Filozofia, dr Zdzisław Maciejewski - artybuty materii: ruch, determinizm, czasoprzestrzeń Cechami materii są: ruch, istnienie w czasie i przestrzeni oraz determinizm. Prawa dynamiczne określają jednoznaczne zale\
ności, natomiast prawa statystyczne są niejednoznaczne.
EPISTEMOLOGIA / GNOSEOLOGIA - nauka o poznaniu. Nowe odkrycia w fizyce zmieniają te poglądy: mo\
na doprowadzić do anihilacji elektronu i pozytonu, w Do połowy XIX zakładano, \
e dynamiczne opisują świat kompletnie, natomiast statystyczne wynikają
1. Czym jest filozofia? - co jest przedmiotem wiedzy? cechy otoczenia, czy nasze wra\
enia z nim związane? związku z czym następuje przemiana materii w dwa kwanty promieniowania gamma. Materia mo\
e jedynie z niedoskonałości narzędzi poznawczych. Odkrycia Bohra i Heisenberga w zakresie fizyki
- jakie są z
ródła wiedzy? wewnętrzne czy zewnętrzne? zmieniać się w energię. kwantowej dowiodły, \
e prawa statystyczne są pierwotne i niektóre zjawiska nie podlegają zasadzie
Wielu twórców filozofii -> wiele kierunków. Wpływ czynników społecznych, politycznych, religijnych, - jakie są kryteria prawdziwości wiedzy? co jest prawdą, a co nie? Atom: kiedyś odrzucany, dzisiaj powszechnie uznany. Atomy nie okazały się niepodzielne, odkryto przyczynowości.
naukowych. - czy mo\
na uzyskać wiedzę absolutną? mniejsze cząstki (elektrony, protony i neutrony, zwane wspólnie hadronami), Niels Bohr zapoczątkował W drugiej połowie XIX w. Hegel stwierdził, \
e rozwój społeczeństwa zale\
y od  rozumu świata , innymi
Filozofia jest formą świadomości społecznej (świadomość społeczna = zespół poglądów wspołnych dla - czy istnieją granice poznania? fizykę kwantową. Odkryto oddziaływania silne i słabe, wiele mniejszych cząstek (np. kwarki), materia słowy od  historii , która działa przez jednostki i całe narody, warunkując ich zachowania. Niektóre
określonej grupy społecznej). Inne typy ś.sp.: ANTROPOLOGIA - kim jest człowiek? okazała się mieć naturę korpuskularną bądz
falową. Nie odkryto cząstki elementarnej (z której narody są stworzone do zajęcia poczesnego miejsca w owej historii (te poglądy nagięli i przejęli póz
niej
- artystyczna (związana z subiektywnym poznaniem) - co odró\
nia człowieka od zwierząt? zbudowane byłyby wszystkie inne). naziści).
- religijna (podwojenie świata: ludzki i boski) Bergson uwa\
ał inaczej: nie mo\
emy przewidzieć np. ewolucji biologicznej. Z kolei Planck twierdził, \
e
- ideologiczna (fałszowanie informacji, walka o władzę) 4. Główne klasyfikacje myśli filozoficznej. nale\
y dą\
yć do formułowania praw dynamicznych.
- prawno-polityczna 6. Czas i przestrzeń.
- moralnościowa (rozró\
nianie dobra i zła) 1. Główne zagadnienia filozoficzne 8. Zagadnienie wolności.
- naukowa (rozró\
nianie prawdy i fałszu) 2. Formy idealizmu filozoficznego Czas i przestrzeń uwa\
ano za substancje ró\
ne od materii. Demokryt twierdził, \
e przestrzeń jest
Poznanie potoczne: nie oparte na logice, brak precyzji myślowej. Przykład: horoskopy. 3. Fazy rozwoju filozofii materialistycznej nieskończona i materialna, natomiast czas wiązał z pojęciem ruchu. Czy człowiek jest wolny? Czy mo\
e decydować?
4. Monizm i dualizm Newton uznał czas za substancję niematerialną, natomiast przestrzeń za niezale\
ną od istnienia materii. Z Jako istota przyrodnicza, człowiek podlega prawom przyrody. Jako istota społeczna, kształtuje swoją
2. Historia filozofii. 5. Realizm a idealizm przestrzeni wynikały miary rozciągłości (rozmiarów) i odległości. osobowość. Istnieją normy moralne, którym trzeba się podporządkować, w związku z czym mamy
6. Materializm a spirytualizm Kant: czas jest formą wewnętrznego zmysłu - postrzegamy go, odczuwamy jego upływ. I czas, i ograniczone mo\
liwości zaspokajania naszych potrzeb.
