Wykład 5
Roztwory część 1
Stężenie procentowe
Definicja roztworu, koloidu i zawiesiny
Rozpraszanie (dyspergowanie) substancji w dowolnym ośrodku
prowadzi do otrzymania mieszaniny.
Substancja rozpraszana nazywana jest fazą zdyspergowaną, natomiast
ośrodek, w którym następuje rozproszenie fazy zdyspergowanej określany
jest jako ośrodek dyspersyjny.
Powstała w ten sposób mieszanina nazywana jest układem
dyspersyjnym.
Mieszanina (układ dyspersyjny)
Roztwór Pseudoroztwór
mieszanina mieszanina
niejednorodna
jednorodna
(heterogeniczna)
(homogeniczna)
HOMOGENICZNY HETEROGENICZNY
UKA
AD (jednofazowy, (wielofazowy,
jednorodny) niejednorodny)
Jednoskładnikowy SUBSTANCJA SUBSTANCJA
W JEDNYM STANIE W RÓŻNYCH
SKUPIENIA STANACH SKUPIENIA
np. sól kuchenna, miedz
, np. woda z lodem, woda
tlen, woda, rtęć z pęcherzykami pary
Wieloskładnikowy MIESZANINA MIESZANINA
JEDNORODNA NIEJEDNORODNA
czyli roztwór np. nasycony roztwór
dowolnej soli w
np. kwas solny, cukier w
kontakcie z fazą stała tej
wodzie, benzyna,
soli, benzyna z wodą,
powietrze, mosiądz
dym, mgła, piasek z solą
Najczęściej mamy do czynienia z układami wieloskładnikowymi jedno-
lub wielofazowymi.
Składniki mieszaniny mogą występować w trzech stanach skupienia:
ciekłym, stałym lub gazowym.
Układ dyspersyjny może zawierać dowolną liczbę faz ciekłych i stałych,
natomiast zwiera tylko jedną fazę gazową  ponieważ gazy
mieszają się ze sobą w sposób nieograniczony.
Roztwór (mieszanina homogeniczna, jednorodna)  jest układem
jednofazowym, jednolitym fizycznie.
Otrzymuje się go w wyniku rozpraszania ( nazywanego
rozpuszczaniem) jednego lub wielu składników (substancji
rozpraszanych- nazywanych substancjami rozpuszczonymi) w ośrodku
dyspersyjnym ( nazywanym rozpuszczalnikiem).
Średnica cząstek substancji rozpuszczonych i rozpuszczalnika są
zbliżone i zawierają się w granicach 10-10 - 10-9 m
jest to tzw. rozdrobnienie molekularne.
Rozpuszczalnikiem jest zwykłe:
składnik, który występuje w większej ilości niż pozostałe składniki
lub
składnik, który nie zmienia swojego stanu skupienia podczas
sporządzania roztworu.
Rozpuszczalnik i substancja rozpuszczona mogą być gazem, cieczą
lub substancją stałą.
W przypadku, gdy zmieszane substancje są gazami  układ nosi
nazwę mieszaniny gazów.
W zależności od stanu skupienia rozpuszczalnika wyróżniamy
trzy typy roztworów.
Biorąc pod uwagę stan skupienia substancji rozpuszczonej mamy
siedem możliwości rozpuszczania w substancji jednych w drugich.
Typy roztworów w zależności od stanu skupienia rozpuszczalnika i
substancji rozpuszczonej
Rozpuszczalnik Substancja Typ roztworu Przykład
rozpuszczona
gaz gaz mieszanina powietrze
gazów
ciecz gaz ciekły O2 w wodzie, CO2 w
wodzie
ciecz ciecz ciekły ocet, benzyna
ciecz substancja stała ciekły roztwór cukru, roztwór
soli
substancja stała gaz stały H2 w palladzie
substancja stała ciecz stały rtęć w metalach
(amalgamat)
substancja stała substancja stała stały stopy metali (brąz)
Rodzaje roztworów
Roztwór rzeczywisty
mieszanina homogeniczna.
Roztwór doskonały  nie występuje
Roztwory, nazywane są również
różnica we wzajemnych
roztworami właściwymi
oddziaływaniach między
cząsteczkami substancji
rozpuszczonej i w
oddziaływaniach tej substancji z
cząsteczkami rozpuszczalnika.
