Żywienie kliniczne 11.10.2010r. semestr V
Diety o zmienionej konsystencji
Dieta papkowata
- wartośd energetyczna i zawartośd składników odżywczych jak w diecie łatwo strawnej jeżeli brak
dodatkowych wskazao dietetycznych
- produkty i potrawy podawane są w postaci nie wymagającej gryzienia
- wskazane podawani 4-5 posiłków dziennie w ramach dziennej racji pokarmowej
- dobór produktów i technologia sporządzania potraw obowiązuje jak w diecie łatwo strawnej 
różnice dotyczą jedynie konsystencji przygotowywanych do spożycia posiłków.
Produkty zalecane:
- pieczywo miękkie, delikatne, pozbawione skórki, rozdrobnione, namoczone w mleku lub herbacie
- kasze i kluski drobne, dobrze ugotowane
- jaja na miękko lub jako luz
na jajecznica na parze
- mięso, drób, ryby gotowane i zmielone lub zmiksowane
- wędliny zmielone i przygotowane, np. w postaci pasty
- warzywa i ziemniaki ugotowane do miękkości, mogą byd podawane w postaci puree, dokładnie
posiekane lub zmielone w maszynce
- warzywa surowe przeciwwskazane za wyjątkiem: młodej marchwi-startej na drobnej tarce,
pomidorów obranych ze skórki i drobno posiekanych oraz sałaty drobno posiekanej
- owoce rozdrobnione i ugotowane, przetarte, w postaci kompotu lub napoju, gotowane i przetarte
jako przecier, mus, jabłko pieczone bez skórki.
Dieta płynna
- głównym zadaniem diety jest złagodzenie pragnienia i dostarczenie niezbędnej ilości płynu, nie
rozpatrujemy wartości energetycznej i odżywczej diety
- stosowana najczęściej w przypadku: nudności, wymiotów i biegunek
- podaż płynów obojętnych (woda przegotowana, napar z rumianku, słaba herbata bez cukru,
odgazowana woda mineralna). Początkowo ilośd płynu podawana jednorazowo co godzinę wynosi
30-60ml. W miarę poprawy ilośd płynu jest stopniowo zwiększana.
Dieta płynna wzmocniona
- zbilansowana pod względem składników odżywczych
- dostarcza odpowiedniej ilości energii
- postad płynnej konsystencji
- chroni jamę ustną i przewód pokarmowy przed podrażnieniem mechanicznym, chemicznym i
termicznym
- uboga w błonnik
- bez drażniących potraw
- temperatura 20-250C przyjmowanych pokarmów albo zbliżona do temperatury ciała 370C
- wartośd odżywcza w dziennej racji pokarmowej: białko  18%, tłuszcz  28%, węglowodany  54%
- pokarmy stałe po rozdrobnieniu są odpowiednio rozcieoczone w celu nadania posiłkom konsystencji
płynnej
Produkty zalecane:
- produkty zbożowe: czerstwa bułka, mąka pszenna, kasza manna, kasza jęczmienna, płatki owsiane,
ryż (kleik)
Żywienie kliniczne 11.10.2010r. semestr V
- mleko słodkie, zsiadłe nieprzekwaszone, ser twarogowy homogenizowany
- jaja gotowane na miękko, w koszulkach
- mięso chude: wołowina, cielęcina, chuda szynka wieprzowa lub wołowa
- ryby chude: dorsz, leszcz, sola, płastuga, szczupak, sandacz
- masło, słodka śmietanka, olej sojowy lub słonecznikowy, oliwa
- warzywa gotowane i przetarte, sok z warzyw surowych, przecier z dojrzałych pomidorów
- ziemniaki gotowane i przetarte
- soki owocowe, przeciery z owoców surowych, pieczonych
- cukier, miód, dżem, kompoty z cukrem przetarte, płynne kisiele z cukrem
- tylko łagodne przyprawy w ograniczonych ilościach (sól, cukier, sok z cytryny, koper zielony).
