IDy
DO:
A jeśli nasz świat to ich
niebo? Ostatnie rozmowy
Spis treści
Przykładowy rozdział
z Philipem K. Dickiem
Autor: Tim Powers, Gwen Lee, Doris Elaine Sauter
KATALOG KSI
ŻEK:
Tłumaczenie: Michał Lipa
ISBN: 978-83-246-0871-3
Katalog online
Tytuł oryginału: What If Our World Is Their Heaven?
Zamów drukowany
katalog
The Final Conversations Of Philip K. Dick
Format: A5, stron: 192
CENNIK I INFORMACJE:
Zamów informacje
o nowościach
Zamów cennik
Nazwisko: Philip Kindred Dick.
Urodzony: 16 grudnia 1928, Chicago.
CZYTELNIA:
Zawód: pisarz science fiction.
Stan cywilny: notorycznie żonaty.
Fragmenty książek
Historia zdrowia: schizofrenia paranoidalna wzmacniana S
rodkami psychoaktywnymi.
online
Wyznanie: zmienne, wiosną 1974 r. zaczął uważać, że jest chrzeS
cijaninem
przeS
ladowanym w starożytnym Rzymie, a współczesny S
wiat jest tylko iluzją.
Kontakty z FBI: jako lojalny obywatel ostrzegał władzę przed próbą przechwycenia
Do koszyka
amerykańskiej fantastyki przez  partyjną grupę zza żelaznej kurtyny , działającą
pod kryptonimem L.E.M.
Do przechowalni
Przyczyna S
mierci: nawrotowe udary mózgu połączone z niewydolnoS
cią serca.
Oto książka, na którą czekali wszyscy miłoS
nicy psychodelicznej twórczoS
ci jednego
z najbardziej kreatywnych i wizjonerskich umysłów science fiction. Philip K. Dick
Nowość
w niepowtarzalny, niezwykły, psychodeliczny sposób łączył klasyczną prozę z fantastyką,
rozważaniami filozoficznymi i teologicznymi. Zarejestrowane w tej książce odważne,
a jednoczeS
nie pełne humoru wywiady stanowią lekturę nie mniej wciągającą niż jego
Promocja
powieS
ci. Rozmowy te przeprowadzono zaledwie na dwa miesiące przed S
miercią pisarza.
Dick nie miał więc okazji obejrzeć ukończonego Łowcy androidów, nie zdołał również
napisać swojej kolejnej powieS
ci Sowa w S
wietle dnia. Pozostawił po sobie mit autora
potrafiącego wszystkie swoje słaboS
ci, choroby i uzależnienia przetworzyć w wybuchową
pożywkę dla swej genialnej twórczoS
ci.
RzeczywistoS
ć jest tym czymS
, co nie znika w niebycie, gdy przestajesz w to wierzyć.
Philip K. Dick
Onepress.pl Helion SA
ul. Kościuszki 1c,
44-100 Gliwice
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
redakcja: [e-mail]
informacje: o księgarni onepress.pl
SPIS TRE CI
Podzi kowania ..................................................................7
Przedmowa ........................................................................9
Wprowadzenie .................................................................13
owca androidów. Cz 1 ..............................................21
Sowa w wietle dnia. Cz 1 ..........................................51
Sowa w wietle dnia. Cz 2 ..........................................81
2-3-74 ............................................................................129
owca androidów. Cz 2 ............................................145
Egzegeza ........................................................................161
Bibliografia ....................................................................181
Skorowidz .......................................................................189
OSTATNIE ROZMOWY Z PHILI PEM K. DI CKI EM
15 STYCZNIA 1982
LEE: Mo emy kontynuowa ?
DICK: Ona ma ogromn kolekcj ksi ek.
LEE: Ale on jest jak ma e dziecko. Wiesz, czasem mnie to zdu-
miewa.
DICK: Tak, mój terapeuta mówi, e ca e nowe pokolenie wyrasta
na muzyce Doorsów.
LEE: Naprawd ? To fajnie.
DICK: mia si , kiedy mu powiedzia em, e bardzo lubi Doorsów,
i chcia , ebym mu to wyja ni & No i Mick Jagger te mnie
zachwyca. Na koncercie w Paramount wypad fantastycznie.
