Podstawy patofizjologii
Podstawy patofizjologii
chorób serca
chorób serca
II Katedra i Klinika Kardiologii
II Katedra i Klinika Kardiologii
Anatomia serca
Anatomia serca
żð
Prawy przedsionek  odbiera krew z
Prawy przedsionek  odbiera krew z
krążenia wielkiego
krążenia wielkiego
żð
Zastawka trójdzielna  między prawym
Zastawka trójdzielna  między prawym
przedsionkiem a prawÄ… komorÄ…
przedsionkiem a prawÄ… komorÄ…
żð
Prawa komora  pompuje krew do
Prawa komora  pompuje krew do
krążenia płucnego
krążenia płucnego
żð
Zastawka płucna - półksiężycowa
Zastawka płucna - półksiężycowa
żð
Pień płucny  odchodzi z prawej komory i
Pień płucny  odchodzi z prawej komory i
dzieli się na dwie tętnice płucne
dzieli się na dwie tętnice płucne
Anatomia serca
Anatomia serca
żð
Lewy przedsionek  odbiera krew z
Lewy przedsionek  odbiera krew z
krążenia płucnego
krążenia płucnego
żð
Zastawka dwudzielna (mitralna) 
Zastawka dwudzielna (mitralna) 
między lewym przedsionkiem a lewą
między lewym przedsionkiem a lewą
komorÄ…
komorÄ…
żð
Lewa komora  pompuje krew do
Lewa komora  pompuje krew do
krążenia wielkiego
krążenia wielkiego
żð
Zastawka aortalna  półksiężycowa
Zastawka aortalna  półksiężycowa
żð
Aorta  odchodzi z lewej komory
Aorta  odchodzi z lewej komory
Anatomia serca
Anatomia serca
żð
Przegroda międzyprzedsionkowa z
Przegroda międzyprzedsionkowa z
dołem owalnym
dołem owalnym
żð
Przegroda międzykomorowa  część
Przegroda międzykomorowa  część
błoniasta i część mięśniowa
błoniasta i część mięśniowa
Åšciana serca
Åšciana serca
żð
Warstwa wewnętrzna  wsierdzie
Warstwa wewnętrzna  wsierdzie
(endokardium)  pojedyncza
(endokardium)  pojedyncza
warstwa komórek śródbłonka
warstwa komórek śródbłonka
żð
Warstwa środkowa - miokardium 
Warstwa środkowa - miokardium 
mięsień sercowy
mięsień sercowy
żð
Warstwa zewnętrzna  osierdzie 
Warstwa zewnętrzna  osierdzie 
blaszka ścienna i blaszka trzewna -
blaszka ścienna i blaszka trzewna -
nasierdzie
nasierdzie
Rodzaje komórek serca
Rodzaje komórek serca
Komórki bodz
coprzewodzÄ…ce
Komórki bodz
coprzewodzÄ…ce
# generujÄ… i przewodzÄ… impulsy
# generujÄ… i przewodzÄ… impulsy
elektryczne
elektryczne
# nie sÄ… kurczliwe
# nie sÄ… kurczliwe
Komórki mięśniowe
Komórki mięśniowe
#główna funkcja  mechaniczna
#główna funkcja  mechaniczna
# mogą przewodzić impulsy elektryczne
# mogą przewodzić impulsy elektryczne
# w specjalnych warunkach mogÄ…
# w specjalnych warunkach mogÄ…
generować impulsy elektryczne
generować impulsy elektryczne
Układ bodz
coprzewodzÄ…cy serca
Układ bodz
coprzewodzÄ…cy serca
Zbudowany jest z wyspecjalizowanych
Zbudowany jest z wyspecjalizowanych
włókien mięśniowych, które inicjują i
włókien mięśniowych, które inicjują i
koordynują skurcze komór serca
koordynują skurcze komór serca
żð
Węzeł zatokowo-przedsionkowy (SA
Węzeł zatokowo-przedsionkowy (SA
node)
node)
żð
Węzeł przedsionkowo-komorowy (AV
Węzeł przedsionkowo-komorowy (AV
node)
node)
żð
Pęczek Hisa - odnoga lewa i prawa
Pęczek Hisa - odnoga lewa i prawa
żð
Włókna Purkiniego
Włókna Purkiniego
Unerwienie serca
Unerwienie serca
żð
Współczulne  dośrodkowe i odśrodkowe
Współczulne  dośrodkowe i odśrodkowe
pochodzi z pierwszych 5-6 segmentów
pochodzi z pierwszych 5-6 segmentów
rdzenia piersiowego  nerwy sercowe
rdzenia piersiowego  nerwy sercowe
żð
Przywspółczulne  z rdzenia
Przywspółczulne  z rdzenia
przedłużonego poprzez nerw błędny 
przedłużonego poprzez nerw błędny 
pośredniczy w reakcjach odruchowych
pośredniczy w reakcjach odruchowych
serca oraz wpływa na czynność
serca oraz wpływa na czynność
bodz
cotwórczą i przewodzenie
bodz
cotwórczą i przewodzenie
Unaczynienie serca