Przez długi czas filozofia była to\
sama z nauką. Tales, Pitagoras, Demokryt czy Heraklit byli zarówno Prze\
ycia psychiczne: przestrzeń dane są człowiekowi a priori. Zjawiska nie istnieją bez czasu, natomiast czas mo\
e istnieć W języku potocznym  wolność oznacza uwolnienie od ograniczeń, więzów, przywiązania do miejsca.
filozofami, jak odkrywcami praw przyrody. - poznawcze - zmysłowe, rozumowe bez zjawisk. Czas i przestrzeń nie są własnościami przedmiotów, tylko wytworami naszych władz Katolickie pojmowanie wolności: oznacza ona uwolnienie się od grzechu. Wolność wewnętrzna nie zale\
y
VII w. p.n.e. - początki europejskiej myśli filozoficznej. - emocjonalne poznawczych. Mamy wrodzoną zdolność postrzegania związków przyczynowo- od zewnętrznej swobody (św. Ambro\
y). Mamy wolność wyboru (wolną wolę): decyzje nie muszą być
V w. p.n.e. - sformułowano podstawowe zagadnienia filozofii. Wykształciła się filozofia przyrody. - wolicjonalne -skutkowych. wynikiem ingerencji z zewnątrz. Nie mo\
na zmusić się do chcenia czegoś.
Zadawano pytania: skąd bierze się zró\
nicowanie świata przyrody? Jaka jest pierwotne z
ródło ruchu? Podstawowe zagadnienie filozofii: ró\
nica między duchem i materią. Geometria jest wiedzą o przestrzeni - podkreśla jej subiektywność i niezmienność. Zale\
ymy od Boga, który wpływa na nasze myśli i pragnienia. Św. Augustyn nie umiał pogodzić tego z
Heraklit sformułował zasadę panta rhei (wszystko płynie). Twierdzono, \
e zmiany w przyrodzie Demokryt: świat jest materialny, zło\
ony z atomów. Istnieją dusze, ale one równie\
są materialne. Koncepcja relatywistyczna: czas i przestrzeń są obiektywnymi formami istnienia materii i od niej zale\
ą. wolnością i ograniczał się do twierdzenia, \
e Bóg daje nam łaskę, natomiast wolność nale\
y
wywoływane są przez zjawiska o odmiennych cechach. Tomasz z Akwinu: byt składa się z duszy i ciała. Dusza jest ponadczasowa, chocia\
ma początek w czasie. Koncepcja atrybutywistyczna (Arystoteles): nie istnieje pró\
nia. Nie ma w przestrzeni miejsc  pustych - rozpatrywać jako umiejętność odepchnięcia grzechu. Więz
niowi paradoksalnie łatwiej osiągnąć tę
V-III w. p.n.e. - Sokrates tworzy nurt praktyczno-etyczny filozofii. Pytał: kim jest człowiek i co powinien Kartezjusz: ciało i dusza są przeciwstawne. Ciało zajmuje przestrzeń (rozciągłe). Dusza jest nierozciągła. wszędzie jest materia. Współczesna wiedza to potwierdza: nie ma pró\
ni, w której nie byłoby jakiegoś wolność. Tomasz z Akwinu stwierdził, \
e mo\
emy wybrać dobro, bo po\
ądamy dobra doskonałego.
robić? I odpowiadał: ka\
dy znajduje odpowiedz
w swojej duszy. Wiele wieków póz
niej Kartezjusz 4 kryteria wyró\
niania kierunków myśli filozoficznych: pola, a pole jest te\
formą materii. Wola zachowuje swobodę względem przedmiotu. Rozum pozwala rozwa\
yć wartość dóbr.
włączył się do tego prądu (myślę, więc jestem). Platon stworzył idealizm: stwierdził, \
e na początku - pierwotność: który z bytów, materialny czy duchowy, jest pierwotny? materializm / idealizm Ró\
nica między idealizmem a materializmem: w idealizmie dopuszczamy niezale\
ność od czasu lub Dzisiaj: ludzie nie wiedzą, czym jest wolność. Świerzawski: jest to pełnia \
ycia umysłowego, czyli
jest idea, która dopiero póz
niej zmienia się w materię. Arystoteles kontynuował tę myśl, starając się - do ilu substancji da się sprowadzić ró\
norodność przedmiotów? monizm / dualizm / pluralizm przestrzeni. Leibniz stwierdził, \
e czas oznacza następstwo zdarzeń, a przestrzeń wzajemne pełniejsze poznanie prawdy i dobra.
