WPISUJE UCZEC

IMI
I NAZWISKO UCZNIA
NUMER UCZNIA W DZIENNIKU
dysleksja
PRÓBNY SPRAWDZIAN
WSZÓSTEJ KLASIE
SZKOA
Y PODSTAWOWEJ
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdz
, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 9 stron. Ewentu-
alny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swoje imię i nazwi-
sko oraz swój numer w dzienniku.
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tu-
ROK 2010
szem/atramentem. Nie używaj korektora.
5. W zadaniach od 1. do 20. są podane cztery odpowiedzi:
A, B, C, D. Odpowiada im następujący układ na karcie odpo-
wiedzi:
6. Wybierz tylko jedną odpowiedz
i zamaluj kratkę z odpowiada-
jącą jej literą  np. gdy wybrałeś odpowiedz
 A :
Czas pracy:
60 minut
7. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi,
ale jeśli się pomylisz,
błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedz
.
Liczba punktów
do uzyskania: 40
8. Rozwiązania zadań od 21. do 25. zapisz czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
9. Ostatnia strona arkusza jest przeznaczona na brudnopis. Za-
pisy w brudnopisie nie będą sprawdzane.
Powodzenia!
Strona 1 z 9
Morza i oceany
Tekst do zadań od 1. do 3.
Przez długi czas bałtycka flądra kojarzyła się ludziom z czymś wstrętnym i odra-
żającym. Może było tak ze względu na jej brzydotę. Ma ona bowiem, jak wiadomo,
krzywy pyszczek i nieco wyłupiaste, blisko siebie położone oczy. Jej płaskie ciało
jest od spodu trupioblade i gładkie w przeciwieństwie do części górnej, którą po-
krywa szorstka, nakrapiana czymś w rodzaju kamyczków i piasku, a ponadto pla-
mista skóra. W odróżnieniu od innych ryb, flądra nie ma na sobie ani jednej łuski.
Gdy inne poruszają się w wodzie zwinnie i szybko, ona czyni to jakoś pokracznie.
Wszystko jest w niej niesymetryczne i przyglądając się uważnie temu stworzeniu,
można odnieść wrażenie, że gdy Pan Bóg powoływał do życia świat fauny, przeje-
chał przez pomyłkę wałkiem do ciasta po flądrze.
Tak naprawdę było z nią jednak całkiem inaczej. Jak bowiem powiadają starzy
kaszubscy rybacy, flądra była niegdyś całkiem urodziwą rybą.
Pewnego razu ryby ze wszystkich wód zgromadziły się w Bałtyku na naradzie.
Doszły one bowiem do wniosku, że z
le się dzieje w ich mokrym państwie. Ptaki mają
swego króla. Jest nim potężny orzeł. Ssaki również wiedzą, kto jest ich przywódcą,
drżąc ze strachu przed ryczącym lwem na sam dz
więk jego głosu. Nawet ludzie ma-
ją swojego króla. Tylko w naszym wodnym świecie wciąż jeszcze nie wiemy, kto jest
tu prawdziwym władcą  stwierdziły. Postanowiły więc i one wybrać własnego króla.
Po długich rozważaniach i sporach zdecydowano, że koronę otrzyma ta ryba,
która wygra wyścig przez zatokę z Helu do Gdańska. W szerokim rzędzie ustawiły
się więc na starcie: sandacze i płotki, łososie i szproty, węgorze i szczupaki, dorsze,
śledzie oraz przedstawiciele wszystkich innych gatunków. Jedynie flądra nie mogła
zdążyć na czas. Nie czekano na spóz
nialską i wyścig się rozpoczął.
Kiedy więc flądra przybyła na start, wszystkie ryby od dawna się zmagały. Gdy
zaś dowiedziała się, że zwycięzcą został śledz
, z zazdrości wybałuszyła oczy, przy-
padła całym ciałem do dna i wykrzywiła ironicznie i z odrazą pyszczek. Spotkała ją
sroga kara  na zawsze zachowała ten swój ohydny grymas.
Na podstawie: Jerzy Samp, Uczta stulecia, Gdańsk 1994, s. 80 81.
1. Przyczyną zorganizowania wyścigu ryb była chęć
A. wyłonienia najszybszej ryby.
B. wybrania władcy ryb.
C. ośmieszenia flądry.
D. uprzyjemnienia sobie czasu.
2. Tekst mówi o
A. zwyczajach ryb.
B. prawdopodobnej przyczynie wyglądu flądry.
C. zwyczajach ptaków i ssaków.
D. warunkach panujących w podwodnym świecie.
3. Podkreślony wyraz w sformułowaniu: plamista skóra to
A. epitet.
B. porównanie.
C. uosobienie.
D. ożywienie.
Strona 2 z 9
4. Bałtyk w najdłuższym miejscu ma około 1500 km, a w najszerszym  około
600 km. Oznacza to, że
A. jego szerokość jest około 2,5 raza większa niż długość.
B. jego długość jest około 2,5 raza większa niż szerokość.
C. jego szerokość jest o około2,5kmwiększaniżdługość.
D. jego długość jest o około 2,5 km większa niż szerokość.
5. Największą głębią Bałtyku jest
Głębie Bałtyku
A. Głębia Arkońska.
Maksymalna
Nazwa głębi
B. Głębia Bornholmska.
głębokość [m p.p.m.]
