© Charles van Marrewijk & JJM
Model H-O : STRUKTURA PRODUKCJI
Wstęp
Ekonomia neo-klasyczna
Ogólna struktura modelu H-O
Funkcje produkcji
Minimalizacja kosztów
Wpływ zmian cen czynników produkcji
Stałe przychody skali
Wnioski
1. The world economy
Policy
Explanations for trade
Classical
2. Opportunity costs
3. Comparative advantage
Neo-classical
8. Trade policy
4. Production structure
5. Factor prices
6. Production volume
7. Factor abundance
11. Strategic trade policy
New trade
Industrial
9. Imperfect competition
organization
10. Intra-industry trade
12. Int. trade organizations
13. Economic integration
New interactions
Economic
14. Geographical economics
geography
15. Multinationals
17. Applied trade policy
International
16. New goods, growth, and
modeling
business
development
Growth theory
18. Concluding remarks
International Trade & the World Economy; © Charles van Marrewijk
Struktura modelu H-O: założenia
Handel jest oparty o różnice w obfitości czynników produkcji
" Doskonała konkurencja
" Identyczne technologie produkcji dóbr w obu krajach
" Stałe przychody skali; CRS
" Czynniki mobilne w kraju i nie mobilne między krajami
" Nie występowanie kosztów transportu i barier handlowych
" Identyczne (homotetyczne) funkcje użyteczności w krajach
" Nie występowanie odwróconej czynniko-intensywności
" Uproszczenia: modelu 2x2x2
" 2 czynniki produkcji; labor and capital (L and K)
" 2 dobra; Food and Manufactures (F and M)
" 2 kraje; Austria i Bolivia (A and B) lub kraj i zagranica
Part IV
Part III
Part II
Part I
Neo-klasyczna teoria H-O
Handel jest oparty o różnice we względnej obfitości czynników
Tw. o wyrównywaniu się cen czynników produkcji (FPE)
Handel towarami (wyrównujący ceny dóbr) prowadzi do
wyrównania się cen czynników produkcji
Tw. Rybczynskiego (Ryb)
Wzrost zasobów czynnika prod., przy stałych cenach dóbr finalnych,
prowadzi do wzrostu produkcji dobra, które zużywa intensywnie
czynnik obfity w danym kraju i spadku produkcji drugiego dobra
Twierdzenie Stolpera-Samuelsona (St-Sa)
Wzrost ceny jednego dobra prowadzi prowadzi do wzrostu
wynagrodzenia czynnika używanego intensywnie przy produkcji
tego dobra i spadku wynagrodzenia drugiego czynnika
Twierdzenie Heckschera-Ohlina (H-O)
Kraj będzie eksportował te dobra, do wytworzenia których używa się
intensywnie czynnik względnie obfity w danym kraju
© Jan J. MichaÅ‚ek
Struktura neoklasycznego
modelu H-O
(1) aLMw+aKMr = PM doskonała konkurencja
(2) aLFw+aKFr = PF (zerowe zyski)
(3) aKMM +aKFF = K ogranicznie budżetowe
(4) aLMM +aLFF = L (warunki pelnego zatrudnienia)
© Charles van Marrewijk & JJM
Różnice w wyposażeniu w czynniki produkcji
80
Zasób kapitału na jednego
Switzerland
70
zatrudnionego bardzo różni się
między krajami
60
NBER data for 1990
in 1985 $ (*1000)
W. Germany
50
Japan
40
USA
30
UK
20
10
India
0
© Charles van Marrewijk & JJM
Funkcje produkcji: przykład funkcji Cobba-Douglasa
Ä…m m
f f
M = Km L1-Ä… F = KÄ… L1-Ä… ; 0 < Ä…m,Ä… <1
m f f f
{{;
{{
capital labor
capital labor
input input
input input
capital
Izokwanta =
Różne
kombinacje
A
efektywnych
B
nakładów dla
wyprodukowa-
C
nia danej ilości
dobra
Isoquant M = 1
finalnego.
