M I N I P R O J E K T Y
Wahadełko do zegara pseudoanalogowego
Proponowanym układem
W jednym
jest proste urzÄ…dzenie symu-
z poprzednich
lujące ruch wahadła w sta-
numerÛw EP opisaliÅ›my
roświeckim zegarze mecha-
konstrukcjÍ zegara
nicznym. Klasyczne, ma-
pseudoanalogowego,
jestatycznie poruszajÄ…-
ce siÍ wahadÅ‚o zostaÅ‚o
wykorzystujÄ…cego diody
zastÄ…pione, podobnie
LED jako wskazÛwki.
jak wskazÛwki zegara,
Wtedy obiecałem
rzÍdem diod LED.
swoim Czytelnikom
Układ ma charakter
dalszÄ… rozbudowÍ tej
zabawki, ale nie wi-
dzÍ powodu, dla ktÛ-
konstrukcji
rego zmÍczeni kÅ‚opo-
i uzupełnienie
tami codziennego Å‚y-
o elementy dodatkowe,
cia nie moglibyÅ›my siÍ
podnoszÄ…ce jej
trochÍ pobawiĘ. Im bo-
atrakcyjnośĘ. Bardzo
wiem wiÍcej zostaÅ‚o dziecka
w dorosłym człowieku, tym
siÍ cieszÍ, Å‚e tak
lepiej dla jego charakteru.
szybko mogÍ dotrzymaĘ
UkÅ‚ad, ktÛry za chwilÍ
słowa i dostarczyĘ
opiszÍ, nie symuluje ruchu Mam nadziejÍ, Å‚e Czytelnicy
Wam opis
wahadła mechanicznego wybaczą mi to uproszczenie,
interesujÄ…cego ìbajeruî,
zbyt dobrze. Wahadło, jak mające na celu potanienie
Å‚atwo stwierdziĘ doÅ›wiad- konstrukcji i uÅ‚atwienie jej przesuwajÄ…cego siÍ punktu
ktÛry doÅ‚Ä…czony do
czalnie, nie porusza siÍ ze wykonania. zostaÅ‚o zrealizowane za po-
wykonanego wcześniej
staÅ‚Ä… prÍdkoÅ›ciÄ…, ale nie- Na rys. 1 pokazano sche- mocÄ… 15 diod LED sterowa-
zegara, z pewnością
ustannie jÄ… zmienia, zgod- mat elektryczny elektronicz- nych przez 2 dekodery BCD
sprawi, Å‚e ta trochÍ
nie z wzorami, ktÛrych uczy- nego wahadÅ‚a. Jak widaĘ, - 1 z 10 typu 74LS145. Deko-
dziwna konstrukcja
liÅ›my siÍ w szkole. Ruch ukÅ‚ad jest banalnie prosty derysÄ…sterowanez wyjśĘre-
punktu świetlnego symulu- i zrozumienie jego działania wersyjnego licznika binarne-
stanie siÍ jeszcze
jÄ…cego wahadÅ‚o zegara odby- nie sprawi nikomu wiÍksze- go typu 4516. Trzy mÅ‚odsze
bardziej ekscentryczna.
wa siÍ ze staÅ‚Ä… prÍdkoÅ›ciÄ…. go kÅ‚opotu. WyÅ›wietlanie wejÅ›cia dekoderÛw zostaÅ‚y
Rys. 1.
Elektronika Praktyczna 8/98
49
M I N I P R O J E K T Y
WYKAZ ELEMENTÓW
Rezystory
R1: 5,6k&!
R4, R2: 10k&!
R3: 220&!
Kondensatory
C1: 220µF/10V
C2, C3: 100nF
Półprzewodniki
D1..D15: LED Ć5 (nie
wchodzą w skład kitu)
IC1, IC2: 74LS145
IC3: 4516
IC4: 4520
T1: BC548 lub odpowiednik
Różne
CON1: ARK3
Kompletny układ i płytki
drukowane sÄ… dostÍpne
w AVT pod oznaczeniem
Rys. 2.
