Promotor 1-2/06
Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku kierowcy wózków widłowych Ryszard Bryła
Zagadnienia bezpieczeństwa i hi-tych czynności (o ile sami kierowcy
• Ładunki transportowane wózkami gieny pracy przy użytkowaniu wózków takich uprawnień nie posiadają).
powinny być rozmieszczone i za-jezdniowych określa Rozporządzenie
• Przed przekazaniem wózka do mocowane tak, aby nie stwarzały Ministra Gospodarki z dnia 10 ma-użytkowania pracodawca powi-zagrożeń wypadkowych.
ja 2002 r. (Dz.U. nr 70/2002, poz.
nien zapewnić kontrolę jego stanu
• Niedopuszczalne jest używanie 650, z późn. zm.). Rozporządzenie technicznego, w tym kontrolę ele-w pomieszczeniach pracy wózków to mówi m.in. o tym, że: mentów, układów i mechanizmów; z silnikami spalinowymi zasilanymi
• Obsługa i konserwacja wózków w szczególności należy sprawdzić benzyną etylizowaną lub zawierają-
oraz przeprowadzanie okresowych prawidłowość działania układu cą inne substancje toksyczne.
przeglądów i napraw powinny kierowniczego, hamulcowego i na-
• Niedopuszczalne jest m.in.: być wykonywane zgodnie z do-pędowego, mechanizmów pod-używanie wózków w miejscach kumentacją techniczno-ruchową noszenia oraz osprzętu, a także o nawierzchni i jej nachyleniu opracowaną przez producenta.
sprawność oświetlenia i sygnali-nie odpowiadającym warunkom
• Do obsługi wózka może być zacji, prawidłowość działania urzą-
określonym w dokumentacji tech-dopuszczony pracownik, który dzeń pomiarowo-kontrolnych oraz niczno-ruchowej wózka, używanie ukończył 18 lat i uzyskał upraw-elementów i urządzeń zabezpie-wózków w miejscach o niespraw-nienia operatora, zgodnie z od-czających kierowcę i osoby współ-
dzonej wytrzymałości podłoża rębnymi przepisami, lub imienne uczestniczące w czynnościach lub o wytrzymałości mniejszej zezwolenie do obsługi wózka transportowych. Przeprowadzenie niż wymagana dla obciążonego wystawione przez pracodawcę, kontroli powinno być odnotowane wózka, używanie wózków w miej-ważne na terenie zakładu pracy w dokumentach eksploatacyjnych scach nieoświetlonych, chyba że tego pracodawcy. Zezwolenie to wózka.
wózek wyposażony jest w światła może być wydane pracownikowi
• Przed przystąpieniem do pracy odpowiednie do rodzaju i miejsca po ukończeniu z wynikiem pozy-z użyciem wózka pracodawca wykonywanej pracy, obciążanie tywnym szkolenia dla kierowców lub jego przedstawiciel powinien wózka ponad jego dopuszczalną wózków zorganizowanego przez przekazać kierowcy wózka ak-
ładowność oraz używanie wózków pracodawcę, według programu tualne informacje o warunkach w warunkach niestabilnego lub opracowanego lub zatwierdzone-pracy, a w szczególności o: masie śliskiego podłoża uniemożliwiają-
go przez jednostkę organizacyjną ładunków, ich właściwościach cego bezpieczne manewrowanie wyznaczoną przez ministra właści-fizycznych i chemicznych oraz transportowanym ładunkiem.
wego do spraw gospodarki. Kie-rodzajach opakowań tych ładun-rowcy posiadający uprawnienia do ków, zagrożeniach pożarowych, Charakterystyka
prowadzenia wózków jezdniowych wybuchowych, chemicznych i in-stanowiska pracy
mogą obsługiwać również wózki nych mogących wystąpić w po-Pracownik obsługuje wózki z silni-zasilane gazem, pod warunkiem, mieszczeniach, w których wózek kiem elektrycznym oraz z silnikiem że wymiany butli gazowych będą ma być eksploatowany. Kierowca spalinowym zasilanym benzyną lub dokonywać pracownicy posiada-powinien uzyskać również in-gazem propan-butan albo gazem jący uprawnienia do wykonywania formacje o: stanie technicznym ziemnym. Do obowiązków kierowcy dróg i trasie przejazdu wózka oraz należy codzienna obsługa tech-wymaganiach dotyczących orga-niczna wózka, w tym ładowanie nizacji pracy związanej z użyt-akumulatorów. Operator posiada kowaniem wózka, w tym o środ-odpowiednie uprawnienia, a także kach, jakie należy stosować dla aktualne badania lekarskie oraz zachowania bezpieczeństwa szkolenie BHP. Praca na stanowisku podczas pracy. Informacje doty-jest pracą zmianową.
