Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Subwoofery
Test subwooferów nie byłby
kompletny, gdyby nie znalazł
się w nim subwoofer pro-
dukcji amerykańskiej. Firma
Earthquake Sound Corpo-
ration ma swoją siedzibę
w Krzemowej Dolinie,
a pełna rynkowa nazwa
marki brzmi Earthquake
of San Francisco.
ympatyczna nazwa, w której firma za-
warła szczere życzenia pod adresem
swoich drogich klientów - aby poczuli
Ssię jak w czasie kalifornijskiego trzę-
sienia ziemi. Trudno ukryć, że większość mi-
łośników kina domowego właśnie o tym ma-
rzy. Produkty Eathquake zostały więc stwo-
rzone właśnie pod tym kątem. Dobre pocho-
dzenie, dobra nazwa, ale i coś jeszcze. Eart-
hquake to firma może mało znana Czytelni-
kom Audio, ale nie obca fanom wysokiej ja-
kości audio samochodowego. Coś jeszcze to
dobre koneksje. W car-audio bas liczy się
jeszcze bardziej, niż w kinie domowym. Bas
Na lewo głośnik,
na prawo membrana bierna,
obydwa ustroje z obfitymi górnymi
resorami, przystosowanymi do
bardzo dużych amplitud. Zdalne
sterowanie to rarytas również na
tych pułapach cenowych.
kosztowna tajemnica liniowej pracy przy du-
żych amplitudach ukryta jest w parametrach
Płyta
układu napędowego - magnesu i cewki drga-
wzmacnia-
jącej. Te parametry pozostają dla nas zwykle
cza zajmu- nieznane, ale tym razem jest inaczej, bo-
wiem producent bardzo dokładnie przedsta-
je dolną
wia swoje urządzenie (z każdym egzempla-
ściankę
rzem dostarczane jest  świadectwo urodze-
obudowy,
nia , podpisane przez siedem osób odpowie-
zawiera
dzialnych za siedem etapów kontroli jakości;
komplet nasz egzemplarz ostatecznie zapakował nie-
jaki Alfonso). Co najważniejsze w interesują-
typowych
cej nas materii - szczelina ma wysokość 3/8
gniazd i
cala (ok. 10mm), a cewka 1,85 cala (ok. 47m).
regulacji
Mamy więc różnicę 37mm, co daje liniowe
wychylenie +/- 18,5mm, i trzeba powiedzieć,
że jest to dwu-trzykrotnie więcej, niż w przy-
padku typowych głośników niskotonowych tej
liczy się tam najbardziej. Co często słychać z wielkości. Inaczej mówiąc, zdolności do prze-
przejeżdżających fur, lub na igrzyskach sa- gląda to zawsze bardzo efektownie, ale nie pompowywania powietrza ma głośnik Super-
mochodowego sprzętu. Audiofil słusznie zawsze świadczy o rzeczywistych możliwoś- nowej mniej więcej takie, jak trzy tradycyjne
czuje obrzydzenie do zachodzących tam zja- ciach głośnika - gruby resor nic nie kosztuje, głośniki 30-cm. To przemawia do wyobraz
ni.
wisk fizycznych, dla których najlepszym
miernikiem jest miernik SPL (ewentualnie
wyskalowany w stopniach Richtera), ale ki-
nofil szukający męskiego subwoofera nie po-
winien martwić się doświadczeniem Earthqu-
EARTHQUAKE
EARTHQUAKE
EARTHQUAKE
EARTHQUAKE
EARTHQUAKE
ake w zaspokajaniu takich potrzeb. To dob-
rze rokuje.
