Dźwięk i bezpieczeństwom


P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
PROJ EKT Y Z AGRANI CZ NE
Dzwięk i bezpieczeństwo
Reflektory z pasywnymi czuj- nie ma to znaczenia. Efektem
nikami podczerwieni (PIR) ofero- bÍdzie spÅ‚oszenie i ucieczka in-
W artykule prezentujemy
wane sÄ… w wielu sklepach po truza. DüwiÍk alarmu nie jest tak
opis sygnalizatora
przystÍpnych cenach. Reflektory gÅ‚oÅ›ny, by przeszkadzaĘ miesz-
akustycznego, ktÛry dziÍki te wÅ‚Ä…czajÄ… siÍ na pewien czas, kaÒcom sÄ…siednich domÛw, na
jeÅ›li detektor podczerwieni wy- pewno jednak zwrÛci uwagÍ ko-
wspÛÅ‚pracy z reflektorami
kryje ciepÅ‚o promieniowane przez goÅ› znajdujÄ…cego siÍ w pobliÅ‚u.
oświetlającymi chroniony
ciaÅ‚o ludzkie. JeÅ›li wiÍc ktoÅ› WÅ‚amywacz moÅ‚e spodziewaĘ
teren, pozwala zapobiec
pojawi siÍ w polu "widzenia" de- siÍ, Å‚e sygnaÅ‚ ten zapowiada
niezbyt sympatycznym
tektora o promieniu około 10 met- włączenie syreny alarmowej, o ile
postÍpkom zÅ‚odziei.
rÛw, reflektor zostaje wÅ‚Ä…czony. tylko zostanie dÅ‚uÅ‚ej w tym sa-
Drołsze modele zapewniają mym miejscu. Mołe nawet po-
mołliwośĘ regulacji czasu świece- myśleĘ, łe policja lub firma ubez-
nia, natomiast w modelach taÒ- pieczeniowa zostaÅ‚y zaalarmowa-
szych jest on stały i wynosi około ne przez automatyczny system
4 minut. Detektor reaguje na telefoniczny. W obu tych przy-
oÅ›wietlenie pochodzÄ…ce z otocze- padkach na pewno nie bÍdzie
nia i blokuje układ w porze dzien- długo zwlekał z ucieczką.
nej. Reflektory te są bardzo przy- Istnieje druga mołliwośĘ wy-
datne, poniewaÅ‚ moÅ‚na je umieÅ›- korzystania urzÄ…dzenia, ktÛra mo-
ciĘ w taki sposÛb, by oÅ›wietlaÅ‚y Å‚e zresztÄ… byĘ poÅ‚Ä…czona z pier-
podjazd i chodnik prowadzÄ…cy do wszÄ…. Polega ona na umieszcze-
drzwi wejÅ›ciowych. Ulokowane niu drugiego brzÍczyka wewnÄ…trz
na bocznych Å›cianach i z tyÅ‚u domu, dziÍki czemu mieszkaÒcy
budynku takÅ‚e bÍdÄ… odstraszaÅ‚y zostanÄ… ostrzeÅ‚eni po wÅ‚Ä…czeniu
wÅ‚amywaczy. reflektorÛw. Jest to o tyle poÅ‚y-
NaleÅ‚y pamiÍtaĘ, Å‚e tego typu teczne, Å‚e wÅ‚Ä…czone na zewnÄ…trz
zewnÍtrzne urzÄ…dzenia alarmowe Å›wiatÅ‚o moÅ‚e pozostaĘ niezauwa-
nie powinny byĘ poÅ‚Ä…czone z we- Å‚one, jeÅ›li zasÅ‚ony sÄ… zaciÄ…gniÍte.
wnÍtrznym ukÅ‚adem alarmowym UrzÄ…dzenie moÅ‚e ostrzegaĘ
domu, miÍdzy innymi dlatego, Å‚e przed zbliÅ‚aniem siÍ jakiejÅ› osoby
domownicy przypadkowo mogÄ… je lub wrÍcz nawet moÅ‚e sÅ‚uÅ‚yĘ jako
wÅ‚Ä…czyĘ. NaleÅ‚y teÅ‚ liczyĘ siÍ automatyczny ìdzwonekî do drzwi
z mołliwością przypadkowych włą- wejściowych. Naleły jednak liczyĘ
czeÒ reflektorÛw, np. przez kota, siÍ z moÅ‚liwoÅ›ciÄ… bÅ‚Ídnych uru-
psa lub nawet spadajÄ…cÄ… gaÅ‚Ä…ü. chomieÒ. Z tego teÅ‚ powodu in-
stalacja brzÍczyka wewnÄ…trz do-
Nie ma Å‚artÛw mu, zwÅ‚aszcza w przypadku gdy
Byłoby niewątpliwie korzyst- reflektor z czujnikiem PIR uloko-
nie, gdyby sÅ‚yszÄ…c düwiÍk intruz wany jest z tyÅ‚u budynku, moÅ‚e
pomyślał, łe spowodował zadzia- nie byĘ dobrym pomysłem, gdy
Å‚anie alarmu. Dobrze wiadomo, Å‚e mieszkaÒcy sÄ… w podeszÅ‚ym wie-
odstraszanie włamywaczy wyma- ku lub nie są w pełni sprawni -
ga w rÛwnym stopniu technologii, faÅ‚szywe alarmy bÍdÄ… przyczynÄ…
jak i wszelkiego rodzaju psycho- niepotrzebnego zdenerwowania.
logicznych ìpodstÍpÛwî.
