Służba wewnętrzna. Zasady zależności służbowej. Stopnie pożarnicze.
Droga służbowa. Wydawanie i wykonywanie rozkazów. Wystąpienia w
umundurowaniu. Dystynkcje i odznaki w OSP.
Zbiórka sekcji i drużyny.
Zasady zależności służbowej.
Strażak w stosunku do innych strażaków może być przełożonym, podwładnym, starszym lub
młodszym. Starszym jest strażak, który ma wyższy stopień pożarniczy, a młodszym ten, który ma
stopień niższy.
Przełożonym jest strażak, który na podstawie postanowień organizacyjnych, przepisów służbowych
lub decyzji przełożonego wyższego szczebla jest uprawniony, w ramach przysługujących mu
kompetencji do wydawania rozkazów lub zarządzeń podległym strażakom (podwładnym) i kiero-
wania ich służbą, przełożony odpowiada za czynności służbowe podległych mu strażaków.
Bezpośrednim przełożonym jest ten, któremu strażak podlega bezpośrednio w sprawach or-
ganizacyjnych. Kolejni przełożeni są przełożonymi wyższego szczebla. Przełożony powinien być wyższy
lub równy stopniem w stosunku do swoich podwładnych. W wyjątkowych sytuacjach starszy może być
podporządkowany rozkazom młodszego.
Podczas wspólnego działania strażaków, którzy sobie wzajemnie nie podlegają, przełożonym zostaje
strażak zajmujący wyższe stanowisko, a przy równorzędnych stanowiskach  wyższy stopniem.
W przypadku równych stanowisk i stopni  przełożonym zostaje starszy wysługą lat w danym stopniu,
a przy jednakowej wysłudze mający dłuższy staż pracy społecznej w jednostkach ochotniczych straży
pożarnych. Przełożony (starszy) ma obowiązek dawać przykład ścisłego przestrzegania regulaminów
i rozkazów, a w szczególności zdyscyplinowania, odwagi, wytrwałości, sumienności i kulturalnego
postępowania. Do podwładnych (młodszych) zwraca się rozważnie, taktownie i stanowczo, zachowując
w każdej sytuacji spokój i opanowanie. Przełożony (starszy) nie może wypowiadać uwag w sposób
mogący poderwać autorytet podwładnych (młodszych) w obecności niższych od nich stopniem lub
stanowiskiem oraz osób postronnych. Trzymanie dyscypliny podwładnych, wymaganie i egzekwowanie
ścisłego, dokładnego i terminowego wykonywania zadań służbowych oraz sprawowania nadzoru i
kontroli jest podstawowym obowiązkiem przełożonego. Każdy strażak jest obowiązany na wezwanie
przełożonego (starszego) udzielić mu pomocy w utrzymaniu porządku wewnętrznego w jednostce.
Przełożony  Naczelnik, Zastępca Naczelnika, Dowódca Plutonu czy Dowódca Sekcji kieruje cało-
kształtem służby podległych, zgodnie z zasadą jednoosobowego dowodzenia. Ma prawo wydawać
wszystkim podwładnym rozkazy i zarządzenia. Przełożony ponosi odpowiedzialność za gotowość
operacyjno techniczną oraz za wyszkolenie i dyscyplinę swoich podwładnych. Kieruje szkoleniem
pożarniczym podległych mu strażaków. Czuwa nad utrzymaniem przez nich porządku wewnętrznego
oraz przeciwdziała wszelkim poczynaniom mogącym osłabić gotowość operacyjno techniczną
jednostki lub spowodować szkody materialne. Przełożony jest obowiązany wszechstronnie poznawać
swych podwładnych  znać ich dane personalne, osobowość, wyszkolenie, predyspozycje
intelektualne, psychiczne i fizyczne, wzbudzać w podwładnych poczucie odpowiedzialności za
sprawność i gotowość bojową jednostki i rzetelny stosunek do działalności społecznej, służyć im radą i
pomocą, a w razie potrzeby występować w ich sprawie do Zarządu OSP, dbać o zapewnienie
podwładnym należytego wyposażenia indywidualnego i kontrolować jego sprawność, popierać
wynalazczość i nowatorstwo, operatywnie upowszechniać i wdrażać specyficzne rozwiązania,
wyznaczać na czas swej nieobecności zastępcę i podać to do wiadomości podwładnych.
Stopnie pożarnicze.
Służbę w Państwowej Straży Pożarnej może pełnić obywatel polski, korzystający z pełni praw
publicznych, posiadający określone kwalifikacje zawodowe oraz zdolność fizyczną i psychiczną do
pełnienia tej służby. Oceny zdolności fizycznej i psychicznej dokonują komisje lekarskie podległe
MSWiA.