AVT-1204.
poÅ‚Ä…czone ze sobÄ… rÛwnoleg- Å›cie U/D licznika IC3 usta- Wszystkie elementy mon- Warto zastosowaĘ Å›rubki
le, natomiast najstarsze we- wiÅ‚ go w trybzliczanie w gÛ- tujemy w typowysposÛb,roz- dÅ‚uÅ‚sze o okoÅ‚o 2 cm. BÍdÄ…
jÅ›cie dekodera IC2 zostaÅ‚o rÍ. JednoczeÅ›nie na wejÅ›cie poczynajÄ…c od rezystorÛw, mogÅ‚y wtedy posÅ‚uÅ‚yĘ doza-
poÅ‚Ä…czone z najstarszym wej- zerujÄ…ce RST tego licznika a koÒczÄ…c na diodach LED, montowania kolejnej pÅ‚ytki
Å›ciem ukÅ‚adu IC1 za poÅ›red- zostaÅ‚ doprowadzony, po- ktÛre powinny zostaĘ przylu- z ukÅ‚adem do wygrywania
nictwem inwertera zrealizo- przez kondensator C3, krÛtki towane bez skracania koÒcÛ- kurantÛwi wybijaniagodzin,
wanego na tranzystorze T1. impuls dodatni powodujÄ…cy wek, na jak najdÅ‚uÅ‚szych wy- ktÛry obecnie jest opracowy-
AnalizÍ pozostaÅ‚ej czÍÅ›- jego wyzerowanie i ostatecz- prowadzeniach. Nie trzeba wany w pracowni konstruk-
ci układu rozpoczniemy od ne uporządkowanie panują- chyba zaznaczaĘ, łe zmonto- cyjnej AVT.
momentu wÅ‚Ä…czenia zasila- cego w ukÅ‚adzie baÅ‚aganu. wany ze sprawdzonych ele- NapiÍcie zasilajÄ…ce wa-
nia. ZawartośĘ licznikÛw Powstanie stanu niskiego na mentÛw ukÅ‚ad nie potrzebuje hadeÅ‚ko doprowadzamy
mołe byĘ w tym momencie wejściu U/DIC3odwracakie- jakiegokolwiek uruchamiania z układu zegara do złącza
zupełnie dowolna, a nasze runek zliczania i świecący ani regulacji. Trzeba jednak CON1. Sygnał zegarowy mu-
wahadeÅ‚ko moÅ‚e wykonywaĘ punkt zaczyna przesuwaĘ powiedzieĘ parÍ sÅ‚Ûw na te- si byĘ pobierany z nÛÅ‚ki 15
dziwne ìruchyî, pozornie siÍ w odwrotnym kierunku. mat doÅ‚Ä…czenia wykonanego ukÅ‚adu IC8 zegara. Wobec
zupełnie niekontrolowane. Na rys. 2 pokazano roz- wahadełka do zegara pseu- braku odpowiednich złącz
Na wejÅ›cie kaskadowo poÅ‚Ä…- mieszczenie elementÛw na doanalogowego. na pÅ‚ycie zegara, przewody
czonych licznikÛw binar- pÅ‚ytce drukowanej. Widok Na pÅ‚ytce wahadeÅ‚ka prowadzÄ…ce do zÅ‚Ä…cza CON1
nych IC4A i IC4B jest poda- mozaiki Å›cieÅ‚ek przedsta- znajdujÄ… siÍ dwa otwory od- muszÄ… byĘ przylutowane od
wany ciÄ…g impulsÛw pocho- wiono na wkÅ‚adce wewnÄ…trz powiadajÄ…ce identycznie spodu pÅ‚ytki zegara.
dzÄ…cych z ukÅ‚adu zegara numeru. rozmieszczonym otworom Na zakoÒczenie jeszcze
pseudoanalogowego. Liczni- PÅ‚ytkÍ zaprojektowano w pÅ‚ytce zegara. Obie pÅ‚ytki jedna uwaga: poniewaÅ‚ nie
ki zliczajÄ… te impulsy na laminacie jednostronnym naleÅ‚y poÅ‚Ä…czyĘ ze sobÄ… za sposÛb przewidzieĘ jakiego
i w pewnym momencie na i niestety nie udaÅ‚o mi siÍ pomocÄ… dwÛch Å›rubek M3 koloru diody zastosowaliÅ›cie
wyjściu Q1licznikaIC4B po- uniknąĘ konieczności zasto- o odpowiedniej długości w juł wykonanych zegarach
jawia siÍ stan wysoki i od tej sowania dwÛch, tak nielu- i tulejek dystansowych. pseudoanalogowych i jakie
chwili nasz układ zaczyna bianych przez wszystkich, W przypadku braku tulejek zechcecie zastosowaĘ w wa-
pracowaĘ normalnie. zworek. Od nich wÅ‚aÅ›nie o odpowiedniej dÅ‚ugoÅ›ci hadeÅ‚ku, diody LED nie bÍ-
Dlaczego tak siÍ staÅ‚o? rozpoczniemy montaÅ‚ ukÅ‚a- moÅ‚na je wykonaĘ samemu, dÄ… wchodziÅ‚y w skÅ‚ad kitu.
Stan wysoki podany na wej- du. np. z wypisanego długopisu. Zbigniew Raabe, AVT
Elektronika Praktyczna 8/98
50