Produkty zabronione:
- każde pieczywo świeże, razowe, żytnie, grube kasze, makarony
- przetwory mleczne przekwaszone, sery żółte i topione
- jaja gotowane na twardo, smażone na tłuszczu
- mięso tłuste: baranina, wieprzowina, gęsi, kaczki, wędliny
- ryby tłuste: węgorz, halibut
- śmietana, smalec, słonina, łój wołowy i barani, margaryny, olej rzepakowy
- wszystkie warzywa surowe, gotowane nie przetarte
- ziemniaki gotowane całe, ziemniaki smażone
- całe surowe owoce
- suche nasiona roślin strączkowych
- chałwa, czekolada, cukierki, słodycze zawierające kakao, orzechy
- ostre przyprawy (ocet, pieprz, musztarda, papryka)
Uwagi technologiczne dotyczące przygotowania potraw i posiłków:
- dobór surowca jest podobny jak w diecie łatwo strawnej  zawsze musi on byd bardzo świeży i
najwyższego gatunku
- produkty roślinne bogate w błonnik podlegają większemu ograniczeniu, a zastosowane w diecie
wymagają rozgotowania, przetarcia, zmiksowania
- wszystkie potrawy muszą mied konsystencję płynną
- pieczywo podaje się rozmoczone w mleku, herbacie, kawie zbożowej
- kasze i mąka  kasza manna może byd ugotowana ma mleku lub w czystej zupie, inne kasze muszę
byd rozgotowane, przetarte, w postaci kleików lub przetarte i dodane do wywarów. Mąka służy do
lekkiego zagęszczania zup, kisieli, budyniów
- sery białe twarogowe należy miksowad z mlekiem lub słodką śmietanką
- jaja po ugotowaniu powinny byd zmiksowane z mlekiem lub zupą jarzynową, surowe jajo może byd
utarte z cukrem i zaparzone płynnym budyniem przygotowanym z mąki i mleka
- mięso gotowane, zmielone, zmiksowane łączy się z rosołem lub wywarem z warzyw, do przetartej
zupy ziemniaczanej
- ziemniaki podaje się dotowane i przetarte w postaci zupy ziemniaczanej, z wywarem lub przecierem
z gotowanych warzyw
- warzywa gotowane i przetarte podaje się zupy lub łączy się z kleikiem
- warzywa surowe dozwolone są tylko jako sok lub rozcieoczony przecier
- owoce podaje się najczęściej jako sok  z malin, porzeczek, jabłek, owoców cytrusowych, a także
gotowane i przetarte.
Żywienie kliniczne 11.10.2010r. semestr V
Dieta do żywienia przez zgłębnik
- pożywienie podawane przez zgłębnik musi mied odpowiednią wartośd energetyczną oraz składniki
odżywcze konieczne do pokrycia zapotrzebowania chorego
- dobrze tolerowana przez chorego, aby nie wywoływała wymiotów
- łatwo trawiona, aby nie powodowała wzdęd, biegunek, zapard
- o odpowiedniej konsystencji, aby łatwo przechodziła przez zgłębnik
- najczęściej stosowane są trzy rodzaje pożywienia do podawania przez zgłębnik: mleko, pożywienie
mieszane, gotowe preparaty w postaci płynnej lub sproszkowanej zmieszane z odpowiednią ilością
mleka lub wody
- skład diety zbliżony do diety podstawowej
- 1ml pożywienia dostarcza ok. 4,2kJ/ok. 1 kcal, dzienna racja pokarmowa ma objętośd 2l czyli
dostarcza ok. 8373kJ/2000kcal
- mniejsze stężenia powodują zwiększenie objętości pożywienia dla dostarczenia takiej samej ilości
energii i składników odżywczych co jest niepożądane. Natomiast większe stężenia mogą powodowad
biegunkę lub byd za gęste do podania przez zgłębnik.