edukacja wieloobszarowa
Joanna Lewicka
W jaki sposób przejść od prostej zabawy
rysunkiem do rozważań o sprawiedliwości?
Podpowiadamy, jak przy kreatywnym
wykorzystaniu materiałów dydaktycznych
dzieci mogą poznać różne sposoby
wyrażania własnych opinii.
Najpiękniejsze
miejsce na świecie
44
%
Cele ogólne:
próba wyjaśnienia przez dzieci pojęcia sprawiedliwości;
przygotowanie dzieci do rozmowy o sprawiedliwości;
rozwijanie w dziecku wrażliwości na sprawiedliwe postępowanie względem
rówieśników i dorosłych;
zachęcenie dzieci do odważnych i twórczych wypowiedzi oraz głośnego
wypowiadania własnych opinii.
%
Cele szczegółowe  dziecko:
doskonali samodzielne kreatywne myślenie;
poszerza wiedzę na temat świata;
uczy się szanować zdanie innych;
rozwija własną wyobraz
nię i umiejętności manualne;
uczy się/rozumie pojęcia: sprawiedliwość, niesprawiedliwość, równość, bogactwo, bieda,
nieposłuszeństwo, prawo, praca.
%
Metody: " aktywizujÄ…ca " podajÄ…ca " opisowa " dociekajÄ…ca.
%
Formy pracy: " indywidualna " grupowa " zbiorowa.
%
Środki dydaktyczne: farba plakatowa  czarna; pędzelki; kolorowe zestawy kredek i fla-
mastrów; zestaw kolorowych kred  zielona i czerwona; duże kartki papieru; duży brystol
z napisem  sprawiedliwość ; taśma do przyklejenia brystolu.
%
Przebieg:
Ulubiony kolor. Rozsyp na podłodze kolorowe kredki i flamastry lub karteczki. Poproś,
by każde dziecko wybrało kredkę/karteczkę w swoim ulubionym kolorze i uzasadniło
swojÄ… decyzjÄ™ (z czym im siÄ™ ten kolor kojarzy, co im przypomina).
Najpiękniejsze miejsce na świecie. Ustaw sześć stanowisk pracy. Na stanowiskach
połóż odpowiednio: czarną farbę plakatową (dwa stanowiska), zieloną i czerwoną kre-
dę (dwa stanowiska), pełen zestaw kredek świecowych (dwa stanowiska), kartki bry-
nr 1.148 styczeń 2014
edukacja wieloobszarowa
stolu na każdym stanowisku (tak, by każde dziecko miało swoją kartkę). Podziel dzieci na
sześć grup za pomocą losowania kolorowych karteczek. Dzieci szukają osób mających
karteczkę w tym samym kolorze, by stworzyć grupę. Kiedy grupa jest kompletna, wszy-
scy szybko biegnÄ… do wybranego przez siebie stanowiska i siadajÄ… razem przy stanowisku
pracy. Praca w grupach zaczyna siÄ™, gdy wszystkie grupy zajmÄ… miejsca przy odpowied-
nich stanowiskach. Poproś dzieci, aby namalowały najpiękniejsze według nich miejsce na
świecie za pomocą dostępnych na ich stanowisku środków malarskich. Mają na to 10 minut.
Na czym polega sprawiedliwość? Po skończonym zadaniu podziękuj dzieciom oraz rozłóż
na podłodze ich prace tak, by wszyscy widzieli obrazki swoje i innych. Zachęć uczestników
zabawy do komentarzy. Dzieci same powinny zauważyć, że jakość ich prac jest związana
z liczbą dostępnych materiałów. Może zaczną  buntować się , że inni mieli lepiej itd. Warto
to wykorzystać do zainicjowania dyskusji. Jeśli dyskusja nie rozpocznie się samoistnie, mo-
żesz spróbować ją zainicjować przy pomocy pytań: " Na czym polega sprawiedliwość? " Czy
 po równo znaczy sprawiedliwie? " Jak być sprawiedliwym? " Co zrobić, żeby być sprawiedli-
wym? " Od kogo zależy ustanowienie sprawiedliwego porządku? " Co jest niesprawiedliwością
/niesprawiedliwe? " Czy ludzie pragną sprawiedliwości? Dlaczego? " Kiedy postępujemy
sprawiedliwie?