Dla przykładu: obudowa po- Duła autonomicznośĘ
dobna do urzÄ…dzenia alarmowego, UrzÄ…dzenie wraz z bateriami
znajdujÄ…ca siÍ na bocznej Å›cianie zamkniÍte jest w niewielkiej wo-
budynku, jest niemal rÛwnie sku- doszczelnej obudowie. PoÅ‚Ä…czenie
teczna jak autentyczny alarm. In- elektryczne z reflektorem nie jest
truz, ktÛry znajdzie siÍ w polu potrzebne. MoÅ‚na nawet uÅ‚yĘ
działania czujnika PIR powoduje zwykłej obudowy, o ile tylko
włączenie reflektora, ten zaś uru- urządzenie zostanie umieszczone
chamia urzÄ…dzenie opisywane po- w taki sposÛb, by nie padaÅ‚ na
niłej, generujące nieprzyjemny nie deszcz. Obudowa podana
sygnaÅ‚ akustyczny. Potencjalny w wykazie elementÛw nadaje ca-
wÅ‚amywacz raczej nie bÍdzie uwa- Å‚oÅ›ci ìprofesjonalnyî wyglÄ…d,
łał sygnału akustycznego za sku- przypominający prawdziwe urzą-
tek włączenia reflektora i zresztą dzenie alarmowe.
Elektronika Praktyczna 5/98
13
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
PobÛr prÄ…du wynosi w stanie np. Å›wiatÅ‚o sÅ‚oneczne docierajÄ…ce R6, R7 i VR2. JeÅ›li potencjometr
standby tylko 400µA i zestaw do czujnika miÍdzy gaÅ‚Íziami VR2 ustawiony jest na minimum,
6 baterii alkalicznych powinien drzew. Czas emisji sygnaÅ‚u akus- wspÛÅ‚czynnik podziaÅ‚u dzielnika
wystarczyĘ na kilka miesiÍcy pra- tycznego moÅ‚e wynosiĘ od 3 do wynosi 1/2 i napiÍcia na wypro-
cy urzÄ…dzenia, nawet jeÅ›li zadzia- 30 sekund. wadzeniach 2 i 3 bÍdÄ… identyczne.
ła ono kilkakrotnie w tym czasie. Jeśli rezystancja VR2 wzrośnie,
PoniewaÅ‚ wÅ‚Ä…czanie i wyÅ‚Ä…czanie Opis ukÅ‚adu napiÍcie na wyprowadzeniu 3 sta-
urzÄ…dzenia przez uÅ‚ytkownika nie Schemat ideowy alarmu przed- nie siÍ wyÅ‚sze niÅ‚ na wyprowa-
wydaje siÍ celowe, nie wyposa- stawia rys. 1. UkÅ‚ad IC1 to dzeniu 2. W efekcie na wyjÅ›ciu
Å‚ono go w wÅ‚Ä…cznik. podwÛjny wzmacniacz operacyjny wzmacniacza IC1a pojawi siÍ stan
UrzÄ…dzenie moÅ‚na zamontowaĘ CMOS, wybrany ze wzglÍdu na wysoki, a dioda LED D1 zostanie
na dowolnej Å›cianie zewnÍtrznej bardzo niski spoczynkowy pobÛr wÅ‚Ä…czona. Rezystor R10 ogranicza
budynku tak, aby osoby niepowo- prÄ…du, wynoszÄ…cy okoÅ‚o 100µA. natÍÅ‚enie prÄ…du pÅ‚ynÄ…cego przez
Å‚ane nie mogÅ‚y siÍ do niego UkÅ‚ad IC2 to podwÛjny timer, tÍ diodÍ.
dostaĘ. Musi byĘ jednak umiesz- takÅ‚e wykonany w technologii W ukÅ‚adzie znajduje siÍ jesz-
czone w taki sposÛb, by w nocy CMOS i pobierajÄ…cy prÄ…d o bar- cze jeden dzielnik napiÍcia, skÅ‚a-
na jego czujnik fotoelektryczny dzo maÅ‚ym natÍÅ‚eniu - okoÅ‚o dajÄ…cy siÍ z rezystora R1, poten-
mogÅ‚o padaĘ Å›wiatÅ‚o reflektora 100µA. Timer IC2a dziaÅ‚a jako cjometru VR1 i fotorezystora R2.
