiwum Koronne Warszawskie, dział  Tureckie", Karton 71, Teczka 260, nr 486.
Powrót do - Dział Tematyczny || Powrót do - Dział Artykułów
http://www.osman.livenet.pl/print.php?type=A&item_id=26 2008-04-06