Chromosom Y ssaków przeszedł w trakcie ewolucji dużo więcej zmian, niż się spodziewano -
informują naukowcy z USA na łamach pisma "Nature".
Chromosom Y to jeden z chromosomów płciowych u ludzi i większości pozostałych ssaków.
Jeżeli występuje wraz z chromosomem X w jądrze komórki determinuje u człowieka płeć
męską. Ludzki chromosom Y składa się z 58 milionów (Mbp) par zasad i zawiera 78 genów, co
odpowiada około 2 - 3 % haploidalnego genomu. Większość sekwencji ludzkiego chromosomu
Y jest specyficzna dla mężczyzn (tzw. sekwencja MSY), i tylko niewielkie fragmenty (tzw.
region pseudoautosomalny, ok. 3 Mbp) ulegają rekombinacji z homologicznymi fragmentami
na chromosomie X. Chromosom Y ma duży obszar heterochromatynowy (gęsto upakowanego,
nieaktywnego DNA), zawiera dużo sekwencji powtarzalnych, natomiast niewiele aktywnych
genów (kodują tylko około 40 białek).
Wbrew oczekiwaniom naukowców okazało się, że dwie sekwencje MSY znacząco się różnią
pod względem zawartości i struktury genów, co wskazuje na szybką ewolucję chromosomu Y
na przestrzeni ostatnich 6 milionów lat.
Odkrycie zaprzecza dotychczasowym poglądom, iż chromosom Y to mało dynamiczne
struktury, o wyjątkowo powolnej ewolucji polegającej przede wszystkim na utracie genów.
Okazało się, że zarówno małpi jak i ludzki chromosom Y podczas ewolucji przeszedł szereg
zabiegów "ulepszających" jego działanie - głównie udział w tak ważnych procesach jak
zachowania seksualne i produkcja nasienia.