Szafy sterownicze
Szafy sterownicze
Wykład 10
Wykład 10
Szafy sterownicze
Szafy sterownicze
" Sterowniki obiektowe wraz z innymi urzÄ…dzeniami
niezbędnymi w układzie regulacji i sterowania HVAC
(ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji) jak: przekaz
niki,
elektryczna aparatura rozdzielcza i sterujÄ…ca, elementy
układu zasilania, urządzenia zabezpieczające i ochronne,
elementy do sygnalizacji oraz urządzenia do ręcznej obsługi
sÄ… montowane w rozdzielnicach zasilajÄ…co-sterowniczych
nazywanych też szafami sterowniczymi.
" Podstawowymzadaniem szafy sterowniczej jest stworzenie
odpowiednich warunków do zabudowy i połączenia wyżej
wymienionych urządzeń przy pomocy okablowania, z
automatyzowanÄ… instalacjÄ… technologicznÄ….
Elewacja i zawartość rozdzielnicy
Elewacja i zawartość rozdzielnicy
zasilajÄ…co-sterujÄ…cej
zasilajÄ…co-sterujÄ…cej
Wykonanie
Wykonanie
Wykonanie obudowy rozdzielnicy powinno
zapewnić ochronę:
" przedporażeniemprzez dotyk,
" wnikaniemobcych ciał stałych,
" dostępemkurzui wilgoci
" oraz zapewnić odpowiednie warunki
temperaturowe.
Wymaga to zachowania określonej klasy
szczelności oznaczanej zgodnie z normą PN-EN
0529:2003 przez kodIP(Interelement Protektion).
Stopnie ochrony przed dostępem do części niebezpiecznych
Stopnie ochrony przed dostępem do części niebezpiecznych
oznaczone pierwszÄ… cyfrÄ… charakterystycznÄ…
oznaczone pierwszÄ… cyfrÄ… charakterystycznÄ…
Element Cyfry lub Znaczenie dla ochrony
Znaczenie dla ochrony
litery osób
urzÄ…dzenia
Litery kodu IP - -
Przed dostępemdo części niebezpiecznych
Pierwsza cyfra charakterystyczna Przed wnikaniem obcych ciał stałych
0 bez ochrony
bez ochrony
1 o średnicy 50 mm wierzchemdłoni
2 o średnicy 12,5 mm palcem
3 o średnicy 2,5 mm narzędziem
4 o średnicy 1,0 mm drutem
5 ochrona przed pyłem drutem
6 pyłoszczelne drutem
Stopnie ochrony przed obcymi ciałami stałymi oznaczone pierwszą
Stopnie ochrony przed obcymi ciałami stałymi oznaczone pierwszą
cyfrÄ… charakterystycznÄ…
cyfrÄ… charakterystycznÄ…
Stopień ochrony
Pierwsza cyfra
Charakterystyczna
Krótki opis Określenie
0 Bez ochrony -
1 Ochrona przed obcymi ciałami Próbnik, kula o średnicy 50 mm, nie
stałymi o średnicy 50 mm może wchodzić całkowicie
i większej
2 Ochrona przed obcymi ciałami Próbnik, kula o średnicy 12,5 mm nie
stałymi średnicy 12,5 mm może wchodzić całkowicie
i większej
3 Ochrona przed obcymi ciałami Próbnik o średnicy 2,5 mm nie może
stałymi o średnicy 2,5 mm wchodzić w ogóle
i większej
4 Ochrona przed obcymi ciałami Próbnik o średnicy 1,0 mm nie może
o średnicy 1,0 mm i większej wchodzić w ogóle
5 Ochrona przed pyłem Przedostawanie się pyłu nie jest całkowicie
wykluczone, ale pył nie może
wnikać w takich ilościach aby zakłócić
prawidłowe działanie aparatu lub
zmniejszać bezpieczeństwo.
