plik


ÿþNr Imi i nazwisko studenta WydziaB pary grupa data Nazwisko prowadzcego Zaliczenie C12. Badanie temperaturowej zale|no[ci wspóBczynnika lepko[ci cieczy. Lepko[ cieczy, inaczej tarcie wewntrzne, jest siB oporu, wywoBan wzajemnym oddziaBywaniem midzymolekularnym dwóch ssiednich warstw cieczy. SiBa ta jest styczna do powierzchni warstw i jest wprost proporcjonalna do pola rozwa|anej powierzchni warstwy S oraz do szybko[ci zmiany prdko[ci przepBywu cieczy v odniesionej do odlegBo[ci midzy warstwami x (czyli do tzw. dv gradientu prdko[ci dv/dx). Opisuje to wzór Newtona: F = · Å" S (1), dx gdzie · jest wspóBczynnikiem lepko[ci, zale|nym od rodzaju substancji i od temperatury. W opisie lepko[ci cieczy rzeczywistej rozwa|a si czsto dwa modele, stosunkowo Batwe do ujcia matematycznego: 1/ Pierwszy model opisuje przepByw laminarny cieczy, czyli bezwirowy, warstwowy, w którym wektor prdko[ci ka|dej warstwy cieczy jest równolegBy do kierunku przepBywu. W tym przypadku siBa lepko[ci przyjmuje posta : F = 8À·lv (2) , gdzie l jest dBugo[ci sBupa cieczy w rurze, v  [redni prdko[ci przepBywu. 2/ Drugi model opisuje ruch kulki o promieniu r (maBym w stosunku do [rednicy rury lub naczynia) poruszajcej si w lepkiej cieczy pod wpBywem zewntrznej siBy. SiBa lepko[ci jest wówczas zdefiniowana wzorem Stokesa: F = 6À·rv (3), gdzie v jest prdko[ci kulki. Mierzc prdko[ opadania kulki w lepkiej cieczy mo|na wyznaczy wspóBczynnik lepko[ci tej cieczy. Zale|no[ t wykorzystuje si m.in. w wiskozymetrze Höpplera, którym posBu|ymy si w niniejszym wiczeniu. Na opadajc  w lepkiej cieczy - kulk, o promieniu r, dziaBaj trzy siBy: a/ siBa ci|ko[ci, skierowana zgodnie z ruchem kulki: 4 3 Q = mg = ÁkVk g = Ák Àr g (4) (Ák i Vk  to, odpowiednio, gsto[ i objto[ kulki), 3 b/ siBa wyporu Archimedesa, skierowana przeciwnie do ruchu kulki: 4 W = mc g = Ác Àr3g (5) (Ác - gsto[ cieczy), 3 c/ siBa lepko[ci Stokesa, skierowana przeciwnie do ruchu kulki i opisana wzorem (3). Pocztkowo kulka opada ruchem przy[pieszonym; w miar jednak wzrostu jej prdko[ci, ro[nie siBa lepko[ci, która po chwili równowa|y, wspólnie z siB wyporu, siB ci|ko[ci. Gdy wypadkowa wszystkich trzech siBa bdzie równa zeru, tzn.: Q = F + W (6), to - zgodnie z I zasad dynamiki Newtona  kulka zacznie porusza si ruchem jednostajnym, ze 4 4 staB prdko[ci v. Rozpisujc (6) otrzymujemy równanie: Ák Àr3g = 6À·rv + Ác Àr3g (7), 3 3 2 2r z którego mo|emy wyznaczy wspóBczynnik lepko[ci ·: · = (Ák - Ác )g (8). 9v W wiczeniu prdko[ v opadania kulki wyznacza si na podstawie pomiaru czasu Ä opadania kulki na drodze równej odlegBo[ci l midzy zaznaczonymi na wiskozymetrze poziomami, przy czym 2 2r g v=l/Ä. Uwzgldniajc powy|sze i wstawiajc: = K *, wzór (8) mo|na napisa w postaci: 9l · = K(Ák - Ác )Å"Ä (9), z którego bdziemy korzysta w wiczeniu. *StaB K mo|na wyznaczy eksperymentalnie na podstawie pomiarów wykonanych dla cieczy o znanym wspóBczynniku lepko[ci, jednak najcz[ciej jest ona podana przez producenta wiskozymetru. StaBa ta zawiera równie| poprawk na niewielkie - w stosunku do kulki - rozmiary cylindra, w którym kulka