Przewodnik Lekarza 89 Skład szczepionek

kl i ni ka
Maria Mrozińska, Ewa Bernatowska, Ewa Mik
Skład
i bezpieczeństwo szczepionek
Zapobieganie chorobom poprzez szczepienia owocuje zmniejszeniem częstoSci wy-
stępowania chorób w danej populacji i przynosi duże oszczędnoSci. Nadal nie wy-
produkowano szczepionki w 100 proc. skutecznej i bezpiecznej, choć naukowcy ca-
ły czas do tego dążą. Poważne odczyny poszczepienne po szczepionkach zarejestro-
wanych w Polsce zdarzają się niezwykle rzadko. Działanie szczepionki często
nakłada się na objawy choroby, dlatego trudno jest ustalić dokładną częstoSć od-
czynów niepożądanych. Również techniki produkcji szczepionek zmieniają się każ-
dego roku i są różne u poszczególnych producentów, stąd trudnoSci w opracowa-
niu uniwersalnych programów badań, które porównują i okreSlają bezpieczeństwo
preparatów. Szczepionka przeciw tężcowi nie jest tą sprzed 50 lat. Białko jaja kurze-
go używane przy produkcji szczepionki przeciw grypie różni się znacznie każdego
roku i u różnych producentów. Szczepionkę przeciw błonicy Japończycy pozbawi-
li żelatyny, zaS do szczepionki przeciw odrze używają innej i mniej immunogennej
[1]. W dostępnych szczepionkach, poza antygenami, znajdują się również adju-
wanty, stabilizatory, antybiotyki i inne. Każdy z tych składników może być przyczy-
ną niepożądanych odczynów poszczepiennych.
Składniki każdej szczepionki wyszczególnione dzące z pożywki lub biologicznego układu, w któ-
b
i
a
ł
k
o
j
a
j
a
są w ulotce umieszczonej w opakowaniu. Takie sa- rym szczepionka jest produkowana (białko jaja
k
u
r
z
e
g
o
,
a
n
t
y
g
e
n
y
j
a
j
a
,
ż
e
l
a
t
y
n
a
,
h
o
d
o
w
l
a
t
k
a
n
-
me szczepionki produkowane przez różne firmy kurzego, antygeny jaja, żelatyna, hodowla tkan-
k
o
w
a
n
a
m
n
a
ż
a
j
ą
c
a
a
n
t
y
g
e
n
i
i
n
n
e
B
i
a
ł
k
o
j
a
j
a
k
u
-
mogą różnić się aktywnoScią, jak też zawartoScią kowa namnażająca antygen i inne). Białko jaja ku-
r
z
e
g
o
nieczynnych składników (sól fizjologiczna, forma- rzego jest składnikiem szczepionek powstających
G
ł
ó
w
n
e
s
k
ł
a
d
n
i
k
i
s
z
c
z
e
p
i
o
n
e
k
d
z
i
e
l
i
lina, inne). Główne składniki szczepionek dzieli z użyciem zarodków kurzych (odra, Swinka, żółta
się na 4 grupy: febra, grypa). W bardzo rzadkich przypadkach
s
i
ę
n
a
4
g
r
u
p
y
:
I antygeny, szczepionki te mogą wyzwalać odczyn anafilak-
I
a
n
t
y
g
e
n
y
,
II zawiesina, tyczny lub inne objawy nadwrażliwoSci [3]. Oso-
I
I
z
a
w
i
e
s
i
n
a
,
III konserwanty, antybiotyki i stabilizatory by, które przebyły reakcję anafilaktyczną po zje-
I
I
I
k
o
n
s
e
r
w
a
n
t
y
,
a
n
t
y
b
i
o
t
y
k
i
i
s
t
a
b
i
l
i
z
a
t
o
r
y
(pełnią zbliżoną funkcję), dzeniu jaja nie powinny otrzymać wymienionych
(
p
e
ł
n
i
ą
z
b
l
i
ż
o
n
ą
f
u
n
k
c
j
ę
)
,
IV adjuwanty [2]. szczepionek. Należy jednak pamiętać, że niektóre
I
V
a
d
j
u
w
a
n
t
y
[
2
]
.
szczepionki przeciw odrze i Swince otrzymywane
I Antygeny dają odpornoSć czynną. Są to są z użyciem hodowli fibroblastów zarodków ku-
I
A
n
t
y
g
e
n
y
białka, wielocukry, kwasy nukleinowe patogenu, rzych; niosą one znikome ryzyko reakcji anafilak-
które w szczepionkach stanowią również składo- tycznych u osób z nadwrażliwoScią na białko jaja
wą złożonych cząstek, atenuowanych wirusów, za- kurzego [4]. Obserwowane reakcje na szczepion-
bitych bakterii [3]. ki zawierające białko jaja kurzego najczęSciej
ż
e
l
a
t
y
n
ę
związane są z reakcją nadwrażliwoSci na żelatynę
II Zawiesina (woda do iniekcji lub sól fizjo- i rzadko są typu anafilaktycznego [5, 6]. Dlate-
I
I
Z
a
w
i
e
s
i
n
a
logiczna lub złożona płynna hodowla tkankowa) go, w odróżnieniu od pacjentów po reakcjach ana-
może zawierać białka lub inne składniki pocho- filaktycznych, ci z atopowym zapaleniem skóry
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
88 przewodnik lekarza
kl i ni ka
o niewielkim lub Srednim nasileniu zmian i z do- nie, w którym podkreSlono koniecznoSć kontynu-
datnimi reakcjami w testach alergicznych z żelaty- owania szczepień szczepionkami zawierającymi
ną, mają wykonywane szczepienia pełną dawką tiomersal do czasu otrzymania nowych, wolnych
szczepionki [7]. od tego związku. Nadal tiomersal jest uprzywilejo-
Niemal 6 proc. osób, które otrzymały dawkę wany, chociaż zgodnie z zapowiedziami, Rwiato-
przypominającą szczepionki przeciw wScieklixnie wa Organizacja Zdrowia (WHO) swoje preferen-
przechodzi chorobę posurowiczą, która jest wyni- cje przeniesie z czasem na inny, równie skuteczny
a
l
b
u
m
i
n
y
kiem uczulenia na ludzkie albuminy, ulegające stabilizator, gdy tylko znajdzie się on w powszech-
przemianom chemicznym pod wpływem substan- nym użyciu [1]. Czy tiomersal jest szkodliwy?
