Podstawowym zjawiskiem determinującym właściwości dielektryka jest polaryzacja dielektryczna. Polega ona na tym, że pod wpływem pola elektrycznego, na skutek przesunięcia ładunków ujemnych względem dodatnich, w materiale tworzą się dipole elektryczne lub istniejące już dipole orientują się zgodnie z polem.
W wyniku polaryzacji w dielektryku powstaje wewnętrzne pole elektryczne, które częściowo równoważy przyłożone pole zewnętrzne. Ciała dielektryczne na skutek polaryzacji uzyskują makroskopowy elektryczny moment dipolowy, co powoduje ich przyciąganie przez ładunki elektryczne[uwaga 1].

Dielektryki niepolarne[edytuj]
Cząsteczki dielektryka niepolarnego przy braku pola elektrycznego nie są dipolami. Jednak pod wpływem przyłożonego pola elektrycznego następuje przemieszczenie ładunków dodatnich i ujemnych, a w cząsteczce zostaje zaindukowany moment dipolowy. Takie mechanizmy polaryzacji dielektryka noszą nazwę polaryzacji indukowanej.
Dielektryki polarne[edytuj]


Przenikalność dielektryczna wody (dielektryka polarnego) w funkcji temperatury.
W dielektrykach polarnych cząsteczki dielektryka są dipolami nawet w nieobecności zewnętrznego pola elektrycznego. Przyłożenie pola powoduje wówczas częściową orientację cząsteczek wzdłuż linii jego sił. Taki mechanizm polaryzacji dielektryka nazywamy polaryzacją orientacyjną. Charakterystyczną cechą takiej polaryzacji jest silna zależność przenikalności dielektrycznej od temperatury.