C. Głębia Gdańska.
Głębia Arkońska 50 m
D. Głębia Landsort.
Głębia Bornholmska 105 m
Głębia Gdańska 118 m
Głębia Gotlandzka 249 m
Głębia Landsort 459 m
Głębia Alandzka 405 m
Głębia Botnicka 294 m
6. Latarnia morska w Rozewiu wysyła światło z wysokości 83 m n.p.m. Jak wysoko
jest to światło nad głębią leżącą najbliżej Polski (Głębią Gdańską)?
A. 201 m B. 83 m C. 35 m D. 542 m
7. Tata Ali jest rybakiem. Wypłynął na połów ryb w środę o godz. 230, a wrócił
wczwartek ogodz. 510. Jak długo był na morzu?
A. 3 godz. 10 min
B. 2 godz. 40 min
C. 26 godz. 40 min
D. 27 godz. 10 min
Tekst do zadań od 8. do 10.
Uniwersalny słownik języka polskiego, pod red. Stanisława Dubisza, Warszawa 2003, tom 1, s. 918 919.
8. W podanej definicji słownikowej znajdują się informacje o
A. zwyczajach i sposobie życia flądry.
B. występowaniu i sposobie życia flądry.
C. występowaniu i wyglądzie flądry.
D. wyglądzie i zwyczajach flądry.
Strona 3 z 9
9. Korzystając z informacji zawartych w definicji słownikowej, zaznacz poprawnie
sformułowane zdanie.
A. Tuż po starcie jednemu flądrze zaplątał się ogon.
B. Sześć flądr płynęło obok siebie.
C. Potrawa z flądra okazała się niesmaczna.
D. Gromada fląder wybrała swojego króla.
10. Flądra to ryba żyjąca w
A. z
ródłach. B. potokach i rzekach. C. stawach i jeziorach. D. morzach.
Tekst do zadań od 11. do 14.
W staropolskiej kuchni podstawę stanowiła dziczyzna, potrawy z grzybów, z kasz,
klusek i przeróżnych polewek. Należy podkreślić, że słynęliśmy na całą Europę
z przygotowywania ryb słodkowodnych. Wszyscy cudzoziemcy, począwszy od XVI,
a skończywszy na XIX wieku, chwalili polskie przygotowanie ryb.
Dla przykładu podstawą kuchni wigilijnej był lin w śmietanie, karasie w sosie bu-
rakowym, karasie w czerwonej kapuście, sandacz z jajami czy szczupak na szaro
(przyrządzony w sosie z krwi ryby, piernika, karmelu, wina i korzeni). Ryby słodko-
wodne były sporządzane na dziesiątki sposobów, a przyczyną takiej różnorodności
były posty1. W Polsce przestrzegane bardzo skrupulatnie. Było ich (w średniowie-
czu, ale zakorzeniły się mocno w polskiej kuchni) 192 dni rocznie, z tego 51 dni,
gdzie oprócz mięsa nie można było spożywać mleka, masła i jaj. W związku z tym
rozwinęła się sztuka przyrządzania ryb, które można było jeść bez ograniczeń. Były
to przeważnie ryby słodkowodne, chociaż lubiano również śledzie.
Obecnie w Polsce ryby przyrządza się bardzo prosto. Najczęściej je smażymy,
pieczemy lub podajemy w galarecie. Nie jada ich się tak często jak dawniej. Nawet
osoby przestrzegające postu (obecnie około 54 dni w roku, z tego tylko 2 lub 3 dni
postu ścisłego) spożywają częściej ryby morskie niż słodkowodne.
Powrót do regionalnej kuchni i wygrzebywanie starych przepisów mogą odkryć
przed nami uroki starej polskiej kuchni, dawno zapomnianej, która warta jest, aby
ją przywrócić, a tym samym ocalić od zapomnienia.
Na podstawie: www.produktyregionalne.edu.pl/czytelnia/Sieczko refer korekta.pdf.
1
post  religijny zakaz spożywania pewnych potraw w wyznaczonym okresie
11. Na której osi czasu zaznaczono okres, w jakim Polska słynęła w całej Europie
z przyrządzania ryb słodkowodnych?
12. Co było przyczyną rozwinięcia się w Polsce sztuki przyrządzania potraw z ryb?
A. Moda przywieziona przez cudzoziemców.
B. Nakaz powstrzymywania się od jedzenia potraw mięsnych.
C. Chęć zdrowego odżywiania się.
D. Konieczność stosowania zróżnicowanej diety.
Strona 4 z 9
13. Ostatnie zdanie tekstu zachęca do
A. powrotu do tradycyjnych dań regionalnych.
B. poznawania potraw z różnych regionów.
C. poznawania różnych tradycji staropolskich.
D. zbierania przepisów ulubionych dań.
14. Na podstawie tekstu można ustalić, że w średniowieczu
A. w ciągu roku było więcej dni, w których można było jeść mięso, niż dni, w których
poszczono.
