Bezpieczeństwo
Blacharz-lakiernik
Blacharz-lakiernik
samochodowy
samochodowy
" Ocena ryzyka zawodowego
" Instrukcja stanowiskowa
CHARAKTERYSTYKA " łączenie elementów poprzez spawanie elektrycz-
Ryszard Bryła
Członek Rady konsul- STANOWISKA PRACY ne i gazowe,
tacyjnej  Promotora .
Stanowisko pracy zorganizowane jest zgodnie " oczyszczanie i przygotowywanie powierzchni pod
Autor podręcznika
z Rozporządzeniem MPiPS z dn. 26 września powłoki lakiernicze,
 Bezpieczeństwo, higie-
na i prawo pracy w pyta- 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów BHP (tekst " nakładanie powłok lakierniczych różnymi meto-
niach i odpowiedziach .
jednolity Dz.U. nr 169/2003, poz. 1650). dami.
PRACOWNIK: SZACOWANIE RYZYKA
" ma ukończone 18 lat, zatrudniony jest na pełnym Oceny ryzyka dokonano tutaj zgodnie z metodą
etacie (średnio 8 godzin na dobę), w systemie podaną w normie PN-N-18002/2000 w skali trój-
dwuzmianowym, stopniowej oraz według metody PHA  Wstępnej
" poddał się wymaganym badaniom lekarskim Analizy Zagrożeń. Podstawowe informacje na temat
i odbył szkolenie wstępne ogólne, instruktaż tych metod podaliśmy m.in. w poprzednim numerze
stanowiskowy oraz szkolenie okresowe (zgodnie naszego czasopisma. Ryzyko M (małe) oznacza ak-
z przyjętym harmonogramem), posiada wyma- ceptowalny poziom ryzyka, przy jednoczesnym jego
gane uprawnienia, potrzebne do wykonywania monitoringu. Natomiast ryzyko S (średnie) oznacza
zleconych mu prac na stanowisku. akceptowalny poziom ryzyka, przy jednoczesnym
podjęciu stopniowych działań mających na celu
CZYNNOŚCI WYKONYWANE poprawę stanu bezpieczeństwa. Ryzyko D (duże)
PRZEZ PRACOWNIKA: oznacza zaś nieakceptowany poziom ryzyka, czyli
" wymiana zniszczonych części i elementów konieczność podjęcia natychmiastowych działań
pojazdu, poprawiających stan bezpieczeństwa w zakładzie.
" prostowanie wgnieceń miejscowych,
" prostowanie całej konstrukcji nadwozia, UWAGA
" naprawa skorodowanych części pojazdu, Przedstawiona tutaj ocena ryzyka zawodowego
" przeprowadzanie koniecznej obróbki ręcznej i instrukcja stanowiskowa wymagają dostosowania
i mechanicznej elementów, do konkretnego stanowiska pracy.
26 Promotor 4/07
Bezpieczeństwo
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKU
BLACHARZA-LAKIERNIKA SAMOCHODOWEGO WEDA
UG PN-N-18002/2000
Przed korektą Po korekcie
Zagroże- Uwagi
Możliwe Możliwe skutki
Lp. nie (zda- Środki profilaktyczne o realiza-
z
ródło zagrożenia zagrożenia
rzenie) cji zadań
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Stosowanie przez pracownika właściwego obuwia.
Potłuczenia,
Upadek na Śliskie i nierówne Zapewnienie porządku na stanowisku pracy
złamania kończyn,
1. tym samym powierzchnie w miejscu S S S i w przejściach. Usuwanie z podłoża wszelkich S M M
zwichnięcia, urazy
poziomie. wykonywania prac. plam i zanieczyszczeń. Omawianie zagadnień
wewnętrzne.
bezpieczeństwa podczas odpraw codziennych.