cji używanych do inaktywacji wirusa w procesie Liczne badania pokazują, że limity stężeń w orga-
otrzymywania szczepionki [8]. nizmie człowieka dotyczą metylenu rtęci, a nie ety-
lenu, który zawarty jest w tiomersalu. Badania
III Konserwanty, stabilizatory i antybiotyki. wskazują, iż ze szkodliwym wpływem rtęci na or-
I
I
I
K
o
n
s
e
r
w
a
n
t
y
,
s
t
a
b
i
l
i
z
a
t
o
r
y
i
a
n
t
y
b
i
o
t
y
k
i
.
Rladowe iloSci pierwiastków lub związków che- ganizm spotykamy się po ekspozycji wielokrotnie
micznych (rtęci = tiomersal, preparaty immu- wyższej niż ta po szczepieniu. Inne badanie, po-
noglobulin) i pewne antybiotyki (neomycyna, kazujące wpływ rtęci po spożyciu zanieczyszczo-
streptomycyna) są składnikami zapobiegającymi nych ryb przez ciężarne kobiety, wykazało szko-
rozwojowi bakterii lub stabilizują antygen, przez dliwy wpływ tego pierwiastka na płód [9].
co czynią szczepionkę termostabilną. Reakcje W szczepionkach złożonych, konserwant i sta-
alergiczne na te związki zdarzają się niezwykle bilizator dodany do jednej ze składowych wpływa
rzadko, dotyczą osób uczulonych na te składni- na działanie innych, np. tiomersal osłabia działanie
ki szczepionki. inaktywowanej szczepionki polio kiedy jest składo-
wą złożonej: polio+tężec+błonica+adsorbowany
Konserwanty dodawane są do szczepionki, gdy krztusiec [10]. Jednak po szczepieniu pierwot-
K
o
n
s
e
r
w
a
n
t
y
f
e
n
o
l
jest ryzyko zanieczyszczenia produktu (np. fenol nym (3 dawki) uzyskuje się oczekiwany ochronny
do opakowań wielodawkowych). Poza fenolem in- poziom przeciwciał przeciw wirusowi polio [11].
t
i
o
m
e
r
s
a
l
ny Srodek konserwujący to tiomersal = etylen rtę- W opakowaniach jednodawkowych unika się do-
ci, powszechnie używany przez 30 lat. Nie obser- dawania konserwantów do szczepionek [3].
wuje się niepożądanych reakcji alergicznych typu
pierwszego po szczepionkach zawierających rtęć, Stabilizatory zapewniają stabilnoSć szczepion-
nawet wtedy, gdy alergiczne testy skórne z tym ki, czyli opornoSć na zmiany, co czyni ją bezpiecz-
związkiem są dodatnie. NadwrażliwoSć na ten ną i immunogenną. W wielu regionach Swiata nie-
składnik szczepionki jest zwykle typu póxnego możliwe jest zachowanie zimnego łańcucha podczas
i nie jest to przeciwwskazanie do podawania tego przechowywania szczepionek, dlatego też szcze-
typu szczepionek. Jednak Departament Kontroli pionki muszą być termostabilne. Stosowane stabi-
,
M
g
S
o
,
l
a
k
t
o
z
a
,
s
o
r
b
i
t
o
l
,
ż
e
l
a
-
M
g
C
l
ŻywnoSci i Leków (FDA) w 1997 r. wydał zale- lizatory to: MgCl2, MgSo4, laktoza, sorbitol, żela-
2
4
t
y
n
a
,
m
l
e
k
o
,
a
l
b
u
m
i
n
y
,
m
a
l
t
o
z
a
,
m
i
ó
d
,
h
i
s
t
y
d
y
n
a
,
cenie usunięcia związków rtęci ze szczepionek po- tyna, mleko, albuminy, maltoza, miód, histydyna,
h
e
p
a
r
y
n
a
,
d
e
k
s
t
r
o
z
a
,
s
a
c
h
a
r
o
z
a
,
g
l
i
c
e
r
o
l
S
o
-
wszechnie stosowanych w USA. Takie stanowisko heparyna, dekstroza, sacharoza, glicerol [12]. So-
l
e
m
a
g
n
e
z
u
FDA podyktowane było wynikiem analizy ryzyka le magnezu w największym stopniu spoSród in-
przekroczenia dopuszczalnych stężeń rtęci po wie- nych stabilizatorów, czynią szczepionkę termosta-
lokrotnym podaniu szczepionki. U niemowląt ma- bilną. Dodane do antygenów polio i odry, dały
tek zakażonych wzw B po podaniu szczepienia szczepionki, które mogą być stosowane w krajach
przeciw wzw B, odnotowano przekroczenie do- tropikalnych [13]. Niektóre szczepionki żywe
puszczalnych stężeń rtęci, w wyniku czego USA (odra, Swinka, różyczka, żółta febra, ospa wietrz-
zaniechało podawania szczepień aż do czasu wpro- na) zawierają żelatynę, która jest substancją stabi-
wadzenia na rynki szczepionki wolnej od tiomer- lizującą. Osoby, które przebyły reakcje anafilak-