Roztwór rzeczywisty  różnice
występują, właściwości tych
roztworów zbliżają się do
H2O
właściwości roztworów
doskonałych w przypadku
bardzo dużych rozcieńczeń.
Kryształy CuSO4
roztwór
Mieszaniny niejednorodne  układy heterogeniczne
Składają się z rożnych składników i różnych faz.
Układ heterogeniczny może być rozdzielony na części homogeniczne
(fazy) posiadające wyraz
ną powierzchnię granicy faz . Daną fazę
charakteryzują właściwości odróżniające ją od innej fazy.
Wśród układów heterogenicznych (pseudoroztworów) wyróżniamy:
układy koloidowe
zawiesiny
emulsje
Układ koloidowy Zawiesiny Emulsje
Układ, w którym Układ w którym średnica Emulsje to układy rozproszone,
przynajmniej jeden z cząstek fazy rozproszonej w których zarówno faza
wymiarów cząstek jest większa niż cząstek rozpraszana jaki faza
rozproszonych jest koloidowych, a rozpraszająca są cieczami.
większy od 10-100 razy przynajmniej jeden z Rozmiary cząstek
od wymiarów cząstek wymiarów cząstek fazy rozproszonych są większe niż
fazy rozpraszającej rozproszonej jest większy w przypadku koloidów , jednak
1000 razy od wymiarów wiele właściwości tych układów
(10-9 m)
cząstek fazy wykazuje podobieństwo do
rozpraszającej (cieczy) koloidów. Typowe emulsje to
mieszaniny olejów (tłuszczów) i
wody. Emulsje często są
nietrwale i do przeciwdziałania
ich rozwarstwianiu stosuje się
emulgatory.
Średnica cząstek fazy Średnica cząstek fazy Średnica cząstek fazy
rozpraszanej10-9 -10-7 m rozproszonej 10-6 10-3 m rozpraszanej 10-7 -10-5m
Rozdrobnienie Rozdrobnienie Rozdrobnienie
koloidowe makroskopowe makroskopowe lub
koloidowe
Czasami ta sama substancja w zależności od stopnia rozdrobnienia
oraz rodzaju ośrodka rozpraszającego może tworzyć:
roztwór (np. siarka w CS2)
układ koloidowy (np. S w H2O )
zawiesinę (np. S w wodzie)
Typy roztworów
Rozpuszczalność substancji w danym rozpuszczalniku zależy od cech
budowy rozpuszczalnika i substancji rozpuszczonej.
Generalną zasadą jest, że związki o budowie jonowej lub posiadające
wiązania spolaryzowane dobrze rozpuszczają się w rozpuszczalnikach
o wiązaniach polarnych ( np. H2O),
natomiast związki niepolarne  w rozpuszczalnikach niepolarnych.
Istnieją substancje rozpuszczające się w danym rozpuszczalniku w sposób
nieograniczony jak również substancje, których rozpuszczalność w danym
rozpuszczalniku jest ograniczona.
Należy unikać określenia  substancja nierozpuszczalna ponieważ nie
istnieją substancje absolutnie nierozpuszczalne, należy stosować
określenie substancja trudno rozpuszczalna lub praktycznie
nierozpuszczalna.
Przykładowe rozpuszczalności związków w wodzie:
W 100 g H2O w temp. 200C
rozpuszcza się odpowiednio:
Etanol nieograniczona C2H5OH
366 g fluorku cezu CsF2
204 g sacharozy C12H22O11
36,3 g chlorku sodu NaCl
0,028 g jodu I2
9,5 x 10-7 g jodku srebra AgI
Rozpuszczalnością będziemy nazywali maksymalną liczbę
gramów substancji, która może być rozpuszczona w 100g
rozpuszczalnika w danej temperaturze.
Czasami rozpuszczalność może być wyrażana w stosunku do
określonej objętości rozpuszczalnika lub roztworu (np. 1dm3)
Rozpuszczalność substancji zależy od temperatury, a w przypadku
gazów również od ciśnienia.
Rozpuszczalność w cieczach ciał stałych i innych cieczy na ogół
wzrasta ze wzrostem temperatury
R =
rozpuszczalność
substancji g w
100 g H2O
Zależność rozpuszczalności soli w wodzie od temperatury
Rozpuszczalność gazów w cieczach maleje ze wzrostem temperatury,
natomiast wzrasta ze wzrostem ciśnienia.