0 labor
© Charles van Marrewijk & JJM
Funkcje produkcji
Możliwości substytucji pomiędzy kapitałem i siłą roboczą maja
kluczowe znaczenie w modelu neoklasycznym (por. izokwanta).
Tablica: Możliwości substytucji ( ąm =
0.5 )
Dod. kapitał Dod. kapitał
Lm Km Lm Km
1.0 1.000 - 0.5 2.828 0.677
0.9 1.171 0.171 0.4 3.953 1.124
0.8 1.398 0.226 0.3 6.086 2.133
0.7 1.707 0.310 0.2 11.180 5.095
0.6 2.152 0.444 0.1 31.623 20.442
© Jan J. MichaÅ‚ek
Funkcje produkcji
Możliwości substytucji pomiędzy kapitałem i siła roboczą dla funkcji
produkcji Cobba-Douglasa przy równych wartościach am
Isoquant =1; am=0,8
2,5
2
1,5
Serie1
1
0,5
0
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2
Labor
Isoquant=1; am=0,2
140
120
100
80
Serie1
60
40
20
0
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2
Labor
capital
Capital
© Charles van Marrewijk & JJM
Funkcje producji
3
Ä…m = 0.4
2
Ä…m = 0.6
1
Parametr
Ä…m = 0.6
kapitało-
intensywno
Ä…m = 0.4
ści am 0
wpływa na 0123
labor
substytucjÄ™
© Jan J. MichaÅ‚ek
2 sektory gospodarki o różnych
czynniko-intensywnościach
K
(K/L)M
I zokwanta
dobra M
(K/L)F
M1
K1
Iizokwanta dobra F
K0 F1
Nachylenie = w/r
L
L1
O L0
© Charles van Marrewijk & JJM
Minimalizacja kosztów
K
w
M = 1 Km = Ä…m
Lm 1-Ä…m
r
B
A
Izokoszt
0
w
-
C
Km(w,r)
r
M = 1
Km
Izokoszt1
Lm
0 Lm (w, r) L
capital
© Charles van Marrewijk & JJM
Minimalizacja kosztów
Parametry ąm,ą mają duże znaczenie.
f
Odzwierciedlają kapitało-intensywność
K Ä… w
Km Ä…m w
procesu produkcji: f f
= ; =
Lm 1-Ä…m r Lf 1-Ä… r
f
Zakładamy, że produkcja dobra M jest bardziej kapitało-
intensywna niż produkcja dobra F, tzn.: ąm > ą
f
cost of capital
}
Zauważmy, że:
rKm
total costs = rKm + wLm
Ä…m =
rKm +
142wLm
4
3
A więc alfa reprezentuje udział
total cost
kapitału w całkowitym koszcie
© Charles van Marrewijk & JJM
Wpływ na równowagę zmian względnych cen czynników prod.
K
Wpływ obniżki
M = 1
względnej płac na
warunek
minimalizacji
kosztów
D
(substytucja kapitału
przez pracÄ™)
C
Km (w0,r)
E
Km(w1, r)
M = 1
L
0
Lm (w0, r)
Lm(w1,r)
© Jan J. MichaÅ‚ek
Wyposażenie w czynniki prod. względne
ceny czynników i dóbr (Twierdzenie H-O)
Założenie: w autarkii:
Kraj obfity w kapitał a nie w siłę roboczą w porównaniu do zagranicy (*) to:
(L/K)<(L*/K*)
(w/r)>(w*/r*)
kraj ma poziom płac względnie wyższy niż wynagrodzenie kapitału w porównaniu
do zagranicy względne ceny:
* *
PM / PF < (PM PF )TOT < PM PF
Otwarcie handlu:
Kraj eksportuje dobro M (kapitało-intensywne) a importuje dobra F (praco-
intensywne)
W kraju rośnie cena względna dobra M a obniża się cena dobra F
© Jan J. MichaÅ‚ek
Funkcje produkcji a nakłady
czynników produkcji
Wykres. Ilustracja funkcji produkcji dobra F, wymagającego nakładów siły (LF) I
kapitału (KF)
(a) (b)
QF QF
Q F= f(LF , KF)
Q F= f(LF, KF )
QF= f(LF0,KF)
QF= f(LF,KF0)
0 LF 0 KF
Część a:
QF = f(LF, TF0): f. produkcji F przy danym zasobie kapitału (KF0);
Q F= f(LF,TF ): f. produkcji F przy większym zasobie kapitału (KF >KF0);
© Jan J. MichaÅ‚ek
Krzywa możliwości produkcyjnych
a zasoby czynników produkcji
Zmiany w krzywej możliwości prod. (PPF) wynikające ze zmian zasobów czynników produkcji
(K >K0) & (L >L0).