z czujnikiem PIR, natomiast nie przerzutnik monostabilny, nato- Ze wzrostem natÍÅ‚enia Å›wiatÅ‚a
docierało do niego światło z ja- miast timer IC2b - jako przerzut- padającego na fotorezystor jego
kichkolwiek innych ürÛdeÅ‚. nik astabilny. rezystancja zmniejsza siÍ, spada
Prototyp byÅ‚ umieszczony Obydwa wzmacniacze operacyj- wiÍc napiÍcie w punkcie poÅ‚Ä…cze-
w odlegÅ‚oÅ›ci okoÅ‚o 10m od reflek- ne funkcjonujÄ… jako komparatory. nia elementÛw R1 i C1. Powolne
tora, a wiÍc w podobnej odlegÅ‚oÅ›- JeÅ›li napiÍcie podane na ich nie- zmiany natÍÅ‚enia oÅ›wietlenia nie
ci, w ktÛrej musi znaleüĘ siÍ odwracajÄ…ce wejÅ›cie (+) przekra- majÄ… wpÅ‚ywu na dziaÅ‚anie dalszej
osoba, by spowodowaĘ wÅ‚Ä…czenie cza potencjaÅ‚ wejÅ›cia odwracajÄ…ce- czÍÅ›ci ukÅ‚adu, poniewaÅ‚ konden-
reflektora. MoÅ‚e wiÍc zdarzyĘ siÍ, go (-), na wyjÅ›ciu panuje stan sator C1 blokuje wolne zmiany
Å‚e nasze urzÄ…dzenie zacznie emi- wysoki (bliski dodatniemu napiÍ- napiÍcia. Przez kondensator C1
towaĘ düwiÍk w momencie, gdy ciu zasilania), w przeciwnym zaÅ› przedostajÄ… siÍ jednak wszystkie
intruz znajdzie siÍ bezpoÅ›rednio przypadku - stan niski (bliski 0V). szybkie zmiany napiÍcia. I tak,
pod nim. Otwory ułatwiające wy- Wejścia odwracające obu skok oświetlenia fotorezystora po-
dobywanie siÍ düwiÍku wykonane wzmacniaczy poÅ‚Ä…czone sÄ… dziel- woduje skokowÄ… zmianÍ napiÍcia
sÄ… w dolnej czÍÅ›ci obudowy, tak nikiem napiÍcia z rezystorami R3 w punkcie wspÛlnym R1 i C1, co
wiÍc brzÍczyk moÅ‚e byĘ bardzo i R4. PoniewaÅ‚ ich rezystancje sÄ… powoduje chwilowy spadek po-
nieprzyjemny dla kogoÅ› znajdujÄ…- jednakowe, podzielone napiÍcie tencjaÅ‚u wyprowadzenia 3 ukÅ‚adu
cego siÍ bezpoÅ›rednio pod nim. wynosi okoÅ‚o poÅ‚owy napiÍcia IC1a poniÅ‚ej poziomu napiÍcia na
Urządzenie zostaje zablokowa- zasilania, czyli 4,5V. wyprowadzeniu 2 tego układu.
ne, gdy oÅ›wietlenie zewnÍtrzne WejÅ›cie nieodwracajÄ…ce wzmac- W efekcie na wyjÅ›ciu ukÅ‚adu IC1a
(dzienne) przekracza okreÅ›lony niacza IC1a poÅ‚Ä…czone jest z ko- pojawia siÍ stan niski, a dioda
poziom. Zapobiega to uruchomie- lejnym dzielnikiem napiÍciowym, LED D1 zostaje wyÅ‚Ä…czona do
niu alarmu düwiÍkowego przez skÅ‚adajÄ…cym siÍ z elementÛw R5, momentu powrotu potencjaÅ‚u na
Rys. 1. Schemat ideowy urządzenia odstraszającego nieproszonych gości.
Elektronika Praktyczna 5/98
14
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
wejściu 3 do poprzedniego stanu,
co trwa około 1 sekundy.
Skok napiÍcia na wyjÅ›ciu IC1
dociera przez kondensator C2 do
wejścia wyzwalającego 6 przerzut-
nika monostabilnego IC2a. Prze-
rzutnik generuje impuls i na wyj-
Å›ciu 5 na pewien czas pojawia siÍ
stan wysoki. Czas trwania impul-
su zaleÅ‚y od wartoÅ›ci elementÛw
R14, VR3 i C4. W przypadku war-
tości jak na schemacie minimalna
długośĘ impulsu wynosi około
3 sekund (minimalna rezystancja
VR3), maksymalna natomiast oko-
ło 30 sekund. Wartości te zalełą
od tolerancji kondensatora C4.