pogodzić świat idei ze światem materii; pojęcia umiaru i złotego środka. W tym okresie powstała - czy byty istnieją obiektywnie? realizm / idealizm rozmieszczenie, więc nie są one substancjami. Egzystencjalizm: absolutnie wolna wola. Osobowość nie jest zdeterminowana; człowiek tworzy sam siebie.
równie\
szkoła stoików, którzy twierdzili, \
e od człowieka nic nie zale\
y i wszyscy jesteśmy jedynie - jaka jest natura bytu? materializm / spirytualizm Współczesna fizyka: przestrzeń i czas są zale\
ne. Ich wymiary są względne, zale\
ą od prędkości. Zmienia Czy wolność się na coś przydaje? Nieograniczona wolność prowadzi do ograniczenia wolności innych.
aktorami. Idealizm: byty są konkretnymi przedmiotami bądz
ideami (np. dobro, sprawiedliwość, piękno). się ich skala. Czym jest wola? Niektórzy filozofowie twierdzą, \
e wola to:
pierwsze wieki n.e. - chrześcijaństwo. Filozofia zostaje zepchnięta na margines, dopiero święty Augustyn Idea -> przedmiot. W staro\
ytności Euklides stworzył geometrię (od geo-metros, czyli mierzenie ziemi). Piąty aksjomat mówił - dą\
enia zmysłowe (sensualiści)
stworzył pierwszy system filozofii chrześcijańskiej. Wówczas równie\
zaczęły wyraz
nie rysować się dwie Platon: świat doznań jest światem cieni. Idee uzewnętrzniają się w przedmiotach i zachowaniach - o tym, \
e przez punkt nie nale\
ący do prostej L mo\
na poprowadzić tylko jedną prostą równoległą do - popędy (freudyści)
tendencje w filozofii: z jednej strony, łączenie ró\
nych idei w spójny światopogląd; z drugiej, wówczas mo\
emy je dojrzeć. prostej L (niezmienność przestrzeni). - środki obrony przed brakiem poczucia bezpieczeństwa
wydzielanie nowych nauk przyrodniczych. Istnieją byty ogólne, które nie są związane z konkretnymi przedmiotami. A
obaczewski stworzył nową geometrię: według niego suma kątów w trójkącie jest mniejsza od 180, - konieczność społeczna (znany nam reprezentant: dr Sauś)
średniowiecze: du\
e wpływy Kościoła chrześcijańskiego. Uporządkowano nauki: na szczycie stała teologia Działanie człowieka: porównujemy przedmioty, wyodrębniamy cechy wspólne i tak powstaje pojęcie długość okręgu nie jest proporcjonalna do promienia, trójkąty są równe kiedy mają równe kąty, a przez - pojedyncze prze\
ycia (neopozytywiści)
(św. Tomasz z Akwinu), następnie jej słu\
ebnica - filozofia, a poni\
ej nauki szczegółowe. Nauki stojące ogólne. Platon reprezentował idealizm obiektywny: idee i pojęcia ogólne istnieją bez naszego wpływu. ww. punkt mo\
na poprowadzić co najmniej dwie proste. Wkrótce potem Beltramy wykazał, \
e na Chcenie wynika z tego, co myślimy, a to z kolei - z doświadczenia \
yciowego. Zakres chcenia jest
ni\
ej w tej hierarchii nie mogły przedstawiać tez sprzecznych ze stojącymi wy\
ej. Materializm: myślenie i \
ycie duchowe są funkcjami materii, wysoko wyspecjalizowanej. płaszczyznach o krzywiz
nie ujemnej geometria A
obaczewskiego jest słuszna. W XIX w. Riemann nieograniczony, ale nierówny (ka\
dy chce i będzie chciał czego innego).
czasy nowo\
ytne: wzrosło zapotrzebowanie na wiedzę praktyczną. Nastąpił szybki rozwój nauk Monizm: materialistyczny (wszystko jest materią) lub idealistyczny (wszystko jest ideą). stworzył nowy system, tym razem przez punkt nie dało się poprowadzić \
adnej prostej równoległej, a Materializm: wolność składa się z woli (nie chcę chodzić na zajęcia) i wolności działania (muszę, bo mnie
przyrodniczych, znaczenie filozofii zmalało. Dualizm: istnieją zarówno materia, jak i duch. Arystoteles: rzez
ba składa się z granitu i kształtu. Ka\
dy trójkąt miał sumę kątów powy\
ej 180. Okazało się, \
e przy uwzględnieniu teorii Einsteina, geometria wyleją ze studiów).