salu. Ta decyzja doprowadziła do wzrostu zacho- tyczną po zjedzeniu żelatyny, mogą doSwiadczyć
rowań na wzw B wSród noworodków w USA. tych samych reakcji po zastosowaniu szczepionki
Wkrótce (2000 r.) ACIP, wspólnie z innymi me- z tym stabilizatorem. Poszukiwano związków po-
dycznymi przedstawicielstwami, wydał oSwiadcze- między żelatyną pochodzenia wołowego a choro-
przewodnik lekarza 89
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
kl i ni ka
bą Creutzfeldta-Jackoba. Należy pamiętać, że próbowano zastosować w szczepionkach przezna-
szczepionki zawierające składniki pochodzenia
czonych dla ludzi, jednak z uwagi na dużą liczbę
zwierzęcego przygotowywane są na podstawie
miejscowych odczynów (nawet ropnie) i poważne
wszechstronnych badań materiałów biologicznych,
reakcje ogólne (możliwoSć nowotworzenia), nie
w tym na obecnoSć prionów [14].
zostały dopuszczone przez FDA. Aż do chwili
Aktualnie rozważa się zastąpienie produktów
obecnej, rolę adjuwantów spełniają głównie związ-
zwierzęcych nowymi stabilizatorami (aminokwa-
ki glinu. Są one używane powszechnie jako czyn-
sy, polisacharydy i sole) [3].
niki wzmacniające immunogennoSć antygenu, wy-
dłużają też czas działania szczepionek, poprzez ad-
Antybiotyki (neomycyna, streptomycyna, poli-
A
n
t
y
b
i
o
t
y
k
i
sorpcję rozpuszczalnego toksoidu na cząsteczkach
myksyna B) w Sladowych iloSciach stosuje się do
adjuwantu (efekt precypitacji), umożliwiającą uzy-
produkcji szczepionek wirusowych, w celu zredu-
skanie zjawiska depot antygenu w miejscu podania,
kowania lub osłabienia wzrostu zanieczyszczeń ze-
co prowadzi do przedłużonego uwalniania tokso-
wnętrznych, które mogą wtargnąć w każdym eta-
Z
w
i
ą
z
k
i
g
l
i
n
u
w
z
m
a
c
n
i
a
j
ą
idu z tkanki [18, 19]. Związki glinu wzmacniają
pie namnażania wirusa. WiększoSć reakcji aler-
immunogennoSć szczególnie tych antygenów, któ-
i
m
m
u
n
o
g
e
n
n
o
S
ć
gicznych na neomycynę to reakcje póxne typu IV
re zawierają inaktywowane (zabite) mikroorgani-
wg Arthusa ze swędzącą, grudkowo-plamistą wy-
zmy (np. wzw B, błonica, tężec). W ciągu ostat-
sypką na podłożu rumieniowym, która występuje
nich 5 lat francuscy badacze zidentyfikowali kilka
po 48 72 godz. w miejscu podania szczepionki.
przypadków nowego, wyróżniającego się obrazem
Taka reakcja typu póxnego nie jest przeciwwska-
histopatologicznym zespołu zwanego MMF (ma-
zaniem do dalszego stosowania szczepionki. Jed-
krofagowe zapalenie powięzi i mięSni). W bada-
nak osoby, które w przeszłoSci miały odczyny ana-
niu pobranej tkanki znajduje się wiele makrofa-
filaktyczne po antybiotyku zastosowanym w szcze-
gów, w których widoczne są liczne kryształki gli-
pionce, nie mogą stosować szczepionek
zawierających ten antybiotyk [15]. nu. Wydaje się najbardziej prawdopodobne, że
Dla szczepionek zawierających oczyszczone pla- złogi glinu to adjuwant pochodzący ze szczepio-
zmidy DNA markerem odróżniającym od innych
nek. Jednak trudno jest wyjaSnić, co sprawia, że są
jest opornoSć na antybiotyki zawartych w niej mi-
one odpowiedzialne za niespecyficzny, uogólniony
kroorganizmów. Zgodnie z zaleceniami FDA,
obraz choroby: ból mięSni, stawów i słaboSć mięSni
w procesie powstawania plazmidów DNA zabra-
[5, 20, 21]. Przeprowadzone dotychczas badania
nia się używania penicyliny i innych antybiotyków
kliniczne, pochodzące z jednego oSrodka, dalekie
beta-laktamowych, z uwagi na możliwoSć wystą-
są od udowodnienia działań ogólnych zarówno wo-
pienia silnych reakcji niepożądanych. Antybiotyki
dorotlenku glinu, jak i fosforanu glinu. Obecnie
zalecane to kanamycyna i neomycyna [3, 16].
prowadzone są badania kliniczne oceniające sku-
tecznoSć i bezpieczeństwo innych adjuwantów [2,
IV Adjuwanty. Antygeny w stosowanych szcze-
I
V
A
d
j
u
w
a
n
t
y
.