Stosowanie przez pracownika odpowiedniego obu-
Upadek Potłuczenia, złama- wia i przestrzeganie ogólnych zasad bezpieczeń-
Wpadnięcie do kanału
2. na niższy nia kończyn, urazy S S S stwa. Zapewnienie prawidłowych zejść do kanału S M M
naprawczego.
poziom. wewnętrzne. naprawczego oraz odpowiedniego przykrycia tego
kanału. Właściwe oświetlenie.
Uderzenie
Przemieszczanie się Zachowanie szczególnej ostrożności.
przez
3. pojazdów na terenie Urazy, kalectwo. D M S Maksymalne ograniczenie prędkości S M M
ruchome
warsztatu. przemieszczanych pojazdów.
obiekty.
Używanie sprawnych technicznie narzędzi ręcznych.
Dokładne mocowanie obrabianych przedmiotów za-
Narzędzia ręczne. równo podczas obróbki ręcznej, jak i mechanicznej.
Uderzenie Obrabiane przedmioty. Złamania kończyn, Stosowanie właściwie dobranych ochron osobistych
4. przedmio- Demontowane lub potłuczenia, S D D (okulary, ochrony twarzy). Stosowanie właściwego, S M M
tami. montowane elementy skaleczenia. dobrze upiętego ubrania roboczego i nakrycia
samochodu. głowy. Kontrola sprawności działania zabezpieczeń,
w tym osłon mechanicznych. Stosowanie obuwia
chroniącego przed skutkami uderzeń.
Maszyny i urządzenia Choroby narządu Posadowienie maszyn i urządzeń zgodnie z doku-
Hałas stosowane w zakładzie. słuchu i układu mentacją. Stosowanie tylko w pełni sprawnych
5. S S Stechnicznie maszyn, urządzeń i elektronarzędzi. M M M
i wibracje. Narzędzia ręczne mięśniowo-
i elektronarzędzia. -kostnego. W razie konieczności używanie ochronników słuchu.
Okresowe sprawdzanie skuteczności ochrony prze-
Przetarte przewody
ciwporażeniowej. Bieżąca kontrola stanu instalacji
elektryczne, uszkodzo-
Porażenie elektrycznej. Stosowanie zabezpieczeń różnicowo-
6. ny osprzęt (gniazdka, Śmierć, kalectwo. D S D M M M
prądem. prądowych i ich systematyczny przegląd.
wtyczki), przebicie el. do
Stosowanie bezpiecznego, przenośnego
obudowy urządzeń.
oświetlenia o napięciu 24 V.
Nieostrożne obchodzenie Przestrzeganie procedur w czasie transportu oraz
się z materiałami łatwo magazynowania substancji łatwo palnych
palnymi i wybuchowymi. i wybuchowych.
Gromadzenie i przecho- Gromadzenie na stanowisku tylko niezbędnych
wywanie na stanowisku ilości materiałów (farb, lakierów, rozpuszczal-
Pożar Śmierć.
7. większych ilości farb, D S D ników). Wyposażenie wydzielonego stanowiska D M S
i wybuch. Rany oparzeniowe.
lakierów oraz rozpusz- lakierniczego w sprawną wentylację
czalników, oraz odciągi miejscowe.
niż wynika to z potrzeb Wyposażenie obiektu we właściwy sprzęt ppoż.
technologicznych. Nie- Znajomość zasad postępowania w czasie
sprawna wentylacja. zaistnienia pożaru lub wybuchu.
Przestrzeganie norm obowiązujących podczas
Wystąpienie prze-
Nadmierny transportu indywidualnego. Przeprowadzanie
Podnoszenie i przenosze- pukliny, uszkodze-
8. wysiłek S S S terminowo wymaganych lekarskich badań profilak- S M M
nie zbyt dużych ciężarów. nie układu kostno-
fizyczny. tycznych. Stosowanie sprzętu pomocniczego oraz
-stawowego.
przestrzeganie podstawowych zasad ergonomii.