Naleły zauwałyĘ, łe na wej-
ście wyzwalające IC2a podane
jest napiÍcie zasilania, co zapo-
biega przypadkowym wyzwole-
niom. ZaÅ‚ÛÅ‚my takÅ‚e - co zosta-
nie wyjaśnione dalej - łe na
wejście zerujące przerzutnika po-
Rys. 2. Schemat rozmieszczenia elementów oraz mozaika ścieżek na
dany jest stan wysoki, a wiÍc
płytce urządzenia.
przerzutnik jest aktywny.
JeÅ›li na wyjÅ›ciu 5 timera IC2a czÍÅ›ci ukÅ‚adu. Na wejÅ›cie zerujÄ…ce jÅ›ciu IC1b kondensator ten przez
panuje stan wysoki, timer IC2b 4 układu IC2a doprowadzane jest pewien czas utrzymuje wysoki
jest odblokowany i działa jako bowiem przez rezystor R13 niskie stan na wejściu zerującym prze-
generator astabilny. Na jego wyj- napiÍcie, blokujÄ…ce przerzutnik rzutnika monostabilnego, ktÛry
Å›ciu 9 pojawia siÍ ciÄ…g impulsÛw, monostabilny, ktÛry nawet w przy- pozostaje odblokowany. Konden-
wysterowujÄ…cy brzÍczyk. Po za- padku pojawienia siÍ impulsu wy- sator C3 rozÅ‚adowuje siÍ z duÅ‚Ä…
koÒczeniu impulsu przerzutnika zwalajÄ…cego nie zadziaÅ‚a. staÅ‚Ä… czasowÄ… przez rezystor R13
monostabilnego, na wejÅ›ciu 10 Gdy natÍÅ‚enie oÅ›wietlenia spa- i w przypadku wartoÅ›ci elemen-
timera IC2b pojawia siÍ stan da poniÅ‚ej wartoÅ›ci progowej od- tÛw jak podano na schemacie,
niski, timer zostaje zablokowany, powiadajÄ…cej nastawie potencjo- zapewnia generacjÍ impulsu
a sygnał akustyczny znika. metru VR1, rezystancja fotorezys- o maksymalnej długości wynikają-
CzÍstotliwośĘ pracy generatora tora staje siÍ wiÍksza od sumy cej z wartoÅ›ci VR3, R14 i C4.
astabilnego okreÅ›lajÄ… elementy rezystancji VR1 i R1, i napiÍcie Dioda D3 zapobiega rozÅ‚adowa-
R15, R16 i C5. W układzie nie na wyprowadzeniu 5 układu IC1b niu kondensatora C3 przez wyjście
zapewniono moÅ‚liwoÅ›ci regulacji staje siÍ wyÅ‚sze niÅ‚ na wypro- wzmacniacza operacyjnego IC1b,
tej czÍstotliwoÅ›ci, poniewaÅ‚ jej wadzeniu 6. Na wyjÅ›ciu ukÅ‚adu gdy panuje na nim stan niski.
wartośĘ nie jest szczegÛlnie istot- IC1b pojawia siÍ stan wysoki NaleÅ‚y zauwaÅ‚yĘ, Å‚e czas trwania
na. W przypadku wartości ele- i dioda LED D2 zostaje włączona. stanu wysokiego na wejściu
mentÛw jak na schemacie, czÍs- Wysoki stan przez diodÍ D3 4 przerzutnika monostabilnego
totliwośĘ ta wynosi około 3Hz, dociera do wejścia zerującego IC2a jest zbliłony do maksymalnej
a wiÍc w ciÄ…gu 1 sekundy wystÄ…- 4 ukÅ‚adu IC2a i uaktywnia go. dÅ‚ugoÅ›ci impulsu tego przerzutni-
piÄ… 3 impulsy. WyÅ‚szÄ… lub niÅ‚szÄ… Poziom oÅ›wietlenia, przy ktÛrym ka, co zapewnia moÅ‚liwośĘ popra-
czÍstotliwośĘ uzyskaĘ moÅ‚na to nastÍpuje, zaleÅ‚y od nastawy wnej pracy przerzutnika.