Wraz z Supernovą MkIII po raz drugi spo-
tykamy się z techniką  long throw (raz pier-
wszy - subwoofer REL w minionym miesią-
cu), czyli z modnym od kilku sezonów głośni-
kiem przystosowanym do pracy na bardzo
dużych amplitudach, co sygnalizowane jest
przez ogromny,  mięsisty górny resor. Wy- Supernova MkIII
AUDIO 12/2000 83
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Hi-Fi
Subwoofery
Długa cewka o średnicy 7,5-cm ma też dużą
powierzchnię, a przez to odpowiednią wy-
Laboratorium i odsłuch
trzymałość termiczną. Membrana wydaje się
płaska, ale widoczna jest tylko zewnętrzna
Charakterystki Earthquake'a potwierdzają sywne, w tym również najniższe częstotliwości
piankowa powłoka, pod którą znajduje się umiejętności producenta powiązania właściwoś- nie wydają się być poddane ograniczeniom
ci urządzenia z nazwą firmy - wyglądają miano- i kontroli... Sposób pracy tego subwoofera dos-
tradycyjny stożek z twardej celulozy. Układ
wicie tak, jakby system pomiarowy zarejestro- konale pasuje do wymagań kina domowego. Su-
magnetyczny ma średnicę 15,5-cm, utrzymy-
wał, oprócz pracy subwoofera, również wstrząsy pernova jest zdolna uderzyć, ale nie twardym,
wany jest oczywiście przez masywny, odle-
sejsmiczne. Są wyjątkowo poszarpane, co przy suchym grzmotem pioruna, lecz głębokim, ob-
wany kosz. Mimo takiego napędu, a przez
pomiarach z
ródeł niskich częstotliwości w polu szernym tąpnięciem o rzeczywiście zniewalają-
dużą różnicę między wysokością cewki a
bliskim, a więc bez udziału rezonansów po- cej potędze - czujemy się jak pływak na wysokiej
szczeliny, a także na skutek bardzo dużej
mieszczenia, jest niespotykane. Należy jednak fali. Samej muzyce te właściwości nie zawsze
masy membrany (215g), efektywność głośni- wyjaśnić, że pomieszczenie odsłuchowe wpro- służą, brzmienie kontrabasu było pogrubione,
ka wynosi tylko 83,5dB. Do wiadomości kon- wadza jeszcze większe nierównomierności, więc przesadnie napompowane w najniższych rejest-
piękne, gładkie charaktetystyki widoczne w po- rach. Supernova nie jest superszybka ani precy-
struktorów, choć głosnik ten nie jest dostęp-
miarach innych subwooferów niestety zostają zyjna, ale stosowana z umiarem - przy niskich
ny: fo=26,4Hz, Vas=51dm3, Qts=0,6. Widać
mocno zmodyfikowane, a rezonanse Earthqua- poziomach wysterowania względem głośników
więc, że mimo bardzo dużej masy drgającej,
ke'a, choć niepożądane, wcale nie muszą być głównych - nie przeszkodzi w utrzymaniu klaro-
rezonans nie leży bardzo nisko, jak wskazuje
dotkliwe w rzeczywistych warunkach odsłuchu. waności muzyki. Jest tot jednak subwoofer de-
niska wartość Vas, wskutek małej podatnoś-
Pokazane charakterystyki uzyskano w pozy- dykowany przede wszystkim miłośnikom basu
ci zawieszeń. Oddziaływuje to też na wartość cji neutralnej regulatora bassboost. Supernova ilościowego, nielimitowanego na skali częstotli-
pracuje efektywnie w zakresie 20-100Hz przy wości ani natężenia, rządzącego w kinie domo-
Qts, która jest dość wysoka, i skłaniałaby do
ustawnieniu regulatora górnej częstotliwości wym.
stosowania obudowy zamkniętej. Tymcza-
granicznej w pozycji najwyższej, zawężając pas-
sem Supernova MkIII to konstrukcja memb-
mo do 20-60Hz w jego pozycji najniższej. Przy
raną bierną! Hurra! W naszym przeglądzie
ok. 22Hz widać lokalne podbicie, powodowane
subwooferów trafiliśmy wreszcie i na tę od-
przez silne promieniowanie membrany biernej w
mianę obudowy. Memebrana bierna Super-
tych okolicach (częstotliwość rezonansowa), ale
nowej wygląda podobnie jak głośnik, ale tyl- leżące już kilka dB poniżej poziomu z zakresu
ko z zewnątrz. Membrany bierne często wy- najwyższej efektywności (okolice 50Hz). Osła-
bienie następujące poniżej 40Hz można w pew-
korzystują kosze normalnych głośników, w
nym stopniu zniwelować włączając regulator
tym przypadku jest inaczej, kosz membrany
 bass , podbijający zwłaszcza zakres 20-30Hz (o
biernej jest w stanie szczątkowym - tylko w
ok. 5dB). Supernova może więc sięgnąć z pełną
formie pierścienia zewnętrznego. Membrana
mocą granicy pasma akustycznego, nawet bez
ma podwójne zawieszenie górne - podobna
uwzględniania wzmacniającego wpływu odbić w
fałda, jak wybrzuszona do przodu, widoczna
pomieszczeniu odsłuchowym. Jak działa memb-
jest z tyłu. Ma to na celu  usymetrycznienie rana bierna? W przypadku Supernovy nie działa
bardzo selektywnie, choć przy częstotliwości re-
konstrukcji membrany i spowodowanie takiej
zonansowej jej charakterystyka ma maksimum,
samej jej reakcji do przodu i do tyłu, w dużym
Rys. 1 - Charakterystyki przetwarzania dla
Rys. 1 - Charakterystyki przetwarzania dla
Rys. 1 - Charakterystyki przetwarzania dla
Rys. 1 - Charakterystyki przetwarzania dla
Rys. 1 - Charakterystyki przetwarzania dla
to powyżej widać jej dość efektywną pracę aż do
najniższego i najwyższego położenia regulatora
najniższego i najwyższego położenia regulatora
najniższego i najwyższego położenia regulatora
najniższego i najwyższego położenia regulatora
zakresie amplitud. Memebrana bierna musi najniższego i najwyższego położenia regulatora
80Hz, ma ona więc swój duży udział w zwiększa-
górnej częstotliwości granicznej.