22] (3-deacylowany monofosforyl lipidu A z alu-
pionkach mają różną immunogennoSć. Małe pep-
minium to nowe połączenie dające adjuwant, któ-
tydy i oczyszczone polisacharydy charakteryzują
ry w rekombinowanej szczepionce przeciw wzw B
się małą immunogennoScią. Aby spełniały swe za-
daje szybszą odpowiedx i wyższe Srednie geome-
danie kliniczne, jedne z nich zostały połączone
tryczne stężenia przeciwciał niż szczepionka z alu-
z immunogennym białkiem (szczepionki skoniu-
minium). Na podstawie wyników badań klinicz-
gowane), do innych dodano adjuwant. Adjuwanty
nych można sądzić, że szczepionka ta wzbudzi od-
używane są od początku XX w., jednak mechani-
pornoSć u osób, które tej odpornoSci nie uzyskały
zmy ich działania nadal nie są do końca poznane.
po stosowanej konwencjonalnej szczepionce [23].
Wiele substancji mających właSciwoSci adjuwan-
Również obiecujące są wyniki badań klinicznych
tów (związki glinu, emulsje oleiste, oczyszczone
ze szczepionką przeciw grypie zawierającą nowy
lipopolisacharydy, peptydy, liposomy, oczyszczone
saponiny, związki polimeryczne) poddaje się cią- adjuwant (skwalen z emulsją); wzbudza ona sil-
niej odpornoSć u osób starszych niż szczepionka
głym badaniom, oceniającym ich właSciwoSci [3,
17]. Adjuwanty mineralne i z olejów roSlinnych bez adjuwantu [24].
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
90 przewodnik lekarza
Tab. 1. Skład szczepionek zarejestrowanych w Polsce
T
a
b
.
1
Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
ACT-HIB Aventis PRP=10 �g
szczepionka Pasteur
przeciwko Hib
AVAXIM ------- inaktywowany wirus 2-fenoksyetanol wodorotlenek formaldehyd
szczepionka wzwA=160 j.a. glinu
przeciwko wzw A
D.T.COQ ------- DT e"30 j.m. tiomersal wodorotlenek roztwór buforowy;
szczepionka TT e"60 j.m. glinu chlorek sodu,
przeciwko błonicy inaktywowane wodorofosforan sodu
tężcowi, krztuScowi pałeczki dwuwodny,
B. pertusis e"4 j.m. dwuwodorofosforan
potasu,
woda do wstrzykiwań
EUVAX B ------- HBsAg B=10 �g tiomersal wodorotlenek glinu chlorek sodu,
szczepionka wodorofosforan sodu,
przeciwko dwuwodorofosforan potasu,
wzw B woda do wstrzykiwań
Hexavac ------- DT>=30 j.m. wodorotlenek glinu medium 199, woda do iniekcji,
szczepionka TT>=40 j.m. fosforan dwusodowy,
przeciwko PT=25 �g dwuwęglan sodu, inne
błonicy, tężcowi, FHA=25 �g
krztuScowi, wzw B, PRP 10 �g
Hib, polio HbsAg 10 mg
inaktywowany wirus polio
typ 1=40 j antygenu D
inaktywowany wirus polio
typ 2=8 j antygenu D
inaktywowany wirus polio
typ 3=32 j antygenu D
IMOVAX POLIO ------- inaktywowany wirus polio 2-fenoksyetanol podłoże 199
szczepionka typ 1=40 DU woda do iniekcji
przeciwko polio inaktywowany wirus polio formaldehyd
typ 2=8 DU
inaktywowany wirus polio
typ 3=32 DU
k l i n i k a
przewodnik lekarza
91
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
Tab. 1. cd.
T
a
b
.
1
Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
PNEUMO 23 ------- polisacharyd S pneumoniae Fenol buforowany roztwór soli:
szczepionka każdego typu (1, 2, 3, 4, 5, chlorek sodu,
przeciwko 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, dwuzasadowy fosforan sodu,
Streptoccocus 11A, 12F, 14,15B, 17F, jednozasadowy fosforan
pneumoniae 18C, 19A, 19F, 20, dwusodowy, woda do iniekcji
22F, 23F, 3F) po 25 �g
ROUVAX ------- żywy atenuowany wirus odry neomycyna woda do wstrzykiwań hodowla
szczepionka (SCHWARZ)=1000TCID50 albumina ludzka na zarodkach
przeciwko kurzych
odrze
RUDIVAX ------- osłabiony wirus różyczki woda do wstrzykiwań
szczepionka =1000 dawek
przeciwko
różyczce
TETRACOQ DD e"30 j.m. 2-fenoksyetanol wodorotlenek glinu neomycyna medium 199
szczepionka TT e"60 j.m. streptomycyna woda do iniekcji
przeciwko inaktywowane pałeczki polimyksyna B formaldehyd
błonicy, tężcowi, krztuSca e" 4 j.m.