Unaczynienie serca
Lewa tętnica wieńcowa
Lewa tętnica wieńcowa
# pień lewej tętnicy wieńcowej
# pień lewej tętnicy wieńcowej
# gałąz
przednia zstępująca
# gałąz
przednia zstępująca
# gałąz
okalajÄ…ca
# gałąz
okalajÄ…ca
Prawa tętnica wieńcowa
Prawa tętnica wieńcowa
# t. węzła przedsionkowo-
# t. węzła przedsionkowo-
komorowego
komorowego
# t. tylna zstępująca
# t. tylna zstępująca
Unaczynienie serca
Unaczynienie serca
Komórki mięśnia sercowego
Komórki mięśnia sercowego
żð
Poprzecznie prążkowana
Poprzecznie prążkowana
żð
Jedno lub dwa jÄ…dra
Jedno lub dwa jÄ…dra
żð
Ułożone obok siebie miofibryle
Ułożone obok siebie miofibryle
składające się z sarkomerów
składające się z sarkomerów
będących podstawowymi
będących podstawowymi
jednostkami kurczliwymi
jednostkami kurczliwymi
żð
Sarkomery złożone są z nitek
Sarkomery złożone są z nitek
miozyny i aktyny
miozyny i aktyny
Sarkomer
Sarkomer
żð
Linia Z- w nich zakotwiczone sÄ… filamenty
Linia Z- w nich zakotwiczone sÄ… filamenty
aktynowe
aktynowe
żð
Linia A- odpowiada długości nitek miozyny
Linia A- odpowiada długości nitek miozyny
żð
Linia H- część miozyny nie otoczonej
Linia H- część miozyny nie otoczonej
aktynÄ…
aktynÄ…
żð
Linia I- część aktyny nie otoczona miozyną
Linia I- część aktyny nie otoczona miozyną
Sarkomer
Sarkomer
Sarkomer
Sarkomer
Elektrofizjologia
Elektrofizjologia
żð
Potencjał spoczynkowy  różnica
Potencjał spoczynkowy  różnica
potencjałów między wnętrzem
potencjałów między wnętrzem
komórki a jej powierzchnią
komórki a jej powierzchnią
żð
W spoczynku jony Ca i Na znajdujÄ…
W spoczynku jony Ca i Na znajdujÄ…
siÄ™ na zewnÄ…trz, a jony K wewnÄ…trz
siÄ™ na zewnÄ…trz, a jony K wewnÄ…trz
komórki
komórki
żð
Za utrzymanie potencjału
Za utrzymanie potencjału
spoczynkowego odpowiada głównie
spoczynkowego odpowiada głównie
pompa sodowa potasowa (ATP-aza)
pompa sodowa potasowa (ATP-aza)
Elektrofizjologia
Elektrofizjologia
Potencjał czynnościowy
Potencjał czynnościowy
* Faza 0  depolaryzacja  napływ
* Faza 0  depolaryzacja  napływ
jonów Na po pobudzeniu do wnętrza
jonów Na po pobudzeniu do wnętrza
komórki
komórki
* Faza 1  wstępna repolaryzacja
* Faza 1  wstępna repolaryzacja
* Faza 2  plateau
* Faza 2  plateau
* Faza 3  końcowa repolaryzacja
* Faza 3  końcowa repolaryzacja
* Faza 4 - spoczynek
* Faza 4 - spoczynek
Potencjał czynnościowy
Potencjał czynnościowy
Komórki rozrusznikowe i
Komórki rozrusznikowe i
automatyzm serca
automatyzm serca
żð
W komórkach rozrusznikowych
W komórkach rozrusznikowych
potencjał czynnościowy wyzwalany
potencjał czynnościowy wyzwalany
jest bez udziału bodz
ca
jest bez udziału bodz
ca
żð
Automatyzm  spontanicznie
Automatyzm  spontanicznie
zachodzÄ…ca powolna depolaryzacja w
zachodzÄ…ca powolna depolaryzacja w
fazie 4, która po osiągnięciu wartości
fazie 4, która po osiągnięciu wartości
progowej wyzwala potencjał
progowej wyzwala potencjał
czynnościowy
czynnościowy
Powolna spoczynkowa
Powolna spoczynkowa
depolaryzacja
depolaryzacja
Sprzężenie elektromechaniczne
Sprzężenie elektromechaniczne
Zespół procesów powodujących
Zespół procesów powodujących
zamianÄ™ energii chemicznej
zamianÄ™ energii chemicznej
zmagazynowane w czÄ…stkach
zmagazynowane w czÄ…stkach
związków wysokoenergetycznych na
związków wysokoenergetycznych na
energiÄ™ mechanicznÄ… skurczu
energiÄ™ mechanicznÄ… skurczu
mięśnia sercowego
mięśnia sercowego
Sprzężenie elektromechaniczne
Sprzężenie elektromechaniczne
żð
Napływ jonów Ca do komórki w
Napływ jonów Ca do komórki w
czasie fazy 2 potencjału
czasie fazy 2 potencjału
czynnościowego oraz uwolnienie ich z
czynnościowego oraz uwolnienie ich z
siateczki wewnÄ…trzplazmatycznej.