górnej częstotliwości granicznej.
górnej częstotliwości granicznej.
górnej częstotliwości granicznej.
górnej częstotliwości granicznej.
być bowiem przygotowana do przepompo-
niu ciśnienia również w zakresie  średniego ba-
wywania jeszcze większej masy powietrza,
su (widoczny jako różnica między charakterysty-
w pewnym zakresie częstotliwości, niż sam
ką samego głośnika a charakterystyką wypadko-
głośnik.  SLAPS (Symmetrically Loaded Au- wą całego systemu - na rys. 2). W sumie cały
dio Passive System) - tak nazwano tę kon- układ działa podobnie do bass-reflexu (poniżej
częstotliwości rezonansowej - 22Hz - charakte-
strukcję membrany biernej - jest gotów pra-
rystyka wypadkowa opada bardzo szybko). Lo-
cować w zakresie +/- 5cm! Z tyłu membrany
kalne rezonanse głośnika (40Hz, 130Hz) i mem-
znajduje się śruba, do której przymocowane
brany biernej (33Hz, 63Hz) są niezidetyfikowa-
jest obciążenie membrany, nadające jej od-
nego pochodzenia.
powiednio dużą masę dla uzyskania założo-
Maksymalne natężenie dz
więku uzyskane w
nej częstotliwości rezonansowej. naszych pomiarach (przy 50Hz) to 119dB. O ile
Układ z membraną bierną można w przy- możliwości Supernovy są rzeczywiście nadzwy-
czajne, to jednak nadprzyrodzone 100dB przy
bliżeniu uznać za odmianę bass-reflexu, w
10Hz wydaje się niemożliwe do osiągnięcia,
której masa powietrza w otworze została za-
zresztą po co? Tak pewne zejście do 20Hz zu-
stąpiona masą membrany biernej; przewaga
Rys. 2 - Niezależne charakterystyki głośnika,
Rys. 2 - Niezależne charakterystyki głośnika,
pełnie wystarczy. Rys. 2 - Niezależne charakterystyki głośnika,
Rys. 2 - Niezależne charakterystyki głośnika,
Rys. 2 - Niezależne charakterystyki głośnika,
nad klasycznym bass-reflexem polega
membrany biernej, i charakterystyka wypadkowa
membrany biernej, i charakterystyka wypadkowa
membrany biernej, i charakterystyka wypadkowa
membrany biernej, i charakterystyka wypadkowa
membrany biernej, i charakterystyka wypadkowa
Supernova potrafi zatrząść pomieszczeniem,
(przy najwyższej częstotliwości granicznej)
(przy najwyższej częstotliwości granicznej)
(przy najwyższej częstotliwości granicznej)
(przy najwyższej częstotliwości granicznej)
(przy najwyższej częstotliwości granicznej)
na łatwości w osiągnię-
generowane przez nią wibracje są bardzo ma-
ciu dużej masy,
przy dużej powierzchni drgającej (ponieważ
większa powierzchnia zmniejsza podatność
Amerykanie są bardzo
powietrza, więc dla uzyskania określonej
dumni ze swojej sub-
częstotliwości rezonansowej, masa drgająca
sonicznej broni
musi być tym bardziej większa, i wraz z po-
masowego raże-
większaniem powierzchni otworu klasyczne-
nia. Potężny go bass-reflexu, długość wymaganego tune-
lu również się zwiększa), bez ryzyka szumów
układ magne-
turbulencyjnych, pasożytniczych rezonan-
tyczny musi
sów tunelowych czy przenoszenia fal stoją-
zmagać się
cych z obudowy. Problemem natomiast mo-
z duża
gą być (choć nie muszą) charakterystyki im-
cewką, pulsowe; membrana bierna jest jednak ukła-
dem nieco bardziej skomplikowanym niż kla-
której
syczny bass-reflex - membrana bierna to nie
większość
tylko jej masa, ale i podatność jej własnych
uzwojeń
zawieszeń (w bass-reflexie masa powietrza
pozostaje
w otworze zawieszona jest tylko na podat-
poza szcze- ności powietrza w obudowie), przy pewnych
relacjach między niektórymi parametrami,
liną, co
charakterystyki impulsowe mogą zostać is-
zwiększa wy-
totnie pogorszone w stosunku do porówny-
chylenie linio-
walnego bass-reflexu. W przypadku Super-
we, ale zmniej- nowej oprócz tego zagrożenia pojawia się
jednak jednoznacznie nieodpowiednia dla
sza efektywność.