LEE: Byli cie? Ja nie&
DICK: Nie, nie byli my  widzieli my w telewizji.
LEE: Rozumiem&
DICK: Tak, no i& hm& bilety by y dosy drogie.
LEE: On wygl da lepiej ni kiedykolwiek.
DICK: Tak.
147
A JE LI NASZ WIAT JEST I CH RAJEM?
LEE: Odstawi her i inne prochy&
DICK: Prawda? Od razu wida popraw .
LEE: Pracowa nad sob &
DICK: Tak, bieganie i takie tam.
LEE: W a nie.
DICK: On ma czterdzie ci lat. Bo e, to by fantastyczny koncert.
A nast pnego wieczora w czy em Meat Loafa, którego bar-
dzo lubi . My l , e on jest wietny&
LEE: Och& ( mieje si )
DICK: Naprawd go lubi .
LEE: O nie, on jest oble ny, jest obrzydliwy!
DICK: Wiem. Biedy stary Meat Loaf  kiedy nie piewa, wygl da
jak jaki cymba siedz cy na schodach gdzie w dzielnicy
polaczków w Macon&
LEE: I gra w tych idiotycznych& Wiesz, w tych nocnych progra-
mach, no, jak si to nazywa& Wiesz, mamy to na kablów-
ce& Hm& Night Flight i takie rzeczy. Kiedy to w czy am
i on tam gra w takich idiotycznych, pó godzinnych pro-
gramach z piosenkami country i pop&
DICK: Wiem. Ale lubi tego faceta, my l &
LEE:  Everybody needs somebody&  , wiesz. Meat Loaf ci po-
trzebuje.
DICK: Pami tam, e kiedy & hm&
LEE: On ma& On ma w sobie co takiego& Ma taki image sce-
niczny, który mnie intryguje, ale jednocze nie odrzuca.
DICK: Có &
LEE: To dosy dziwne po czenie.
148
OSTATNIE ROZMOWY Z PHILI PEM K. DI CKI EM
DICK: W porz dku, kiedy po raz pierwszy ogl da em koncert tego
go cia, mia em wy czony d wi k w telewizorze. Pomy la-
em wtedy, e je li w warstwie d wi kowej jest równie
okropny, jak w wizualnej, to jest okropniejszy ni wszystko,
co by o przed nim. OK.
LEE: ( mieje si ) To zupe nie fatalnie. Ale on ma dziwne&
DICK: W ko cu jednak w czy em d wi k i pomy la em, e jest
ca kiem niez y. Bo zacz em od samego obrazu, no i wiesz&
Ale&
LEE: Obraz zaintrygowa ci tak bardzo, e w czy e d wi k.
Chodzi mi o to, e on ci na to z apa .
DICK: To po prostu&
LEE: Telewizor jest najlepszy, kiedy jest wy czony.
DICK: To dobre wino. Mówisz, e jak si nazywa? Wygl da jak
cabernet&
LEE: To rocznik 1982. Nie mo emy sobie pozwoli na bardziej
szlachetne roczniki.
DICK: W porz dku, widzisz, na tym polega problem. Jestem tak
bogaty, e wydaje mi si , e ka dy kupuje&
LEE: Nie mamy piwnicy win. Jeszcze do tego nie doszli my.
DICK: Co mówisz?
LEE: Powiedzia am, e jeszcze nie nauczy am si by winiar-
skim snobem. Dopiero nad tym pracuj .
DICK: Hej, nie warto, zawsze znajdzie si kto lepszy od ciebie, kto
siedzi w tym o wiele d u ej.
LEE: Tak, ale ja zawsze zastanawia am si , czy oni naprawd s
tacy obeznani, wiesz&
149
A JE LI NASZ WIAT JEST I CH RAJEM?