B. w ciągu roku było więcej dni, w których poszczono, niż dni, w których nie po-
szczono.
C. w ciągu roku było tyle samo dni, w których poszczono i nie poszczono.
D. w ciągu roku przestępnego było więcej dni, w których można było jeść mięso,
niż dni, w których poszczono.
Tekst do zadań od 15. do 17.
Człowieczek
Słuchajcie panowie, słuchajcie i panie,
Maleńka łódeczka gdzieś na oceanie,
Maleńki żagielek, człowieczek malutki,
I jego malutkie radości i smutki.
Ocean ogromny, potężny i groz
ny,
I wicher, co hula, porywisty i mroz
ny,
A pyłek człowieczy skulony, zziębnięty,
Chce równać się z nimi, a sięga do pięty. (...)
Słuchajcie panowie, słuchajcie i panie,
Żegluje człowieczek gdzieś na oceanie,
A hardy i dumny, choć taki malutki,
Ma wzrok przenikliwy, lecz horyzont krótki.
I walczy z żywiołem, i bardzo się stara,
A dobry ocean mu płynąć pozwala,
I Neptun łaskawie odpędza wietrzysko,
A on sobie myśli, że jego jest wszystko. (...)
Lucjusz M. Kowalczyk
15. Jaką postawę przyjmuje żeglarz wobec żywiołu?
A. Jest pewny siebie i walczy do końca.
B. Walczy uparcie, ale w końcu się poddaje.
C. Po chwilowych zmaganiach rezygnuje z walki.
D. W ogóle nie podejmuje walki.
Strona 5 z 9
16. Jaki jest stosunek osoby mówiącej w tekście do żeglarza?
A. Przygląda mu się z niechęcią, ale też z odrobiną podziwu.
B. Współczuje mu i nie kryje zachwytu.
C. Zazdrośnie i z niedowierzaniem przygląda się jego poczynaniom.
D. Mówi o nim obojętnie i nie interesuje się jego losem.
17. Co oznacza sformułowanie: nie sięgać komuś do pięt?
A. Nie dorównywać komuś.
B. Mieć jakąś słabość.
C. Być mniejszym od kogoś.
D. Iść w pewnej odległości za kimś.
18. W czasie prac związanych z przygotowaniem internetowego Słownika żeglar-
sko-morskiego gromadzono hasła i układano je alfabetycznie. Wskaż szereg,
w którym objaśniane wyrazy ułożono we właściwej kolejności.
A. dryfować, dryf, dno, dulka, dziób
B. mierzeja, małż, mapa, maszt, morświn
C. nabrzeże, nadburcie, nadbudówka, nawietrzna, nawigacja
D. klif, kokpit, kotwica, kurs, kuter
Rysunek do zadań 19. i 20.
19. Które żagle są trapezami?
A. I i II B. I i III C. III i IV D. II i III
20. Przekątne którego z żagli przecinają się w połowie i pod kątem prostym?
A. I B. II C. III D. IV
21. Uczniowie klasy VI w 2010 roku wybierają się na wycieczkę na Hel. Zamierzają
zwiedzić m.in. Muzeum Rybołówstwa, które czynne jest od wtorku do niedzieli
od godz. 10 do 15. W którym dniu tygodnia uczniowie nie mogą zwiedzać mu-
zeum? Dlaczego?
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Strona 6 z 9
22. W wykropkowanych miejscach wpisz właściwe nazwy płetw ryby. Wykorzystaj
podane poniżej terminy.
płetwa grzbietowa płetwy brzuszne płetwa odbytowa
płetwa ogonowa płetwy piersiowe
19
23. W ciele meduzy masy stanowi woda. Ile gramów ważą substancje inne niż
20
woda w ciele meduzy ważącej 16 dag?
24. Do baru  Rybka przyszła 10-osobowa wycieczka. Zamówili 10 zestawów obia-
dowych składających się z: frytek, 150-gramowej porcji pstrąga, 200 ml soku
pomarańczowego oraz zestawu surówek. Właściciel baru udzielił im upustu
w wysokości 0,2 kosztu 10 zestawów. Ile zapłacili za obiad?
Cennik obowiązujący w barze  Rybka
Ryby Cena za 100 g Napoje Cena za 100 ml Dodatki Cena
Pstrąg 12,50 zł Napój gazowany 2,20 zł Frytki 3,50 zł
Leszcz 7,60 zł Sok pomarańczowy 2,80 zł Ziemniaki 2,80 zł
Szczupak 9,80 zł Woda 1,30 zł Zestaw surówek 3,40 zł
Strona 7 z 9
25.  Udało mi się pokonać tę trudność . Napisz opowiadanie o sytuacji (rzeczywistej
lub zmyślonej), która na początku sprawiła Ci pewne kłopoty, jednak świetnie
udało Ci się z nimi poradzić. Użyj wyrazów nazywających uczucia.
Opowiadanie powinno zająć co najmniej połowę wyznaczonego miejsca.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Strona 8 z 9
Brudnopis
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Strona 9 z 9