opada, a które wpBywaj na wzrost siBy lepko[ci F. Lepko[ cieczy bardzo silnie zale|y od temperatury, malejc z jej wzrostem. Opisuje to "A eksponencjalna zale|no[ Arrheniusa: · = CeRT (10), gdzie C jest pewn staB, "A oznacza tzw. energi aktywacji przepBywu lepkiego*, R  staB gazow, a T  temperatur w skali Kelvina. *Energia aktywacji "A  to wysoko[ bariery potencjalnej, zale|na od wielko[ci oddziaBywaD midzymolekularnych, któr musz pokonywa czsteczki przemieszczajc si w lepkiej cieczy. Jej warto[, dla danej cieczy, mo|na eksperymentalnie wyznaczy mierzc temperaturow zale|no[ wspóBczynnika lepko[ci, jak robimy to w niniejszym wiczeniu. Wykonanie wiczenia Przyrzdy: wiskozymetr wraz z ultratermostatem, stoper 1. Na termometrze w ultratermostacie odczytujemy temperatur cieczy termostatujcej t1 (tym samym temperatur cieczy badanej) i przeprowadzamy trzykrotnie pomiar czasu Ä opadania kulki midzy oznaczonymi na wiskozymetrze poziomami. 2. WBczamy ultratermostat. Za pomoc pokrtBa termometru kontaktowego ustalamy temperatur okoBo 50C wy|sz ni| temperatura otoczenia. Po osigniciu przez ukBad zadanej temperatury (lampka kontrolna wyBcza si) przeprowadzamy trzykrotnie pomiar czasu Ä opadania kulki. 3. W podobny sposób przeprowadzamy seri pomiarów czasów opadania kulki, podwy|szajc temperatur o okoBo 5oC, a| do uzyskania temperatury 50oC. Opracowanie wyników 1. Dla ka|dej temperatury obliczamy [redni czas Äsr opadania kulki i odchylenie standardowe SD(Ä[r). 2. Korzystajc ze wzoru (9) obliczamy  dla ka|dej temperatury  odpowiadajc jej warto[ wspóBczynnika lepko[ci ·, wstawiajc do wzoru: [rednie warto[ci czasów opadania Äsr, K= 5,42.10-5 NÅ"m/kg, gsto[ kulki Ák= 2409 kg/m3 oraz gsto[ cieczy Ác = 800 kg/m3. 3. Na papierze milimetrowym sporzdzamy wykres zale|no[ci ln·=f(1/T) i obliczamy wspóBczynnik kierunkowy a otrzymanej prostej*. Nastpnie znajdujemy energi aktywacji "A=aÅ"R, przy czym R = 8,31 J/(mol K). "A 1 *Wzór (10) po zlogarytmowaniu przyjmuje posta: ln· = ln C + Å" , która jest równaniem R T linii prostej typu: y = b + ax, gdzie y = ln·, x = 1/T, a wspóBczynnik kierunkowy a = "A/R. Sporzdzajc wic, wykres liniowej zale|no[ci ln· = f(1/T) i znajdujc wspóBczynnik kierunkowy otrzymanej prostej, mo|na w prosty sposób wyznaczy energi aktywacji dla lepko[ci ("A= aÅ"R) 4. BBd bezwzgldny dla pomiaru wspóBczynników lepko[ci przeprowadzamy, wyliczajc najpierw n 2 - Ä ) "(Ä [r. i "· "Ä i = 1 [r. bBd wzgldny, metod logarytmiczn: = przy czym "Ä = 3 Å" SD = 3 . [r. · Ä n(n - 1) [r. BBd bezwzgldny dla energii aktywacji obliczamy metod logarytmiczn, zakBadajc, |e pochodzi on " ln· gBównie od niepewno[ci pomiaru wspóBczynnika kierunkowego prostej, tj. a = tg± = , czyli od 1 " T 1 "" ""A "a "" ln· T dokBadno[ci odczytu dBugo[ci boków wybranego trójkta: = = + . 1 "A a " ln· " T Tabela Temperatura Czas [s] L.p. t T 1/T Ä1 Ä2 Ä3 Ä[r à (Ä[r) ·[r ln ·[r [oC] [K] [1/K] [Nsm-2]

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
C12 6
fr c12
C12 4
C12 0
c12
highwaycode pol c12 parkowanie (s 80 84, r 238 252)
C12 1
C12
C12 3
C12 5
C12 2

więcej podobnych podstron