84 AUDIO 12/2000
uzyskania zarówno  szybkiego bass-reflexu, szające przewodów do łamania się między Trzeba przyznać, że z Ameryki dotarła do
jak i systemu z membraną bierną, wysoka gniazdem a podłogą. nas jedna z najbardziej ciekawych maszyn
wartość Qts. Wzmacniacz pracuje w klasie D. Dyspo- do robienia łomotu. Ale to wcale nie najwięk-
Wydajność w wychyleniu objętościowym nujemy więc, przy niewielkim poborze prądu sze trzęsienie ziemi - jest jeszcze model z
całego układu może jednak zapewniać obie- z sieci, aż 580W mocy. Ale jak wskazuje 38-cm głośnikiem i taką membraną bierną.
cywane przez producenta rekordy świata w niska efektywność samego przetwornika, Na zdrowie.
natężeniu częstotliwości infrasonicznych - po bardzo się ona przyda.
osiągnięciu 123 dB przy 30Hz (w pozycji Obudowa skonstruowana jest dostatecz-
bass-boost; standard THX wymaga 105dB), nie dobrze, ale bez przesady. Wszystkie
Moc wzmacniacza [W] 580
oktawę niżej - przy 15Hz - mamy aż 108dB, a ścianki to 18-mm płyty mdf, bez dodatko-
Maks. ciśnienie akus. (50Hz) [dB] 119
przy abstrakcyjnych 10Hz wcale nie abstrak- wych wzmocnień. Zewnętrzne wykończenie
Masa [kg] b.d.
cyjne 100dB! Supernova startuje rzeczywiś- wydaje się mało gustowne, odpowiadające
Wymiary (WxSxG)[cm] 43,5x38,5x38,5
cie nie w konkursie audiofilskich piękności produktom znacznie niższej klasy. Jest płyta
Cena 6560,-
Cena 6560,-
Cena (za parę) [zł] 6560,-
Cena 6560,-
Cena 6560,-
ani przetworników elektroakustycznych, ale pleksi na górnej ściance, ale pozostałe po-
w zawodach trzęsienia ziemi, gdzie granice wierzchnie oklejono czarnym winylem. Połą- Dystrybutor Sonia Draga
rozsądku i pasma akustycznego nie mają czenie dość tandeciarskie. Do tego nie ma
znaczenia. maskownic, ale producent za-
Urządzenie zawiera komplet wejść i wyjść leca umieszczenie subwoo-
nisko i wysokopoziomowych; na wyjściach fera w narożu pomiesz-
niskopoziomowych sygnał jest filtrowany czenia, z głośni-
(górnoprzepustowo) przy 100Hz. Filtr dolno- kiem i membra-
przepustowy dla głośnika subwoofera jest re- ną skierowaną
gulowany w zakresie 50-150Hz, dodatkowy w stronę ścian.
potencjometr  bass boost podbija okolice
20Hz do +6dB. Jest oczywiście potencjometr
Membrana
wysterowania, i przełącznik polaryzacji. Po-
ziom możemy ustawiać też z będącego na
bierna pozwala
wyposażeniu pilota; nie dość tego, producent
w obudowie tworzyć
dodatkowo zwiększył wygodę użytkowania,
układ rezonansowy
wprowadzając miniaturowy odbiornik sygna-
o dużej masie
łów sterujących, który łączony jest przewo-
dem z subwooferem. Dzięki temu sam sub- drgającej, a więc
woofer może zostać ukryty w kącie, za meb- nisko dostrojony,
lami, byle tylko  na widoku pozostawał ste-
bez stosowania
rownik.
bass-reflexowych
Tablica z gniazdami i manipulatorami zna-
tuneli obciążonych
jduje się na dolnej ściance, kable przecho-
dzą przez prześwit dzięki 2-cm nóżkom. Na pasożytniczymi
wyposażeniu są więc wysokiej jakości, zło-
rezonansami.
cone przejściówki -  kolanka RCA, nie zmu-
AUDIO 12/2000 85