Warunki bezpieczeństwa
Warunki bezpieczeństwa
podczas zajęć
podczas zajęć
wychowania fizycznego
wychowania fizycznego
Dr Jolanta Żyśko
Dr Jolanta Żyśko
Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie
Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie
http://strony.aster.pl/zysko
Bezpieczeństwo w szkole
Bezpieczeństwo w szkole
RozporzÄ…dzenie MENiS z 31 grudnia 2002 r.
RozporzÄ…dzenie MENiS z 31 grudnia 2002 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych
w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych
i niepublicznych szkołach i placówkach
i niepublicznych szkołach i placówkach
(Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69)
(Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69)
RozporzÄ…dzenie RM z 10 czerwca 1997 roku
RozporzÄ…dzenie RM z 10 czerwca 1997 roku
w sprawie zasad opiniowania projektów urządzeń
w sprawie zasad opiniowania projektów urządzeń
sportowych i sprzętu sportowego pod względem
sportowych i sprzętu sportowego pod względem
ich zgodności z wymogami bezpieczeństwa i
ich zgodności z wymogami bezpieczeństwa i
higieny oraz ich wykorzystania przez osoby
higieny oraz ich wykorzystania przez osoby
niepełnosprawne (Dz. U. Nr 63, poz. 395)
niepełnosprawne (Dz. U. Nr 63, poz. 395)
Bezpieczeństwo w szkole
Bezpieczeństwo w szkole
(art. 95a ustawy o systemie oświaty)
(art. 95a ustawy o systemie oświaty)
Minister właściwy do spraw oświaty i
wychowania, w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw pracy, określi, w drodze rozporządzenia,
ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny obowiązujące
w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, z
uwzględnieniem w szczególności warunków pracy i
nauki w czasie pobytu w szkole, w tym w warsztatach,
laboratoriach i pracowniach szkolnych oraz w czasie
zajęć z wychowania fizycznego, w czasie
zawodów sportowych i wycieczek turystycznych
oraz postępowanie w sprawach wypadków
uczniów.
Bezpieczeństwo w szkołach
Bezpieczeństwo w szkołach
ż 2. Dyrektor zapewnia bezpieczne i
ż 2. Dyrektor zapewnia bezpieczne i
higieniczne warunki pobytu & .. oraz
higieniczne warunki pobytu & .. oraz
warunki uczestnictwa w zajęciach
warunki uczestnictwa w zajęciach
organizowanych przez
organizowanych przez
szkołę lub placówkę
szkołę lub placówkę
poza obiektami należącymi
poza obiektami należącymi
do tych jednostek.
do tych jednostek.
Bezpieczne warunku zajęć
Bezpieczne warunku zajęć
ż 13. Niedopuszczalne jest
ż 13. Niedopuszczalne jest
prowadzenie jakichkolwiek zajęć bez
prowadzenie jakichkolwiek zajęć bez
nadzoru upoważnionej do tego
nadzoru upoważnionej do tego
osoby.
osoby.
ż17.1 W pomieszczeniach, w których
ż17.1 W pomieszczeniach, w których
odbywają się zajęcia, zapewnia się
odbywają się zajęcia, zapewnia się
temperaturÄ™ co najmniej 18°C.
temperaturÄ™ co najmniej 18°C.
Bezpieczne warunki zajęć
Bezpieczne warunki zajęć
ż 19.1 Jeżeli pomieszczenie lub inne
ż 19.1 Jeżeli pomieszczenie lub inne
miejsce w którym mają być prowadzone
miejsce w którym mają być prowadzone
zajęcia, lub stan znajdującego się w nim
zajęcia, lub stan znajdującego się w nim
wyposażenia stwarza zagrożenie
wyposażenia stwarza zagrożenie
dla bezpieczeństwa,
dla bezpieczeństwa,
niedopuszczalne jest
niedopuszczalne jest
prowadzenie zajęć.
prowadzenie zajęć.
Bezpieczne warunki zajęć
Bezpieczne warunki zajęć
Pomieszczenia szkoły i placówki, w
Pomieszczenia szkoły i placówki, w
szczególności & & & pokój nauczycieli
szczególności & & & pokój nauczycieli
wychowania fizycznego wyposaża się w
wychowania fizycznego wyposaża się w
apteczki pierwszej pomocy i instrukcjÄ™ o
apteczki pierwszej pomocy i instrukcjÄ™ o
zasadach jej udzielania.
zasadach jej udzielania.