XIX w. - nowa koncepcja filozofii, oparta na zało\
eniach szczegółowych. Nauki badają świat przyrody byt posiada formę i materiał. Riemanna najlepiej opisuje świat. Przestrzeń okazała się więc zmienna, tak jak zmienna jest geometria. Papie\
: wolność umysłowa, wewnętrzna, jest wolnością prawdziwą. Wolność nie oznacza czynienia co się
(biologia, chemia, fizyka), świat społeczny (historia, socjologia, Realizm: to, co istnieje, jest obiektywne. Zarówno idealiści, jak materialiści są realistami. chce (wolność fałszywa), ale umiejętności uwolnienia się od zła.
pedagogika), świat myśli (psychologia, logika). Wszystkie te nauki formułują Idealizm subiektywny: cechy zjawisk i przedmiotów powstają dopiero wtedy, gdy je postrzegamy. 7. Determinizm i związek przyczynowo-skutkowy. Leszek Kołakowski: zarówno dobry, jak i zły człowiek jest wolny. Wolność jest dana i równocześnie zadana
twierdzenia. Powstają nowe nauki, przesuwają się granice pomiędzy nimi. Przykład: nie istnieje przedmiot  armia , my tak jedynie nazywamy grupę \
ołnierzy o pewnych - czyniąc zło nadal jesteśmy wolni. Czasem nie jest wa\
niejsza wolność obiektywna, ale wolność
przyrody społeczny
Natomiast filozofia formułuje najwy\
sze, najbardziej ogólne prawa. cechach. Zasada przyczynowości: ka\
de zjawisko jest wywoływane przez inne, tzn. ma swoją przyczynę. wyboru (zgwałcona dziewczyna w cią\
y decyduje się urodzić dziecko - dokonuje wolnego wyboru w
Neopozytywizm: zasada fizykalizmu - operujemy pojęciami fizycznymi, które Arystoteles wyró\
niał dwie kategorie bytów: zale\
ne i niezale\
ne. Przykład:  młodość jest bytem Pytamy tylko o konkretne, szczegółowe zjawiska. Obiektywnie mo\
emy stwierdzić, \
e jedno zdarzenie sytuacji pozornego zniewolenia).
mo\
na zweryfikować. Wiedza naukowa nie pozwala na twierdzenia ogólne, nie zale\
nym, bo istnieje wówczas, jeśli istnieją ludzie młodzi. następuje po innym, ale nie mo\
na dowieść, \
e jest jego skutkiem (Hume). Wolność słowa: dwie prawdy. Pierwsza: wolność słowa to podstawa praw obywatelskich. Druga: niektórzy
myśli
mo\
na u\
ywać terminu  ka\
de jeśli nie sprawdziliśmy wszystkich mo\
liwości. Kant: przyczynowość opisują prawa naukowe. ludzie z wolności słowa korzystają w celach obiektywnie złych: szerzenia przemocy, nienawiści,
Tak więc twierdzenia typu  ka\
de ciało zanurzone w cieczy traci na cię\
arze 5. Materia. Wielu fizyków postuluje zastąpienie ZPS zale\
nością funkcyjną. Metodolodzy: funkcje nie określają czasu, pornografii. Dlatego często pojawiają się głosy za przywróceniem cenzurowania takich przekazów, bo
tyle, ile wa\
y wyparta ciecz są nieweryfikowalne. Filozofia powinna poprzestać na zdawaniu relacji z tak więc istnieje odwracalność. wynikają z nich przestępstwa nieletnich i upadek wartości rodzinnych. Rozwój mediów sprawia, \
e
doświadczeń. Zdania winny być atomowe (konkretne), weryfikowalne fizycznie. Logiczna analiza języka Czy materia jest ciągła, czy dyskretna? Warunkiem istnienia ZPS jest sprawstwo: czy bez  przyczyny uzyskamy  skutek ? wprowadzenie cenzury jest niemo\
liwe technicznie.
naukowego. Spojrzenie zupełnie odmienne od poprzednich! Anaksymenes twierdził, \
e materia jest ciągła i wszystko jest zło\
one z pramaterii. Istnieją przyczyny główne (niezbędne) i towarzyszące. Towarzyszące wystarczają, aby zjawisko zaszło, Tolerancja: wobec tego, czego nie aprobujemy. Dyskusje: czy powinna być całkowita?
