WOJNY POLSKO-TURECKIE










Turcja w XVII wieku należała do
najsilniejszych państw Europy. Rządzona była przez Sułtanów, którzy posiadali
ogromną władzę. Turcy byli muzułmanami. Polscy magnaci ingerowali w sprawy
Mołdawii- lennika Turcji. Drażniło to Imperium Osmańskie. Przyczyną napięć
pomiędzy Polską a Turcją również były najazdy Kozaków- poddanych króla
polskiego- na Turcję i Tatarów- lenników Turcji- na Polskę. Przyczyną
bezpośrednią wojny z Turcją była tzw. Odsiecz Wiednia( uderzenie na Siedmiogród
polskich lisowczyków w celu odciągnięcia Siedmiogrodzian od stolicy państwa
Habsburgów). W 1620 roku Stanisław Żółkiewski wyprawił się do Mołdawii w celu
poparcia przyjaznego Polsce Hospodara. Został pobity pod Cecorą. Zarządził
odwrót w szyku taborowym. Indywidualne ucieczki szlachty, obawiającej się sądów
hetmańskich za niesubordynację, doprowadził do rozerwania taboru. Polacy
ponieśli klęskę, zginął Żółkiewski. Sułtan turecki w 1621 roku podjął próbę
zdobycia polskiego obozu warownego pod Chocimiem. Polakami kierował hetman Jan
Karol Chodkiewicz, który w trakcie walk zmarł. Polaków wspomogli Kozacy pod
wodzą Piotra Konaszewicza Sahajdacznego. Po śmierci Chodkiewicza dowództwo
przejął Stanisław Lubomirski. Obie strony były wyczerpane walką, więc
postanowiono zawrzeć rozejm. Postanowiono powstrzymywać najazdy Kozaków i
Tatarów, ograniczono wpływy polskie w Mołdawii i utrzymano granicę
Rzeczypospolitej z Turcją na rzece Dniestr.

Ciężkozbrojni spahishi
tureccy
W 1666 roku hetman Ukrainy
prawobrzeżnej Piotr Doroszenko uznał się lennikiem Turcji, było to powodem do
kolejnej wojny z Turcją. Do zaognienia stosunków polsko- tureckich przyczynił
się sojusz Polski z Habsburgami. W 1672 roku wyruszyła na Polskę regularna armia
turecka pod wodzą sułtana Mehmeda IV. Turcy zdobyli Kamieniec Podolski- zginęli
wtedy Michał Jerzy Wołodyjowski i Hekling. Turcy opanowali Ukrainę prawobrzeżną.
Król Michał Korybut Wiśniowiecki był bardzo nieudolny, doprowadziło to do
traktatu w Buczaczu, na mocy, którego Turcja zatrzymała województwa podolskie,
bracławskie i resztek kijowszczyzny, Rzeczypospolita została zniżona niemal do
roli wasala Turcji i musiała płacić jej haracz. Polacy upokorzeni uchwalili
podatki na wojsko. Jan Sobieski pokonał w 1673 roku Turków pod Chocimiem. W roku
1675 miała miejsce inwazja turecka na Rzeczypospolitą. W tym samym roku Polacy
pobili  Turków pod Lesienicami.
Turkom nie udało się zdobyć Trembowli, której dzielnie bronił Samuel
Chrzanowski. Polacy w 1676 roku bronili się przed Turkami w obozie warownym pod
Żórawnem. Zawarto tam rozejm na mocy, którego Podole pozostało przy
Turcji.

Sajdak turecki z XVII wieku
Jan III Sobieski zawarł sojusz z
Habsburgami przeciw Turcji. 12 września 1683 roku pobił Turków pod Wiedniem.
Dużą rolę w bitwie odegrała polska husaria. Jan III Sobieski pokierował pod
Wiedniem największą szarżą kawaleryjską w historii nowożytnych wojen. Polacy w
październiku 1683 roku stoczyli dwie bitwy (pierwsza przegrana, druga
zwycięska)Turkami pod Parkanami.Polska Ukrainę prawobrzeżną odzyskała dopiero na
mocy pokoju w Karłowicach w 1699 roku.