Turystyka
Spis treści
Szlaki do nieba ........................................................................ 4-5
Schroniska turystyczne ........................................................... 6-7
Tatrzańskie koleje ..................................................................... 8
Turystyka wysokogórska ............................................................ 9
Szlakami Jana Pawła II ....................................................... 10-11
Rowerem, samochodem, dorożką ...................................... 12-16
Na nartach po Tatrach .............................................................. 17
Informator ............................................................................ 18-19
www.tatry.pl
Najpiękniejsze
góry świata
Tatry od lat stanowiÄ… turystycznÄ… stolicÄ™ Polski. PrzyciÄ…gajÄ…
swoją magią i bogatą ofertą turystyczną. Najsłynniejsze polskie góry
można odwiedzać pod kątem różnych zainteresowań, bawić się
i odpoczywać na różne sposoby. To właśnie ta różnorodność stanowi
magnes, który pozwala zakochać się w Tatrach na zawsze.
3
Szlaki do nieba
Po Tatrach prowadzi turystów gęsta sieć szlaków, ich łączna dłu-
gość to 245 kilometrów. Wszystkie są oznakowane, każdy jednym z
pięciu kolorów, świadczących o stopniu trudności: czarnym, czerwo-
nym, zielonym, niebieskim, żółtym. Można po nich spacerować in-
dywidualnie, dla grup zorganizowanych powyżej 10 osób potrzebny
jest przewodnik.
Atrakcyjny żółty szlak prowadzi choćby ze schroniska na Polanie
Chochołowskiej na Grzesia, bądz
z Doliny Białego na  Ścieżkę nad
Reglami . Bardzo ciekawa wycieczka prowadzi z Doliny Kościeliskiej
przez Wąwóz Kraków i Smoczą Jamę, aż do Hali Pisanej.
Pośród niebieskich szlaków należy wyróżnić wyprawę ze schro-
niska na Hali Gąsienicowej, podczas której można zobaczyć Czarny
Staw Gąsienicowy i wejść na Zawrat. Spragnieni wrażeń mogą się też
wybrać niebieską drogą z Kuz
nic przez Kalatówki i Halę Kondratową
na Giewont.
4
Zielone szlaki wiodÄ…
TOPR  jedna z pierwszych na świecie
od Wodogrzmotów Mic-
organizacji ratownictwa górskiego.
kiewicza do doliny Rozto-
W 2007 roku obchodziła swoje stulecie.
ki i schroniska w dolinie
Telefon alarmowy TOPR:
Pięciu Stawów Polskich,
[phone]
bÄ…dz
ze schroniska na
Hali GÄ…sienicowej przez
JesieniÄ… na szlaku
Rówień Waksmundzką i
Gęsią Szyję na Wierch
Poroniec.
Spośród tras oznako-
wanych na czerwono wy-
różnia się ta z Doliny Cho-
chołowskiej przez polanę
Trzydniówkę i Kulawiec
aż na Trzydniowiański
Wierch, na który można
też wejść zatrzymując się
w dolinie JarzÄ…bczej.
Czarny szlak jest naj-
trudniejszy. Trasy o takim
kolorze wiodÄ… na OrlÄ…
Perć, Kościelec, Świnicką
Przełęcz, ale też na Sar-
nią Przełęcz czy Smre-
czyński Staw.
Bogactwo szlaków na
obszarze Tatrzańskiego
Parku Narodowego po-
woduje, że w góry najle-
piej nie wybierać się bez
mapy i odpowiedniego
ekwipunku.
5
Czar schronisk
Morskie Oko
Domowa atmosfera w środku Tatr? Oczywiście, chodzi o gór-
skie schroniska pachnące ciepłą herbatą i szarlotką.
Zanim w 1954 roku w Dolinie Pięciu Stawów stanął aktualny bu-
dynek schroniska - na przestrzeni lat (od XVIII wieku) istniały tu czte-
ry inne schroniska. O jednym z nich pisał Stanisław Witkiewicz:  Przy
ognisku z kosodrzewiny turyści zawinięci w pledy i okryci cuchami gó-
rale - przewodnicy, leżą kręgiem na posłaniu z kosówki, ogrzewając
nogi przy ognisku .