Przykładowe zwroty zachęcające do wspólnego myślenia:
" Kiedy poprosiłam was o wykonanie zadania, zauważyłam, że niektórzy z was byli bardzo
zdziwieni tym, jak to zrobić.
" Bardzo ładnie namalowałaś/łeś obrazek przy użyciu czarnej farby. Opowiedz, proszę, dla-
czego było trudno namalować najpiękniejsze miejsce na świecie czarnymi farbami.
" Na czym polega wyrównywanie szans? Czy wykorzystanie przez dzieci tych samych ma-
teriałów plastycznych to wyrównanie szans? A co z artystami, którzy preferują ołówek/
węgiel i wykonują czarno-białe prace?
" A co według ciebie znaczy sprawiedliwie?
%
Podsumowanie. UsiÄ…dz
z dziećmi w kręgu z kartką papieru. Wyjmij duży brystol z napisem:
45
 Co to znaczy SPRAWIEDLIWIE? . Możesz  spisać wypowiedzi dzieci za pomocą symbolicz-
nych piktogramów. Naklej brystol na ścianie. Podsumuj pomysły dzieci, odwołując się do ich
wypowiedzi. PodziÄ™kuj za wspólne zajÄ™cia. ª%
Joanna Lewicka  nauczycielka, katechetka i mama. Absolwentka
Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Uniwersytetu War-
szawskiego. Obecnie pracuje w Katolickim Przedszkolu Językowym
 DzieciÄ…tka Jezus . Uczestniczy w projekcie Instytutu Globalnej Odpo-
wiedzialności i prowadzi zajęcia z dociekań filozoficznych.
Scenariusz opracowano w ramach międzynarodowego projektu edukacji globalnej  Zrozum świat  przedszkola (World from Our Doorstep). Projekt
finansowany przez Komisję Europejską jest realizowany w Polsce przez Instytut Globalnej Odpowiedzialności. Poprzez projekt  Zrozum świat 
przedszkola chcemy wspierać dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym w poznawaniu siebie i świata. Uczymy, by rozumiały, że są częścią
czegoś większego niż ich własna rodzina czy grupa rówieśnicza oraz by czuły, że to od nich zależy, jak nasz świat będzie wyglądał w przyszłości.
Zależy nam na tym, by od najmłodszych lat dzieci budowały poczucie własnej wartości, tak istotne dla postaw tolerancji i otwartości w póz
niejszym
życiu, interesowały się innymi kulturami, były świadome wpływu, jaki mamy na środowisko naturalne i znały losy ludzi w różnych zakątkach globu.
Instytut Globalnej Odpowiedzialności (IGO) to organizacja pozarządowa od lat zajmująca się szerzeniem rzetelnej wiedzy na temat krajów Global-
nego Południa oraz mechanizmów przyczyniających się do powstawania nierówności i ubóstwa na świecie. IGO pracuje z wykorzystaniem metod
dociekań filozoficznych dla dzieci, wspólnego myślenia oraz pedagogiką przeżyć. IGO działa od siedmiu lat, prowadząc projekty edukacji globalnej.
Współpracujemy z wydziałami pedagogicznymi UW, Uniwersytetu Dolnośląskiego, ORE oraz organizacjami pozarządowymi w krajach globalnego
Południa. Realizujemy projekty finansowane z MSZ, MEN i Komisji Europejskiej. Więcej informacji o projekcie na stronie www.igo.org.pl/przedszkola
R E K L A M A
nr 1.148 styczeń 2014