Przechowywanie na stanowisku lakierniczym tylko
Naraże-
Śmiertelne zatru- niezbędnych ilości materiałów. Unikanie załącza-
nie na Opary farb i lakierów,
cie, choroby ukła- nia silnika w zamkniętym pomieszczeniu, a w razie
9. szkodliwe spaliny, benzyna, olej D S D S M M
du oddechowego, konieczności odprowadzanie spalin na zewnątrz.
substancje napędowy, smary.
alergie. Stosowanie środków ochrony indywidualnej
chemiczne.
(półmaski, maski, rękawice ochronne).
Przystosowanie stanowiska do wymogów ergono-
Praca
mii (stosowanie podnośnika, podestów roboczych,
w wymuszo- Montaż i demontaż Zwyrodnienia
10. S D D urządzeń pomocniczych). Stosowanie przerw S S S
nej pozycji elementów pojazdu. kostno-stawowe.
w pracy i dokonywanie czasowych zmian wykony-
ciała.
wanych czynności. Stosowanie nakolanników.
Stosowanie ochron osobistych podczas obróbki
Gorące odpryski metali, mechanicznej oraz procesów spawania. Wyko-
11. Oparzenia. płomień palnika, rozgrza- Rany oparzeniowe. S S S nywanie prac w ubraniu kompletnym, czystym M M M
ne elementy silnika. i nieuszkodzonym. Zachowanie szczególnej
ostrożności.
Zachowanie szczególnej uwagi i ostrożności
podczas podnoszenia i opuszczania pojazdu na
Przygnie-
podnośniku (właściwe posadowienie pojazdu,
cenie ciała Pojazd lub element
12. Śmierć, kalectwo. D S D unikanie przebywania pod pojazdem w czasie jego S M M
ciężkim tego pojazdu.
przemieszczania). Korzystanie z pomocy współ-
obiektem.
pracowników i urządzeń pomocniczych w trakcie
przesuwania elementów pojazdu.
Przeciąże- Osłabienie wzroku, Oprócz oświetlenia ogólnego stosowanie prawidło-
Niedostateczne oświetle-
13. nie narządu bóle oczu, S S S wo dobranego oświetlenia miejscowego, S M M
nie stanowiska pracy.
wzroku. łzawienie. zgodnego z normami.
www.promotor.elamed.pl 27
(P)
(P)
Ryzyko (R)
Ryzyko (R)
Ciężkość (C)
Ciężkość (C)
Prawdopodobieństwo
Prawdopodobieństwo
Bezpieczeństwo
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKU
BLACHARZA-LAKIERNIKA SAMOCHODOWEGO WEDA
UG METODY PHA
Przed korektą Po korekcie
Uwagi
Zagrożenie Możliwe Możliwe
Lp. Środki profilaktyczne o realiza-
(zdarzenie) z
ródła zagrożenia skutki zagrożenia
cji zadań
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Stosowanie przez pracownika właściwego obuwia.
Potłuczenia,
Upadek na Śliskie i nierówne Zapewnienie porządku na stanowisku pracy
złamania kończyn,
1. tym samym powierzchnie w miejscu 3 3 9 S i w przejściach. Usuwanie z podłoża wszelkich 1 3 3 M
zwichnięcia, urazy
poziomie. wykonywania prac. plam i zanieczyszczeń. Omawianie zagadnień
wewnętrzne.
bezpieczeństwa podczas odpraw codziennych.
Stosowanie przez pracownika odpowiedniego obu-
Potłuczenia, wia i przestrzeganie ogólnych zasad bezpieczeń-
Upadek na Wpadnięcie do kanału
2. złamania kończyn, 3 3 9 S stwa. Zapewnienie prawidłowych zejść do kanału 1 3 3 M
niższy poziom. naprawczego.
urazy wewnętrzne. naprawczego oraz odpowiedniego przykrycia tego
kanału. Właściwe oświetlenie.
Uderzenie Przemieszczanie się Zachowanie szczególnej ostrożności.