czące bezpieczeństwa pracy na stanowisku należy przekazywać Metodyka oceny ryzyka kierowcy wózka, m.in. podczas Oceny ryzyka dokonano tutaj szkolenia z zakresu BHP okre-dwoma metodami: według PN-
ślonego w odrębnych przepisach
-N-18002/2000 w skali trójstop-tock
oraz każdorazowo w przypadku niowej oraz RISK SCORE. Opis zmiany warunków wykonywania tych metod przedstawiliśmy m.in.
fot. Shutters
pracy.
w „Promotorze” 9/05.
24 www.elamed.com.pl/promotor
Karta oceny ryzyka zawodowego dla stanowiska kierowcy wózków widłowych według PN-N-18002/2000
Przed oceną
Po realizacji zadań
Cię
bieństw
Pra
bieństw
Pra
R
Cię
R
Możliwe
wdopodo-
y
wdopodo-
y
Uwagi
Możliwe źródła
ż
zyk
ż
zyk
Lp.
Zagrożenie
skutki
k
k
ość (C)
Środki profilaktyczne ość (C)
o realizacji
zagrożeń
zagrożenia
o
o
o (P)
(R)
o (P)
(R)
zadań
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Śliskie i nierówne po-Potłuczenia,
Stosowanie przez pracownika Upadek na
wierzchnie na terenie złamania koń-
właściwego obuwia. Zapewnienie 1.
tym samym
dojścia do pojazdu
czyn, zwich-
S
S
S
porządku na stanowisku pracy S
M
M
poziomie.
oraz w miejscu wyko-
nięcia, urazy
i w przejściach. Omawianie zagrożeń nywania prac.
wewnętrzne.
w czasie odpraw codziennych.
Zachowanie szczególnej ostroż-
ności. Przestrzeganie wymagań instrukcji stanowiskowej. Prawi-Inne wózki jezdniowe.
dłowe układanie przewożonych Uderzenie.
Przemieszczające się
Śmierć.
materiałów. Przewożenie ładunku 2.
Przygnie-
D
S
D
S
M
M
przewożone towary.
Kalectwo.
w ilości nie przekraczającej dopusz-cenie.
Przewrócenie wózka.
czalnej nośności wózka. Dostosowanie prędkości wózka do rodzaju i ukształtowania drogi transportowej. Stosowanie hełmu ochronnego.
Gorące elementy
silnika spalinowe-
Rany opa-
go. Łuk elektryczny
Oparzenia
rzeniowe.
występujący podczas
Przestrzeganie procedur. Stosowa-3.
termiczne
Uszkodzenie
D
S
D
S
M
M
zwarcia w przewodach
nie ochron osobistych oczu i ciała.
i chemiczne.
narządu
przyłączeniowych
wzroku.
akumulatora. Kwas
akumulatorowy.
Zaprószenie ognia
Zachowanie szczególnej ostroż-
podczas pracy w ma-
Urazy.
ności. Przestrzeganie procedur.
Pożar.
gazynie materiałów
4.
Oparzenia.
D
S
D
Systematyczna kontrola sprawności S
M
M
Wybuch.
łatwo palnych. Nie-
Śmierć.
instalacji gazowej. Omawianie zagro-szczelność instalacji żeń podczas odpraw codziennych.
gazowej.
Obsługa bieżąca wóz-
ka. Ostre, szorstkie
Stosowanie rękawic ochronnych.
Skalecze-
5.
krawędzie przewożo-
Urazy dłoni.
S
S
S
Zachowanie szczególnej M
M
M
nia.
nych towarów, palet,
ostrożności.
opakowań.
Przeciąże-
Zbyt duży wysiłek
Przestrzeganie norm transportu in-Przepuklina.
nie układu
fizyczny. Niewygodna
dywidualnego. Zapewnienie ergono-6.
Choroby na-
S
S
S
S
M
M
mięśniowo-
pozycja podczas jazdy micznych i bezpiecznych warunków rządu ruchu.
-kostnego.
wózkiem.
pracy w kabinie kierowcy.
Niestosowanie wózków z silnikami spalinowymi, zasilanymi benzyną 7.
Zatrucia.