zmniejszajÄ…c lub zwiÍkszajÄ…c po- potencjometru VR1. Rezystory R8 i R9 tworzÄ… pÍtle
jemnośĘ kondensatora C5. JeÅ›li wÅ‚Ä…czony zostaje reflektor sÅ‚abego dodatniego sprzÍÅ‚enia
Działanie układu modyfikuje z czujnikiem PIR, światło padają- zwrotnego wzmacniaczy IC1a
wzmacniacz operacyjny IC1b, ktÛ- ce na fotorezystor R2 powoduje i IC1b, ktÛre przyspiesza proces
rego wejÅ›cie nieodwracajÄ…ce (5) spadek napiÍcia na wyjÅ›ciu IC1b. przeÅ‚Ä…czania. JednÄ… z konsekwen-
poÅ‚Ä…czone jest z fotorezystorem. Gdyby w ukÅ‚adzie nie byÅ‚o kon- cji obecnoÅ›ci tego sprzÍÅ‚enia jest
Przy oświetleniu dziennym rezys- densatora C3, przerzutnik mono- to, łe zablokowanie układu przy
tancja fotorezystora jest mniejsza stabilny zostaÅ‚by zablokowany. wzrastajÄ…cym natÍÅ‚eniu oÅ›wietle-
niÅ‚ poÅ‚Ä…czenie rezystancji VR1 Zadaniem kondensatora C3 jest nia rano nastÍpuje dla nieco
i R1, w zwiÄ…zku z czym napiÍcie wiÍc uniemoÅ‚liwienie zablokowa- wiÍkszej wartoÅ›ci natÍÅ‚enia niÅ‚
na wyprowadzeniu 5 jest niÅ‚sze nia przerzutnika. Gdy na wyjÅ›ciu natÍÅ‚enie powodujÄ…ce zadziaÅ‚anie
nił na wyprowadzeniu 6 układu wzmacniacza operacyjnego IC1b układu w nocy. Dioda D4 zabez-
IC1b. Na wyjÅ›ciu tego wzmacnia- jest stan wysoki, nastÍpuje Å‚ado- piecza ukÅ‚ad przed skutkami od-
cza bÍdzie wiÍc stan niski, ktÛry wanie kondensatora C3. W mo- wrotnego wÅ‚Ä…czenia baterii i ogra-
nie wpÅ‚ywa na dziaÅ‚anie dalszej mencie spadku napiÍcia na wy- nicza napiÍcie zasilania do 8,3V.
Elektronika Praktyczna 5/98
15
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
Dioda LED D1 jest włączona zystor R8 ma wyjątkowo dułą ki). Prawdopodobnie potencjometr
i zostaje na moment wyÅ‚Ä…czona rezystancjÍ - 100M&! -takie rezys- ten pozostanie w tym wÅ‚aÅ›nie
w przypadku skokowego wzrostu tory nie sÄ… Å‚atwo dostÍpne i moÅ‚e poÅ‚oÅ‚eniu. UstawiĘ potencjometr
oÅ›wietlenia fotorezystora. Dioda okazaĘ siÍ konieczne uÅ‚ycie VR3 w skrajnym prawym poÅ‚oÅ‚e-
LED D2 jest wyÅ‚Ä…czona i zostaje dwÛch poÅ‚Ä…czonych szeregowo re- niu (obrÛt zgodny z ruchem wska-
wÅ‚Ä…czona po spadku natÍÅ‚enia zystorÛw 47M&!. W nastÍpnej ko- zÛwek zegara, widziany od strony
oÅ›wietlenia poniÅ‚ej wartoÅ›ci pro- lejnoÅ›ci montowane sÄ… diody D3 krawÍdzi pÅ‚ytki), co da minimal-
gowej. Diody LED sÅ‚uÅ‚Ä… wyÅ‚Ä…cz- i D4 (uwaga na polaryzacjÍ) oraz ny czas trwania impulsu genera-
nie do celÛw testowania i regu- kondensatory (uwaga na sposÛb tora monostabilnego. PodÅ‚Ä…czyĘ
lacji ukÅ‚adu. PoniewaÅ‚ pobierajÄ… montaÅ‚u elektrolitÛw). Kolejny bateriÍ i skierowaĘ powierzchniÍ
prÄ…d o duÅ‚ym natÍÅ‚eniu, po za- etap stanowiÄ… diody LED - zazwy- fotorezystora w stronÍ okna lub
koÒczeniu uruchamiania ukÅ‚adu czaj katody majÄ… krÛtsze wypro- Å‚arÛwki i zasÅ‚oniĘ jÄ… dÅ‚oniÄ…. Od-
zostajÄ… odÅ‚Ä…czone. wadzenia. NastÍpnie montujemy sÅ‚oniĘ szybko fotorezystor i spraw-
PoniewaÅ‚ napiÍcia na wejÅ›ciach podstawki pod ukÅ‚ady scalone dziĘ, czy dioda LED D1 zostaje
wzmacniaczy operacyjnych ustala- i potencjometry montałowe. wyłączona na czas około 1 sekun-
ne sÄ… przez dzielniki napiÍciowe, BrzÍczyk ma wyraünie zazna- dy. ZakleiĘ np. plastelinÄ… Å›wiat-
przy spadku napiÍcia zasilania czone na obudowie wyprowadze- Å‚oczuÅ‚e okienko fotorezystora
zostanÄ… one proporcjonalnie obni- nie, na ktÛre naleÅ‚y podawaĘ i sprawdziĘ, czy dioda D2 zostaje
Å‚one i relacja miÍdzy nimi nie wyÅ‚szy potencjaÅ‚. W przypadku wÅ‚Ä…czona i pozostaje w tym sta-
ulegnie zmianie, co oznacza, Å‚e zamiany wyprowadzeÒ brzÍczyk nie. MoÅ‚e to nastÄ…piĘ dopiero po
ukÅ‚ad bÍdzie dziaÅ‚aÅ‚ prawidÅ‚owo nie bÍdzie dziaÅ‚aÅ‚. ProjektujÄ…c upÅ‚ywie nawet kilku sekund.