3. przez ruchome pojazdów na terenie Urazy, kalectwo. 4 2 8 S Maksymalne ograniczenie prędkości 2 1 2 M
obiekty. warsztatu. przemieszczanych pojazdów.
Używanie sprawnych technicznie narzędzi
ręcznych. Dokładne mocowanie obrabianych
przedmiotów zarówno podczas obróbki ręcznej, jak
Narzędzia ręczne. Obra- i mechanicznej. Stosowanie właściwie dobranych
Złamania kończyn,
Uderzenie biane przedmioty. Demon- ochron osobistych (okulary, ochrony twarzy).
4. potłuczenia, 3 4 12 D 1 3 3 M
przedmiotami. towane lub montowane Stosowanie właściwego, dobrze upiętego ubrania
skaleczenia.
elementy samochodu. roboczego i nakrycia głowy. Kontrola sprawności
działania zabezpieczeń, w tym osłon mecha-
nicznych. Stosowanie obuwia chroniącego przed
skutkami uderzeń.
Maszyny i urządzenia Choroby narządu Posadowienie maszyn i urządzenia zgodnie z doku-
stosowane w zakładzie. słuchu i układu mentacją. Stosowanie tylko w pełni sprawnych tech-
5. Hałas i wibracje. 3 3 9 S 1 3 3 M
Narzędzia ręczne mięśniowo- nicznie maszyn, urządzeń i elektronarzędzi. W razie
i elektronarzędzia. -kostnego. konieczności używanie ochronników słuchu.
Okresowe sprawdzanie skuteczności ochrony
Przetarte przewody
przeciwporażeniowej. Bieżąca kontrola stanu
elektryczne, uszkodzo-
Porażenie instalacji elektrycznej. Stosowanie zabezpieczeń
6. ny osprzęt (gniazdka, Śmierć, kalectwo. 4 3 12 D 2 1 2 M
prądem. różnicowoprądowych i ich systematyczny przegląd.
wtyczki), przebicie el. do
Stosowanie bezpiecznego, przenośnego
obudowy urządzeń.
oświetlenia o napięciu 24 V.
Nieostrożne obchodzenie Przestrzeganie procedur w czasie transportu
się z materiałami łatwo oraz magazynowania substancji łatwo palnych
palnymi i wybuchowymi. i wybuchowych. Gromadzenie na stanowisku tylko
Gromadzenie i przecho- niezbędnych ilości materiałów (farb, lakierów,
wywanie na stanowisku Śmierć. rozpuszczalników). Wyposażenie wydzielonego
7. Pożar i wybuch. 5 3 15 D 4 1 4 S
większych ilości farb, Rany oparzeniowe. stanowiska lakierniczego w sprawną wentylację
lakierów oraz rozpuszczal- oraz odciągi miejscowe.
ników, niż wynika to z po- Wyposażenie obiektu we właściwy sprzęt ppoż.
trzeb technologicznych. Znajomość zasad postępowania w czasie
Niesprawna wentylacja. zaistnienia pożaru lub wybuchu.
Przestrzeganie norm obowiązujących podczas
Wystąpienie
transportu indywidualnego. Przeprowadzanie
Nadmierny Podnoszenie i przenosze- przepukliny,
8. 3 3 9 S terminowo wymaganych lekarskich badań profilak- 2 1 2 M
wysiłek fizyczny. nie zbyt dużych ciężarów. uszkodzenie układu
tycznych. Stosowanie sprzętu pomocniczego oraz
kostno-stawowego.
przestrzeganie podstawowych zasad ergonomii.
Przechowywanie na stanowisku lakierniczym tylko
niezbędnych ilości materiałów.
Narażenie Śmiertelne zatru-
Opary farb i lakierów, Unikanie załączania silnika w zamkniętym
na szkodliwe cie, choroby układu
9. spaliny, benzyna, olej 4 3 12 D pomieszczeniu, a w razie konieczności odprowa- 2 1 2 M
substancje oddechowego,
napędowy, smary. dzanie spalin na zewnątrz. Stosowanie środków
chemiczne. alergie.
ochrony indywidualnej (półmaski, maski,
rękawice ochronne).