DICK: Có , mój przyjaciel da mi na gwiazdk butelk bardzo
szlachetnego zinfandela Louis Martin rocznik 1974. Wzi -
em to wino, id c w odwiedziny do Juana i Sue& By o
takie dobre! OK. Popijali my je male kimi yczkami. De-
lektowali my si tak, dopóki si nie sko czy o. Pili my je
jak syrop od kaszlu albo co takiego. Chcia em je pó niej
kupi . W sklepie nie mieli rocznika  74, tylko  78. Przynio-
s em je do domu, ale by o niedobre. Okaza o si , e rocz-
nik  74 kosztuje mnóstwo pieni dzy, bo to by bardzo do-
bry rok dla zinfandela.  78 nie by dobry. By o zrobione
z takich samych winogron, mia o tak sam etykietk , ale
jedno by o wspania e, a drugie tragiczne. Wi c mo e jed-
nak co w tym jest?
LEE: Prawdopodobnie tak, ale zastanawiam si , czy osoba za-
chwycaj ca si smakiem wina&
DICK: Rozumiem, o co ci chodzi. Pewnego razu nabra em tak jed-
nego faceta. Kupi em butelk koniaku R�my-Martin. Za-
dzwoni em do tego faceta i powiedzia em mu o tym, a on na
to:  Zaraz do ciebie wpadn , uwielbiam ten koniak . Mia-
em w domu butelk taniego armaniaku za 3,95 dolara. To
nie by nawet koniak, tylko armaniak. Najgorszy armaniak
na wiecie. Wpad em na pomys , eby zamieni butelki.
Facet przychodzi do mnie, nalewa sobie tego armaniaku
do kieliszka, w cha, kosztuje i mówi:  O tak, R�my-Martin.
Ten smak poznam zawsze i wsz dzie . Móg wypi , ile
chcia , bo mój koniak sta sobie w spi arni. On, wiesz& To
nie by nawet koniak& hm& tylko armaniak, który jest&
LEE: I on naprawd &
DICK: On nie tylko my la , e pije koniak; by przekonany, e to
wyborny koniak R�my-Martin. I powiedzia :  Ten smak
poznam zawsze i wsz dzie .
150
OSTATNIE ROZMOWY Z PHILI PEM K. DI CKI EM
LEE: Cudowne! Tak w a nie my la am.
DICK: A wiesz, e od d u szego czasu przyja ni si z krytykiem
muzycznym z  New York Timesa ? Kiedy przyjecha do
mnie z nagraniami kwartetów smyczkowych Haydna w wy-
konaniu Kwartetu W gierskiego. Powiedzia , e Kwartet
W gierski to najlepszy kwartet smyczkowy na wiecie. Po-
o y p yt na adapterze i wyszed na chwil do azienki.
Ja tymczasem mia em tak p yt z ca kiem anonimowymi
wykonaniami ró nych utworów klasycznych. Gra y ró ne
orkiestry symfoniczne i kameralne, ale nie by y nawet opi-
sane. Zdj em z adaptera p yt Kwartetu W gierskiego i po-
o y em t moj , tani p yt z tak ha a liwym t em, e ledwo
by o s ycha muzyk , i ten krytyk s ucha i mówi:  Tak,
Kwartet W gierski to dzi zdecydowanie najlepszy kwartet
smyczkowy na wiecie . Pokaza em mu, czego s ucha. e to
zupe nie inna grupa. Niezidentyfikowana orkiestra ze sta-
rego nagrania okropnej jako ci. e jedyn wspóln cech
by o to, e kiedy wróci do pokoju, lecia ten sam utwór, co
kiedy wychodzi , ale poza tym te nagrania nie mia y ze sob
nic wspólnego.
Innym razem by u mnie pewien znajomy, który po-
wiedzia & Wtedy jeszcze mieli my p yty na 78 obrotów&
On powiedzia , e bardzo lubi Mahlera, e Mahler to jego
ulubiony kompozytor. A ja mia em ca stert symfonii
Mahlera na p ytach na 78 obrotów. Zacz li my ich s ucha ,
ale kiedy wyszed z pokoju, podmieni em p yty w zmie-
niaczu, k ad c na samej górze kr ek z symfoni Sibeliusa.
Kiedy p yta si zmieni a, zamiast symfonii Mahlera zacz a
lecie symfonia Sibeliusa. I ten znajomy mówi:  Tak, to
jeden z moich ulubionych utworów Mahlera ( mieje si ).
A to nawet nie by Mahler!