Egzystencjalizm: religijny (Heidegger, Kafka, Dostojewski), laicki (Jean-Paul Sartre). Podstawowa teza: Leukyppos i Demokryt reprezentowali koncepcję atomistyczną: materia składa się z niepodzielnych ale w inny sposób. Nawet szczątkowa znajomość przyczyn mo\
e więc umo\
liwić nam sformułowanie Wolność pozytywna: do czegoś (wiary, poglądów, bogacenia się)
egzystencja poprzedza esencję.  Istota nie jest z góry określona; z naszej egzystencji wynikają elementów, zwanych atomami. ZPS. Wolność negatywna: od czegoś (od strachu, cenzury, niewiedzy, przymusu)
właściwości, dzięki którym tworzymy się jako ludzie. Człowiek dysponuje wolną wolą, niezale\
ną od Koncepcja atrybutywistyczna: szukanie wspólnych własności materii, takich jak nieprzenikliwość czy Mechaniści: gdybyśmy wyselekcjonować przyczyny tak, aby uzyskać związek 1 przyczyna -> 1 skutek, John Locke: człowiek ma trzy prawa naturalne: do \
ycia, wolności i własności.
czynników zewnętrznych. Dzięki woli stawiamy sobie cele i dobieramy środki do ich realizacji. Ka\
dy cię\
ar. W XVII wieku odkryto, \
e cię\
ar (masa grawitacyjna) jest zmienny, więc powstało pojęcie masy moglibyśmy przewidywać wszystkie zjawiska.
człowiek jest niepowtarzalny w swoim zachowaniu, nie mo\
na więc sformułować ogólnych praw. inercyjnej (niezmiennej). Największy wpływ miały odkrycia Newtona. Sformułowano definicję materii: Zjawiska konieczne wynikają z jednej przyczyny, mo\
emy je przewidywać. Zjawiska przypadkowe 9. Psychoanaliza.
Filozofia powinna zajmować się odpowiedzią na pytanie: kim jesteśmy? ciała mające niezmienną masę, zajmujące określoną przestrzeń i nieprzenikliwe. Dopuszczano istnienie wymagają wielu przyczyn. Ocena zale\
y od punktu odniesienia: dla meteorologa deszcz jest zjawiskiem
substancji niewa\
kich: cieplika, fluidu magnetycznego, eteru. koniecznym, natomiast dla przechodnia - przypadkowym. Czy nasza osobowość jest determinowana przez biologię, czy społeczeństwo?
3. Działy filozofii. XVII w., Hobbs: materia jest tym, co istnieje obiektywnie. Ta definicja szybko okazała się zbyt szeroka. ZPS stanowi podstawę determinizmu. Naturaliści: ludzkie zachowania wynikają z genów i są wspólne dla wszystkich. Człowiek jest częścią
Sformułowano inną: materia jest tym, co pobudza nasze zmysły. John Stuart Mill sprecyzował: materią Determinizm religijny: los człowieka wyznaczany jest przez Boga. Fatalizm: wszyscy jesteśmy skazani, świata przyrody, jego rozwój jest ciągiem dalszym ewolucji. Człowiek kieruje się dwoma instynktami:
ONTOLOGIA - nauka o bycie, tym co istnieje. jest to, co mo\
e wywołać wra\
enia. jesteśmy marionetkami, nie mamy na nic wpływu. Teleologia (finalizm): świat podą\
a w określonym agresji oraz afiliacji. Okazały się za wąskie: w niektórych społeczeństwach nie występowały zachowania
- czym jest materia Współczesne rozumienie materii: materia jest obiektywną rzeczywistością, która mo\
e wywołać wra\
enie. kierunku. uwa\
ane za instynktowne.
Determiniści socjologiczni: dr Sauś. Z dziecka da się zrobić ka\
dego.