krztuScowi, polio inaktywowana szczepionka
przeciw polio typ 1=1 dawka
inaktywowana szczepionka
przeciw polio typ 2=1 dawka
inaktywowana szczepionka
przeciw polio typ 3=1 dawka
TRIMOVAX ------- żywy atenuowany szczep Schwarz woda do wstrzykiwań hodowla na
R.O.R odry e"1000>=103,0 PFU; albumina ludzka zarodkach
szczepionka żywy atenuowany szczep Urabe kurzych
przeciwko odrze, wirusa Swinki e"103,7
Swince, różyczce żywy atenuowany szczep Wistar
wirusa różyczki e"1000
TRIPACEL ------- DT e" 30 j.m. 2-fenoksyetanol fosforan glinu woda do iniekcji
szczepionka TT e"60 j.m.
przeciwko TK=10 �g
błonicy, tężcowi, PRN=3 �g
krztuScowi FHA=5 �g
antygeny fimbrii=5 �g
92
przewodnik lekarza
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
k l i n i k a
Tab. 1. cd.
T
a
b
.
1
Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
VAXIGRIP ------- rozszczepione wiriony neomycyna roztwór buforowy; hodowla na
sczepionka zawierające antygeny chlorek sodu, potasu, zarodkach
przeciwko wirusów grypy: wodorofosforan sodu, kurzych
grypie A/New Caledonia 15 �g HA dwuwodorofosforan potasu,
A/Moscow 15 �g HA woda do wstrzykiwań;
B/Hong Kong 15 �g HA formaldehyd; octoxynol-9
VAXIGRIP ------- rozszczepione wiriony neomycyna roztwór buforowy; hodowla na
JUNIOR zawierające antygeny chlorek sodu, potasu, zarodkach
szczepionka wirusów grypy: wodorofosforan sodu, kurzych
przeciwko A/New Caledonia 7,5 �g HA dwuwodorofosforan potasu,
grypie A/Moscow 7,5 �gHA woda do wstrzykiwań;
B/Hong Kong 7,5 �g HA formaldehyd;
octoxynol-9
Neis-Vac C Baxter polisacharyd Neisseria wodorotlenek chlorek sodu,
szczepionka meningitidid gr C glinu woda do wstrzykiwań,
przeciwko (szczep C11) 10 �g siarczan protaminy,
Neisseria sacharoza
meningitis
FSME-IMMUN ------- antygen wirusa kleszczowego wodorotlenek Neomycyna, chlorek sodu
szczepionka zapalenia opon mózgowych glinu gentamycyna albumina ludzka,
przeciwko i mózgu: 2 3,5 �g woda do wstrzykiwań,
kleszczowemu wodorofosforan sodu,
zapaleniu opon dwuwodorofosforan potasu,
mózgowo-rdzeniowych formaldehyd
i mózgu
Hepavax-Gene Biomed HbsAg 10 �g tiomersal wodorotlenek izotoniczny roztwór NaCl
szczepionka Kraków glinu buforowany fosforanami
przeciwko
wzw B
Ty-T ------- TT e"20 j.m fenol izotoniczny roztwór NaCl
szczepionka zawiesina Salmonella buforowany fosforanami
przeciwko durowi typhi 500 ml
brzusznemu,
tężcowi
d ------- DT e"5 j.m. tiomersal wodorotlenek izotoniczny roztwór NaCl
szczepionka glinu buforowany fosforanami
przeciwko
błonicy
k l i n i k a
przewodnik lekarza
93
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
Tab. 1. cd.
T
a
b
.
1
Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
D ------- DT e"30 j.m. tiomersal wodorotlenek izotoniczny roztwór NaCl
szczepionka glinu buforowany fosforanami
przeciwko
błonicy -------
DT ------- DT e"30 j.m. tiomersal wodorotlenek izotoniczny roztwór NaCl
szczepionka TT e"40 j.m. glinu buforowany fosforanami
przeciwko
błonicy, tężcowi
DTP ------- DT e"30 j.m. tiomersal wodorotlenek izotoniczny roztwór NaCl
szczepionka TT e"40 j.m. glinu buforowany fosforanami
przeciwko zawiesina
błonicy, tężcowi B. Pertussis
krztuScowi >=4 j.m.
T ------- TT e"40 j.m. tiomersal wodorotlenek glinu izotoniczny roztwór NaCl
szczepionka buforowany fosforanami
przeciwko
tężcowi
Ty ------- zawiesina Salmonella fenol izotoniczny roztwór NaCl
szczepionka typhi 500 ml komórek buforowany fosforanami
przeciwko
durowi
brzusznemu
Td ------- DT e"5 j.m. tiomersal wodorotlenek glinu izotoniczny roztwór NaCl
szczepionka TT e"0 j.m buforowany fosforanami
przeciwko
błonicy, tężcowi
BCG 10 Biomed prątki BCG 0,5 mg glutaminian sodu
szczepionka Lublin
przeciwko
gruxlicy
Begrivac Chiron antygeny wirusów grypy: sacharoza, Polymyxin B polisorbat; hodowla
szczepionka A/New Caledonia 15 �g HA, chlorek woda do iniekcji zawierająca na zarodkach
przeciwko A/Moscow 15 �g HA magnezu bufor: chlorek sodu, potasu, kurzych
grypie B/Hong Kong 15 �g HA szeSciowodny fosforan sodu dwuwodny,
dwuwodorofosforan potasu,
formaldehyd, eter
94
przewodnik lekarza
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
k l i n i k a
Tab. 1. cd.
T
a
b
.