LEE: Jeste pod y. Masz takie z o liwe ci goty.
151
A JE LI NASZ WIAT JEST I CH RAJEM?
DICK: Có , pewnie masz racj . Ale to by o naprawd mieszne,
bo&
LEE: Wiem, oni si o to prosz &
DICK: Dok adnie, bo musz powiedzie , wiesz, szczerze, e rozu-
miem wszystko, co trzeba wiedzie na ten temat.
LEE: Kiedy czego nie wiem, trzymam buzi na k ódk . Bo wiem,
e je li w ogóle si nie odezw , to nie wyjd na idiotk .
Dlatego nie wypowiadam si na tematy, o których nie mam
poj cia; nie próbuj blefowa , eby si nie o mieszy .
DICK: Przy apa em si kiedy na tym, e przyznaj si do prze-
czytania ksi ki, której wcale nie czyta em, i zda em sobie
spraw , e pr dzej czy pó niej pope ni jaki koszmarny
b d, e kto mnie podejdzie, podaj c zmy lony tytu ksi ki
albo co takiego.
LEE: Ja zazwyczaj mówi :  Brzmi znajomo .
DICK: Tak, to bezpieczne wyj cie z sytuacji.
LEE: Lubi by ma o konkretna w takich przypadkach.
DICK: (bior c do r ki plastikow figurk Yody) To jest naprawd
urocze, nie s dzisz?
LEE: Wiesz, podoba mi si sposób, w jaki on mówi. Nie zda-
wa am sobie sprawy, e w rodku jest stara dobra  ma-
giczna bila 1.
1
 Przepowiadaj ca przysz o  zabawka maj ca kszta t pustej w rodku
kuli bilardowej. Jest ona wype niona niebieskim p ynem, a w rodku
unosi si dwudziesto cienna kostka z wypisanymi na cianach odpo-
wiedziami na pytania zadawane przez graczy. Odpowiedzi mo na od-
czyta przez specjalne okienko w zewn trznej pow oce kuli. Wersja
maj ca posta Yody pojawi a si na rynku ameryka skim w 1981 roku,
po sukcesie filmu Imperium kontratakuje  przyp. t um.
152
OSTATNIE ROZMOWY Z PHILI PEM K. DI CKI EM
DICK: Zgadza si , jest tam w rodku.
LEE: Co ona mówi?  Lekkomy lny jeste ty .
DICK: To bardzo zabawne.
LEE: ( mieje si ) Pewnie. Ale co to w ogóle znaczy? B d musia a
zapyta dzieci  one na pewno wiedz .
DICK: Bo e, ten owca androidów jest&
LEE: B d zabawki, gad ety i takie rzeczy?
DICK: Tak, b d figurki postaci. B d te pid amy, ksi eczki do
kolorowania, komiksy. B dzie wszystko. Sam ju nie pa-
mi tam co. Ale widzia em list .
LEE: Za atwisz mi par sztuk dla siostrzyczki i braciszka Wil-
liego?
DICK: Jasne.
LEE: Oni s w takim wieku, w którym& Wiesz& Szczególnie
jego m odszy brat  dosta na gwiazdk & hm& tarcz i&
hm& wszystko, co chcia ze Zmierzchu tytanów. I mnóstwo
gad etów z Gwiezdnych wojen. On za tym przepada, mama
kupuje mu pid amy i wszystko&
DICK: To b dzie stanowi o du cz ca ego tego biznesu. I troch
mnie to wkurza. Mam& OK, zadzwoni do mnie mój agent
i zapyta mnie, czy chc mie prawo do 10% zysków ze
sprzeda y komiksowej wersji mojej ksi ki.  Komiksowej
wersji mojej powie ci?  zapyta em, a on na to:  Tak, dam
ci 100% praw dodatkowych . Komiksowa wersja mojej po-
wie ci? To tak jakby zaproponowa To stojowi zrobienie
komiksu z Wojny i pokoju&
LEE: To boli, wiem. To musi bole .
153
A JE LI NASZ WIAT JEST I CH RAJEM?