Przystosowanie stanowiska do wymogów ergonomii
Praca (stosowanie podnośnika, podestów roboczych,
Montaż i demontaż Zwyrodnienia
10. w wymuszonej 3 4 12 D urządzeń pomocniczych). Stosowanie przerw w pra- 1 2 2 M
elementów pojazdu. kostno-stawowe.
pozycji ciała. cy i dokonywanie czasowych zmian wykonywanych
czynności. Stosowanie nakolanników.
Stosowanie ochron osobistych podczas obróbki
Gorące odpryski metali,
mechanicznej oraz procesów spawania. Wykony-
11. Oparzenia. płomień palnika, rozgrza- Rany oparzeniowe. 3 3 9 S 2 1 2 M
wanie prac w ubraniu kompletnym, czystym i nie-
ne elementy silnika.
uszkodzonym. Zachowanie szczególnej ostrożności.
Zachowanie szczególnej uwagi i ostrożności podczas
podnoszenia i opuszczania pojazdu na podnośniku
Przygniecenie (właściwe posadowienie pojazdu, unikanie przebywa-
Pojazd lub element
12. ciała ciężkim Śmierć, kalectwo. 5 3 15 D nia pod pojazdem w czasie jego przemieszczania). 3 1 3 M
tego pojazdu.
obiektem. Korzystanie z pomocy współpracowników i urządzeń
pomocniczych w trakcie
przesuwania elementów pojazdu.
Osłabienie wzroku, Oprócz oświetlenia ogólnego stosowanie prawidło-
Przeciążenie Niedostateczne oświetlenie
13. bóle oczu, 2 3 6 S wo dobranego oświetlenia 1 2 2 M
narządu wzroku. stanowiska pracy.
łzawienie. miejscowego, zgodnego z normami.
28 Promotor 4/07
Skutki (S)
Skutki (S)
Ryzyko (R)
Ryzyko (R)
Prawdopodobieństwo (P)
Prawdopodobieństwo (P)
Bezpieczeństwo
INSTRUKCJA STANOWISKOWA BHP NA STANOWISKU BLACHARZA-LAKIERNIKA SAMOCHODOWEGO
PRZED PRZYST
PIENIEM DO PRACY 11. Zachowaj szczególną ostrożność przy myciu elementów
1. Musisz posiadać: samochodu za pomocą środków łatwo palnych.
" wymagane przeszkolenie zawodowe, potrzebne do prac 12. Zanieczyszczone czyściwo przechowuj w zamkniętych
wykonywanych na stanowisku, pojemnikach. Pojemniki te opróżniaj codziennie po za-
" szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, kończonej pracy.
" dobry stan zdrowia, potwierdzony świadectwem le- 13. Plamy na podłodze z używanych rozpuszczalników, olejów,
karskim. ropy, nafty czy benzyny natychmiast neutralizuj i likwiduj.
2. Musisz być trzez
wy i wypoczęty. 14. Malowanie natryskowe wykonuj w odpowiednim, oznako-
3. Wysłuchaj uważnie wskazówek twojego bezpośredniego wanym pomieszczeniu, przy pełnej wentylacji.
przełożonego. 15. Na stanowisku roboczym przechowuj tylko takie ilości ma-
4. Pracę musisz podjąć w odpowiednim ubraniu roboczym teriałów potrzebnych do lakierowania (rozpuszczalników,
i obuwiu o podeszwach antypoślizgowych, stosując farb, lakierów), które będą zużyte podczas jednego dnia
przydzielone ochrony osobiste, pamiętając szczególnie pracy.
o ochronie oczu, dróg oddechowych i dłoni. 16. Pojemniki z farbami, lakierami i rozpuszczalnikami oraz in-
5. Przygotuj: nymi materiałami łatwo palnymi przechowuj z dala od z
ró-
" w zakresie naprawy blacharki samochodu: deł ciepła, a także z dala od urządzeń wentylacyjnych.