Schronisko na Hali Kondratowej zostało wybudowane przez
olimpijczyka Stanisława Skupnia. Swego czasu w róg jadalni wbił się
30-tonowy głaz, który runął z grani Giewontu. W 1970 roku kondra-
towskie schronisko otrzymało tytuł  Najmilszego schroniska w kra-
jach pozaalpejskich.
6
Schronisko na Hali GÄ…sienicowej
Otwarcia obiektu na Hali Gąsienicowej w 1925 roku dokonał pre-
zydent RP Stanisław Wojciechowski. Schronisko położone jest na wy-
sokości 1500 m n.p.m. Słynny  Murowaniec broni drogi na Orlą Perć.
Ogromnym zainteresowaniem cieszy się też schronisko nad
Morskim Okiem. Tymczasem na Hali Ornak, w górnej części doliny
Kościeliskiej znajduje się schronisko wybudowane w stylu nowoza-
kopiańskim. Od 1973 roku obiekt nosi imię profesora Walerego Go-
etela. Mieszkańcy schroniska Roztoka mają dodatkowe atrakcje, bo-
wiem na tamtejszej polanie można podglądać rykowiska jeleni. Tym-
czasem do schroniska ulokowanego na Polanie Chochołowskiej wie-
dzie największa polska dolina tatrzańska o tej samej nazwie. Drogę
można pokonać nie tylko pieszo, ale w dużej części także rowerem.
7
Kolej na Gubałówkę
Kolej na Kasprowy Wierch
Z lotu ptaka
Budowa kolei na Kasprowy Wierch rozpo-
częła się w sierpniu 1935 roku, niespełna sie-
dem miesięcy potem słynne srebrne wagoniki
ruszyły z Kuz
nic do Myślenickich Turni. Było to
pierwsze tego typu urzÄ…dzenie w Polsce, a tak-
że w Tatrach. Z Kasprowego rozciąga się pięk-
na panorama, natomiast sam szczyt jest jednym
z ulubionych wśród narciarzy, którzy oddają się
białemu szaleństwu w obrębie hal Gąsienico-
wej i Goryczkowej, gdzie zimą działają koleje
krzesełkowe dla amatorów nart.
Gubałówka, Butorowy Wierch, czy Rafa-
czówka to najsłynniejsze grzbiety Pasma Gu-
bałowskiego. Na Gubałówkę wiedzie kolej li-
nowo-terenowa. StÄ…d rozciÄ…ga siÄ™ niezapo-
mniany widok na panoramę Tatr oraz leżące u
ich stóp Zakopane.
Jeden szlak spacerowy wiedzie na Butoro-
wy Wierch, przez Polanę Szymoszkową, na któ-
rej też fukcjonuje kolej. Tymczasem z Butoro-
wego można zjechać dwuosobową koleją krze-
sełkową. W drugą zaś stronę można iść na Ra-
faczówki, gdzie działa nowoczesna kolej krze-
sełkowa kursująca na Harendę.
8
Tuż pod niebiem
Turystyka wysokogórska wymaga profesjonalnego sprzętu i do-
świadczenia na szlakach. Sama znajomość gór z przewodników tu-
rystycznych nie wystarczy! Najlepszym przykładem miejsca do upra-
wiania tego typu turystyki jest Orla Perć. To najtrudniejszy szlak w Ta-
trach Wysokich, poprowadzony między Zawratem i przełęczą Krzyż-
ne. Wygodnym i bardzo popularnym punktem poczÄ…tkowym do
przejścia Orlej Perci jest schronisko Murowaniec.
Wspinaczka wysokogórska
9
Góry pełne wiary
 Polskim wierchom zawdzięczam wiele dobrych chwil
w moim życiu, w kształtowaniu mojego stosunku do przyrody,
do ludzi, do Boga...
Tak mówił Jan Paweł II o Tatrach. Zresztą na Podhale wracał przez
całe życie  jako młody kapłan, biskup, potem kardynał, w końcu jako
papież. W czasach młodości był zapalonym piechurem i narciarzem
- jez
dził w okolicach Hali Gąsienicowej, czy Doliny Pięciu Stawów.
Często bywał na Wiktorówkach. Z młodzieżą spacerował po Do-
linie Kościeliskiej, przypatrując się krokusom. Wówczas młodzi nada-
li mu pseudonim Wujek. W 1978 roku, dwa tygodnie przed konklawe
Karol Wojtyła odprawił rekolekcje w Bachledówce.