DICK: Tak, obawiam si , e tak. Ale te jest dosy zabawne. Mój
agent powiedzia , e nie wie, czy ma mi przys a list tych
wszystkich gad etów, kiedy j dostanie. Powiedzia :  Mam
plakat reklamuj cy powie , trzy stopy na pi , chcesz go
zobaczy ? . Powiedzia em, e chc , i poprosi em, eby mi
go przys a , a on na to:  Nie mog znale niczego, w co
móg bym go zapakowa . Nie mamy kopert w tym rozmiarze,
ale b dzie zabawnie . Powiedzia , e jak b d w L.A., zo-
bacz przeje d aj cy autobus z plakatem reklamuj cym
moj ksi k i powiem do jakiego przechodnia, e to moja
ksi ka, to nikt mi nie uwierzy.
Mary [Wilson, znajoma Phila] wyje d a ze mn za miasto
[& ]. Ona jest taka cudowna. Wiesz, byli my razem w stu-
diu i& Opowiada em ci o tym, prawda? O wizycie w studiu
Douga Trumbulla? By o naprawd wspaniale. Zachowy-
wali my si jak ma e dzieci. Pokazali nam, jak robi efekty
specjalne, wiesz, i rozmawiali my z technikami. To by o
naprawd pi kne. Mam na my li rysunki i to wszystko.
I pokazali nam& Mieli& Jest taka malowana dekoracja do
pierwszej sceny. To, co zrobili, zawiera& Pokazywa em ci?
W innym artykule& Scena otwarcia jest w innym artykule.
Nie jest wspomniana w artykule, ale otwiera owc andro-
idów. Oczywi cie bez tego faceta w tle& To Doug Trumbull.
To, co widzisz, jest w rzeczywisto ci dwuwymiarowe  jest
wymiar poziomy, a w tle dwa czterystupi trowe, pirami-
dalne budynki. On zbudowa model, ale jednocze nie kaza
namalowa dekoracj . Zespó buduj cy model konkurowa
z zespo em malarzy o to, kto zrobi lepsz dekoracj . Kiedy
model i obraz by y gotowe, mogli zdecydowa , z czego sko-
rzysta przy realizacji filmu. Ale ja patrzy em na ten obraz
i móg bym przysi c, e by trójwymiarowy. By namalowany
w taki sposób&
LEE: Kto to namalowa ?
154
OSTATNIE ROZMOWY Z PHILI PEM K. DI CKI EM
DICK: Nie wiem, kto z zespo u. Patrzy em na to i cho wiedzia-
em, e jest namalowane, mia em wra enie, e jest praw-
dziwe. Zastosowano perspektyw , której nigdy wcze niej
nie widzia em. Potwierdzi to producent z innego studia,
który tak e widzia pierwsz scen . Powiedzia , e s tam
uj cia pod takimi k tami, których nigdy wcze niej nie sto-
sowano. Tak powiedzia . Nigdy wcze niej ich nie stoso-
wano. A potem sam zobaczy em t scen . Nie mog em uwie-
rzy w asnym oczom  nigdy nie widzia em czego takiego.
Oni robi rzeczy, których nie robi nikt przed nimi.
LEE: A kiedy b dzie premiera?
DICK: W czerwcu. Tak, w czerwcu.
LEE: Zdaje si , e to b dzie bardzo wyczekiwany film. Czy maj
zamiar wypu ci zwiastun?
DICK: O tak, na pewno. Maj zamiar zapowiada ten film w ki-
nach. Chyba mog o tym mówi . Albo nie, chyba nie po-
winienem. Nie mog o tym mówi . Ale to, co widzia em, jest
naprawd ekscytuj ce. Jestem pewien, e chc zaprezen-
towa zwiastun widzom i sprawdzi ich reakcj . Wszystko,
co zrobili& Zrobili naprawd niewiarygodne rzeczy, na-
prawd , zrobili naprawd niezwyk e rzeczy. Hm& Zgro-
madzili artystów o ró nych zdolno ciach, ka dy cz onek
ekipy jest doskona ym rzemie lnikiem w jakiej dziedzinie
sztuki wizualnej. Wszyscy, co do jednego. W artykule by
wspomniany magazyn o modzie  Preview . Kilku techni-
ków trafi o do filmu w a nie stamt d. Chodzi mi o to, e to
po prostu niewiarygodne. To jak budowa katedry w re-
dniowieczu. Wiesz, pracuj przy tym najró niejsi rzemie l-
nicy. I to by o takie zabawne. By tam ten jeden wielki obraz,
a na nim tylko trzy czy cztery bardzo ma e neony, które
mia y stanowi t o. Opowiada em ci o tym?