6 Ochrona pyłoszczelna Pył nie może wnikać
Stopnie ochrony przed wnikaniem wody oznaczone drugÄ… cyfrÄ…
Stopnie ochrony przed wnikaniem wody oznaczone drugÄ… cyfrÄ…
charakterystycznÄ…
charakterystycznÄ…
0 Bez ochrony -
1 Ochrona przed padającymi kroplami wody Padające krople wody nie wywołują szkodliwych skutków
PadajÄ…ce krople wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kÄ…t
Ochrona przed padajÄ…cymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy
2 do 15° od pionu w każdÄ… stronÄ™ nie wywoÅ‚ujÄ…
do 15°
szkodliwych skutków
Woda natryskiwana pod dowolnym kÄ…tem do 60° od pionu z
3 Ochrona przed natryskiwaniemwodÄ…
każdej strony nie wywołuje szkodliwych skutków
Woda rozbryzgiwana na obudowÄ™ z dowolnego kierunku nie
4 Ochrona przed bryzgami wody
wywołuje szkodliwych skutków
Woda lana strugą na obudowę z dowolnej strony nie wywołuje
5 Ochrona przed strugÄ… wody
szkodliwych skutków
Woda lana silnÄ… strugÄ… na obudowÄ™ z dowolnej strony nie
6 Ochrona przed silnÄ… strugÄ… wody
wywołuje szkodliwych skutków
Obudowa zanurzona krótkotrwale w wodzie, w
znormalizowanych warunkach ciśnienia i czasu powinna
7 Ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia wwodzie
uniemożliwiać wnikanie wody w takiej ilości, która
powodowałaby szkodliwe skutki
Obudowa ciÄ…gle zanurzona w wodzie, w warunkach
uzgodnionych między producentem i użytkownikiem,
8 Ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia wwodzie lecz surowszych niż według cyfry 7, powinna
uniemożliwiać wnikanie takiej ilości wody, która
powodowałaby szkodliwe skutki
" W praktyce dla szaf umieszczanych wewnÄ…trz
budynków najczęściej w stosowany jest stopień
ochrony IP54(tzw. wykonanie bryzgoszczelne).
" Niezależnie od zastosowań i lokalizacji ten stopień
ochrony zabezpiecza urzÄ…dzenie przed wnikaniem
kurzuoraz wodÄ… padajÄ…cÄ… pod dowolnymkÄ…tem.
" Dla szaf umieszczanych na zewnątrz budynków
wymagana jest ochrona na poziomie co najmniej IP
65.
" Do odprowadzenia większych zysków ciepła na
ogół wystarcza wentylacja naturalna przez otwory
nawiewne i wywiewne wobudowie szafy.
" Przy dużych zyskach są montowane wentylatory
wymuszajÄ…ce cyrkulacjÄ™ powietrza wewnÄ…trz szafy.
" W celu ochrony rozdzielnicy przed wnikaniem
kurzu, w otworze nawiewnym sÄ… montowane filtry
powietrza.
" W przypadku wysokich temperatur otoczenia
przekraczajÄ…cych 35°C do chÅ‚odzenia rozdzielnicy
są stosowane małe urządzenia ziębnicze oraz
elementy chłodzącePeltiera
" Przy wysokimstopniu ochrony, ze względu na brak
wymiany powietrza, może dochodzić do
wykraplania pary wodnej.
" Po to aby temperatura wewnÄ…trz rozdzielnicy nie
spadła poniżej punktu rosy ogrzewa się ją do
temperatury 30°C Ä… 5K grzaÅ‚kÄ… elektrycznÄ…,
sterowanÄ… termostatem.
" Moc grzałki można określać przyjmując dla
rozdzielnic montowanych w pomieszczeniach
wskaz
nik jednostkowego zapotrzebowania mocy
wynoszÄ…cy 200W/m3kubatury szafy
Typowa dokumentacja rozdzielnicy powinna zawierać:
Typowa dokumentacja rozdzielnicy powinna zawierać:
" - schemat układu technologicznego wraz z
układem automatycznej regulacji i opisem zasady
działania,
" - dokumentację rysunkową układu połączeń
elektrycznych,
" - rysunki elewacji i rozmieszczenia urządzeń
wewnÄ…trz rozdzielnicy,
" - wykaz elementów wyposażenia,
" - instrukcję obsługi rozdzielnicy i układu
automatycznej regulacji, wraz z opisem sygnalizacji
pracy i awarii oraz wytyczne zasilania i montażu.
