Poduszkowiec
Poduszkowiec - pojazd unoszący się tuż nad podłożem (lądem lub wodą), dzięki
wytworzeniu pod jego spodem poduszki powietrznej (warstwy powietrza o zwiększonym
ciśnieniu), za pomocą sprężarek. Ruch poziomy poduszkowca odbywa się na ogół dzięki
śmigłom, wentylatorom, śrubom wodnym lub kołom, a sterowność uzyskuje się za
pomocą sterów aerodynamicznych.
Pomysł pojazdu na poduszce powietrznej dał po raz pierwszy szwedzki uczony E.
Swedenborg w 1716 roku. Wybudował on nawet taki pojazd, lecz energia rąk ludzkich
była niedostateczna, by go unieść nad ziemię.
W 1882 roku Szwed G.de Laval podał projekt zmniejszenia oporu statku wodnego przez
wywiercenie w kadłubie licznych otworów i tłoczenie nimi powietrza pod kadłub.
Pierwszym pojazdem na poduszce powietrznej była łódz
torpedowa zbudowana w 1916
roku przez D. Mullera dla marynarki austriackiej. W łodzi tej sprężarka tłoczyła powietrze
pod płaskie dno, którego boki obrzeżone były listwami w celu zapobieżenia ucieczce
powietrza.
Próby budowy poduszkowca przeprowadzone były w I połowie bieżącego stulecia w Anglii,
Finlandii, ZSRR i USA. W 1957 roku zbudowano pierwszy działający poduszkowiec według
projektu angielskiego inżyniera Ch. Cockerella, który opatentował swój pomysł w 1955
roku. Rok wcześniej wpadł na pomysł tzw. "dyszy pierścieniowej" - podstawy
działania każdego współczesnego poduszkowca. Masa jego dziewięciometrowego
poduszkowca SR-N1 wynosiła 3500 kilogramów, napędzany był silnikiem o mocy
540 KM i osiągał prędkość 25 węzłów. Zademonstrowano go publicznie w 1959
roku - wznosił się około 20 centymetrów nad powierzchnią wody.
W 1961 roku w Anglii rozpoczęto produkcję poduszkowców pasażerskich, a w
1962 wprowadzono je do próbnej, a następnie regularnej komunikacji wodnej.
Były to pojazdy przeznaczone do przewozu 24 pasażerów z prędkością około 60
węzłów. Poduszkowce rozpowszechniły się na całym świecie, są budowane i używane w
wielu krajach - służą głównie do komunikacji wodnej (morskiej, zatokowej i rzecznej).
Na podstawie zasady poduszki powietrznej firma Bertin we Francji opracowała w 1968
roku kolej poduszkową Aerotrain.
Pierwsze doświadczenia z poduszkowcem w Polsce wykonali A. Moldenhawer (1964) w
Warszawie i K. Paul w Gdańsku.