R =
rozpuszczalność
substancji g w
100 g H2O
p normalne
Zależność rozpuszczalności gazów w wodzie od temperatury
W zależności od ilości substancji rozpuszczonej w danej temperaturze
(i ciśnieniu w przypadku gazów), możemy mówić o roztworze:
nasyconym
nienasyconym
przesyconym.
Roztwór nasycony zawiera maksymalną możliwą ilość substancji
rozpuszczonej w określonej temperaturze.
Jeżeli substancją rozpuszczoną jest substancja stała roztworem nasyconym będzie
roztwór, w którym istnieje równowago dynamiczna pomiędzy substancją
rozpuszczoną a substancją nie rozpuszczoną (na dnie naczynia może
znajdować się substancja, która nie może się już rozpuścić w danych
warunkach). Roztwory nasycone otrzymuje się przez rozpuszczenie substancji
w rozpuszczalniku w wyższej temperaturze i następnie schłodzenie roztworu.
Nadmiar substancji , która nie rozpuszcza się w danych warunkach wydzieli się
z roztworu w postaci osadu (kryształów), natomiast roztwór znajdujący się nad
wydzielonymi kryształami będzie roztworem nienasyconym.
Roztwór nienasycony - to roztwór, w którym w danych warunkach
temperatury można jeszcze rozpuścić pewną ilość substancji
rozpuszczanej.
Roztwór przesycony  to roztwór, w którym stężenie (zawartość)
substancji rozpuszczonej jest większe niż wynika to z jej
rozpuszczalności w danych warunkach.
Roztwór przesycony otrzymuje się przez bardzo ostrożne chłodzenie
roztworu nasyconego w danych warunkach.
Roztwory przesycone są układami niestabilnymi i bardzo łatwo
wydzielić z nich nadmiarową część substancji rozpuszczonej
poprzez:
wprowadzenie do roztworu kryształka substancji rozpuszczonej
lub
zamieszanie roztworu,
bądz

potarcie szklanym pręcikiem (bagietką) ścianek naczynia, w którym
znajduje się roztwór przesycony.
Ochłodzenie roztworu nasyconego powoduje zmniejszenie
rozpuszczalności substancji stałych i cieczy.
Proces wydzielenia substancji stałej w postaci odrębnej fazy nosi
nazwę krystalizacji.
Wytworzenie fazy ciekłej nazywamy rozwarstwieniem,
a fazy gazowej desaturacją.
Efekty cieplne towarzyszące procesom rozpuszczania substancji
Procesowi rozpuszczania substancji w rozpuszczalnikach towarzyszy
zawsze wydzielanie lub pochłanianie energii cieplnej, np.
NaOH
Obserwujemy wzrost temperatury roztworu,
(proces egzotermiczny 
H2O
energia w postaci ciepła jest uwalniana do otoczenia);
Podobnie jak w przypadku H2SO4, czy Al2(SO4)3
NaCl
Obserwujemy ochładzanie roztworu
(proces endotermiczny- energia na sposób ciepła
H2O
jest pobierana od otoczenia).
Podobnie jak w przypadku KCl, Na2SO4
Podczas rozpuszczania substancji stałej w cieczy (rozpuszczalniku)
następuje:
1. pokonywanie sił pomiędzy elementami tworzącymi strukturę ciała
stałego (kryształu)  nakład energii
2. pokonanie sił oddziaływania występującymi miedzy cząsteczkami
rozpuszczalnika - nakład energii
3. wytworzenie oddziaływań między cząsteczkami lub jonami
powstałymi z dysocjacji substancji stałej uwolnionymi ze struktury
ciała stałego a cząsteczkami rozpuszczalnika w wyniku solwatacji 
wydzielanie energii
Solwatacja polega na przyłączeniu określonej liczby cząsteczek
rozpuszczalnika przez jony lub cząsteczki substancji rozpuszczanej.
W przypadku rozpuszczania substancji w wodzie proces solwatacji
nazywany jest hydratacją.
Liczba cząsteczek wody otaczających jony w roztworze nosi nazwę liczby
hydratacyjnej (liczba ta zależy od wielkości jonów oraz ich ładunku).
Sumaryczny efekt cieplny procesu rozpuszczania substancji w
rozpuszczalniku zależy od bilansu energii procesów 1-3.