mimo starzenia siÍ baterii. JeÅ›li pÅ‚ytkÍ przewidziano moÅ‚liwośĘ Po szybkim odsÅ‚oniÍciu foto-
jednak napiÍcie spadnie poniÅ‚ej poÅ‚Ä…czenia dwÛch brzÍczykÛw rezystora - o ile pomieszczenie
6V, sygnaÅ‚ akustyczny prawdopo- rÛwnolegle - drugi byÅ‚by wÛw- jest dostatecznie jasne - na kilka
dobnie nie bÍdzie juÅ‚ dostatecznie czas zainstalowany wewnÄ…trz sekund, powinien zadziaÅ‚aĘ brzÍ-
gÅ‚oÅ›ny i baterie naleÅ‚y wtedy wy- mieszkania. W takiej sytuacji na- czyk. ZasÅ‚oniÍcie fotorezystora
mieniĘ. Spoczynkowy pobÛr prÄ…du leÅ‚y uÅ‚yĘ brzÍczykÛw maÅ‚ej mo- palcem zamiast zaklejenia go plas-
przez ukÅ‚ad okreÅ›la maksymalny cy. Fotorezystor naleÅ‚y przyluto- telinÄ… moÅ‚e okazaĘ siÍ niewystar-
czas pracy baterii. Na pobÛr ten waĘ pozostawiajÄ…c peÅ‚nÄ… dÅ‚ugośĘ czajÄ…ce - na powierzchniÍ Å›wiat-
skÅ‚adajÄ… siÍ prÄ…dy ukÅ‚adÛw sca- wyprowadzeÒ, na ktÛre naleÅ‚y Å‚oczuÅ‚Ä… moÅ‚e paśĘ trochÍ Å›wiatÅ‚a
lonych oraz dzielnikÛw napiÍcio- naÅ‚oÅ‚yĘ koszulki. UmoÅ‚liwi to i uniemoÅ‚liwiĘ przeprowadzenie
wych. Ułyte w nich rezystory ma- właściwe usytuowanie fotorezys- tego testu.
jÄ… bardzo duÅ‚e wartoÅ›ci i pobÛr tora w stosunku do otworu w obu- JeÅ›li ukÅ‚ad dziaÅ‚a w sposÛb
prądu jest niewielki. dowie. zadowalający, naleły przeciąĘ po
NatÍÅ‚enie prÄ…du pÅ‚ynÄ…cego Wyprowadzenia baterii naleÅ‚y jednym z wyprowadzeÒ kaÅ‚dej
w gaÅ‚Ízi zawierajÄ…cej fotorezystor przylutowaĘ do punktÛw ozna- z diod LED, tak jednak, by moÅ‚na
zaleÅ‚y od nastawy potencjometru czonych na pÅ‚ytce ì+9Vî (prze- byÅ‚o je ponownie zlutowaĘ, jeÅ›li
VR1 i natÍÅ‚enia Å›wiatÅ‚a padajÄ…ce- wÛd czerwony) i ì0Vî (przewÛd okaÅ‚e siÍ to konieczne.
go na fotorezystor. Po umieszcze- czarny). Podczas prÛb rozsÄ…dnie
niu układu w obudowie, fotore- byłoby zakleiĘ otwory obudowy Montał w obudowie
zystor zasÅ‚oniÍty jest czerwonÄ… znajdujÄ…ce siÍ pod brzÍczykiem PÅ‚ytkÍ drukowanÄ… wkÅ‚adamy
wodoszczelnÄ… przesÅ‚onÄ…, co ogra- taÅ›mÄ… samoprzylepnÄ…, co osÅ‚abi do obudowy w taki sposÛb, aby
nicza ilośĘ padajÄ…cego Å›wiatÅ‚a, nieco natÍÅ‚enie düwiÍku. Na za- fotorezystor znalazÅ‚ siÍ od strony,
a wiÍc jego rezystancja wzroÅ›nie. koÒczenie wstawiamy ukÅ‚ady sca- ktÛra bÍdzie skierowana w stronÍ
W praktyce potencjometr VR1 zo- lone w podstawki. Są to układy reflektora z czujnikiem PIR.