Osoba podejmująca służbę w PSP zostaje mianowana strażakiem w służbie przygotowawczej, a osoba
podejmująca naukę w szkołach oficerskich i aspiranckich strażakiem w służbie kandydackiej. Służba
przygotowawcza trwa 3 lata.
Stosunek służbowy strażaka powstaje z dniem mianowania na stanowisko służbowe. Mianowanie
strażaka może nastąpić po odbyciu zasadniczej służby wojskowej lub po przeniesieniu do rezerwy albo
po zwolnieniu od obowiązku służby wojskowej. Warunku tego nie stosuje się do kobiet, a także
absolwentów szkół oficerskich i aspiranckich, ponieważ nauka w nich jest równoważna z odbyciem
zasadniczej służby wojskowej. Po odbyciu służby przygotowawczej strażak zostaje mianowany na
stałe. Mianowania strażaka na stanowisko służbowe dokonuje właściwy przełożony.
Przy podejmowaniu służbę w PSP strażak składa ślubowanie:  Ja obywatel Rzeczypospolitej Polskiej
świadom podejmowanych obowiązków strażaka, uroczyście ślubuję, być ofiarnym i mężnym w
ratowaniu zagrożonego życia ludzkiego i wszelkiego mienia  nawet z narażeniem życia. Wykonując
powierzone mi zadania, ślubuję przestrzegać prawa, dyscypliny służbowej oraz wykonywać polecenia
przełożonych. Ślubuję strzec tajemnicy państwowej i służbowej, a także honoru, godności i dobrego
imienia służby oraz przestrzegać zasad etyki zawodowej .
W Państwowej Straży Pożarnej zostały ustanowione następujące korpusy i stopnie pożarnicze:
w korpusie szeregowych:
" strażak,
" starszy strażak,
w korpusie podoficerów:
" sekcyjny,
" starszy sekcyjny,
" młodszy ogniomistrz,
" ogniomistrz,
" starszy ogniomistrz,
w korpusie aspirantów:
" młodszy aspirant,
" aspirant,
" starszy aspirant,
" aspirant sztabowy,
w korpusie oficerów:
" młodszy kapitan,
" kapitan,
" starszy kapitan,
" młodszy brygadier,
" brygadier,
" starszy brygadier,
" nadbrygadier,
" generał brygadier.
Stopień strażaka nadaje się z dniem mianowania na pierwsze stanowisko służbowe w PSP. Stopnie
podoficerskie nadają: w Komendzie Głównej  Komendant Główny; w szkołach pożarniczych 
komendanci szkoły; w pozostałych jednostkach organizacyjnych  komendanci wojewódzcy.
Absolwentowi szkoły podoficerskiej pierwszy stopień podoficerski nadaje komendant szkoły. Pierwszy
stopień aspirancki i stopnie oficerskie nadaje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji na wniosek
Komendanta Głównego PSP, a pozostałe stopnie aspirantów nadaje Komendant Główny Państwowej
Straży Pożarnej. Podoficerem lub aspirantem może być osoba, która ukończyła szkołę podoficerską lub
szkołę aspirantów straży pożarnej. Pierwszy stopień oficerski może być nadany osobie, która
ukończyła Szkołę Główną Służby Pożarniczej lub posiada wyższe wykształcenie i odbyła przeszkolenie
zawodowe. Stopień nadbrygadiera i generała brygadiera nadaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na
wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Nadanie kolejnego wyższego stopnia w korpusie
następuje po przesłużeniu wymaganego okresu i jest zależne od opinii służbowej. Stopnie
podoficerów, aspirantów i oficerów nadaje się dożywotnio. Strażacy nie pełniący już służby mogą
używać posiadanych stopni dodając określenie  w stanie spoczynku .
Wydawanie i wykonywanie rozkazów.
Rozkaz to polecenie określonego działania lub zaniechania działania wydane strażakowi czy oddziałowi
przez przełożonego lub uprawnionego starszego. Rozkaz taki musi być wykonany ściśle, jednocześnie,
dokładnie i w wyznaczonym czasie. Wydający rozkaz jest obowiązany mieć na uwadze sytuację oraz
okoliczności jego wydania, a także stopień przygotowania podwładnego do wykonania rozkazu.
Podwładny w razie utraty łączności z przełożonym i niemożliwości otrzymania rozkazu działa samo-
dzielnie, zgodnie z zadaniem czy określonymi wymaganiami.