Nauczyciele, w szczególności prowadzący
Nauczyciele, w szczególności prowadzący
& & ..zajęcia wychowania fizycznego
& & ..zajęcia wychowania fizycznego
podlegajÄ… przeszkoleniu w zakresie
podlegajÄ… przeszkoleniu w zakresie
udzielania pierwszej pomocy.
udzielania pierwszej pomocy.
Rozdział 3: Wychowanie fizyczne,
Rozdział 3: Wychowanie fizyczne,
sport i turystyka
sport i turystyka
Stopień trudności i intensywności
Stopień trudności i intensywności
ćwiczeń dostosowuje się do aktualnej
ćwiczeń dostosowuje się do aktualnej
sprawności i wydolności ćwiczących
sprawności i wydolności ćwiczących
Uczestnika zajęć uskarżającego się na
Uczestnika zajęć uskarżającego się na
dolegliwości zdrowotne zwalnia się w
dolegliwości zdrowotne zwalnia się w
danym dniu z wykonywania
danym dniu z wykonywania
planowanych ćwiczeń, informując o
planowanych ćwiczeń, informując o
tym rodziców.
tym rodziców.
Wychowanie Fizyczne c.d.
Wychowanie Fizyczne c.d.
Ćwiczenia są prowadzone z
Ćwiczenia są prowadzone z
zastosowaniem metod i urządzeń
zastosowaniem metod i urządzeń
zapewniających pełne
zapewniających pełne
bezpieczeństwo ćwiczących
bezpieczeństwo ćwiczących
Stan techniczny urządzeń sprzętu
Stan techniczny urządzeń sprzętu
sportowego jest sprawdzany przed
sportowego jest sprawdzany przed
każdymi zajęciami.
każdymi zajęciami.
Regulamin
Regulamin
W salach i na boiskach oraz w
W salach i na boiskach oraz w
miejscach przeznaczonych do
miejscach przeznaczonych do
uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i
uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i
zabaw umieszcza siÄ™ tablice
zabaw umieszcza siÄ™ tablice
informacyjne określające zasady
informacyjne określające zasady
bezpiecznego użytkowania urządzeń i
bezpiecznego użytkowania urządzeń i
sprzętu sportowego.
sprzętu sportowego.
Zasady bezpieczeństwa
Zasady bezpieczeństwa
Prowadzący zajęcia zapoznaje osoby
Prowadzący zajęcia zapoznaje osoby
biorące w nich udział z zasadami
biorące w nich udział z zasadami
bezpiecznego wykonywania ćwiczeń
bezpiecznego wykonywania ćwiczeń
oraz uczestniczenia w grach i
oraz uczestniczenia w grach i
zabawach.
zabawach.
Zasady bezpieczeństwa
Zasady bezpieczeństwa
Przy organizacji zajęć, imprez i
Przy organizacji zajęć, imprez i
wycieczek poza terenem szkoły,
wycieczek poza terenem szkoły,
liczbę opiekunów oraz sposób
liczbę opiekunów oraz sposób
zorganizowania opieki ustala siÄ™
zorganizowania opieki ustala siÄ™
uwzględniając wiek, stopień rozwoju
uwzględniając wiek, stopień rozwoju
psychofizycznego, stan zdrowia i
psychofizycznego, stan zdrowia i
ewentualną niepełnosprawność osób
ewentualną niepełnosprawność osób
powierzonych opiece, a także
powierzonych opiece, a także
specyfikę zajęć, imprez i wycieczek
specyfikę zajęć, imprez i wycieczek
oraz warunki, w jakich będą one
oraz warunki, w jakich będą one
odbywać się.
odbywać się.
Rozdział 4: Wypadki osób
Rozdział 4: Wypadki osób
pozostających pod opieką szkoły
pozostających pod opieką szkoły
O każdym wypadku zawiadamia się
O każdym wypadku zawiadamia się
niezwłocznie:
niezwłocznie:
Rodziców,
Rodziców,
Pracownika BHP
Pracownika BHP
Społecznego inspektora pracy
Społecznego inspektora pracy
Organ prowadzący szkołę
Organ prowadzący szkołę
Radę rodziców
Radę rodziców
Załączniki
Załączniki
Protokół powypadkowy
Protokół powypadkowy
Rejestr wypadków
Rejestr wypadków
Przyczyny wypadków na lekcjach
Przyczyny wypadków na lekcjach
wychowania fizycznego:
wychowania fizycznego:
Przyczyny powstałe z winy prowadzącego:
prowadzÄ…cego:
- niewłaściwa organizacja lekcji,
- nieprzestrzeganie obowiÄ…zujÄ…cych
przepisów,
- brak dyscypliny,
- brak asekuracji przy ćwiczeniach
trudnych i niebezpiecznych,
- brak kontroli sprzętu pod względem
niezawodności,
- mała znajomość możliwości ucznia.