F
PPF ukierunkowana w stronÄ™
dobra F: QQ(L1,K0)
QF
PPF ukierunkowana
w stronÄ™ dobra M:
Q QQ(L0,K1)
M
Q
0
PoczÄ…tkowa
PPF: QQ(L0,K0)
0 Q
M
Q0 QF M
© Jan J. MichaÅ‚ek
Równowaga w autarkii:
kraj obfity w kapitał
F
UN
UA
U0
Slope: -(PM/PF)
Q
A
QF=KF
0 QM=KM Q M
QQ: PPF
UA: krzywa obojętności w autarkii
PM/PF: ceny względne w autarkii
© Jan J. MichaÅ‚ek
Równowaga ogólna
korzyści z handlu
F
Nachylenie: -(PM/PF)
KF AK
A Uf
UA Tot: -(PTM/PTF)=PTOT
QF
AQ
D
0
KM QM M
Wartość produkcji w cenach światowych= wartość konsumpcji w cenach światowych.
T T T T
PM QM + PF QF = PM K + PF K
M F
© Jan J. MichaÅ‚ek
Korzyści z handlu dwa kraje
b) Zagranica
a) Kraj
F
F
Tot: -(PTM/PTF)
Nachylenie: -(PM/PF)
A*Q
Q*F1
Nachylenie: -(P*M/P*F)
AK
A
QF1 *
Tot: D* A
Q*F0 A*K
-(PTM/PTF)
QF0 AQ
D
0 QM0 QM1 M
0 M
Q*M0 Q*M1
Oznaczenia:
PM/PF: względne ceny w autarkii;
PTM/PTF=PTOT: W zględne ceny w gospod. świat (terms of trade);
A: konsumpcja i produkcja w autarkii
AQ: równowaga prod. w otwartej gospodarce;
AK: równowaga konsumpcyjna w otwartej gospodarce
DAQAK trójkąt handlowy w kraju (DAQ export dobra M, a DAK import dobra F)
*: dla zagranicy
© Jan J. MichaÅ‚ek
Korzyści z handlu:
podstawowe zależności
T T * *
PM PF < (PM PF )< PM PF (war. konieczny by handel był możliwy)
a stÄ…d:
T T T T
PM QM + PF QF = PM KM + PF KF wart. produkcji w cenach świat.= wart. prod.
w cenach światowych
T T
PM (QM - KM ) = PF (KF - QF ) (równowaga bilansu handlowego)
T T
(PM / PF )(QM - KM )= (KF - QF ) (trójkąt handlowy)
© Charles van Marrewijk & JJM
Wnioski
Model neoklasyczny handlu
" 2×2×2 (dobra, czynniki, kraje)
" doskonała konkurencja, CRS
" 4 główne efekty (FPE, St-Sa, Ryb, HOS)
" ustalona czynniko-intensywność
" różnice względne w wyposażeniu w czynniki produkcji
UNCTAD/WTO International Trade Center (ITC) website
http://www.intracen.org sÄ… dane empiryczne