1
Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
Encepur K ------- inaktywowany wirus K 23 wodorotlenek sacharoza neomycyna, woda do wstrzykiwań, hodowla na
(dla dzieci) kleszczowego zapalenia opon glinu chlorotetracyklina, sole, fomaldehyd fibroblastach
szczepionka m-rdz. i mózgu 0,75 �g gentamycyna kurzych
przeciwko
kleszczowemu
zapaleniu opon
mózgowo-
-rdzeniowych
i mózgu
Encepur adult ------- inaktywowany wirus K 23 wodorotlenek sacharoza neomycyna, woda do wstrzykiwań, hodowla na
szczepionka kleszczowego zapalenia glinu chlorotetracyklina, sole, formaldehyd fibroblastach
przeciwko opon m-rdz. gentamycyna kurzych
kleszczowemu i mózgu 1,5 �g
zapaleniu opon
mózgowo-
-rdzeniowych
i mózgu
Ambirix GSK inaktywowany wirus wzw fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji
szczepionka A 720 j glinu
przeciwko HBsAg 20 �g fosforan glinu
wzw A i wzw B
INFANRIX-DTPa ------- DT e"30 jm. 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji
szczepionka TT e"40 jm. glinu
przeciwko PT=25 �g
błonicy, tężcowi, FHA=25 �g
krztuScowi PRN=8 �g
INFANRIX-IPV-Hib ------- DT e"30 jm. 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji
szczepionka TT e"40 jm. glinu
przeciwko PT=25 �g
błonicy, tężcowi, FHA=25 �g
krztuScowi, PRN =8 �g
polio, Hib PRP 10 �g
inaktywowany wirus polio typ
1=40 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
2=8 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
3=32 j antygenu D
96
przewodnik lekarza
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
k l i n i k a
Tab. 1. cd.
T
a
b
.
1
Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
Infanrix hexa ------- DT e"30 jm 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji
szczepionka TT e"40 jm glinu
przeciwko PT=25 �g
błonicy, tężcowi, FHA=25 �g
krztuScowi, polio, PRN=8 �g
Hib, wzw B PRP 10 �g
HbsAg B=10 �g
inaktywowany wirus polio typ
1=40 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
2=8 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
3=32 j antygenu D
Infanrix penta ------- DT e"30 jm 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji
szczepionka TT e"40 jm glinu
przeciwko PT=25 �g
błonicy, tężcowi, FHA=25 �g
krztuScowi, polio, PRN =8 �g
wzw B HbsAg B=10 �g
inaktywowany wirus polio typ
1=40 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
2=8 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
3=32 j antygenu D
HAVRIX Adult ------- antygen HAV e"1440 j Elisa 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu , potasu,
szczepionka glinu woda do iniekcji,
przeciwko polisorbat 20, aminokwasy
wzw A do iniekcji, dwuwodorofosforan potasu,
wodorofosforan potasu
HAVRIX 720 ------- antygen HAV e"720 j Elisa 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu , potasu,
junior glinu woda do iniekcji,
szczepionka polisorbat 20, aminokwasy do iniekcji,
przeciwko dwuwodorofosforan potasu,
wzw A wodorofosforan potasu
Tritanrix HepB ------- DT>=30 jm fenoksyetanol fosforan glinu chlorek sodu,
szczepionka TT>=40 jm tiomersal wodorotlenek woda do iniekcji
przeciwko inaktywowany szczep glinu
błonicy, tężcowi, Bordetella pertussis e"4 j.m.
krztuScowi, Hib HbsAg=10 �g
k l i n i k a
przewodnik lekarza
97
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
Tab. 1. cd.
T
Tab. 1. cd.
T
a
a
b
b
.
.
1
1
Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
Twinrix Junior ------- inaktywowane wirusy 2-fenoksyetanol glin siarczan chlorek sodu,
szczepionka wzwA=360 j Elisa neomycyny woda do iniekcji,
przeciwko HbsAg =10 �g polisorbat 20, aminokwasy
wzw A, wzw B do iniekcji, formaldehyd,
Twinrix Adult ------- inaktywowane wirusy 2-fenoksyetanol glin siarczan chlorek sodu, woda do iniekcji,
szczepionka wzwA=720 j Elisa neomycyny polisorbat 20, aminokwasy
przeciwko HbsAg =20 �g do iniekcji, formaldehyd
wzw A, wzw B
ENGERIX B ------- HbsAg =10 �g/0,5 ml wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji,
szczepionka glinu polisorbat 20,
przeciwko wodorofosforan sodu
wzw B dwuwodorofosforan sodu
ENGERIX B -------- HbsAg = 20 �g/1ml wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji,
szczepionka glinu polisorbat 20,
przeciwko wodorofosforan sodu,
wzw B dwuwodorofosforan sodu
Hiberix -------- PRP - 10 �g laktoza chlorek sodu, woda do iniekcji
szczepionka
przeciwko
Hib
VARILRIX --------- żywy atenuowany szczep Oka laktoza siarczan albumina ludzka
szczepionka wirusa Varicella zoster neomycyny sorbitol
przeciwko >=2000 PFU mannitol
ospie wietrznej aminokwasy
woda do iniekcji
PRIORIX ------- żywy atenuowany szczep laktoza siarczan albumina ludzka wirus odry
szczepionka Schwarz wirusa odry e"103,0 neomycyny sorbitol i Swinki
przeciwko żywy atenuowany szczep RIT mannitol hodowla
odrze, Swince, wirusa Swinki e"103,7 aminokwasy na zarodkach
różyczce żywy atenuowany szczep woda do iniekcji kurzych
Wistar wirusa różyczki e"103,0
Fluarix ------- rozszczepione wiriony chlorek sodu, woda do iniekcji, hodowla
szczepionka zawierające antygeny polisorbat 80, wodorofosforan na zarodkach
przeciwko wirusów grypy: sodu, dwuwodorofosforan potasu, kurzych
grypie A/New Caledonia 15 �g HA chlorek potasu, magnezu
A/Moscow 15 �g HA octoxynol 9, wodorobursztynian
B/Hong Kong 15 �g HA alfa-tokoferolu
98
przewodnik lekarza
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
k l i n i k a
Tab. 1. cd.