Konsekwencje rozpuszczania substancji w rozpuszczalniku
Kontrakcja objętości - zjawisko fizyczne polegające na zmianie
objętości roztworu lub mieszaniny na skutek reakcji chemicznej lub
oddziaływań międzycząsteczkowych pomiędzy składnikami.
W przypadku roztworów i mieszanin, w których nie zachodzą reakcje
chemiczne, kontrakcja objętości prowadzi prawie zawsze do zmniejszania
objętości, co wynika z obniżonej ruchliwości cząsteczek na skutek
powstawania ich aglomeratów, z oddziaływań elektrostatycznych lub
tworzenia wiązań wodorowych.
Gdy jednak doda się do takiej mieszaniny czynnika rozbijającego aglomeraty,
kontrakcja objętości ma charakter odwrotny i prowadzi do większego wzrostu
objętości mieszaniny niż objętość nowo dodanej substancji.
Przykładem kontrakcji objętości jest mieszanie alkoholu etylowego z wodą
(100 cm3 H2O i 100cm3 96% alkoholu etylowego nie daje 200 cm3 roztworu,
lecz 195 cm3 ).
Za kontrakcję objętości odpowiedzialne są w tym przypadku wiązania
wodorowe powstające pomiędzy atomami wodoru grupy hydroksylowej etanolu
a wolnymi parami elektronowymi na atomie tlenu cząsteczce wody.
Gęstość roztworu
Gęstość roztworu jest na ogół większa niż gęstość rozpuszczalnika
i rośnie ze wzrostem ilości substancji rozpuszczanej w danej objętości
( lub masie) rozpuszczalnika.
(Wyjątek  roztwór amoniaku w wodzie- gęstość maleje ze wzrostem
zawartości amoniaku w wodzie).
Inne konsekwencje wynikające z rozpuszczenia substancji w rozpuszczalniku
będą omawiane w dalszej części wykładu
Sposoby wyrażania stężenia roztworów
Zawartość rozpuszczonej substancji w ściśle określonej ilości roztworu
lub rozpuszczalnika określamy za pomocą wielkości zwanej stężeniem
roztworu.
W zależności od tego w jaki sposób wyrażona jest ilość
substancji rozpuszczonej (jednostki masy, objętości lub mole)
oraz
Ilość rozpuszczalnika lub roztworu możemy mówić o różnych
sposobach określania stężeń roztworów.
Stężenie roztworu można wyrazić jako:
stężenie procentowe (w procentach masowych)
stężenie procentowe (w procentach objętościowych)
stężenie molowe
ułamek molowy
stężenie molalne
stężenie w ppm, ppb, mg%
miano
ciśnienie cząstkowe (dotyczy gazów)
Najczęściej stosowanym sposobem wyrażania stężeń roztworów jest
podawanie stężenia procentowego (w procentach masowych)
lub molowego.
Stężenie procentowe (procenty masowe)
Stężenie procentowe cp wyrażone w procentach masowych określa
liczbę gramów substancji rozpuszczonej w 100 g roztworu.
Zatem 1% roztwór zawiera 1 g substancji w 100 g roztworu,
czyli składa się z 1 g substancji i 99 g rozpuszczalnika.
Stężenie procentowe można opisać wzorami:
ms
ms
cp
cp lub
= 100% =
ms + mr 100%
mR
gdzie :
ms  masa substancji rozpuszczonej
mR  masa roztworu = ms + mr
mr - masa rozpuszczalnika (najczęściej mamy do czynienia
z roztworami wodnymi- wówczas jest to masa wody)
Jeżeli nie jest znana masa roztworu, to można ją obliczyć
z przekształconego ogólnego wzoru na gęstość
mR = VR " dR
Przykład 1
Oblicz stężenie procentowe (w procentach masowych) roztworu otrzymanego
przez rozpuszczenie 5 g substancji w 175 g wody.
ms
5g
cp ms + mr 100% 2,78%
= =
= 100%
5g + 175g
Przykład 2
Ile g NaCl i ile g wody potrzeba do przygotowania 500 g wodnego roztworu soli
fizjologicznej (stężenie procentowe soli w roztworze soli fizjologicznej wynosi
0,9%).