 młotki, śrubokręty, klucze i ściągacze, 17. Pojemniki do przechowywania farb, lakierów, rozpuszczal-
 narzędzia i pomoce specjalne, niezbędne do wykona- ników powinny być niepalne, nietłukące się oraz takie, by
nia demontażu blacharki, można je było szczelnie zamykać. Na wierzchu pojemnika
 części zapasowe do wymiany, powinna znajdować się czytelna etykieta informująca
 smary, oleje, płyny do zmywania brudu oraz farby, o składzie chemicznym, właściwościach chemicznych oraz
 pomoce do czyszczenia blach przed malowaniem, stopniu zagrożenia dla zdrowia i życia. Do tych substancji
 materiały zabezpieczające szyby i inne części przed powinny być dołączone karty charakterystyki substancji
ich przypadkowym zabrudzeniem farbami, niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Należy
" w zakresie malowania i lakierowania: bezwzględnie postępować zgodnie z podanymi w karcie
 farby, lakiery, rozpuszczalniki, zaleceniami producenta.
 pomoce do nakładania lakierów na blacharkę samo- 18. W trakcie prac zagrożonych pożarem i wybuchem stosuj
chodu, narzędzia nieiskrzące.
 zbiorniki z lakierami, 19. Nie używaj otwartego ognia i nie pal papierosów w po-
 pistolety do lakierowania, mieszczeniach, w których wykonywane jest lakierowanie
 materiały do gruntowania blacharki, karoserii samochodowych.
 szczotki, papier ścierny.
PO ZAKOC
CZENIU PRACY
W TRAKCIE PRACY 20. Wyłącz spod napięcia wszystkie używane elektronarzędzia
6. Po wprowadzeniu samochodu na stanowisko robocze i urządzenia elektryczne.
ustaw go i zabezpiecz tak, by nie stwarzał zagrożenia dla 21. Uporządkuj swoje stanowisko pracy, zabezpiecz narzędzia,
osób i innych pojazdów. materiały i ochrony osobiste.
7. Usuń wszystkie przedmioty ze stanowiska roboczego, 22. Sprawdz
, czy pozostawione stanowisko robocze nie stwa-
które utrudniają wykonywanie operacji przygotowy- rza jakichkolwiek zagrożeń.
wania samochodu do lakierowania, i jednocześnie 23. Powiadom bezpośredniego przełożonego o zakończeniu
sprawdz
, czy narzędzia oraz urządzenia warsztatowe są pracy.
w dobrym stanie technicznym, w tym m.in. podnośniki
samochodowe. POST
POWANIE W SYTUACJI AWARYJNEJ
8. Podczas czyszczenia blacharki samochodowej albo zdzie- 24. W przypadku powstania pożaru postępuj zgodnie z instruk-
rania zużytego lakieru z karoserii lub innych części używaj cją przeciwpożarową. W pierwszej kolejności zaalarmuj po-
ochronników górnych dróg oddechowych, tzn. masek lub zostałych pracowników i spróbuj ugasić pożar w zarodku.
półmasek, a także rękawic ochronnych. 25. W przypadku zaistnienia wypadku:
9. Przy czyszczeniu i przygotowywaniu blacharki do lakiero- " udziel poszkodowanemu pierwszej pomocy,
wania zwróć szczególną uwagę na ostre wystające części " w razie potrzeby wezwij pomoc lekarską,
i elementy samochodu, które mogą przyczynić się do " powiadom przełożonych.
powstania skaleczeń. 26. W razie zagrożenia lub pojawienia się wątpliwości co do
10. Powłoki z zawartością bieli ołowiowej i siarczanu ołowiu zachowania warunków bezpieczeństwa przerwij pracę
zeskrobuj z blachy tylko w stanie wilgotnym. i poinformuj o tym fakcie swego przełożonego.
www.promotor.elamed.pl 29