stanie najprawdopodobniej usta- CMOS i naleły zachowaĘ podsta- Rogi płytki naleły zaokrągliĘ
wiony na maksymalną wartośĘ wowe środki ostrołności - przed pilnikiem tak, by mołna było
rezystancji, wobec czego natÍÅ‚e- wziÍciem ich do rÍki dotknąĘ zamocowaĘ pokrywÍ obudowy.
nie prÄ…du pÅ‚ynÄ…cego przez tÍ uziemionego przedmiotu. NastÍpnie naleÅ‚y wyjąĘ pÅ‚ytkÍ
gaÅ‚Ä…ü bÍdzie bardzo maÅ‚e - okoÅ‚o Przed dalszym montaÅ‚em urzÄ…- i wykonaĘ w obudowie otwÛr pod
60µA przy dziennym oÅ›wietleniu. dzenia naleÅ‚y dokÅ‚adnie przetes- fotorezystor. OtwÛr ten naleÅ‚y
W nocy spadnie on jeszcze bar- towaĘ dziaÅ‚anie ukÅ‚adu. Pierwszy nastÍpnie zasÅ‚oniĘ przezroczystÄ…
dziej, poniewał rezystancja foto- krok stanowi sprawdzenie pra- i wodoszczelną płytką, co dodat-
rezystora bÍdzie bardzo duÅ‚a. widÅ‚owoÅ›ci wlutowania podzespo- kowo nada urzÄ…dzeniu profesjo-
Å‚Ûw. NastÍpnie naleÅ‚y ustawiĘ nalny wyglÄ…d. W prototypie za-
MontaÅ‚ i uruchomienie suwak potencjometru VR2 w Å›rod- stosowano soczewkowatÄ… czÍśĘ
UrzÄ…dzenie montowane jest na kowym poÅ‚oÅ‚eniu - zapewni to osÅ‚ony neonowego wskaünika na-
jednostronnej pÅ‚ytce drukowanej, Å›redniÄ… czuÅ‚ośĘ ukÅ‚adu, najpew- piÍcia sieciowego, przyciÍtÄ… tak,
ktÛrej mozaika Å›cieÅ‚ek oraz sche- niej odpowiedniÄ… do warunkÛw by pozostaÅ‚ 4-mm nagwintowany
mat rozmieszczenia elementÛw eksploatacji urzÄ…dzenia. UstawiĘ fragment, uÅ‚atwiajÄ…cy montaÅ‚
widniejÄ… na rys. 2. potencjometr VR1 w skrajnym le- w obudowie. OtwÛr wykonany
MontaÅ‚ naleÅ‚y rozpocząĘ od wym poÅ‚oÅ‚eniu (obrÛt przeciwny w obudowie powinien umoÅ‚liwiaĘ
wlutowania dwÛch zworek, a na- do ruchu wskazÛwek zegara, wi- ciasne wpasowanie odciÍtej czÍÅ›-
stÍpnie montowaĘ rezystory. Re- dziany od strony krawÍdzi pÅ‚yt- ci, a przed dokrÍceniem nakrÍtki
Elektronika Praktyczna 5/98
16
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
naleÅ‚y pokryĘ okolicÍ otworu nej podczas uruchamiania ukÅ‚a-
WYKAZ ELEMENTÓW
Å›rodkiem uszczelniajÄ…cym. Po du, urzÄ…dzenie bÍdzie dziaÅ‚aĘ
Rezystory
wstawieniu płytki do obudowy dopiero w niemal zupełnych
(0,25W, 5%, z wyjÄ…tkiem R2
naleÅ‚y tak zgiąĘ wyprowadzenia ciemnoÅ›ciach, co obniÅ‚y pobÛr
węglowe warstwowe)
fotorezystora, by znalazÅ‚ siÍ tuÅ‚ prÄ…du. Teraz moÅ‚na ustawiĘ przy
R1: 22k&!
za umocowanÄ… w otworze obudo- pomocy potencjometru VR3 wy-
R2: ORP12 (lub podobny
wy soczewkÄ…. magany czas dziaÅ‚ania brzÍczyka.
fotorezystor)
Po okreÅ›leniu poÅ‚oÅ‚enia brzÍ- Nie zapomnijmy odkleiĘ taÅ›my
R3, R4, R5: 6,8M&!
czyka naleÅ‚y wywierciĘ pod nim znajdujÄ…cej siÍ na brzÍczyku!
R6: 5,6M&!
otwÛr o takiej Å›rednicy, by zmieÅ›- JeÅ›li wykorzystywany jest dru-
R7: 1,2M&!
ciÅ‚ siÍ w nim gumowy przepust gi brzÍczyk, poÅ‚Ä…czenie z nim wy-
R8: 100M&! (patrz tekst)
o Å›rednicy wewnÍtrznej 8mm. To konaĘ naleÅ‚y uÅ‚ywajÄ…c podwÛjnej
R9: 220k&!
takÅ‚e chroniĘ bÍdzie urzÄ…dzenie zÅ‚Ä…czki przewodowej i przewo-
R10, R11: 680&!
przed penetracjÄ… wilgoci. dÛw. ZÅ‚Ä…czkÍ moÅ‚na umieÅ›ciĘ
R12, R13: 1M&!
obok pojemnika z bateriami.
