Uzależnienie od zachowań
związanych z obecnością
w Internecie
czyli popularnie Uzależnienie od Internetu
Mówi się, że uzależnienie występuje wtedy, gdy do organizmu wprowadzane są substancje
uzależniające organizm takie jak narkotyki, alkohol czy nikotyna. Ale mówi się też, że niektóre
działania przynoszą człowiekowi wielką przyjemność Czyli jeśli coś człowiek musi robić to jest
wg mnie uzależnienie się.
Profesor Wojciech Kostowski twierdzi, że siecioholizm można zaliczyć do uzależnień
behawioralnych, czyli tzw. zachowa ń przymusowych. Na podobnej zasadzie ludzie uzależniają
się od hazardu czy zakupów. Profesor podkreśla, że działa tu typowy układ nagrody: określona
czynno ść czy zachowanie kojarzy się z przyjemnością i działa na odpowiedni ośrodek w mózgu.
Jesteśmy zatem uzale żnieni nie od Internetu (tak jak uzale żniamy si ę od
nikotyny), lecz od związanych z obecno ścią w sieci zachowań.
Nie ma jednak wątpliwości, że to choroba, a podobie ństw z uzależnieniami farmakologicznymi
jest tak dużo, że próbuje się na Zachodzie leczyć ją podobnymi środkami. Zdaniem profesora
leczenie uzależnienia powinno więc polegać na hamowaniu działania nagradzającego.
Profesor Wojciech Kostowski zwraca uwagę na różnicę między nałogiem a uzależnieniem.
Nałóg jest pojęciem szerokim i oznacza nadmierne używanie czego ś. Gdy przeradza się to w
niekontrolowane używanie mamy do czynienia z uzależnieniem.
Koreańska prasa opisywała przypadek nastolatka, który po 86 godzinach gry w sieci zmarł z
wycie ńczenia.
Według badań amerykańskich psychologów, od sieci uzależnia się 5 procent internautów. W
skali światowej daje to astronomiczną liczbę 40 mln osób (w Polsce niemal 300 tysięcy os ób).
Na uzależnienie najbardziej narażeni są nastolatkowie. Mechanizm jest taki. Wchodzę do sieci,
zaczynam należeć do elitarnego kręgu, tam w sieci liczę się naprawdę ja, nie jest ważny mój
wygląd. Jeśli mi ktoś nie pasuje zmieniam czat na inny, zawsze znajd ę kogoś fajnego  tak to
wspomina uzależniona osoba.
Siecioholizm może się stać lekarstwem na problemy wieku dojrzewania  samotność i
konflikty. Obsesyjne surfowanie po Internecie jest objawem problemów w rzeczywistym
świecie. Internet jawi się jako miejsce odpoczynku od życia i z czasem może stać się dla
Internauty ważniejszym od realnego światem.
Najbardziej uzależnia komunikowanie się z innymi oraz komputerowe gry sieciowe.
Profesor Wojciech Kostowski jest kierownikiem Zak ładu Farmakologii i Fizjologii Uk ł adu Nerwowego w Instytucie
Psychiatrii i Neurologii w Warszawie oraz profesorem w Katedrze Farmakologii Akademii Medycznej w Warszawie.
Zajmuje si ę badaniem mechanizm ów dzia ł ania lek ów przeciwdepresyjnych i mechanizm ów powstawania uzale żnie ń .
Co to jest Internet?
Wg dokumentu opisującego obowi ązujące standardy internetowe nr RFC 1463 (RFC ang.
Request For Comment  seria numerowanych dokument ów informacyjnych wydawanych
przez IETF ang. Internet Engineering Task  międzynarodowe stowarzyszenie osób
zainteresowanych ustanawianiem standardów technicznych i organizacyjnych w Internecie)
na Internet składają się trzy elementy:
1. połączone sieci oparte o protokoły TCP/IP,
2. społeczność, która używa i rozwija tę sieć,
3. zbiór zasobów (informacji) znajdujących się w tej sieci.
Jeśli musisz korzystać z Internetu to znaczy jesteś uzależniony.
Na uzależnienie od Internetu szczeg ólnie podatne są osoby o zaniżonym poczuciu
własnej wartości, zakompleksione, mające problemy z komunikowaniem się, zranione,
przeżywające niepowodzenia i porażki.
Podstawowe objawy to: potrzeba bycia w sieci i nawi ązywanie lub kontynuowanie
wirtualnych kontaktów towarzyskich, problemy ze skupieniem uwagi, utrata kontaktu z
rzeczywisto ścią, niekontrolowane wybuchy irytacji, agresji, brak kontroli w korzystaniu z
Internetu, złe samopoczucie w okresach pozbawionych kontaktu z Internetem, kłopoty z
utrzymaniem równowagi, omamy i halucynacje, k łopoty z łaknieniem, nadmierna
potliwość, drżenie rąk.
