Ćwiczenie 12
Badanie charakterystyki licznika Geigera - Müllera
1. Uruchomić program symulujący pracę licznika G-M przez dwukrotne kliknięcie na ikonie pro-
gramu znajdującej się na pulpicie komputera. Uwaga: należy wybrać ikonę z podpisem
 Licznik GM .
2. Po uruchomieniu programu przełącznik zasilania (Power Switch) ustawić w pozycji
 on .
3. NaciskajÄ…c strzaÅ‚kÄ™ Ò! uruchomić program.
4. Rozpocząć symulację przez naciśnięcie  START SIMULATION .
5. Przygotowanie aparatury do pracy:
" Wprowadzić z
ródÅ‚o promieniowania ² pod licznik klikajÄ…c na znaku
 promieniotwórczość znajdującym się na pojemniku z próbką.
" Odbezpieczyć potencjometr wieloobrotowy (wysokiego napięcia) przez kliknięcie na
zabezpieczeniu ( Lock )
" Ustawić licznik czasu na 30 s (5 i 0.1 min na module licznika czasu)
6. Badanie charakterystyki licznika
" Ustawić potencjometr wysokiego napięcia na 120 V (1 w okienku górnym i 20 w dol-
nym) przez klikanie na strzałkach znajdujących się po lewej stronie potencjometru.
" Trzykrotnie dokonać pomiaru ilości zliczeń przez naciśnięcie przycisku  COUNT . Do
tabeli wpisać wartość średnią z pomiarów.
" Zwiększając napięcie na liczniku co 10 V dokonywać kolejnych trzykrotnych pomia-
rów aż do wartości napięcia na liczniku 480 V. Średnie z wyników pomiarów zapisać
w tabeli jako ilość zliczeń.
7. Zakończenie pomiarów
" Wyjąć próbkę promieniotwórczą z licznika klikając na znaku
 promieniotwórczość znajdującym się na pojemniku.
" Zatrzymać symulację przełączając zasilanie licznika na  off
8. Opracowanie wyników
" Korzystając z tabeli pomiarowej na papierze milimetrowym wykreślić zależność szyb-
kości zliczeń od wartości napięcia na liczniku (szybkość zliczeń = ilość zliczeń na mi-
nutÄ™).
" Na podstawie wykresu wyznaczyć napięcie pracy licznika i wpisać je do sprawozda-
nia.
Wymagane wiadomości teoretyczne:
1. Promieniotwórczość naturalna: promieniowanie alfa (Ä…), beta (²), gamma (Å‚).
2. Prawo rozpadu ciał promieniotwórczych.
3. Budowa i zasada działania licznika G-M. Charakterystyka i punkt pracy licznika.
4. Jednostki aktywności promieniowania jonizującego.
5. Oddziaływanie promieniowania z materią: efekt Comptona, zjawisko fotoelektryczne,
tworzenie pary: pozyton-elektron .
6. Szeregi promieniotwórcze.
PROPONOWANA LITERATURA:
1. H.Szydłowski; Pracownia fizyczna.
2. I. Adamczewski; Fizyka medyczna i elementy biofizyki.
3. T. Dryński; Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki.
 Ćwiczenie 12
Akademia Medyczna we Wrocławiu Badanie charakterystyki licznika
Katedra Biofizyki Geigera-Müllera
..................................................................
..................................................................
Imiona i nazwiska studentów Podpis prowadzącego ćwiczenia
Wydział: Data:
Grupa studencka:
Numer zespołu: Ocena:
1. Postępując zgodnie z instrukcją wykonać pomiary ilości zliczeń w zależności od na-
pięcia przyłożonego do licznika. Wyniki pomiarów zapisać w tabeli. Szybkość zliczeń
Lp. Napięcie Ilość Szybkość Lp. Napięcie Ilość Szybkość
[V] zliczeń zliczeń [V] zliczeń zliczeń
1 120 20 310
2 130 21 320
3 140 22 330
4 150 23 340
5 160 24 350
6 170 25 360
7 180 26 370
8 190 27 380
9 200 28 390
10 210 29 400
11 220 30 410
12 230 31 420
13 240 32 430
14 250 33 440
15 260 34 450
16 270 35 460
17 280 36 470
18 290 37 480
19 300
2. Na podstawie tabeli na papierze milimetrowym wykreślić zależność szybkości zliczeń
od napięcia na liczniku
3. Na podstawie wykresu określić napięcie pracy licznika (Up).
Up = ........