R14, R15: 100k&!
Eksploatacja W obudowie naleły wykonaĘ ot-
R16: 10M&!
UrzÄ…dzenie moÅ‚na zawiesiĘ na wÛr do poprowadzenia przewo-
Å›cianie budynku przy pomocy dÛw Å‚Ä…czÄ…cych z drugim brzÍczy- VR1: 100k&! potencjometr
miniaturowy, montażowy
dwÛch gwoüdzi, ktÛre powinny kiem, po czym otwÛr trzeba
VR2, VR3: 1M&! potencjometr
byĘ wbite w odległości zalełnej uszczelniĘ np. uływając przepus-
miniaturowy, montażowy
od wymiarÛw obudowy. tu gumowego. Przewody mogÄ…
Kondensatory
JeÅ›li w okolicy znajduje siÍ byĘ dośĘ cienkie i rozsÄ…dnie dÅ‚u-
C1, C2: 100nF, poliestrowy
ürÛdÅ‚o Å›wiatÅ‚a wÅ‚Ä…czane na noc, gie, np. moÅ‚e to byĘ przewÛd
C3, C4: 22µF/16V
np. reflektor na sÄ…siednim budyn- gÅ‚oÅ›nikowy, ktÛry dodatkowo uÅ‚at-
ku, konieczna jest albo zmiana wi właściwe podłączenie drugie- C5: 22nF, poliestrowy
usytuowania moduÅ‚u, albo przy- go brzÍczyka. BrzÍczyk ten moÅ‚na C6: 470µF/16V
mocowanie do obudowy fragmen- umieściĘ w niewielkim pudełku Półprzewodniki
tu rurki w taki sposÛb, by na z tworzywa i przymocowaĘ do D1, D2: czerwona dioda LED
fotorezystor padało wyłącznie ściany wewnątrz mieszkania.
D3, D4: 1N4001
światło z reflektora z czujnikiem W przypadku wysokiej wilgot-
IC1: ICL7621
PIR. ności na płytce drukowanej mołe
IC2: ICM7556
JeÅ›li zachodzi potrzeba regula- kondensowaĘ siÍ para wodna,
Różne
cji czuÅ‚oÅ›ci, naleÅ‚y uÅ‚yĘ poten- powodujÄ…c bÅ‚Ídne dziaÅ‚anie ukÅ‚a-
B1: baterie alkaliczne AA (6 szt.)
cjometru VR2. ObrÛt zgodny z kie- du (nie zaobserwowano tego
WD1: brzęczyk piezoelektryczny
runkiem ruchu wskazÛwek zegara w przypadku prototypu). årodek
z generatorem do montażu na
powoduje zmniejszenie czułości. zapobiegawczy to spryskanie obu
płytce (patrz tekst)
JeÅ›li trzeba zmieniĘ prÛg zadzia- powierzchni pÅ‚ytki lakierem lub
pojemnik na baterie oraz złączka,
łania urządzenia, naleły ułyĘ po- smarem silikonowym.
wskaznik neonowy napięcia sieci
tencjometru VR1. ObrÛt VR1 Terry de Vaux-Balbirnie, EPE (patrz tekst), przepust gumowy,
podstawka 8-nóżkowa, podstawka
w kierunku zgodnym z ruchem
14-nóżkowa, wodoszczelna
wskazÛwek zegara spowoduje wÅ‚Ä…- ArtykuÅ‚ publikujemy na pod-
obudowa z tworzywa sztucznego
czanie przy wyÅ‚szym natÍÅ‚eniu stawie umowy z redakcjÄ… mie-
100mm x 100mm x 50mm,
oÅ›wietlenia. W przypadku pozo- siÍcznika "Everyday Practical
podkładki samoprzylepne,
stawienia nastawy wykorzystywa- Electronics".
przewód, cyna itp.
Elektronika Praktyczna 5/98
17


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bezpieceństwo militarne Polski
Administracja bezpieczenstwa st
Dobór bezpieczników topikowych
Wyświetlacz MMI z 6 kanałowym procesorem dźwięku (9VD)
Zagrożenia bezpieczeństa informacji
Bezpieczeństwo państwa instytucje bezpieczeństwa
Dz U 00 40 470 bezpieczeństwo i higiena pracy przy pracach spawalniczych
08 Bezpieczeństwo elektrowni jądrowych
Prowadzenie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy
Część 4 Bezpieczeństwo pojazdu
Kryptografia a bezpieczeństwo danych
dobor bezpiecznikow
Minimalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa przy pracach zagrożonych atmosferą wybuchową

więcej podobnych podstron