Dzisiejsze poglądy: na człowieka wpływa zarówno natura, jak wychowanie. Ró\
ne teorie n/t stosunku
wpływu tych dwóch czynników. Kultura materialna (cywilizacja) i duchowa. Co wynika z natury, a co z
kultury?
Sprzeczność między interesami jednostki i ogółu (natura vs kultura).
Główne postacie psychoanalizy:
- Zygmunt Freud - lekarz, psychiatra. Stworzył pojęcia: podświadomości, kompleksu Edypa i Elektry,
libido, motywacji podświadomej, seksualizmu dziecięcego. Dzieła:  Wstęp do psychoanalizy ,
 Psychopatologia \
ycia codziennego ,  Ego i id ,  Totem i tabu
- Erich Fromm: psychoanaliza humanistyczna. Socjologiczne podejście.  Ucieczka od wolności ,
 Zapomniany język ,  O sztuce miłości
- Alfred Adler - uczeń Freuda
- Gustaw Jung, psychiatra:  Typy psychologiczne ,  Nowoczesny mit ,  Archetypy i symbole
- Karen Horney - neopsychoanaliza.
Freud: badania nad człowiekiem. śycie psychiczne świadome i nieświadome (podświadome). Właśnie w
podświadomości zostają ślady naszych prze\
yć. Uczucia, fobie, depresja - z podświadomości, w której
gromadzą się się prze\
ycia i nierozwiązane konflikty. Metoda ich rozwiązywania: aby  ja (Ego) było
tam gdzie  ono (Id). Wydobywamy podświadomość do świadomości. Istnieje  nadjaz
ń (super ego) -
wartości wcielane przez rodziców w początkowym okresie rozwoju człowieka.
Koncepcja Freuda obejmowała zasadę zachowania energii oraz woluntaryzm (czyli wolną wolę). Człowiek
miał byś systemem energetycznym z wolą \
ycia. Jest w stanie chwiejnej równowagi.
 Id lub  ono to potencjał energetyczny. Nadmiar energii wywołuje potrzebę wyładowania go poprzez
przyjemność. Potrzeby są zaspokajane przez świat zewnętrzny. Id wynika z biologii, jest proste,
nieświadome i kieruje się zasadą przyjemności.
 Ego ,  ja - powstaje ze spostrze\
eń, myśli. Ukierunkowane na zaspokojenie potrzeb seksualnych.
Społeczeństwo ogranicza sposoby zaspokojenia. Ego to świadomość, umo\
liwia zaspokajanie popędów
bez szkody dla innych ludzi.
Super Ego - wartości społeczne, zaakceptowanie zakazów, wewnętrzna siła karcąca, sumienie.
Libido: popęd seksualny, póz
niej ogólnie - popęd będący instynktem \
ycia. Eros - kreujący. Wią\
e się z
ogranicznymi czynnościami organizmu.
Instynkt śmierci, Tanatos - agresja, destrukcja.
Rozwój osobowości: Impulsy w id - z napięć, głównie w strefach erogennych. Poszczególne strefy
dojrzewają kolejno, łącząc się w końcu w popęd płciowy. Impulsy oralne ewoluują od jedzenia do
przemawiania, krytykowania. Kateksje: szukamy przedmiotu lub czynności, aby zaspokoić potrzeby.
Np. impulsy pokarmowe: przedmiotem katektycznym jest \
ywność, a czynnością katektyczną - jej
spo\
ywanie. Środki ró\
nią się w zale\
ności od wieku. Rozwój polega na dodawaniu nowych i zmienianiu
istniejących kateksji.
Mechanizm identyfikacji: przejmujemy zachowania lub cechy od innych. Ktoś umrze -> chcemy go
zachować, więc przejmujemy jego zwyczaje. Identyfikacja z agresorem: ze strachu stajemy się tacy,
jak ci, których się boimy.
Kompleks Edypa: wczesne impulsy zaspokaja matka, więc chłopiec podświadomie oczekuje, \
e jego
impulsy genitalne równie\
będą przez nią zaspokajane. Przeszkodą jest ojciec, który staje się wrogiem.
Kompleks kastracji - obawa przed utratą narządów płciowych. Póz
niej uczucia ewoluują - pozostaje
miłość do matki, seksualność przechodzi na inny obiekt, a ojciec staje się partnerem.
Mechanizm tłumienia: odpychamy niepo\
ądane impulsy.
Marzenia senne: rozładowanie stłumionych napięć. Środek zastępczy w zaspokajaniu popędów.