Wyposażenie typowej rozdzielnicy zasilająco-sterowniczej
Wyposażenie typowej rozdzielnicy zasilająco-sterowniczej
umożliwia realizację następujących funkcji:
umożliwia realizację następujących funkcji:
" - zasilanie i rozdział energii elektrycznej
(część siłowa),
" - sterowanie i sygnalizacjÄ™, obejmujÄ…ce
sterowanie elementami wykonawczymi
obwodów siłowych i pomocniczych oraz
sygnalizację podstawowych stanów,
" - pomiary i regulację za pomocą sterowników
dedykowanych lub swobodnie
programowalnych.
" Od strony zewnętrznej drzwi rozdzielnicy są
montowane:
" - wyłączniki (łączniki) do ręcznej obsługi,
" - lampki sygnalizacyjne,
" - opisy lamp i łączników.
OKABLOWANIE
OKABLOWANIE
Przewody okablowania wewnętrznego i
zewnętrznego są dobierane zgodnie z kolorystyką
opisanÄ… w PN  EN  60446
" - przewód ochronny PE ; kolor zielono-żółty,
" - przewód neutralny N; jasnoniebieski,
" - główny przewód zasilający 230/400V prądu
zmiennego; czarny,
" - przewód sterujący prądu stałego;
ciemnoniebieski,
" - przewody obwodu sterujÄ…cego prÄ…du zmiennego
o napięciu poniżej 50V; białe,
" - połączenia ze sterownikami DDC oraz systemami
BMS; brÄ…zowe.
Przykładowe wykonanie rozdzielnicy
W przykładowym wykonaniu rozdzielnicy
zamontowano wewnÄ…trz  rys. 1:
1- sterownik,
" 2 - przekaz
niki elektryczne, które dzięki separacji
galwanicznej zapewniają bezpieczne połączenie
sterownika z innymi elementami układu
automatycznej regulacji, oddzielajÄ… obwody
zasilane różnym napięciem, współpracują ze
stycznikami odciążając sterowniki podczas
sterowania urządzeniami dużej mocy, umożliwiają
powielanie sygnałówwejścia i wyjścia
" 3 - wyłączniki nadprądowe przeciwzwarciowe,
zabezpieczajÄ…ce okablowanie wraz z odbiornikami
grzejnymi oraz wyłączniki silnikowe, zabezpieczające silniki
elektryczne przed przeciążeniem (zabezpieczenia te
dobierane sÄ… na zakres zgodny z prÄ…dem nominalnym
odbiornika i nastawiane na wartość prądu zwiększoną o 5
do10%- przykładowe urządzenia pokazanonarys. 3),
" 4- gniazdko wtyczkowe 230V,
" 5- transformator napięciazasilania 230/24V,
" 6 - styczniki elektryczne (najczęściej trójfazowe) do
załączania urządzeń dużej mocy: silniki i nagrzewnice
elektryczne,
" 7 - listwa zaciskowa do podłączenia okablowania
zewnętrznego i wewnętrznego szafy.
Zegar sterujÄ…cy tygodniowy firmy Schrack
Zegar sterujÄ…cy tygodniowy firmy Schrack
Przekaz
niki elektryczne firmy
Przekaz
niki elektryczne firmy
Finder
Finder
Wyłączniki nadprądowe
Wyłączniki nadprądowe
przeciwzwarciowe typu S
przeciwzwarciowe typu S
" Do obsługi urządzeń znajdujących się
wewnÄ…trz rozdzielnic zasilajÄ…co-
sterowniczych, dostępnych dopiero po
otwarciu drzwi, uprawnione sÄ… jedynie osoby
posiadajÄ…ce odpowiednie uprawnienia
energetycznewydawane przez SEP.
Dziękuję za uwagę !
Dziękuję za uwagę !