Spaliny.
Bóle głowy.
D
S
D
S
M
M
etylizowaną w pomieszczeniach pracy.
Odpowiednia wentylacja pomieszczeń.
Stanowisko ładowania
Porażenie
Sprawne zabezpieczenia przeciwpo-akumulatorów.
prądem
Śmierć. Urazy
rażeniowe. Przestrzeganie instrukcji 8.
Urządzenia zasilane
D
S
D
S
M
M
elektrycz-
ciała.
stanowiskowej. Systematyczna kon-prądem elektrycznym
nym.
trola stanu instalacji elektrycznej.
230/400 V.
Podejmowanie działań zmniejsza-Maszyny i urządzenia
Uszkodzenia
jących emisję hałasu. Stosowanie 9.
Hałas.
produkcyjne. Pojazdy
narządu
S
S
S
M
M
M
w razie konieczności ochronników silnikowe.
słuchu.
słuchu.
Urazy ciała
Dostosowanie poziomu natężenia Słabe
Źle dobrane punkty
spowodowane
oświetlenia do rodzaju wykonywanej oświetlenie
świetlne. Praca
wypadkami
10.
D
S
D
pracy, zgodnie z normami. Sprawne S
M
M
miejsca
w miejscach nieoświe-
przy pracy.
oświetlenie własne pojazdu w miej-pracy.
tlonych.
Osłabienie
scach nieoświetlonych.
wzroku.
Zmienne
Wysokie lub niskie
Przegrzanie
Stosowanie ubrania odpowiedniego warunki
temperatury w zależ-
lub prze-
11.
S
S
S
do warunków otoczenia. Profilak-M
M
M
atmosfe-
ności od pory roku.
ziębienie
tyczne posiłki i napoje.
ryczne.
Opady atmosferyczne.
organizmu.
Dostosowanie wymagań do możli-Zbyt duże wymaga-
wości psychofizycznych pracownika.
nia w stosunku do
Przestrzeganie norm dotyczących możliwości pracow-Choroby ogól-
czasu pracy. Doskonalenie metod 12.
Stres.
nika. Praca w nocy
noustrojowe.
S
S
S
instruktażu i szkoleń. Ustalenie S
M
M
i w godzinach nad-
Nerwice.
jasnych zasad wynagradzania, liczbowych. Konflikty.
premiowania i kar regulaminowych.
Mobbing.
Częste rozmowy kierownictwa zakła-du z pracownikami.
www.elamed.com.pl/promotor 25
Karta oceny ryzyka zawodowego dla stanowiska kierowcy wózków widłowych według metody RISK SCORE
Przed oceną
Po realizacji zadań
Eks
bieństw
Pra
Eks
bieństw
Pra
Sk
R
Sk
R
pozy
yzyk
pozy
yzyk
Uwagi
Możliwe źródła
Możliwe skutki
wdopodo-
wdopodo-
Lp.
Zagrożenie
utki (S)
Środki profilaktyczne utki (S)
o realizacji
zagrożeń
zagrożenia
c
o (R)
c
o (R)
zadań
ja (E)
o (P)
ja (E)
o (P)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Śliskie i nierówne
Potłuczenia,
Stosowanie przez pracownika właści-powierzchnie na
Upadek na
złamania koń-
wego obuwia. Zapewnienie porządku terenie dojścia do
108
54
1.
tym samym
czyn, zwichnię-
3
6
6
na stanowisku pracy i w przejściach.
3
6
3
pojazdu oraz w miej-
Średnie
Małe
poziomie.
cia, urazy
Omawianie zagrożeń w czasie scu wykonywania
wewnętrzne.
odpraw codziennych.
prac.
Zachowanie szczególnej ostroż-
ności. Przestrzeganie wymagań instrukcji stanowiskowej. Prawidłowe Inne wózki jezdnio-układanie przewożonych materiałów.
we. Przemieszczają-
Uderzenie.
Śmierć.
540
Przewożenie ładunku w ilości nie 54
2.
ce się przewożone
15
6
6
3
6
3
Przygniecenie.
Kalectwo.
B. duże
przekraczającej dopuszczalnej no-Małe
towary. Przewróce-
śności wózka. Dostosowanie prędko-nie wózka.
ści wózka do rodzaju i ukształtowania drogi transportowej. Stosowanie hełmu ochronnego.
Gorące elementy
silnika spalinowego.
Łuk elektryczny
Rany opa-
Oparzenia
występujący
rzeniowe.