W 1983 roku, już jako Ojciec Święty odwiedził m.in. Dolinę Cho-
chołowską. Na Siwej Polanie wylądowały helikoptery, a w schronisku
spotkał się m.in. z Lechem Wałęsą. Spacerując wówczas pobliską Do-
liną Jarząbczą miał powiedzieć:  Pilnujcie mi tych szlaków. Ja tu jesz-
cze do was przyjadÄ™ w spokojniejszym czasie .
10
Msza św. pod Wielką Krokwią
w 1997 r.
I przyjechał w czerwcu 1997 roku. Trasą historycznego przejazdu
Ojca Świętego z Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej na Krzeptówkach,
aż do Ludz
mierza wiedzie dziś słynny Szlak Papieski, upamiętniony
witaczami, czyli pamiÄ…tkowymi kamieniami. W trakcie swojej wizyty w
kościele Najświętszej Rodziny papież udzielił dzieciom pierwszej ko-
munii świętej. Podczas tej pielgrzym-
 Witacz
ki Jan Paweł II odwiedził też m.in. Mor-
skie Oko, Kasprowy Wierch i klasztor
sióstr Albertynek. U stóp Wielkiej Kro-
kwi odprawił mszę świętą. A mieszkał
w słynnej  Księżówce .
11
Na dwóch kółkach
Powiat tatrzański stanowi świetną bazę do rowerowych wypadów.
Oficjalnych szlaków rowerowych jest dziewięć, ale nikt nie powiedział,
że należy trzymać się sztywnych ram przewodników, oczywiście pa-
miętając o bezpieczeństwie i szanowaniu przyrody.
Interesującym miejsce dla rowerzystów stała się Harenda. Stąd wio-
dą szlaki w wiele pięknych miejsc, na stoku stworzono też profesjo-
nalną trasę downhillową, która zapewnia nie lada adrenalinę. W gra-
nicach Tatrzańskiego Parku Narodowego ciekawa i dozwolona jest też
przejażdżka wzdłuż Doliny Chochołowskiej.
Rowerem przez Podhale
12
Downhill na Harendzie
13
Komfortowo
Samochód w Tatrach może okazać się niezwykle pożyteczny, choć
nie zmienia to faktu, że zdrowiej jest poruszać się na nogach. Z Za-
kopanego może być jednak daleko na wybrane szlaki, wtedy najle-
piej do punku wyjścia podjechać autem. Najpopularniejsze parkingi
znajdują się choćby na Palenicy Białczańskiej, przy Rondzie pod
Kuz
nicami, w Jaszczurówce, Kirach i u wrót dolin: Chochołowskiej,
Strążyskiej, czy Małej A
ąki. Ceny kształtują się od 3 złotych za
godzinę w górę.
14
Przejścia graniczne
Turystyczne przejścia graniczne dla pieszych znajdują się na Ry-
sach oraz na Magurze. To drugie prowadzi do słowackich Orawic, któ-
re słyną z kąpielisk termalnych odwiedzanych przez liczne wycieczki
z Polski.
Tymczasem drogowe przejścia graniczne pomiędzy Polską i
SÅ‚owacjÄ… znajdujÄ… siÄ™ w trzech miejscach: Chochołów - Suchá Hora,
Jurgów  Podspady, A
ysa Polana - Tatranská Javorina. Wszystkie
przeznaczone są dla ruchu międzynarodowego, całodobowego ruchu
osobowego i towarowego.
Wypad na Słowację może być miłym urozmaiceniem pobytu w Ta-
trach.
Tatry Zachodnie
15
rys. Ryszard Szokalski
Zaczarowane
dorożki
Dorożki i konie stanowią jeden z elementów tradycji podhalańskiej.
Najstarsi górale twierdzą, że Tatry najlepiej zwiedza się z prawdziwymi
fiakrami, czyli góralskimi woz
nicami, którzy powożąc zaprzęgiem, spę-
dzili niejedną zimę i niejedno lato. Dorożkami można podróżować za-
równo po Zakopanem, jak i np. po dolinach: Chochołowskiej, Ko-
ścieliskiej, Bystrej, czy Rybiego Potoku. Zimą atrakcję dla turystów sta-
nowiÄ… sanie oraz kuligi.
