Forum Zmieniamy Polski Przemysł 2015
Zarządzanie.
Doskonałość operacyjna
Nie ma jednej drogi  każda organizacja dostosowuje zestaw narzędzi
realizacji swojej strategii do specyfiki rynku i klienta, do własnego
profilu i zewnętrznych uwarunkowań. O tym, jak sprawnie się to
dzieje, decyduje doskonałość operacyjna.
to, by firma osiągnęła sukces pośród szybko zmie- temu, kiedy Henry Ford stworzył flow production, czyli
Po
niających się warunków rynkowych (a z takimi wprowadził taśmowy montaż samochodu i zrewolucjo-
mamy do czynienia zwłaszcza w ostatnich kryzysowych nizował system wytwarzania, dając jednocześnie zalążek
latach), potrzebna jest elastyczność i zdolność do szybkiej płynnej produkcji.
reakcji. Jednak mogą sobie na to pozwolić firmy, które już Znaczącym krokiem w tej samej branży był system pro-
wcześniej popracowały nad swoimi fundamentami  strate- dukcji wprowadzony przez Toyotę, który został oparty na
gią i dążeniem do doskonałości operacyjnej. eliminacji wszelkiego marnotrawstwa i dał podwaliny pod
Strategia firmy to określenie celu i dróg, którymi firma system Lean Management, czyli tzw. szczupłego zarządza-
chce ten cel osiągnąć. Doskonałość operacyjna to z kolei nia. To jedna z dróg.
jedno z ważniejszych narzędzi, które służą realizacji tej W obu przypadkach, co charakterystyczne, firmy wdra-
strategii. żały nowe systemy nie w reakcji na zmiany otoczenia ryn-
Najkrócej doskonałość operacyjną możemy określić jako kowego, a po prostu szukały sposobów na poprawienie
zdolność do realizacji każdej strategii, jaką kadra zarzą- swojej sytuacji rynkowej. I to jest klucz do sukcesu.
dzająca uzna za najlepszą w danym okresie. Nie ma jednej Doskonałość operacyjna to po prostu system zarządza-
drogi do osiągnięcia doskonałości operacyjnej  wszystko nia nastawiony na ciągłą poprawę efektywności działania
zależy od profilu firmy, branży, rynku, na jakim działa, ro- oraz wykorzystanego majątku i potencjału firmy.  Cho-
dzaju klientów (korporacyjni czy indywidualni). dzi o zmianę DNA firmy w taki sposób, żeby podnosze-
nie efektywności, szukanie oszczędności i eliminowanie
Od taśmy po DNA
przestojów stało się integralną częścią każdego dnia pracy
O tym, jak skutecznym narzędziem budowania przewagi  wyjaśnia Jarosław Dmowski z BCG.
konkurencyjnej firm mogą być działania na rzecz osiągnię-
Korzyści w milionach
cia doskonałości operacyjnej, mówią przykłady, niekiedy
nawet dość odległe. Można powiedzieć, że pierwszy, spek- Program doskonałości operacyjnej już od 2008 r. wdraża
takularny krok w tym kierunku poczyniono ponad sto lat u siebie Grupa Lotos, ostatnio realizuje go także Grupa
Azoty. W Lotosie już pierwszy etap projektu dzięki uspraw-
nieniu procesów produkcyjnych przyniósł zwiększenie
marży rafineryjnej o ok. 40 mln zł.
300 mln złotych Celem Programu Doskonałości Operacyjnej Azoty PRO jest
ponad 300 milionów złotych korzyści rocznie, czyli efekt na po-
ziomie ok. 3 proc. bazy kosztowej. Chemiczny koncern ma am-
korzyści rocznie to cel Programu
bicje, by uczynić doskonałość operacyjną trwałym elementem
Doskonałości Operacyjnej w Grupie Azoty
kultury korporacyjnej we wszystkich spółkach Grupy.
01
Dla Azotów to konieczność, globalni konkurenci wdra-
Doskonałość operacyjna to po prostu
żają takie programy od lat. Dla firmy YARA, największe-
system zarządzania nastawiony
go konkurenta Grupy Azoty, doskonałość operacyjna jest
fundamentem strategii i jest realizowana we wszystkich
na ciągłą poprawę efektywności
oddziałach firmy na całym świecie. Także BASF wdrożył
serię programów doskonałości operacyjnej, które skupiają
działania oraz wykorzystanego
się na poprawie procesów produkcyjnych i efektywności
majątku i potencjału firmy.
funkcji wsparcia.