155
A JE LI NASZ WIAT JEST I CH RAJEM?
LEE: Tak, te z&
DICK: W a nie, z nazwiskami osób& Z nazwiskami cz onków
ekipy.
LEE: Tak, opowiada e .
DICK: To by o niewiarygodne. To& To po prostu& Po prostu
jakby tworzyli inny wiat, tworzyli go na potrzeby filmu.
W a ciwy& To by o& Hm& Mog aby wzi co do r ki,
popatrzy na to i stwierdzi , e to nie by aby zbyt dobra
zabawka dla dziecka. Inaczej mówi c, e to jest zbyt nie-
dopracowane, eby by dzieci c zabawk , wiesz, co mam
na my li? A potem widzisz to na ekranie, sfilmowane, i to
wype nia ca e niebo i jest niewiarygodnie pi kne. Jest ten
gigantyczny& Nie mog tego opisa & To jedna z tych
rzeczy, o których nie mog papla , przepraszam. Musz
przerwa . Ale to by o po prostu niewiarygodne. Wiesz, cho-
dzi mi o to&
LEE: Ale to po prostu efekty specjalne, które b d naprawd &
DICK: Wiesz, oni robi efekty specjalne w taki sposób, w jaki nie
robi ich nikt wcze niej. Tworz realny wiat. wiat, w któ-
rym yj ludzie. Hm& Samochody b d mia y wgniecenia,
zadrapania farby tu i tam. Kto przechodzi ko o kiosku z ga-
zetami. Wszystkie gazety maj kompletne tytu y, artyku y,
nazwiska autorów&
LEE: Sfabrykowane specjalnie na potrzeby filmu?
DICK: Tak, ale pe ne artyku ów wydrukowanych nawet na stro-
nach, których widz nigdy nie zobaczy. Nigdy ich nie zo-
baczy.
LEE: O tak, mówi e o tym. Tak& Co o tym wspomina e . e po-
stacie s przedstawione w realnym wiecie, w którym yj .
156
OSTATNIE ROZMOWY Z PHILI PEM K. DI CKI EM
DICK: Tak.
LEE: B dziesz mia okazj odwiedzi plan filmowy i zobaczy ,
jak kr c film?
DICK: Hm&
LEE: To na pewno by oby bardzo interesuj ce.
DICK: Zdj cia ju si zako czy y.
LEE: O, szkoda.
DICK: By em zaproszony, ale nie mog em pojecha , bo pracowa-
em nad ksi k o biskupie Timothym Archerze, a kiedy
sko czy em pisa i zadzwoni em do nich, powiedzieli mi,
e sko czyli w zesz y czwartek. Czyli spó ni em si tylko
o kilka dni, bo dzwoni em w poniedzia ek wieczorem.
LEE: To by oby bardzo ekscytuj ce  zobaczy aktorów w tym
stworzonym wiecie.
DICK: Tak, ale oni ju sko czyli. I straci em blisk przyjació k , bo
by em g upi i nie pojecha em tam. Ona próbowa a mnie
przekona , ale ja mówi em, wiesz, e jestem zaj ty i pracuj ,
a ona na to:  To jest co , czego ju w yciu nie zobaczysz&  .
LEE: To prawda&
DICK:  & niewielu ludzi ma szans to zobaczy  . No a potem
by o ju za pó no. Ale& hm& widzia em w telewizji relacj
z planu, z kr cenia jednej sceny. Po kilku uj ciach Harri-
son Ford zszed z planu i przemówi do widzów. (przerywa,
nast pne zdania mówi miesznym g osem) Powiedzia &
Wow& Powiedzia & Powiem ci, co powiedzia Harrison
Ford. Chcesz wiedzie , co powiedzia Harrison Ford? Po-
wiem ci, co powiedzia Harrison Ford. Nie. Harrison Ford
powiedzia ( mieje si )& Powiedzia &
157
A JE LI NASZ WIAT JEST I CH RAJEM?