siateczki wewnÄ…trzplazmatycznej.
żð
Interakcja jonów Ca z troponiną i
Interakcja jonów Ca z troponiną i
zmiana konfiguracji tropomiozyny
zmiana konfiguracji tropomiozyny
doprowadzajÄ… do reakcji aktyny z
doprowadzajÄ… do reakcji aktyny z
miozyną i skrócenia sarkomerów 
miozyną i skrócenia sarkomerów 
skurczu komórki mięśniowej
skurczu komórki mięśniowej
EKG
EKG
Cykl serca
Cykl serca
żð
Rozkurcz  krew napływa z
Rozkurcz  krew napływa z
przedsionków do komór przez
przedsionków do komór przez
otwarte zastawki przedsionkowo-
otwarte zastawki przedsionkowo-
komorowe  faza szybkiego
komorowe  faza szybkiego
napełniania. W poz
nym okresie
napełniania. W poz
nym okresie
rozkurczy komór skurcz
rozkurczy komór skurcz
przedsionków wtłacza do komór
przedsionków wtłacza do komór
ostatniÄ… porcjÄ™ krwi.
ostatniÄ… porcjÄ™ krwi.
Cykl serca
Cykl serca
żð
Skurcz  początek czynności mechanicznej serca
Skurcz  początek czynności mechanicznej serca
powoduje gwałtowny wzrost ciśnienia w komorze
powoduje gwałtowny wzrost ciśnienia w komorze
co doprowadza do zamknięcia zastawek
co doprowadza do zamknięcia zastawek
przedsionkowo-komorowych (pierwszy ton serca).
przedsionkowo-komorowych (pierwszy ton serca).
Faza skurczu przy zamkniętych zastawkach
Faza skurczu przy zamkniętych zastawkach
półksiężycowych  skurcz izowolumeryczny.
półksiężycowych  skurcz izowolumeryczny.
Ciśnienie w komorze przekracza następnie
Ciśnienie w komorze przekracza następnie
ciśnienie w dużych naczyniach doprowadzając do
ciśnienie w dużych naczyniach doprowadzając do
otwarcia zastawek półksiężycowych i wypchnięcia
otwarcia zastawek półksiężycowych i wypchnięcia
krwi na obwód. Pod koniec fazy wyrzutu cisnienie
krwi na obwód. Pod koniec fazy wyrzutu cisnienie
w komorze spada poniżej ciśnienia w wielkich
w komorze spada poniżej ciśnienia w wielkich
naczyniach co doprowadza do zamknięcia
naczyniach co doprowadza do zamknięcia
zastawek półksiężycowych (drugi ton serca)
zastawek półksiężycowych (drugi ton serca)
Pojemność minutowa  CO
Pojemność minutowa  CO
(cardiac output)
(cardiac output)
Jest to objętość krwi wyrzucana na obwód w
Jest to objętość krwi wyrzucana na obwód w
czasie jednej minuty
czasie jednej minuty
Elementy składające się na pojemność minutową
Elementy składające się na pojemność minutową
żð
Objętość wyrzutowa  objętość krwi wyrzucana
Objętość wyrzutowa  objętość krwi wyrzucana
w ciÄ…gu jednego skurczu (SV-stroke volume)
w ciÄ…gu jednego skurczu (SV-stroke volume)
żð
Częstość serca (HR-heart rate)
Częstość serca (HR-heart rate)
CO = SV x HR
CO = SV x HR