HI-FI
HI-FI
HI-FI - Zespoły głośnikowe 5000-6000 zł
HI-FI
HI-FI
Ważną cechą techniczną wszystkich nowych Cobaltów są głośniki
niskotonowe i nisko-średniotonowe z membranami  W . Sama
technologia nie jest już specjalną nowością, znamy
ją od pięciu lat, ale JMlab wykonał ruch,
którego zresztą można się było
spodziewać - wprowadził  W
na znacznie niższe pułapy cenowe.
aczęło się od Grand Utopii, po-
tem całej serii Utopia, następnie
przywilej  W objął już niższą se-
Z
Z
Z rię Electra, a teraz linię Cobalt.
Z
Z
Membrana  W zbudowana jest dwóch
bardzo cienkich warstw plecionki z włók-
na szklanego, połączonych niewidoczną
warstwą sztywnej pianki. Rezultatem
jest przede wszystkim bardzo wysoka
sztywność membrany przy niskiej ma-
sie, wewnętrzne tłumienie podobno też
jest bardzo dobre, choć obserwowane w
pomiarach charakterystki przetwarzania
zwykle nie potwierdzały tej drugiej właś-
ciwości, wykazując wyraz
ne rezonanse
na krańcu pasma przetwarzania, które
jednak można usunąć właśnie filtrami
wyższego rzędu - zbieżność zastosowa-
nia tych dwóch rozwiązań w JMlabach
nie jest więc chyba przypadkowa.
Dwuipółdrożny układ Cobalta 816
wykorzystuje membrany  W w obydwu
17-cm głośnikach. Nie są one jednak
dokładnie takie same. Jednostka prze-
znaczona do odtwarzania tylko niskich
częstotliwości ma w centrum typową na-
kładkę przeciwpyłową z miękkiego plas-
tiku, jednostka nisko-średniotonowa ma
w centrum plastikowy stożek, i jest to
również część membrany, a nie element
przytwierdzony do centrum układu mag-
netycznego, jak to się najczęściej zda-
rza. Kosze są odlewane, i powleczono
je lakierem tzw. młotkowym, aby wi-
doczne z zewnątrz ich krawędzie przy-
pominały kolorem membranę.
Głośnik wysokotonowy z odwróconą
kopułką tytanową to również specjal-
ność JMlaba, ale mająca jeszcze dłuż-
szą historię niż membrana  W , i od
dawna już stosowany w zasadzie we
wszystkich konstrukcjach firmy, nie tyl-
ko najdroższych. JMlab nieustannie jed-
nak kombinuje, przygotowując kolejne
wersje tej kopułki, różne jej typy spoty-
kamy w konstrukcjach z różnych puła-
pów cenowych. W nowych Cobaltach, a
także Chorusach (linia niższa), wprowa-
dzono typ kopułki oznaczonej TPCJM.
Przed kopułką znajduje się soczewka
akustyczna, której zadania to zwykle
usunięcie z charakterystyki efektu rezo-
nansu sztywnych kopułek, a także po-
prawienie rozpraszania. W materiałach
firmowych czytamy, że dzięki temu ele-
mentowi uzyskano  linear response and
a very weak dispersion , pierwszą część
JMlab COBALT 816
tej deklaracji rozumiem i popieram, dru-
giej nie, trudno mi przetłumaczyć ją ina-
czej, niż  słabe rozproszenie - czy og-
Optymalna zwrotnica w okienku
niskowanie promieniowania na osi głów-
nej mamy uznawać za korzystne?