T
Tab. 1. cd.
T
a
a
b
b
.
.
1
1
Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
HBVaxPRO MSD HbsAg 40 �g amorficzny chlorek sodu,
szczepionka hydroksyfosfo- boran sodu,
przeciwko ranosiarczan woda do wstrzykiwań
wzw B glinu
HBVaxPRO ------- HbsAg 10 �g amorficzny boran sodu,
szczepionka hydroksyfosfo- chlorek sodu,
przeciwko ranosiarczan woda do wstrzykiwań
wzw B glinu
HBVaxPRO --------- HbsAg 5 �g amorficzny boran sodu,
szczepionka hydroksyfosfo- chlorek sodu,
przeciwko ranosiarczan woda do wstrzykiwań
wzw B glinu
M-M-R II ------- wirus odry e"1 000 TCID50 hydrolizat neomycyna wirus odry
szczepionka wirus Swinki e"20 000 żelatyny, i Swinki
przeciwko wirus różyczki e"1 000 sorbitol hodowany
odrze, Swince, na zarodkach
różyczce kurzych
MUMPSVAX -------- wirus Swinki e"20 000 TCID50 hydrolizat neomycyna hodowla
szczepionka żelatyny, na zarodkach
przeciwko sorbitol kurzych
Swince
PedvaxHIB --------- PRP 7,5 mg wodorotlenek boran sodu,
szczepionka glinu chlorek sodu
przeciwko
Hib
PNEUMOVAX ------- po 25 �g wielocukru fenol chlorek sodu,
szczepionka otoczkowego każdego z 23 woda do wstrzykań
przeciwko serotypów Streptococcus
Streptococcus pneumoniae/0,5 ml
pneumoniae
PROCOMVAX ------- PRP 7,5 mg wodorotlenek boran sodu,
szczepionka HbsAg 5 �g glinu chlorek sodu
przeciwko
Hib, wzw B
VAQTA50 antygen wirusa WZWA 50 U amorficzny boran sodu,
szczepionka hydroksyfosfo- chlorek sodu,
przeciwko ranosiarczan glinu woda do wstrzykiwań
wzw A
k l i n i k a
przewodnik lekarza
99
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
Tab. 1. cd.
T
Tab. 1. cd.
T
a
a
b
b
.
.
1
1
Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
VAQTA25 ------- antygen wirusa WZWA 25 U amorficzny boran sodu,
szczepionka hydroksyfosfo- chlorek sodu,
przeciwko ranosiarczan woda do wstrzykiwań
wzw A glinu
DTaP SSI DT e"30 j.m. wodorotlenek chlorek sodu,
szczepionka TT e" 40 j.m. glinu wodorotlenek sodu,
przeciwko TP =40 �g woda do iniekcji,
błonicy, tężcowi, formaldehyd
krztuScowi
DTaP-IPV ------- DT e"30 j.m. wodorotlenek neomycyna dwuwodorofosforan sodu,
szczepionka TT e"40 j.m. glinu fenolosulfofaleina,
przeciwko TP e"40 �g medium 199 formaldehyd
błonicy, tężcowi, inaktywowany wirus polio typ
krztuScowi, polio 1=40 j antygenu D inaktywowany
wirus polio typ 2 =8 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
3=32 j antygenu D
HibTITER Wyeth oligosacharyd otoczkowy chlorek sodu,
szczepionka Lederle Hib 10 �g woda do wstrzykiwań
przeciwko Pharma
Hib GmbH
Meningitec ------- oligosacharyd meningokoków fosforan glinu chlorek sodu
szczepionka C=10 �g woda do wstrzykiwań
przeciwko
Meningokokom
typ C
Prevnar ------- polisacharydy pneumokokowe fosforan glinu chlorek sodu,
szczepionka serotypów: 4, 6B, 9V, 14, 18C, woda do wstrzykiwań
przeciwko 19F, 23F
Hib
100
przewodnik lekarza
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k
k l i n i k a
kl i ni ka
22. Mendel: Principles and Practice of Infectious Diseases, 5th ed.,
Piśmiennictwo
Copyright 2000 Churchill Livingstone, Inc.
1. Crockett RE, Lockey RF. Vaccine hypersensitivity. Immunol
23. Thoelen S, DeClercq N, Tormeporth N, et al. A prophylac-
Allergy Clin North Am 2001; 21 (4): 7007-743.
tic hepatitis B vaccine with a novel adjuvant system. Vaccine
2. AAP 2000 Red Book: Report of the Committee on Infectious
2001; 19: 2400-3.
Disease, 25th ed., Copyright 2000.