Przyczyny wypadków na lekcjach
Przyczyny wypadków na lekcjach
wychowania fizycznego:
wychowania fizycznego:
Przyczyny wypływające z osobowości ćwiczącego:
Przyczyny wypływające z osobowości ćwiczącego:
- Brak dyscypliny przy wykonywaniu poszczególnych ćwiczeń.
- Brak dyscypliny przy wykonywaniu poszczególnych ćwiczeń.
Uczeń nie respektuje poleceń nauczyciela, przechodzi
Uczeń nie respektuje poleceń nauczyciela, przechodzi
dowolnie od ćwiczenia do ćwiczenia bez jego zgody. Często
dowolnie od ćwiczenia do ćwiczenia bez jego zgody. Często
też pokazuje przed zespołem, jako demonstrator, ćwiczenia
też pokazuje przed zespołem, jako demonstrator, ćwiczenia
przerastające możliwości fizyczne uczniów.
przerastające możliwości fizyczne uczniów.
- Przeżycia osobiste.
- Przeżycia osobiste.
Jeśli dziecko przeżywa kłopoty rodzinne, jest smutne, czuje
Jeśli dziecko przeżywa kłopoty rodzinne, jest smutne, czuje
siÄ™ z
le wówczas nie należy zwiększać natężenia ćwiczeń.
siÄ™ z
le wówczas nie należy zwiększać natężenia ćwiczeń.
Również nadmierna radość nie sprzyja bezpieczeństwu
Również nadmierna radość nie sprzyja bezpieczeństwu
ćwiczących. Rozprężenie w wyniku nadmiernej radości
ćwiczących. Rozprężenie w wyniku nadmiernej radości
prowadzi często do podejmowania przez dziecko zadań
prowadzi często do podejmowania przez dziecko zadań
przerastających jego możliwości fizyczne.
przerastających jego możliwości fizyczne.
Przyczyny wypadków na lekcjach
Przyczyny wypadków na lekcjach
wychowania fizycznego
wychowania fizycznego
-Strach.
-Strach.
Na zajęciach wych. fizycznego powinniśmy przeciwdziałać
Na zajęciach wych. fizycznego powinniśmy przeciwdziałać
powstawaniu nadmiernego strachu, który bardzo często
powstawaniu nadmiernego strachu, który bardzo często
paraliżuje ruchy ćwiczącego, miesza rytm ruchu,
paraliżuje ruchy ćwiczącego, miesza rytm ruchu,
uniemożliwia pełną koncentrację uwagi, nie pozwala na
uniemożliwia pełną koncentrację uwagi, nie pozwala na
obiektywną ocenę sytuacji. Aby przygotować ćwiczącego do
obiektywną ocenę sytuacji. Aby przygotować ćwiczącego do
sytuacji trudnych, niebezpiecznych, budzÄ…cych strach,
sytuacji trudnych, niebezpiecznych, budzÄ…cych strach,
musimy przede wszystkim dążyć do kształtowania u niego
musimy przede wszystkim dążyć do kształtowania u niego
wszechstronnej sprawności ruchowej oraz wytrąceniu ze
wszechstronnej sprawności ruchowej oraz wytrąceniu ze
świadomości myśli o trudnościach.
świadomości myśli o trudnościach.
- Uprzedzenie do wykonania ćwiczenia.
- Uprzedzenie do wykonania ćwiczenia.
Nie należy ćwiczyć tych ruchów, do których uczeń ma
Nie należy ćwiczyć tych ruchów, do których uczeń ma
szczególne uprzedzenie lub jeśli nie przekonało się, że w
szczególne uprzedzenie lub jeśli nie przekonało się, że w
danym ćwiczeniu ten właśnie ruch mu pomoże. Jeśli dziecko
danym ćwiczeniu ten właśnie ruch mu pomoże. Jeśli dziecko
ma uprzedzenie do ćwiczenia, a ćwiczy je pod presją
ma uprzedzenie do ćwiczenia, a ćwiczy je pod presją
nauczyciela, Å‚atwo jest o wypadek.
nauczyciela, Å‚atwo jest o wypadek.
Przyczyny wypadków na
Przyczyny wypadków na
lekcjach wychowania fizycznego
lekcjach wychowania fizycznego
- Znużenie.
- Znużenie.
Obniżenie samokontroli, które wypływa ze
Obniżenie samokontroli, które wypływa ze
znużenia prowadzi do błędów, które mogą być
znużenia prowadzi do błędów, które mogą być
przyczyną nieszczęśliwych wypadków.
przyczyną nieszczęśliwych wypadków.
