1
7. Zmiana bielizny pościelowej choremu leżącemu przez dwie osoby
Nazwa zabiegu: Zmiana bielizny pościelowej pacjentowi leżącemu przez dwie osoby.
Cel zabiegu: � zachowanie czystości bielizny,
� zapewnienie pacjentowi wygody,
� zapewnienie choremu dobrego samopoczucia,
� zadbanie o estetyczny wygląd pacjenta i otoczenia,
� zapobieganie powikłaniom: odleżyny, odparzenia, zakażenia.
Przygotowanie
pacjenta:
� zapoznanie za stanem pacjenta,
� poinformowanie pacjenta o celu czynności,
� uzyskanie zgody pacjenta na wykonanie czynności,
� osłonięcie łóżka parawanem.
Przygotowanie
zestawu:
Materiał i środki:
� rękawiczki jednorazowe,
� fartuchy foliowe,
� myjka,
� mydło i środek dezynfekcyjny do rąk.
Przybory i sprzęt:
� wózek na brudną pościel,
� parawan,
� wózek na czystą pościel,
� komplet bielizny pościelowej:
- poszwa,
- poszewki,
- podkłady,
- prześcieradło.
� kosz na odpady zakaźne.
Sposób wykonania.
Algorytm.
Czynności wstępne:
Przygotowanie bielizny do zmiany:
� higienicznie umyj i zdezynfekuj ręce,
� rozłóż prześcieradło na stole,
� ułóż w 1/3 długości prześcieradła podkłady,
� zmarszcz wszystkie warstwy od dołu ku górze do wysokości
2/3 podkładów,
� zwiń pozostałą części prześcieradła i podkładów w rulon aż
do miejsca, które ma wyznaczać górny brzeg materaca,
� złóż rulon w pół,
� włóż tak przygotowane prześcieradło pomiędzy poszewki a
poszwę.

2
Czynności właściwe:
1. Opiekunki zanoszą sprzęt na salę.
2. Zakładają fartuchy foliowe i rękawiczki ochronne.
3. Odstawiają stolik przyłóżkowy i krzesło.
4. Pierwsza opiekunka pracuje po prawej stronie łóżka, druga po
lewej.
5. Zdejmują dodatkowy koc i układają na krześle.
6. Obluźniają kołdrę od nóg ku górze, zaginają rogi kołdry.
7. Wyjmują poduszki: obie opiekunki podnoszą chorego, druga
podtrzymuje chorego, a pierwsza wyjmuje poduszki i kładzie na
krześle, opuszczają wezgłowie łóżka.
8. Układają chorego na materacu.
9. Zmieniają poszewki na poduszkach, wrzucają brudne poszewki
do wózka na brudną bieliznę.
10. Zakładają boczne brzegi kołdry na chorego (od wezgłowia do
nóg chorego).
11. Obluźniają dolne warstwy bielizny pościelowej (od dołu ku
górze).
12. Obie opiekunki unoszą chorego do pozycji wysokiej.
13. Pierwsza opiekunka zsuwa brudną warstwę bielizny pościelowej
w kierunku pośladków pacjenta, druga podtrzymuje chorego.
14. Pierwsza opiekunka układa zwinięty wałek czystej bielizny
pościelowej na łóżku i rozwija go na całą szerokość.
15. Układają poduszki jeżeli chory tego wymaga i układają chorego.
16. Uginają kończyny dolne chorego w stawach kolanowych.
17. Opiekunki ustawiają się twarzą w kierunku nóg chorego, każda
bliższą ręką podnosi pośladki chorego, a drugą ręką zsuwa
brudną pościel w kierunku nóg chorego i naciąga kolejnym
ruchem czystą pościel.
18. Wkładają brudną pościel do wózka na brudną bieliznę (podkład
gumowy poddać dezynfekcji lub wyrzucić do odpadów
skażonych).
19. Zaścielają dolne warstwy pościeli (od wezgłowia łóżka ku
dołowi).
20. Rozkładają boczne zagięcia kołdry (od nóg chorego ku górze).
21. Jeżeli wcześniej nie podłożyły poduszek teraz układają poduszki i
chorego na poduszkach.
22. Zmiana poszwy:
(dwa sposoby jak przy zmianie bielizny pościelowej przez jedną
osobę)
� pierwsza opiekunka wykłada na wierzch wewnętrzne rogi
czystej poszwy i układa ją na materacu w nogach łóżka,
� druga opiekunka w tym czasie ugina nogi choremu w
stawach kolanowych, podsuwa wierzchnie przykrycie ku
górze i rozpina guziki brudnej poszwy,
� obie wysuwają koc/kołdrę z brudnej poszwy i przekładają
do czystej,
� pierwsza opiekunka układa złożony koc/kołdrę w czystej
poszwie na klatce piersiowej pacjenta, a druga zsuwa
brudną poszwę do wysokości bioder pacjenta,

3
� obie zsuwają brudną poszwę nakładając jednocześnie czystą
poszwę,
� wkładają brudną poszwę do wózka na brudną bieliznę,
� ścielą kołdrę podkładając boczne brzegi (od głowy w dół
łóżka).
23. Zakładają dodatkowy koc w nogach łóżka kończąc narożnikami
kopertowymi, podnoszą wezgłowie łóżka.
24. Przystawiają stolik i krzesło.
25. Porządkują sprzęt.
26. Zdejmują rękawice i fartuchy foliowe i wrzucają do odpadów
skażonych.
27. Myją i dezynfekują ręce.
28. Odnotowują wykonanie czynności.
Drugi sposób zmiany poszwy.
� opiekunki wysuwają koc/kołdrę z poszwy i kładą na krześle,
� pierwsza opiekunka nakłada złożoną czystą poszwę na klatkę
piersiową pacjenta, a druga zsuwa brudną poszwę do wysokości
bioder pacjenta,
� obie opiekunki zsuwają brudną poszwę w kierunku stóp pacjenta
jednocześnie rozkładając czystą poszwę,
� druga opiekunka wrzuca brudną poszwę do wózka na brudną
bieliznę,
� wkładają koc/kołdrę do czystej poszwy,
� zaścielają koc/kołdrę na łóżku chorego.
Obowiązujące
zasady:
� dokonać oceny stanu zdrowia oraz czystości bielizny pościelowej i
osobistej pacjenta,
� udzielić informacji o planowanym działaniu, jego przebiegu,
� zapewnić warunki intymności (stosować parawany, odkrywać
pacjenta nie więcej niż jest to konieczne),
� dbać o wygodę i bezpieczeństwo pacjenta,
� posługiwać się ruchami celowymi, zdecydowanymi, a w
przypadku pracy wykonywanej przez dwie opiekunki
skoordynowanymi,
� unikać kontaktu bielizny pościelowej z odzieżą ochronną
pielęgniarki,
� podczas zmiany bielizny pościelowej i osobistej pacjenta nie
dotykać rękami swojej twarzy i ust,
� unikać stykania się czystej bielizny pościelowej lub osobistej z
brudną,
� składać brudną bieliznę do środka i wkładać do przeznaczonego
na ten cel wózka.
Uwagi:
W trakcie zmiany bielizny pościelowej i osobistej mogą wystąpić
następujące powikłania:
� nasilenie dolegliwości bólowych pacjenta,
� przemęczenie pacjenta,
� rozłączenie odprowadzeń kroplówek, cewników, drenów,

4
� obrażenia mechaniczne pacjenta, np. na skutek wypadnięcia z
łóżka,
� ochłodzenie organizmu pacjenta,
� rozejście się brzegów rany.