252
Przestrzeganie procedur. Stosowanie 18
3.
termiczne
podczas zwarcia
Uszkodzenie
7
6
6
3
6
1
Duże
ochron osobistych oczu i ciała.
B. małe
i chemiczne.
w przewodach
narządu
przyłączeniowych
wzroku.
akumulatora. Kwas
akumulatorowy.
Zaprószenie ognia
Zachowanie szczególnej ostrożności.
Pożar.
podczas pracy
Urazy.
Przestrzeganie procedur. Systema-Wybuch.
w magazynie mate-
270
42
4.
Oparzenia.
15
6
3
tyczna kontrola sprawności instalacji 7
6
1
riałów łatwo palnych.
Duże
Małe
Śmierć.
gazowej. Omawianie zagrożeń pod-Nieszczelność
czas odpraw codziennych.
instalacji gazowej.
Obsługa bieżąca
wózka. Ostre, szorst-
108
Stosowanie rękawic ochronnych.
18
5.
Skaleczenia.
kie krawędzie prze-
Urazy dłoni.
3
6
6
1
6
3
Średnie Zachowanie szczególnej ostrożności.
B. małe
wożonych towarów,
palet, opakowań.
Przeciążenie
Zbyt duży wysiłek
Przestrzeganie norm transportu in-Przepuklina.
układu mię-
fizyczny. Niewygodna
108
dywidualnego. Zapewnienie ergono-18
6.
Choroby na-
3
6
6
1
6
3
śniowo-kost-
pozycja podczas
Średnie
micznych i bezpiecznych warunków B. małe
rządu ruchu.
nego.
jazdy wózkiem.
pracy w kabinie kierowcy.
Niestosowanie wózków z silnikami spalinowymi, zasilanymi benzyną 252
54
7.
Zatrucia.
Spaliny.
Bóle głowy.
7
6
6
etylizowaną w pomieszczeniach 3
6
3
Duże
Małe
pracy. Odpowiednia wentylacja pomieszczeń.
Stanowisko ładowa-
Sprawne zabezpieczenia przeciwpo-Porażenie
nia akumulatorów. Śmierć. Urazy 270
rażeniowe. Przestrzeganie instrukcji 18
8.
prądem elek-
Urządzenia zasilane
15
6
3
3
6
1
ciała.
Duże
stanowiskowej. Systematyczna kon-B. małe
trycznnym.
prądem elektrycz-
trola stanu instalacji elektrycznej.
nym 230/400 V.
Podejmowanie działań zmniejsza-Maszyny i urządze-
Uszkodzenia
126
jących emisję hałasu. Stosowanie 18
9.
Hałas.
nia produkcyjne.
narządu
7
6
3
3
6
1
Średnie
w razie konieczności ochronników B. małe
Pojazdy silnikowe.
słuchu.
słuchu.
Urazy ciała,
Źle dobrane punkty
Dostosowanie poziomu natężenia spowodowane
Słabe oświe-
świetlne. Praca
oświetlenia do rodzaju wykonywanej 10.
wypadkami
270
18
tlenie miejsca
w miejscach nie-
15
6
3
pracy zgodnie z normami. Sprawne 3
6
1
przy pracy.
Duże
B. małe
pracy.
oświetlonych.
oświetlenie własne pojazdu w miej-Osłabienie
scach nieoświetlonych.
wzroku.
Wysokie lub niskie
Zmienne
temperatury w zależ-
Przegrzanie
Stosowanie ubrania odpowiedniego 126
18
11.
warunki
ności od pory roku. lub przeziębie-7
6
3
do warunków otoczenia. Profilaktycz-3
6
1
Średnie
B. małe
atmosferyczne.
Opady atmosfe-
nie organizmu.
ne posiłki i napoje.
ryczne.
Dostosowanie wymagań do możli-Zbyt duże wyma-
wości psychofizycznych pracownika.
gania w stosunku
Przestrzeganie norm dotyczących do możliwości
Choroby ogól-
czasu pracy. Doskonalenie metod 108
54
12.
Stres.
pracownika. Praca
noustrojowe.
3
6
6
instruktażu i szkoleń. Ustalenie 3
6
3
Średnie
Małe
w nocy i w godzi-
Nerwice.
jasnych zasad wynagradzania, nach nadliczbowych.
premiowania i kar regulaminowych.
Konflikty. Mobbing.
Częste rozmowy kierownictwa zakła-du z pracownikami.
26 www.elamed.com.pl/promotor