Skutki uzależnienia od Internetu
Do najczęściej opisywanych skutków uzależnienia od Internetu należą: rezygnacja z
bezpośredniego kontaktu międzyludzkiego, utrata zainteresowania wszelkimi formami
aktywności społecznej, zaniedbanie życia rodzinnego, nauki, pracy, brak troski o własne
zdrowie i higienę osobistą (m.in. zapominanie o posiłkach), zaburzenia w zakresie własnej
tożsamości, w sferze uczuć i emocji, zawężenie zainteresowań i możliwości intelektualnych,
utrwalenie postawy egocentrycznej, zubożenie języka, rezygnacja z rozrywek, kłopoty
finansowe (rachunki za Internet), utrata pracy (przy wykorzystywaniu dla swoich potrzeb
Internetu w firmie).
Uzależnienie internetowe (IAD Internet Addiction Disorder)
Ameryka ńska psycholog dr Kimberly Young jedna z pierwszych os ób prowadzących badania
nad uzależnieniem internetowym (IAD Internet Addiction Disorder) mówi, że uzależnienie od
Internetu może być definiowane jako zaburzenie kontroli impulsów nie powodujące zatrucia.
Uzależnienie od Internetu ma znaczący wp ływ na pogorszenie w następujących sferach
wirtualnych kontaktów towarzyskich, problemy ze skupieniem uwagi, utrata kontaktu z
rzeczywisto ścią, niekontrolowane wybuchy irytacji, agresji, brak kontroli w korzystaniu z
Internetu, złe samopoczucie w okresach pozbawionych kontaktu z Internetem, kłopoty z
utrzymaniem równowagi, omamy i halucynacje, k łopoty z łaknieniem, nadmierna
potliwość, drżenie rąk.
Skutki uzależnienia od Internetu
Do najczęściej opisywanych skutków uzależnienia od Internetu należą: rezygnacja z
bezpośredniego kontaktu międzyludzkiego, utrata zainteresowania wszelkimi formami
aktywności społecznej, zaniedbanie życia rodzinnego, nauki, pracy, brak troski o własne
zdrowie i higienę osobistą (m.in. zapominanie o posiłkach), zaburzenia w zakresie własnej
tożsamości, w sferze uczuć i emocji, zawężenie zainteresowań i możliwości intelektualnych,
utrwalenie postawy egocentrycznej, zubożenie języka, rezygnacja z rozrywek, kłopoty
finansowe (rachunki za Internet), utrata pracy (przy wykorzystywaniu dla swoich potrzeb
Internetu w firmie).
Uzależnienie internetowe (IAD Internet Addiction Disorder)
Ameryka ńska psycholog dr Kimberly Young jedna z pierwszych os ób prowadzących badania
nad uzależnieniem internetowym (IAD Internet Addiction Disorder) mówi, że uzależnienie od
Internetu może być definiowane jako zaburzenie kontroli impulsów nie powodujące zatrucia.
Uzależnienie od Internetu ma znaczący wp ływ na pogorszenie w następujących sferach
funkcjonowania człowieka: społecznej, zawodowej i psychologicznej. Podaje też kryteria, z
których pięć musi być spełnionych, aby można było powiedzieć o uzależnieniu.
Pytania diagnozujące te kryteria to:
1. Czy czujesz się zaabsorbowany Internetem (my ślisz o poprzednich, bądz
następnych
pobytach w sieci)?
2. Czy czujesz potrzebę używania Internetu przez coraz dłuższe okresy czasu ?
3. Czy wielokrotnie miałeś nieudane próby kontroli, ograniczenia czasu lub zaprzestania
korzystania z Internetu?
4. Czy czułeś się niespokojny, markotny, zirytowany, przygnębiony gdy próbowałeś
ograniczać czas w Internecie lub zaprzestać korzystania z niego?
5. Czy pozostajesz w sieci dłużej niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy ryzykujesz utratę ważnych relacji, prac, możliwości kariery lub nauki z powodu
Internetu?
7. Czy oszukałeś kogoś z rodziny bliskich lub terapeutów, aby ukryć narastający problem
Internetu?
8. Czy używasz Internetu jako sposobu na ucieczk ę od problemów lub sposobu na
pogorszony nastrój (uczucia bezradności, winy, lęku, depresji)?
Dr Young twierdzi, że jeśli osoba, biorąc po uwagę okres ostatniego roku, odpowie na pięć z
powy ższych twierdzeń tak, to jest uzależniona od Internetu.
Dr Kimberly Young wyróżnia pięć podtyp ów uzależnienia związanego z komputerem:
1. erotomanię internetową (cyberseksual addiction ),
2. socjomanię internetową czyli uzależnienie od internetowych kontaktów społecznych
(cyber �relationship addiction ),
3. uzależnienie od sieci internetowej (net compulsions ),
4. przeciążenie informacyjne czyli przymus pobierania informacji (information
overload),
5. uzależnienie od komputera (computer addicion) .
Testy on�line sprawdzające uzależnienie do Internetu:
http://netaddiction.com/resources/internet_addiction_test.htm (w języku angielskim)
l
http://www.kidprotect.pl/uzaleznienie/?site=test
l
Terapia siecioholików polega przede wszystkim na pracy z psychologiem i przypomina leczenie
choroby alkoholowej.