To dobre wino. Powiem ci& Jeszcze nie pi em takiego
wina& S uchaj, jestem naprawd stary, za mojego ycia
jeszcze nie by o takiego wina. To ci powiem.
LEE: To co nowego.
DICK: To nowa koncepcja.
LEE: Pomy la e o tym. O wieku starych ludzi, w mojej grupie
wiekowej nie ma si poj cia o takich rzeczach.
DICK: Ci gle masz do mnie pretensje. Jeste z a, e masz trzy-
dzie ci lat. Zaraz rzuc w ciebie czym ci kim. Chcesz
us ysze co naprawd mocnego?
LEE: Jasne.
DICK: Kiedy poszed em do lekarza i on, studiuj c moj kart ,
powiedzia :  m czyzna w rednim wieku . Wtedy po raz
pierwszy us ysza em zwrot  w rednim wieku . On popa-
trzy na mnie i powiedzia :  Pierwszy raz kto panu powie-
dzia , e jest pan w rednim wieku . Bo e, by a ze mn moja
ona, która nie mia a nawet trzydziestu lat, wiesz, wi c
mówi :  Co takiego? Prosz ? Co pan o mnie powiedzia ? ,
a on na to:  Có , jest pan w rednim wieku. To jest tutaj
oficjalnie napisane, czarno na bia ym . A moja ona mia a
wtedy dwadzie cia siedem lat!
LEE: Dlaczego oficjalnie?
DICK: Nie dopuszcza em tego do siebie.
LEE: Dobra, w porz dku.
DICK: My la em, e redni wiek osi gn dopiero za dziesi lat.
LEE: Wiem, to si przesuwa. Kiedy mia am pi tna cie lat, my-
la am, e redni wiek to trzydzie ci lat. Czterdziestolatek
by dla mnie starcem.
DICK: Tak.
158
OSTATNIE ROZMOWY Z PHILI PEM K. DI CKI EM
LEE: Nikt wtedy nie chcia y d u ej ni czterdzie ci lat, ale ja
ju zmieni am zdanie, wiesz&
DICK: Kiedy pewien dzieciak, który strasznie pa , zapyta mnie,
jak to by o, kiedy zobaczy em pierwszy samochód. Musia -
bym mie & By 1971 rok& Musia bym mie siedemdzie-
si t jeden lat. Powiedzia em, e mój ko cholernie si prze-
straszy .
LEE: ( mieje si ) Wzi to na serio? O Bo e! Naprawd my la ,
e je dzi e konno?
DICK: Chryste, nie mam poj cia, co sobie pomy la .
LEE: Pami tam, jaka by am zdumiona, kiedy si dowiedzia am,
e moja mama je dzi a na rowerze jako dziecko. Po prostu
os upia am. My l , e to& Mam przyjació ki, które mówi ,
e ich dzieci te je pytaj o takie rzeczy. Tak jakby je to
naprawd szokowa o.
DICK: W jednej z tych cholernych rockowych stacji dla dziecia-
ków leci taki kawa ek&  Your momma don t dance and
your daddy won t rock and roll . Mówi  starzy na rodzi-
ców. Kiedy mówi o si tak na dziadków. Zdziwi em si ,
e mówi  starzy na rodziców.
LEE: Tak.
DICK: O, przepraszam& Mam ma y problem& Odrobina korka
w moim winie. A mo e jednak nie&
LEE: Mam nadziej , e nie. Przepraszam, nie potrafi am wyci -
gn korkoci gu tak, jak chcia e . Ale wiesz&
DICK: Dobry Bo e, nie zrozumia em ani s owa z tego, co powie-
dzia a . S ysza em to& S ysza em to zdanie wypowiedziane
wspak. To bardzo interesuj ce. To znaczy, e jeste my na
ta mie. Czyja &
159
A JE LI NASZ WIAT JEST I CH RAJEM?
LEE: Mo emy przewin i przekona si , e nie powiedzia am
tego wspak. S yszysz to w drug stron . S yszysz s owa
wspak&
(koniec nagrania)
160