mR = 500 g
ms 100%
cp mR
=
Cp = 0,9%
ms = cp mR = 0,9% 500 g =
4,5 g
100%
100%
masa rozpuszczalnika mr
mr = m (H2O) = mR  ms = 500g  4,5 g = 495,5 g
Przykład 2 można rozwiązać również w następujący sposób:
Roztwór 0,9% zawiera 0,9 g NaCl w 100 g roztworu
Na sporządzenie 500 g roztworu potrzeba:
0,9 g NaCl - 100 g roztworu
x g NaCl - 500 g roztworu
x = (500 g " 0,9g) : 100 g = 4,5 g
mR = ms + m(H2O)
m(H2O) = mR  ms = 500 g- 4,5 g = 495,5 g
Przykład 3
Oblicz ile wody należy dodać do 2 kg glukozy aby otrzymać roztwór 5%?
ms 100%
cp mR
=
ms 100%
2 kg 100%
= = =
40 kg
mR
cp
5%
Masa wody = mR  ms = 40 kg  2 kg = 38 kg
Przykład 3 można również rozwiązać następująco z proporcji:
w 100 g roztworu znajduje się 5 g glukozy
w x g roztworu znajduje się 2 kg , czyli 2000 g glukozy
x = (100 g " 2000 g) : 5 g = 40 000 g = 40 kg
Masa wody = mR  ms = 40 kg  2 kg = 38 kg
Przykład 4
Oblicz stężenie procentowe sacharozy roztworu, który został otrzymany
z 300g roztworu o stężeniu10% po odparowaniu 100 g wody.
Masa sacharozy zawarta w 300 g roztworu
ms = cp mR = 10% 300g =
30 g
100%
100%
Po odparowaniu 100 g wody masa roztworu zmniejszyła się o 100 g
mR = 300 g  100g = 200g, natomiast ms nie zmieniła się = 30 g
ms 100% = 30 g
cp mR
= = 15%
100%
200 g
Na skutek odparowania rozpuszczalnika wrosło stężenie roztworu.
Przykład 5
Do 300 g roztworu chlorku sodu o stężeniu 35% dodano 200 g wody. Oblicz
stężenie procentowe powstałego roztworu.
Podobnie jak poprzednio obliczamy masę substancji rozpuszczonej w podanej
w przykładzie ilości roztworu.
ms = cp mR = 35% 300g =105 g
100%
100%
Po dodaniu wody nie zmienia się ilość substancji, która była zawarta w
roztworze zmienia się natomiast masa roztworu wzrasta na skutek dodania
wody
mR = 300 g + 200 g = 500 g
ms 100% = 105 g
cp mR
= =
100% 21%
500 g
Po dodaniu wody do roztworu nastąpiło jego rozcieńczenie i stężenie
roztworu zmniejszyło się.
Przykład 6
Ile g wody trzeba odparować z 2 % roztworu pewnej substancji aby otrzymać
100 g 5 % roztworu. Jakiej masy roztworu 2% należy w tym celu?
Mamy otrzymać 100 g roztworu zawierającego 5 g substancji w 100 g roztworu.
Obliczmy w jakiej masie roztworu 2% znajduje się 5 g substancji:
ms 100%
cp mR
=
ms 100% 5g
100%
= = = 250g
mR
cp
2%
Masa końcowego roztworu ma wynosić 100 g ,
zatem z 250 g roztworu 2% należy odparować:
250 g  100 g= 150 g wody.
Również to zadanie można rozwiązać korzystając z definicji roztworu
procentowego, układając odpowiednie proporcje.
II sposób
Skoro roztwór jest 2%, to:
2 g substancji znajdują się w 100g roztworu
Mamy otrzymać roztwór 5%, czyli taki , który w 100g roztworu będzie
zawierał 5 g substancji, ponieważ naszym celem jest pozyskanie
100g 5% roztworu, to znaczy w końcowym roztworze ma być 5 g
substancji
Ułożymy proporcję:
2 g substancji znajdują się w 100g roztworu 2%
5 g substancji zawarte jest w x g roztworu 2%
x = (5g " 100g) : 2 g = 250 g
Skoro końcowa masa roztworu 5% ma wynosić 100 g, to należy
odparować: 250 g-100g = 150 g wody
Przykład 7
Zmieszano 200 g 5% roztworu NaNO3 z 500 g 12 % roztworu tej soli. Oblicz
stężenie procentowe powstałego roztworu.