Anna Gawkowska, psycholog Poaradni Synapsis w Warszawie podaje takie rady dla Rodziców:
Zacznij się niepokoi ć gdy:
Dziecko wpada w ciągi komputerowe siedzi po kilka godzin bez przerwy, nie może się
l
oderwać.
Jest rozdrażnione, gdy nie może skorzystać z komputera.
l
Zaniedbuje inne ulubione zajęcia na rzecz komputera.
l
Jego zaangażowanie w świat wirtualny przynosi szkody w realnym, np. nie odrabia lekcji,
l
zaniedbuje przyjaciół.
Ucieka przed rzeczywistymi problemami w świat wirtualny.
l
Używa komputera, by poprawić sobie nastrój.
l
Próbuje ograniczy ć ilość czasu spędzonego przed komputerem lecz to mu się nie udaje.
l
Gdy zaczynasz mieć obawy, ze twoje dziecko się uzależnia:
Pamiętaj, że to poważna sprawa i nie wymagaj, by dziecko po prostu "rzuci ło" komputer.
l
Powiedz dziecku, że widzisz problem, choćby zaprzeczało. Nazwij niepokojące Cię
l
zachowania i ich konsekwencje.
Przygotuj się na to, że nastolatek może nie dostrzegać problemu i nie mieć motywacji do
l
zmiany, dopóki nie znajdzie się w poważnym kryzysie.
Poszukaj pomocy u specjalisty.
l
Współpracuj, poznaj plan terapii.
l
Dodawaj odwagi, okazuj że kochasz, mimo że nie akceptujesz jego zachowania.
l
Pozwól mu ponosić odpowiedzialność i koszty uzależnienia.
l
Bądz
stanowczy i konkretny, nawet jeśli łatwiej uwierzyć w zapewnienia dziecka, że
l
kontroluje swoje zachowanie.
Nie zapomnij, że osoby uzale żnione tworzą system usprawiedliwiania i zakłamywania
l
rzeczywisto ści. Twoja jasność, szczerość i konsekwencja w pilnowaniu umów może być
pomocna.
Pomóż uzależnienie od komputera zastąpić innymi czynnościami, które zaspokajają
l
podobne potrzeby i wypełniają wolny czas.
Doceniaj zmiany i osiągnięcia.
l
Poszukaj wsparcia dla siebie podczas długiego procesu pomagania dziecku. Nie jesteście
l
jedyn ą rodziną z takim problemem.
Powiedz dziecku, że widzisz problem, choćby zaprzeczało. Nazwij niepokojące Cię
l
zachowania i ich konsekwencje.
Przygotuj się na to, że nastolatek może nie dostrzegać problemu i nie mieć motywacji do
l
zmiany, dopóki nie znajdzie się w poważnym kryzysie.
Poszukaj pomocy u specjalisty.
l
Współpracuj, poznaj plan terapii.
l
Dodawaj odwagi, okazuj że kochasz, mimo że nie akceptujesz jego zachowania.
l
Pozwól mu ponosić odpowiedzialność i koszty uzależnienia.
l
Bądz
stanowczy i konkretny, nawet jeśli łatwiej uwierzyć w zapewnienia dziecka, że
l
kontroluje swoje zachowanie.
Nie zapomnij, że osoby uzale żnione tworzą system usprawiedliwiania i zakłamywania
l
rzeczywisto ści. Twoja jasność, szczerość i konsekwencja w pilnowaniu umów może być
pomocna.
Pomóż uzależnienie od komputera zastąpić innymi czynnościami, które zaspokajają
l
podobne potrzeby i wypełniają wolny czas.
Doceniaj zmiany i osiągnięcia.
l
Poszukaj wsparcia dla siebie podczas długiego procesu pomagania dziecku. Nie jesteście
l
jedyn ą rodziną z takim problemem.
Narodowy Fundusz Zdrowia będzie finansował leczenie odwykowe netoholik ów Fundacja
Pomocy Osobom Uzależnionym Karan tworzy w Ełku ośrodek terapii antyinternetowej.
Całodobow ą pomoc psycholog ów, psychiatrów i terapeutów znajdzie tu 30 osób do 19. roku
życia. Ośrodek poprowadzi Stowarzyszenie Katolicki Ruch Antynarkotyczny Karan z Elbląga,
które ma doświadczenie w leczeniu młodych narkomanów i alkoholików. Terapia będzie
bezpłatna. Leczeniem netoholików zamierzają się zająć także Grupy Terapii Uzależnień
istniejące w Kościele ewangelicko�augsburskim, również nieodpłatnie. Siecioholikami zajmą się
też trzy poradnie psychologiczne  dwie w Warszawie i jedna w Gdańsku.
Ciekawy artykuł o uzależnieniu od Internetu pt. Żywe trupy z netu
http://www.pomorzezachodnie.com.pl/?News=1492&Klient=290
strona Misieńka
� Misieniek 2003 � 2009