- Brak znajomości zasad samoochrony.
- Brak znajomości zasad samoochrony.
Przed wypadkiem zabezpieczyć może ćwiczącego
Przed wypadkiem zabezpieczyć może ćwiczącego
przede wszystkim umiejętność samoochrony.
przede wszystkim umiejętność samoochrony.
Umiejętności tej należy uczyć przed każdym
Umiejętności tej należy uczyć przed każdym
trudniejszym ćwiczeniem. Doświadczalnie
trudniejszym ćwiczeniem. Doświadczalnie
stwierdzono, że te dzieci, które były obeznane z
stwierdzono, że te dzieci, które były obeznane z
zasadami samoochrony, łatwiej pokonywały
zasadami samoochrony, łatwiej pokonywały
uczucie strachu, łatwiej orientowały się w danej
uczucie strachu, łatwiej orientowały się w danej
sytuacji, szybciej opanowywały określone zespoły
sytuacji, szybciej opanowywały określone zespoły
zadań ruchowych.
zadań ruchowych.
Zasady bezpieczeństwa na
Zasady bezpieczeństwa na
lekcjach wf
lekcjach wf
Mamy obowiązek stosować wszystkie środki
Mamy obowiązek stosować wszystkie środki
zapobiegające wypadkom , a zwłaszcza:
zapobiegające wypadkom , a zwłaszcza:
- zapewnić odpowiednie warunki zajęć stosując zasady
- zapewnić odpowiednie warunki zajęć stosując zasady
bezpieczeństwa,
bezpieczeństwa,
- utrzymywać wzorcową dyscyplinę, bo od tego zależy
- utrzymywać wzorcową dyscyplinę, bo od tego zależy
bezpieczeństwo uczniów.
bezpieczeństwo uczniów.
- systematycznie kontrolować stan urządzeń i
- systematycznie kontrolować stan urządzeń i
natychmiast usuwać sprzęt zagrażający bezpieczeństwu
natychmiast usuwać sprzęt zagrażający bezpieczeństwu
młodzieży,
młodzieży,
- w sposób ciągły kontrolować stan nawierzchni boisk,
- w sposób ciągły kontrolować stan nawierzchni boisk,
bieżni lub skoczni lekkoatletycznych,
bieżni lub skoczni lekkoatletycznych,
- wdrażać uczniom zasady samoochrony i ochrony
- wdrażać uczniom zasady samoochrony i ochrony
współuczestników,
współuczestników,
- ściśle określać zadania i polecenia, wyznaczać jasno
- ściśle określać zadania i polecenia, wyznaczać jasno
komunikaty.
komunikaty.
Zasady opiniowania projektów
Zasady opiniowania projektów
urządzeń sportowych
urządzeń sportowych
Jednostki opiniujÄ…ce:
Jednostki opiniujÄ…ce:
" Instytut Sportu
" Instytut Sportu
" akademie wychowania fizycznego
" akademie wychowania fizycznego
Zasady bezpieczeństwa i
Zasady bezpieczeństwa i
odpowiedzialności
odpowiedzialności
prawnej organizatorów i
prawnej organizatorów i
opiekunów wypoczynku
opiekunów wypoczynku
dzieci i młodzieży
dzieci i młodzieży
Podstawa prawna
Podstawa prawna
ROZPORZ
DZENIE
ROZPORZ
DZENIE
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ
z dnia 21 stycznia 1997 r.
z dnia 21 stycznia 1997 r.
w sprawie warunków, jakie muszą
w sprawie warunków, jakie muszą
spełniać organizatorzy
spełniać organizatorzy
wypoczynku dla dzieci i młodzieży
wypoczynku dla dzieci i młodzieży
szkolnej, a także zasad jego
szkolnej, a także zasad jego
organizowania i nadzorowania.
organizowania i nadzorowania.
(Dz. U. z dnia 10 lutego 1997 r.)
(Dz. U. z dnia 10 lutego 1997 r.)
ż 1.
ż 1.
Organizatorzy wypoczynku dla dzieci
Organizatorzy wypoczynku dla dzieci
i młodzieży szkolnej są obowiązani
i młodzieży szkolnej są obowiązani
do zapewnienia bezpiecznych
do zapewnienia bezpiecznych
warunków wypoczynku i
warunków wypoczynku i
właściwej opieki
właściwej opieki
wychowawczej. Organizatorzy
wychowawczej. Organizatorzy
wypoczynku są również obowiązani
wypoczynku są również obowiązani
zatrudniać odpowiednio
zatrudniać odpowiednio
przygotowanÄ… kadrÄ™
przygotowanÄ… kadrÄ™
pedagogicznÄ….
pedagogicznÄ….