Inna światowa firma chemiczna OXEA systematycznie
wdraża program doskonałości operacyjnej skupiony na od-
blokowaniu potencjału produkcyjnego i kontroli kosztów. Można  chociaż nie jest to możliwość dostępna dla wszyst-
Firma Evonik znacznie poprawiła swoją konkurencyjność kich  inwestować w swój przyszły rynek tak jak zrobił to
dzięki programowi On Track 2.0, skupiając się na poprawie producent elektrycznych samochodów Tesla, który stworzył
efektywności wykorzystania surowców i mediów energe- od podstaw sieć ładowania pojazdów.
tycznych, wymianie najlepszych praktyk oraz doskonałości Przyjęcie kursu na innowacje poniekąd wymusza reorga-
zakupowej. nizację firmy. Doświadczenie uczy, że powodzenie zapewni
Programy te przynoszą wymierne korzyści. Dla firmy wydzielenie działów odpowiedzialnych za innowacyjne roz-
BASF roczne oszczędności dwóch ostatnich rund progra- wiązania, co pozwoli łatwiej pogodzić presję ze strony akcjo-
mów doskonałości operacyjnej to 2 miliardy euro rocznie. nariuszy na osiąganie regularnych, maksymalnie wysokich
Evonik dzięki programowi On Track 2.0 rocznie generuje zysków z ryzykiem związanym z nowatorską działalnością.
dodatkowe 500 milionów euro na nowe inwestycje i/lub Przykłady, że taka strategia może przynieść sukces 
zwrot dla akcjonariuszy. Profit Improvement Program mamy i z polskiego rynku  tak np. startował kilkanaście
firmy DSM zwiększa EBITDA o 150 mln euro rocznie. lat temu pierwszy bank internetowy mBank  formalnie
Programy te przynoszą efekty na poziomie 2-4 proc. bazy tworzony przez BRE, w praktyce pracował nad tym projek-
kosztów operacyjnych. tem odrębny zespół.
Nie mniej ważne są kadry. Ankietowani przez Deloitte
Perfekcja ze wspomaganiem
menedżerowie oprócz rozwoju swoich produktów najczę-
Nie można jednak mylić programów doskonałości operacyj- ściej wskazywali  jako czynnik osiągania przewagi kon-
nej z prostym cięciem kosztów  to raczej alokacja zasobów kurencyjnej  wykwalifikowanych pracowników. Podno-
do takich obszarów organizacji, gdzie zostaną one maksy- szenie skuteczności sprzedaży i marketingu czy wejście
malnie efektywnie wykorzystane. Doskonałość operacyjna z produktem w odpowiednim momencie na rynek były
dzięki wydajnym systemom produkcji umożliwia osiągnię- przez badanych wymieniane zdecydowanie w drugiej ko-
cie skali zapewniającej uzyskanie konkurencyjnych kosz- lejności. Stąd istotna  choć nieco przez niektóre firmy nie-
tów. Proces może, a nawet powinien być wspomagany przez doceniana  rola działów HR, które nie są już, jak jeszcze
wykorzystanie nowoczesnych technologii i systemów wy- kilkanaście lat temu, pomocniczą komórką organizacyjną,
twórczych zintegrowanych komputerowo. Mamy więc sys- a stają się jednym z filarów struktury firmy. Ich zadaniem
temy racjonalizujące wykorzystanie materiałów, redukcję jest rekrutacja obiecujących pracowników i wykorzystanie
zapasów i lepsze sterowanie ruchem (MRP, EMC), systemy ich potencjału. Umiejętność zarządzania talentami stoi
integrujące i optymalizujące gospodarkę zasobami (ERP) u podłoża sukcesu takich firm, jak: BlackRock, Tata Gro-
wreszcie komputerowo sterowane systemy projektowania, up czy Envision. Motorem działalności tych firm jest jasno
wytwarzania i kontroli (FMS, CAD/CAM, CIM). sprecyzowany cel, a zadaniem menedżera jest stworzenie
Pomysłów na sukces mogą być tysiące. Dowodzi tego ze wszystkich elementów biznesowej układanki spójnej,
np. ranking najbardziej innowacyjnych firm opracowany doskonałej całości.
przez Boston Consulting Group. Powodzenie w wyścigu
o innowacyjność mogą z jednej strony zapewnić akwizycje
 firm wraz z pomysłami i ich zespołami. Przykładem może
być Amazon, gdzie pojawia się również polski wątek  za-
kup syntezatora mowy IVONA. Można też samodzielnie
inwestować w badania i rozwój  tak jak to robi w swoich
laboratoriach 3M.
ZPP 2015 Raport 02