1/2002
43
HI-FI
HI-FI
HI-FI - Zespoły głośnikowe 5000-6000 zł
HI-FI
HI-FI
Trzeba pochwalić wewnętrzną kon- bicieli ma naturalny włoski orzech, gdzie
strukcję obudowy. Nie przesadzano z indziej za szczyt elegancji uchodzi la-
grubością ścianek, nie wyłączając fron- kier fortepianowy, ale nadal najbardziej
tu mają one po ok. 2 cm grubości, ale w popularny, jako wykończenie wysokiej
środku znajdują się trzy poprzeczne klasy, jest naturalny fornir, gdzie z kolei
wzmocnienia, na dwóch górnych opiera- również mamy ogromny wybór. Wraz z
ją się układy magnetyczne głośników nową serią Cobalt JMlab nie oferuje nie-
niskotonowego i nisko-średniotonowe- stety naturalnego forniru, tak jak konku-
go. Starannie wyłożono ścianki materia- renci w tym teście, posiłkując się folia-
łem tłumiącym. Jeden otwór bass-reflex mi, czyni to jednak bardzo zręcznie i po-
6-cm średnicy, z 14-cm tunelem, pracu- mysłowo. Mamy do wyboru trzy wersje,
je wraz z całą objętością obudowy. W każda z nich jest kombinacją innego
komplecie są piankowe zatyczki, któ- sposobu wykończenia ścianek bocz-
rych użycie jest oczywiście wskazane nych i innego pozostałych (najbardziej
wtedy, gdy na skutek zbyt bliskiego widoczne z nich będą oczywiście przed-
ustawienia kolumn przy ścianach po- nia i górna). W wersji Style boki mają
mieszczenia, basu pojawi się zbyt dużo. kolor jasnowiśniowy, a reszta oklejona
Tak jak przystało na nowoczesną au- jest folią imitującą naturalny kolor alumi-
diofilską konstrukcję (o czym nie zapo- nium, w wersji Technic boki są czarne, a
mniał żaden producent testowanych tu- w dostarczonej do testu wersji Classic
taj kolumn), możemy Cobalty uzbroić w boki wykończono folią  Calvados - przy-
kolce. Jeśli jednak nie będziemy chcieli pominającą mocno barwioną czereśnię,
kłuć parkietu, to wówczas Cobalt stać a pozostałe ścianki folią imitującą ano- Seria Cobalt w nowej edycji to
będzie nie bezpośrednio na swojej dol- dyzowane, czarne aluminium. Z kolo- membrany  W głośników nisko-
nej ściance, ale na gumowych nóżkach, rem frontu obudowy harmonizuje mas-
średniotonowych i tradycyjnie
przymocowanych na stałe. kownica, wykonana z perforowanego
odwrócone kopułki o cechach
W serii Cobalt mamy jeszcze więk- płata metalu, wygiętego w łuk. Maskow-
tytaniczności....
szą kolumnę - model 826, który zawiera nica tego rodzaju nie ma co prawda ty-
drugi głośnik niskotonowy, natomiast powej ramki, która powoduje niepotrzeb-
mniejszy model 806 to już konstrukcja ne odbicia, jednak wątpię, aby była  total- trzeba było do tego dorobić więcej ideo-
podstawkowa, dwudrożna. Już od daw- nie akustycznie transparentna , jak obie- logii, na szybce napisano więc OPC -
na JMlab dba, aby w każdej serii były cuje producent, poświęcając jej w opisie Optmimum Phase Crossover - czyli zwrot-
specjalne głośniki do systemów wielo- konstrukcji wyjątkowo dużo miejsca. nica optymalna fazowo.
kanałowych, naścienny ma symbol SR Zwrotnicę, a przynajmniej jej dużą Wraz z nowymi modelami, firma
800 i układ głośników podobny do mo- część ujrzałem po raz pierwszy w ogóle JMlab zintensyfikowała wysiłek propa-
delu podstawkowego, czyli z jednym 17- bez rozkręcania kolumny. Wracając na gandowy, nie tylko na łamach standar-
cm nisko-średniotonowym, centralny moment do rozwiązań plastycznych, ja- dowego katalogu, ale przygotowując po-
CC800 jest układem symetrycznym z kich byliśmy świadkami w dziedzinie ze- nadto  biały papier , w którym dość do-
dwoma  siedemnastkami . Subwoofer społów głośnikowych, były niegdyś kon- kładnie od strony technicznej wyjaśnia,
SW 800 to głośnik 33-cm - również z strukcje wykonane w całości z pleksi, na czym polegają innowacje i przewagi
membraną  W i wzmacniaczem 175W. pokazujące dokładnie wszystko, co jest własnych koncepcji. O ile jednak czego-
Zespoły głośnikowe to bardzo wdzięcz- i czego nie ma w kolumnie, pomysł ten kolwiek by nie napisano cudownego o
ne urządzenia do projektowania, można jednak został słusznie zarzucony, bo- membranach  W lub odwróconej kopuł-
się tutaj wyżyć nie tylko elektroakus- wiem ujawniał, że w kolumnie wcale du- ce wysokotonowej, a dawniej także o
tycznie, ale i plastycznie. Zmieniają się żo nie ma, co mogło być rozczarowują- polikewlarze, to trzeba przyznać, że są
mody, obecnie  na topie są konstrukcje ce, poza tym w dodatku uniemożliwiał to bardzo oryginalne, własne rozwiąza-
w aluminiowych obudowach, swoich wiel- włożenie do kolumny tego, co w niej jed- nia Jmlaba. Natmiast historia OPC, na-
nak być powinno - czyli wytłu- zwywanego w materiałach firmowych
mienia ścianek, które psułoby  najnowszą innowacją , gdzie indziej  no-
cały efekt wizualizacji. JMlab wym konceptem Jmlaba, to po prostu
pokazuje więc tylko mały frag- teoria poprawnego budowania zwrotnic,
ment, wycina w tylnej ścianie zresztą jedna z wielu, nie jedyna, która
okienko, wsadza weń szybkę, a powinna być znana wszystkim konstruk-
za szybką umieszcza zwrotni- torom zespołów głośnikowych. JMlab
cę. Nie widać jednak całej stosuje filtry wysokiego rzędu, które do-
zwrotnicy, płytka rozciąga się dając swoje elektryczne charakterystki
poza obrys okienka, jej dalsze tłumienia w pasmie zaporowym do cha-
obszary już giną w mroku, nie rakterystyk samych głośników w zakre-
wiadomo, gdzie ma koniec, mo- sie, w którym opadają one już w natural-
że zajmuje całą tylną ścianę, a ny sposób, uzyskuje bardzo duże wy-
może nie jest to jedna płytka, padkowe nachylenie zboczy i pilnuje,
tylko zewnętrzny fragment wie- aby z obydwu stron miały one podobne
lowarstwowej struktury... A ko- kształty (tzw. filtry symetryczne). Pasmo
niec jest już bliski, zwrotnica współdziałania głośników jest bardzo
kończy się kilka centymetrów da- ograniczone, i łatwiej wówczas upilno-
lej w każdą stronę, co wcale nie wać pełnej korelacji fazowej między
znaczy, że jest śmiesznie mała, głośnikami w zakresie, w którym efek-
można nawet powiedzieć, że na- tywnie one współpracują. Jakość uży-
leży do większych, jest też zbu- tych komponentów zasługuje na dobre
dowana bardzo estetycznie. Ale noty, kondensatory są zarówno elektro-
lityczne jak i polipropylenowe, ale w filt-
rze głośnika wysokotonowego są na
W razie niebezpieczeństwa
pewno tylko te pierwsze.
należy stłuc szybkę? Kiedy
będzie nam dokuczało za dużo
wysokich? Nadmiar basu
zniwelujemy piankowymi
zatyczkami.
1/2002
44
Francuska kolumna dyspo- towarzyszy mu stale w narzuconym
COBALT 816
nuje ciekawym basem, zaczy- przez nagranie klimacie. Ofensywność
Cena (za parę) [zł] 6000,-
nam od tego nieprzypadkowo, sopranów przynosi najczęściej dobre
Dystrybutor: A-MAR AUDIO
sądzę że na ten zakres każdy zwróci rezultaty, umiejętnie podkreślona
tutaj uwagę, jest to zresztą najbardziej akustyka i detaliczność robią duże
WYKONANIE i KOMPONENTY: Technologia
kontrowersyjna część pasma. Chwila- wrażenie, co najważniejsze, wcale nie membran  W za relatywnie przystępną cenę,
mocna obudowa, interesujący wybór wariantów
mi jest go za dużo, zdarzy mu się nie- męczą przy dłuższym słuchaniu. Za
wykończenia.
potrzebnie  zabuczeć . Nie snuje się każdym razem przyjemnie jest włą-
jednak w nieskończoność, ale i nie czyć JMLaba i rozkoszować się bo- OCENA: bardzo dobra
prezentuje zaskakująco niskich dz
wię- gactwem dz
więku, efekt nie przynosi
LABORATORIUM: Wyeksponowane skraje pasma.
ków. Pewne niewielkie podbarwienia na myśl tanich i nieumiejętenie prze-
OCENA: dobra
widoczne są w obszarze wyższego prowadzanych sztuczek.
basu. Wykop nie jest podkreślony, ale Wokal, zwłaszcza damski, jest na-
BRZMIENIE: Dynamiczne, naturalne, pewne
rytm utrzymywany jednoznacznie, turalny, płynny, w ogóle nie słychać
problemy wzmocnionego basu, góra pasma
choć JMLab nie zmusza nas do ciąg- efektu szarpania, ani na chwilę nie tra- również podkreślona, ale nie dokuczliwa.
łego siedzenia obok perkusisty. Niskie cimy zaufania do dz
więku, który jest o
OCENA: dobra+
rejestry są przeważnie zróżnicowane i tyle dobry, o ile cenimy głównie wier-
OCENA KOC
COWA:
raczej konturowe. Średnica, tylko nie- ność przekazu. Kolumny nie wyprze-
znacznie ochłodzona, ma naturalną dzają rytmu utworu, raczej za nim po-
DOBRA+
barwę. Wokale starają się zbliżać do dążają, jednak na tyle blisko, aby nie
rzeczywistości, podobnie jak więk- utracić bezpośredniego kontaktu i nie
szość instrumentów. Wszystko to za- wywołać uczucia spowolnienia.
sługa dobrej analityczności i precyzji Zwłaszcza, że Cobalty wykorzystują
dz
więku. Nie bez znaczenia jest także niemal każdą okazję by przyśpieszyć,
dynamiczne zróżnicowanie, którego gdy tylko w zapisie pojawi się dyna-
Cobaltom nie brakuje. Kolumna za- miczniejsza fraza, zestawy nabierają
chęca do głośnego grania, nie zmienia tempa razem z nią.
wówczas swojego charakteru, utrzy- Cobaltów przyjemnie słucha się nie-
muje barwę, jest wciąż czytelna, prze- mal zawsze, niezależnie od typu i ro-
kazując dokładne informacje o wszyst- dzaju muzyki. Efektowna góra pasma
kich dz
więkach. JMLab lubi mocno za- nie stanowi celu samego w sobie, jest
grać górą pasma, nie robi tego w spo- wpleciona w efektowną koncepcję
sób natarczywy, nie są to wysokie to- dz
więku, nie odbiegającą znacząco od
ny oderwane od muzycznej rzeczywis- prawdziwości, nawet w uszach do-
tości i grające tylko dla siebie. Góra w świadczonego audiofila.
płynny sposób wychodzi ze środka i
1/2002
45
HI-FI
HI-FI
HI-FI - Zespoły głośnikowe 5000-6000 zł
HI-FI
HI-FI
Laboratorium
Na charakterystyce modułu impe-
rys.1
dancji (rys.1 wyraz
nie najniższa war-
rys.1)
rys.1
rys.1
tość występuje przy częstotliwości ok.
120Hz, i wynosi ona ok. 3&!. Taka sytua-
cja jest klarowna dla określenia impe-
dancji znamionowej - bez żadnych  ale
są to 4&!. Producent podaje natomiast
8&!, ewidentnie mijając się z prawdą.
Cobalt 816 może sprawić trudności słab-
szym wzmacniaczom, jest to obciążenie
wymagające. Niektóre wzmiacniacze nie
będą go też lubiły za bardzo dużą
zmienność impedancji w zakresie śred-
Rys. 1 - charakterystyka modułu impedancji.
nich tonów, choć tę sprawę należy już Rys. 3a - zakres średnio-wysokotonowy, na osi 00, 150 i 300,
w płaszczyz
nie poziomej, pomiar MLS.
uznać za mniej groz
ną. Mocne falowa-
nie w okolicach częstotliwości podziału
wskazuje na zastosowanie filtrów bar-
dzo wysokiego rzędu.
Ustalenie częstotliwości rezonanso-
wej bass-reflexu na ok. 35Hz dało efekty
rys. 2
widoczne na rys. 2
rys. 2. Charakterystyka wy-
rys. 2
rys. 2
padkowa opada poniżej 70Hz, przez
jedną oktawę - właśnie do częstotliwości
rezonansowej - powoli, a potem już szyb-
ciej. Spadek -6dB widać przy ok. 43Hz,
dokładnie tam spodziewał się go produ-
cent (podając pasmo 43Hz-22kHz +/-
3dB). Nie jest to bardzo nisko, ale kształt
Rys. 2 - z
ródła niskich częstotliwości,
charakterystyki jest korzystny. Nieko-
Rys. 3b - wpływ maskownicy na charakterystykę
pomiar sinusoidą w polu bliskim.
rzystne są natomiast widoczne przy ok.
(na osi głównej).
150Hz  zęby , prawdopodobnie objaw
rezonansu fali stojącej w obudowie, cze-
100
go sygnał można było dostrzec również
na charakterystyce impedancji.
95
Przetwarzanie zakresu średnio-wy-
rys. 3
sokotonowego (rys. 3 obarczone jest
rys. 3)
rys. 3
rys. 3
90
lekkim osłabieniem przełomu średnich
i wysokich tonów, a także wznoszącą się
charakterystyką wysokich tonów - na osi 85
O
O
O
O
głównej. Jednak na osi 30O, która zwykle
zbyt mocno dyskryminuje wysokie tony,
80
uzyskujemy bardzo ładne zrównoważe-
nie. Niezależnie jednak od kształtu cha-
75
rakterystyki powyżej 200Hz, poniżej bę-
dziemy mieli wyraz
nie wzmocniony bas,
70
więc może dla lepszej ogólnej rów-
nowagi słuchać na osi głów-
65
nej i wzmacniać również wy-
rys. 4
sokie tony (rys. 4
rys. 4)?
rys. 4
rys. 4
60
10 100 1000 10000
Częstotliwość w Hz
Rys. 4 - charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.
Rys. 3a pokazuje wpływ maskowni-
Rys. 3a
Rys. 3a
Rys. 3a
Rys. 3a
Kawałki plastycznej substancji na
cy. Niestety, jak dotąd nie stworzono
układach magnetycznych pocho-
maskownicy akustycznie transparentnej,
dzą stąd, że głośniki opierają widzimy poważne nierównomierności
charakterystyki w zakresie wysokich to-
się za ich pośrednictwem
nów.
na wewnętrznych
Efektywności 91,5dB, jak by chciał
wzmocnieniach
producent, Cobalt też nie osiąga, ale
i wynik 89dB należy uznać za dobry.
obudowy.
Impedancja znamionowa [&!]4
Efektywność (2,83V/1m) [dB] 89
Rek. moc wzmacniacza* [W] 25-100
Wymiary (WxSxG)[cm] 98x22x31
* wg danych producenta
*
*
*
*
1/2002
46
46
Ci
ś
nienie w dB