ż 3.
ż 3.
2. Liczba uczestników wypoczynku pozostających
2. Liczba uczestników wypoczynku pozostających
pod opieką jednego wychowawcy nie może
pod opieką jednego wychowawcy nie może
przekraczać 20 osób (& )
przekraczać 20 osób (& )
3. W przypadku dzieci do 10 roku życia liczba
3. W przypadku dzieci do 10 roku życia liczba
uczestników pozostających pod opieką jednego
uczestników pozostających pod opieką jednego
wychowawcy nie może przekraczać 15 osób.
wychowawcy nie może przekraczać 15 osób.
4. Liczba uczestników wypoczynku pozostających
4. Liczba uczestników wypoczynku pozostających
pod opiekÄ… jednego wychowawcy ulega
pod opiekÄ… jednego wychowawcy ulega
zmniejszeniu, jeżeli uczestnikami są dzieci i
zmniejszeniu, jeżeli uczestnikami są dzieci i
młodzież niepełnosprawna wymagająca stałej
młodzież niepełnosprawna wymagająca stałej
opieki lub pomocy. Zmniejszenie liczby
opieki lub pomocy. Zmniejszenie liczby
uczestników następuje w zależności od rodzaju
uczestników następuje w zależności od rodzaju
i stopnia niepełnosprawności.
i stopnia niepełnosprawności.
ż 6.
ż 6.
1. Placówka wypoczynku może
1. Placówka wypoczynku może
podjąć działalność po
podjąć działalność po
przedstawieniu przez
przedstawieniu przez
organizatora wypoczynku
organizatora wypoczynku
kuratorowi oświaty właściwemu
kuratorowi oświaty właściwemu
ze względu na lokalizację
ze względu na lokalizację
placówki:
placówki:
1) karty kwalifikacyjnej
1) karty kwalifikacyjnej
obiektu (nie dotyczy
obiektu (nie dotyczy
obozów wędrownych oraz
obozów wędrownych oraz
form wypoczynku
form wypoczynku
organizowanych poza
organizowanych poza
granicami Rzeczypospolitej
granicami Rzeczypospolitej
Polskiej
Polskiej
2)danych dotyczÄ…cych kwalifikacji
2)danych dotyczÄ…cych kwalifikacji
pracowników pedagogicznych i
pracowników pedagogicznych i
kierownika placówki wypoczynku, a
kierownika placówki wypoczynku, a
także informacji o kwalifikacjach
także informacji o kwalifikacjach
pracowników medycznych
pracowników medycznych
przewidzianych do zatrudnienia,
przewidzianych do zatrudnienia,
3)informacji na temat formy
3)informacji na temat formy
wypoczynku, liczby turnusów, czasu
wypoczynku, liczby turnusów, czasu
ich trwania oraz liczby uczestników,
ich trwania oraz liczby uczestników,
4)programu pracy z dziećmi i
4)programu pracy z dziećmi i
młodzieżą,
młodzieżą,
5)w przypadku obozów wędrownych -
5)w przypadku obozów wędrownych -
przebiegu trasy.
przebiegu trasy.
2.Organizator wypoczynku poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej
składa dokumenty, o których mowa w
ust. 1 pkt 2-5, kuratorowi oświaty
właściwemu ze względu na miejsce
siedziby lub zamieszkania
organizatora.
Pozostałe akty prawne
Pozostałe akty prawne
[Dz.U.1997.57.358]
[Dz.U.1997.57.358]
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997 r.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997 r.
w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób
w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób
przebywających w górach, pływających, kąpiących się
przebywających w górach, pływających, kąpiących się
i uprawiajÄ…cych sporty wodne
i uprawiajÄ…cych sporty wodne
[Dz.U.2001.135.1516]
[Dz.U.2001.135.1516]
RozporzÄ…dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
RozporzÄ…dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i
z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i
sposobu organizowania przez publiczne przedszkola,
sposobu organizowania przez publiczne przedszkola,
szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki.
szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki.
[Dz.U.2003.6.69]
[Dz.U.2003.6.69]
RozporzÄ…dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
RozporzÄ…dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i
z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i
higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i
higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i
placówkach.
placówkach.
[Dz.U.1996.25.113]
Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej
[Dz.U.1997.133.884]
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych
[Dz.U.1997.98.602]
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym
[Dz.U.2001.101.1095]
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 września
2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków działalności
dziedzinie rekreacji ruchowej
[
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę