Prawo Archimedesa
podstawowe prawo hydro- i aerostatyki określające siłę wyporu. Nazwa prawa wywodzi się od jego odkrywcy Archimedesa z Syrakuz.

Wersja współczesna: Na ciało zanurzone w płynie (cieczy, gazie lub plazmie) działa pionowa, skierowana ku górze siła wyporu. Wartość siły jest równa ciężarowi wypartego płynu.
Siła ta jest wypadkową wszystkich sił parcia płynu na ciało.

Stara wersja prawa: Ciało zanurzone w cieczy lub gazie traci pozornie na ciężarze tyle, ile waży ciecz lub gaz wyparty przez to ciało.

Legenda głosi, że król Syrakuz zwrócił się do Archimedesa, aby ten zbadał, czy korona, którą wykonał dla Hierona II pewien syrakuzański
złotnik, zawiera tylko złoto, czy jest to jedynie pozłacane srebro. Archimedes długo nad tym rozmyślał, aż wreszcie pewnego razu w czasie kąpieli
w wannie poczuł jak w miarę zanurzania się w wodzie ciężar jego ciała się zmniejsza. Oszołomiony swoim odkryciem, wyskoczył z wanny i z okrzykiem Eureka!
(Heureka, gr. ??????
"znalazłem") nago wybiegł na ulicę i udał się do króla. Po otrzymaniu odpowiedniej wartości dla ciężaru właściwego korony
Archimedes porównał ją z ciężarem właściwym czystego złota
okazało się, że korona nie była z niego wykonana.

Siłę wyporu da się zapisać wzorem:

Fwyporu = ? pÅ‚ynu •g •V zanurzona
---------------------------------




?płynu - gęstość płynu (cieczy, gazu) w którym zanurzone jest ciało - [w układzie SI w kg/m3]
Vzanurzona
objętość tej części ciała, która jest zanurzona w płynie (w układzie SI w m3)
g
przyspieszenie ziemskie [w układzie SI w m/s2]


Archimedes odkrył to prawo podczas kąpieli. Król Syrakuz,Hieron II zapytał się go czy jego korona jest zrobiona z prawdziwego złota. Archimedes ustalił iż wystarczy
zanurzyć koronę w wodzie i zmierzyć ile wody wyprze(I gdy to odkrył to przebiegł nagi przez miasto by podzielić się z nim z tą nowiną).Następnie wziął koronę i
jednakowej wagi bryłkę złota. Korona jednak nie wyparła tyle wody co złota bryłka.
Był to niezbity dowód, że król został oszukany.