Cena takiej przyjemności pozostaje do ustalenia. Górale uwielbiają
się targować!
Dorożką...
...lub saniami
16
Narciarstwo wysokogórskie  dla amatorów...
Na nartach po Tatrach
ZimÄ… Tatry nie zamierajÄ…. Stoki oblegane sÄ… przez narciarzy i snow-
boardzistów, ale to nie znaczy, że przestają funkcjonować szlaki tu-
rystyczne. Narty, przyroda i świeże powietrze  do tego nie trzeba dłu-
go zachęcać. Jednak w ostat-
...i zawodowców
nich latach karierÄ™ robi bardzo
ciekawa odmiana narciarstwa,
zwana narciarstwem wysoko-
górskim. Sprzęt do uprawiania
tej dyscypliny jest bardzo lek-
ki i wytrzymały, umożliwia więc
chodzenie w nartach, ale też
zjazd na nich z wybranego
szczytu  wcześniej oczywi-
ście zdobytego!
17
Informator
Dom Turysty PTTK
Centrum Organizacji Turystyki
ul. Zaruskiego 5, 34-500 Zakopane
- Zakopane
tel: [phone]
34-500 Zakopane, Droga na Gubałówkę 2a,
[e-mail].
tel./fax. [phone]
[e-mail] , www.cot.pl
Biuro Aktywnego Wypoczynku ALTIUS
ul. Piłsudskiego 22, Ośrodek
Centrum Turystyki "Tatry"
Wypoczynkowy Start, 34-500 Zakopane
34-500 Zakopane, ul. Kościuszki 16
tel./fax. [phone]
tel/fax. + 48 18 20 137 44
[e-mail], www.altius.pl;
www.discoverzakopane.com
Polskie Biuro Podróży ORBIS Sp. z o.o.
34-500 Zakopane, ul. Krupówki 22,
Biuro Usług Turystycznych INFO-TOUR
tel./ fax. + 48 18 20 122 38,
34-500 Zakopane, ul. Kościeliska 11B,
[e-mail],
tel./ fax. + 48 18 20 642 64,
[e-mail],
[e-mail]
www.orbis.zakopane.pl
www.info-tour.zakopane.pl
18
Biuro Podróży TRIP
34-500 Zakopane, ul.Tetmajera 18,
tel. [phone], fax. [phone]
[e-mail], [e-mail]
www.trip.pl
Biuro Turystyczne ZAKOPANE
34-500 Zakopane, ul. Szkolna 14a,
tel./ fax. [phone], tel. +48 18
20 171 15
[e-mail],
www.zakopane.cc.pl
Biuro Konferencyjno-Turystyczne
KON-TUR
34-500 Zakopane, ul. Zamoyskiego 26C,
tel.: [phone], fax: [phone]
[e-mail]
www.kontur.zakopane.pl
Ludzie gór
Górskie szlaki
34-520 Poronin, ul. Za Torem 17
tel. [phone], kom. 607 928 627
[e-mail], www.ludziegor.pl
Biuro Turystyczne HEJ
SLALOM - Biuro Pokoi Gościnnych
34-500 Zakopane, ul. Zamoyskiego 8,
i Pensjonatów
tel./fax. [phone]
34-500 Zakopane, ul. Sienkiewicza 24C,
tel./ fax. [phone], tel. +48 18
Biuro Turystyczne MARYNA
20 172 22,
34-500 Zakopane, ul. Nowotarska 10 d
www.zakopane-slalom.pl
tel./fax. [phone]
[e-mail]
Informacja turystyczna
Centrum Imprez Turystycznych
ul. Kościuszki 20, Zakopane
i Rekreacji TATRA TRAVEL
tel. [phone]
34-500 Zakopane, ul. Krupówki 16
tel. [phone]
Centrum Informacji Turystycznej
[e-mail]
ul. Kościuszki 17
www.cit.zakopane.pl
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
Biuro Turystyczne TERESA
Zdjęcia:
34-500 Zakopane, ul. Kościuszki 7, Projekt i skład
Adam Brzoza,
tel. [phone]
Pawel Murzyn,
[e-mail]
Robert SzczÄ…chor
www.teresa.zakopane.pl
19