Wykorzystamy bilans materiałowy:
Masa otrzymanego roztworu będzie równa masie łącznej masie obu roztworów:
mR = mR1 + mR2 = 200g + 500 g = 700 g
masa substancji zawartej w otrzymanym roztworze będzie równa sumie mas
substancji znajdującej się w każdym z roztworów:
ms 100%
cp mR
=
mR
cp 5%
200g
=
10g
ms1 = 100% =
100%
mR
cp 12%
500g
=
60g
ms1 = 100% =
100%
Sumaryczna masa substancji w nowym roztworze wynosi:
ms = ms1 + ms2 = 10 g + 60 g = 70 g
Stężenie procentowe roztworu otrzymanego przez zmieszanie podanych w
przykładzie roztworów będzie równe:
70 g
ms 100% =
100% =
=
cp mR 10%
700 g
Przykład 8
Do 200 cm3 roztworu 2% chlorku żelaza (II) o gęstości 1,02 g/cm3 dosypano
6 g tej soli. Oblicz stężenie procentowe powstałego w ten sposób roztworu.
Obliczmy masę początkową roztworu:
mR1 = V " d
200 g " 1,02 g /cm3 = 204 g
Po dosypaniu 6 g soli masa roztworu uległa zmianie, zwiększyła się:
mR2 = 204 g + 6 g = 210 g
Masa soli zawarta w początkowym roztworze wynosiła:
mR 2% 204 g
cp
= 4,08 g
ms1 = 100% =
100%
Po dosypaniu soli zwiększyła się także masa soli rozpuszczonej w roztworze:
ms2 = 4,08 g + 6 g = 10,08 g
Znając masę substancji rozpuszczonej i masę otrzymanego roztworu,
można obliczyć stężenie powstałego roztworu
ms
10,08 g
= 4,80%
cp2 mR 100%
= 100% =
210 g
Przykład 9
Oblicz masę żelaza rozpuszczonego w kasie solnym, jeżeli w wyniku tej reakcji
otrzymano 200 cm3 2% roztworu chlorku żelaza (II) o gęstości d=1,02g/cm3..
Obliczamy masę roztworu:
200 cm3 " 1,02 g/cm3 = 204 g
Powstały roztwór zawiera następującą liczbę gramów FeCl2:
ms
cp mR
= 100%
mR 2% 204 g
cp
= 4,08 g
ms = 100% = 100%
Chlorek żelaza (II) powstaje w reakcji
Fe + 2HCl FeCl2 + H2ę!
Z równania reakcji wynika, że liczba moli soli FeCl2, która powstała w
roztworze jest równa liczbie moli Fe, które uległo reakcji z HCl.
m (FeCl2) 4,08 g
n (FeCl2) = =
=
0,032 mola
M(FeCl2)
127 g/mol
M(FeCl2) masa molowa FeCl2 (56g/mol + 2 35,5 g/mol) = 127 (g/mol)
=
Znając liczbę moli chlorku żelaza (II) i wiedząc, że jest ona równa
liczbie moli Fe, które wzięły udział w reakcji tworzenia chlorku
żelaza (II), możemy obliczyć masę żelaza użytego do reakcji:
Masa molowa atomów Fe = 56 g/mol
mFe = nFe " MFe = 0,032 mola " 56 g/mol = 1,80 g
Uwaga:
Rozwiązując zadania na kolokwium należy poza obliczeniami podać
pełnym zdaniem odpowiedz
.
W ostatnim przykładzie odpowiedz
miałaby brzmienie:
Masa żelaza rozpuszczonego w kwasie solnym wynosi 1,80 g.
Przykład 10
W 450 g wody rozpuszczono 50 g CuSO5 . 5 H2O. Oblicz stężenie
procentowe otrzymanego roztworu w stosunku do soli bezwodnej.
Obliczamy masy molowe CuSO4 i CuSO5 . 5 H2O.
M(CuSO4) = 63,5 g/mol + 32 g/mol + 4 . 16 g/mol = 159,5 g/mol
M(CuSO4 . 5 H2O) = 159,5 + 5 . 18 g/mol = 249,5 g/mol
249,5 g soli uwodnionej zawiera 159,5 g bezwodnego CuSO5
50 g soli uwodnionej zawiera x g soli bezwodnej
x = (50 g . 159,5) : 249,5 g = 31,96 g soli bezwodnej
Masa roztworu : 450 g + 50g = 500 g
Stężenie roztworu: (31,96g : 500g) . 100% = 6,39%