Pierre Simon Laplace
(1749 - 1827)
Pierre Simon Laplace urodził się w Normandii, gdzie studiował na uniwersytecie
w Caen przed wyjazdem do Paryża w 1768 r., polecony tam przez d`Alamberta.
Wspaniała seria prac matematycznych w ciągu pięciu lat sprawiła, że wybrano go
do Paryskiej Akademii Nauk (tej samej, w której na członka sekcji mechaniki
pierwszej klasy nauk matematyczno - fizycznych wybrany został Napoleon
Bonaparte). Pisał o rachunku całkowym i teorii prawdopodobieństwa. Wielkie
prace, dzięki którym go zapamiętano, dotyczą tych ostatnich zagadnień.
Laplace wywyższał się z powodu własnego niezrównanego geniuszu i w wyniku
tego stracił wielu przyjaciół. Ale był również świadom potrzeby tworzenia nauk
matematycznych dostępnych dla szerokiego ogółu.
Głównym jego dziełem jest pięciotomowy "Traktat o mechanice nieba", który
zadedykował swemu byłemu uczniowi - "Mechanikowi zwycięstwa" -
Bonapartemu. Laplace rozwinął w nim najzawilsze problemy ruchu Księżyca,
planet i ich satelitów. Opracował teorię zakłóceń biegu ciał niebieskich, a z
nieregularności ruchów Księżyca obliczył odległość od Słońca. Kiedy Napoleon
przeczytał książkę wyraził zachwyt nad jego "doskonałą jasnością" i napisał do
autora: "Mam teraz nową sposobność do ubolewania, że porwany siłą
okoliczności poszedłem inną drogą, oddalony od wiedzy".
Cesarz mianował Laplace`a ministrem spraw wewnętrznych oraz Hrabią
Cesarstwa, pozwalając mu pełnić funkcję przewodniczącego senatu. Laplace był
odznaczany wielokroć przez Napoleona, z którym omawiał sprawy astronomii- w jednym przypadku, jak wieść niesie, na
polu walki.
Bardzo popularną pracą była przystępna w odbiorze książka "Przedstawienie systemu świata" - tę pozycję Napoleon
przeczytał będąc już na Świętej Helenie. W dziele tym autor wyłożył swoją teorię powstania układu planetarnego.
Praca Laplace`a w astronomii matematycznej osiągnęła szczyt rozwoju podczas rewolucji francuskiej, a on sam potrafił
wywierać ogromny wpływ na kształtowanie się życia intelektualnego we Francji na każdym poziomie.
Na łożu śmierci wieli astronom miał powiedzieć: "Wszystko, co wiemy, to tylko drobna cząstka tego, co nie jest nam
znane".
Powrót
Copyright (c) 2001 Włodzimierz Nabywaniec & Ewa Chodyniecka-Szarecka