24. Podda A.: the adjuwvanted influenza vaccines novel adjuvants:
3. Md Plotkin. Vaccines. 3rd ed., Copyright 1999; W. B. Saun-
experience with the MF59-adjuvanted vaccine. Vaccine 2001;
ders Company.
19: 2673-80.
4. Contani A, Serra A, Arese G, et al. Allergic reactions to
MMR vaccines in agg- and non agg-sensitive children: A conti-
Słownik skrótów i terminów
S
ł
o
w
n
i
k
s
k
r
ó
t
ó
w
i
t
e
r
m
i
n
ó
w
nuing controversy. Pediatric Asthma Allergy Immunol 1995;
DT toksoid błoniczy
9: 7-14.
TT toksoid tężcowy
5. Kelso JM, Jones RT, Yungingingen IW. Anaphylaxis to me-
TP toksoid krztuScowy
asles, mumps and rubella vaccine mediated by IgE to gelatin. Al-
PT toksyna krztuScowa
lergy Clin Immunol 1993; 91: 867-72.
PRN pertaktyna
6. Sakaguchi M, Nakayama T, Inonye S. IgE antibody to gela-
FHA fitohemaglutyninia
tin in children with immediete-type reactions to measles and
HBsAg antygen wirusa hepatitis
mumps vaccines. J Allergy Clin Immunol 1995; 96: 563-5.
PRP fosforan polirybozytorybitolu (powierzchniowy
7. Taniguchi K, Fujisawo T, Ihara T, et al. Gelatin-induced T-
antygen Hib)
cell activation in children with nonanaphylactic-type reactions to
DTPw błonica, tężec, acelularny krztusiec
vaccines containing gelatin. J Allergy Clin Immunol 1998;
DTPa błonica, tężec, acelularny krztusiec
102: 1028-32.
toksoid odzjadliwiona toksyna
8. Anderson MC, Baer H, Frazier SJ, Quinnan IV. The role of
specific IgE and beta-propiolactone in reactions resulting from bo-
oster doses of human diploid cell rabies vaccine. J Allergy Clin
dr n. med. Maria Mrozińska
Immunol 1987; 80: 861-8.
ordynator Oddziału Pediatrycznego
9. Chen RT, DeStefano F, Pless R, et al. Challenges and Con-
Szpitala Zachodniego
troversies in Immunization Safety. Infect Dis Clin North Am w Grodzisku Mazowieckim
2001; 15 (1): 21-39.
prof. dr hab. med. Ewa Bernatowska
10. Guidance for Industry for the Evaluation of Combination
kierownik Kliniki Immunologii
Vaccines for Preventable Diseases: Production, testing and Cli-
Instytutu Pediatrii Centrum Zdrowia Dziecka
nical Studies. Washington, DC, U. S. Department of Health
w Warszawie
and Human Services, Food and Drug Administration, Cen-
ter for Biologics Evaluation and Research 1997; pp. 1-4.
mgr Ewa Mik
11. Pac M, Bernatowska E, Gut W i wsp. EfektywnoSć i bezpie-
kierownik Pracowni Mikrobiologii
czeństwo szczepionki Tetracoq. Przegląd Pediatryczny 2002;
Szpitala Zachodniego
30, 4: 288-91.
w Grodzisku Mazowieckim
12. Barbour EK. Evaluation of 12 stabilizers in a developed attenu-
ated Salmonella Enteritidis vaccine. Vaccine 2002; 20 (17-18):
2249-53.
13. Gradon J, Lutwick L. Maintaining and enhancing vaccine
immunogenicity. Infect Dis Clin North Am 1999; 13 (1):
39-60.
14. Pharmaceutical products [draft proposal] pharmaceutical
Research and manufacturers of America Bovine Spongi-
form Encephalopathy Committee, May 21, 1997.
15. Centers for Disease Control and Prevention: General re-
commendations on immunization. Recommendations of the
Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP)
MMWR 43 (RR-01): 1-38, 1994.
16. Halsey Neal A. The science of evaluation of adverse events asso-
ciated with vaccination. Seminars in Pediatric Infectious Di-
seases. July 2002; 13 (3): 205-16.
17. Clements CJ, Griffiths E. The global impact of vaccines con-
taining aluminium adjuvants. Vaccine 2002; 20: S24-S33.
18. O Hagan DT, MAc Kichan ML, Singh M. Biomolecular
Engineering 2001; 18: 69-85.
19. Hunter RL. Overview of vaccine adjuvants: present and futu-
re. Vaccine 2002; 20: S7-S12.
20. Cherin P, Authier FJ, Gherard RK, et al. Gallium-67 scin-
tigraphy in macrophagic myofasciitis. Arthritis Rheum 2000;
43 (7): 1520-6.
21. Gherardi RK, et al. Macrophagic myofasciitis: an emerging en-
tity. Lancet 1998; 352 (9125): 347-52.
przewodnik lekarza 101
p
r
z
e
w
o
d
n
i
k

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Oswiadczenie lekarza w sprawie szczepienia
Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegłyPN 89 B 10425
Szczepienia cz 7 Milczący lekarze
Podręczny przewodnik leczenia uzależnienia od tytoniu dla lekarzy i pielęgniarek
alergologia przewodnik
Bandit IV AB [DM] MV32 89 1
przewody sprezonego powietrza
Czarnogóra Przewodnik

więcej podobnych podstron