MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Grażyna Sobierajska
Przygotowanie powierzchni wyrobów do lakierowania
714[03].Z1.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Krzysztof Garczyński
mgr inż. Krzysztof Lenkiewicz
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Grażyna Sobierajska
Konsultacja:
mgr Zenon W. Pietkiewicz
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[03].Z1.02.
 Przygotowanie powierzchni wyrobów do lakierowania  zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu: lakiernik.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
 SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Ogólne zasady przygotowywania powierzchni przed procesami
lakierowania 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Oczyszczanie strumieniowo  ścierne 12
5.2.1. Ćwiczenia 12
5.3. Oczyszczanie przez: skrobanie 14
5.3.1. Ćwiczenia 14
5.4. Oczyszczanie ręczne i ręczno- mechaniczne 15
5.4.1. Ćwiczenia 15
5.5. Oczyszczanie płomieniowe i oczyszczanie parowe 16
5.5.1. Ćwiczenia 16
5.6. Odtłuszczanie w rozpuszczalnikach organicznych .Odtłuszczanie
w roztworach alkaicznych. Odtłuszczanie emulsyjne. 17
5.6.1. Ćwiczenia 17
5.7. Oczyszczanie przy pomocy odrdzewiaczy fosforanowych (odrdzewiacze 
preparaty handlowe) 18
5.7.1. Ćwiczenia 18
5.8.. Usuwanie rdzy w kÄ…pielach trawiÄ…cych 19
5.8.1. Ćwiczenia 19
5.9. Oczyszczanie z zastosowaniem przetwarzaczy rdzy 20
5.9.1. Ćwiczenia 20
5.10.Technologia fosforanowania wyrobów wielkogabarytowych (np. nadwozi
samochodowych). 21
5.10.1. Ćwiczenia 21
5.11. Suszenie w suszarkach 22
5.11.1. Ćwiczenia 22
5.12. Technologia przygotowania powierzchni w zależności od podłoża 23
5.12.1. Ćwiczenia 23
5.13. Przygotowanie powierzchni stali i metali nieżelaznych 24
5.13.1. Ćwiczenia 24
5.14. Usuwanie powłok lakierniczych 25
5.14.1. Ćwiczenia 25
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 26
7. Literatura 43
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik niniejszy będzie Państwu pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
o przygotowaniu powierzchni przedmiotów do lakierowania, stosowanych metodach
i narzędziach oraz jakości przygotowania powierzchni.
Poradnik ten zawiera:
 wymagania wstępne,
 wykaz umiejętności i wiadomości, które uczeń opanuje podczas zajęć,
 przykładowe scenariusze zajęć,
 propozycje ćwiczeń, które pomogą wykształcić u uczniów umiejętności praktyczne,
 wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
 tekstu przewodniego,
 ćwiczeń praktycznych,
 pokazu z objaśnieniem.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą obejmować zarówno pracę indywidualną jak
i pracę zespołową.
W rozdziale 6 zamieszczono zestaw zadań testowych, który może być wykorzystany przez
nauczyciela w celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia.
W rozdziale 6 podano również:
 plan testu w formie tabelarycznej,
 punktacje zadań,
 propozycje norm wymagań,
 instrukcjÄ™ dla nauczyciela,
 instrukcjÄ™ dla ucznia,
 kartÄ™ odpowiedzi,
 zestaw zadań tekstowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
714 [03].Z1
Podstawowe technologie lakiernicze
714 [03].Z1.01
Stosowanie przepisów bhp, ochrony
ppoż. i ochrony środowiska przy
wykonywaniu prac lakierniczych
714 [03].Z1.02 714 [03].Z1.03
Przygotowanie powierzchni Nakładanie powłok lakierniczych
wyrobów do lakierowania
714 [03].Z1.04 714 [03].Z1.06
Wytwarzanie powłok malarsko Wykonywanie napraw i renowacji
 lakierniczych na wyrobach pokryć lakierniczych
powszechnego użytku
714 [03].Z1.07
714 [03].Z1.05
Nanoszenie pokryć ochronnych i
Znakowanie powłok
ochronno -dekoracyjnych
lakierniczych
714 [03].Z1.08
Ocenianie jakości powłok lakierniczych
714 [03].Z1.09
Organizowanie i wyposażenie lakierni
Schemat jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
 dobierać metody i narzędzia do wykonywanych czynności,
 znajdować właściwą dokumentację techniczną w bibliotece lub innej bazie danych,
 rozróżniać rodzaje podłoży do lakierowania,
 stosować zasady bhp wykonywania czynności oczyszczających podłoże,
 stosować podstawy fizykochemiczne produktów lakierniczych,
 korzystać z różnych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- wykonać prace związane z przygotowaniem powierzchni do lakierowania zgodnie
z przepisami bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska,
- zidentyfikować zanieczyszczenia powierzchni przeznaczonych do lakierowania,
- ocenić stan powierzchni przed lakierowaniem,
- scharakteryzować podstawowe metody oczyszczania powierzchni,
- dobrać metodę przygotowania powierzchni do lakierowania,
- rozróżnić sprzęt i narzędzia do czyszczenia powierzchni pod pokrycia malarsko -
lakiernicze,
- zorganizować stanowisko pracy,
- oczyścić powierzchnię metodami ręcznymi i maszynowymi,
- posłużyć się dokumentacją technologiczną.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Lakiernik 714[03]
Moduł: Podstawowe technologie lakiernicze 714[03].Z1
Jednostka modułowa: Przygotowywanie powierzchni wyrobów do lakierowania
714[03].Z1.02
Temat: Oczyszczanie przez: młotkowanie, skrobanie, szczotkowanie, szlifowanie.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności doboru metody oczyszczania powierzchni za
pomocą narzędzi i przeprowadzenie prostych metod oczyszczania powierzchni.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
 zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
 wyjaśnić na czym polega metoda młotkowania,
 scharakteryzować cechy powierzchni po operacji młotkowania,
 wyjaśnić na czym polega metoda skrobania,
 scharakteryzować cechy powierzchni po operacji skrobania,
 wyjaśnić na czym polega metoda szczotkowania,
 scharakteryzować cechy powierzchni po operacji skrobania,
 zastosować zdobyte wiadomości w praktyce.
Metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- tekst przewodni,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna.
Czas: 90 minut.
Åšrodki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy, ołówek, długopis,
- narzędzi do oczyszczania powierzchni  skrobaki.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do przeprowadzenia pokazu z objaśnieniem.
4. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczeń praktycznych.
5. Realizacja tematu:
- nauczyciel prowadzi pokaz z objaśnieniem metod oczyszczania powierzchni za pomocą
młotkowania, skrobania, szczotkowania, szlifowania,
- nauczyciel objaśnia sposób wykonania ćwiczenia przez ucznia,
- każdy uczeń organizuje stanowisko do wykonania ćwiczenia,
- uczeń wykonuje ćwiczenie,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
- uczeń opisuje wyniki swojej pracy,
- uczeń prezentuje wyniki swojej pracy,
- nadzoruje pracę uczniów i pomaga w przeprowadzeniu oczyszczania.
6. Po wykonaniu oczyszczania uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.
7. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
8. Nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza poprawność i estetykę wykonanego
ćwiczenia.
9. Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności wykonywania.
10. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.
Zakończenie zajęć.
Praca domowa.
Zaprojektować instrukcję wykonania oczyszczania za pomocą młotkowania.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Lakiernik 714[03]
Moduł: Podstawowe technologie lakiernicze 714[03].Z1
Jednostka modułowa: Przygotowywanie powierzchni wyrobów do lakierowania
714[03].Z1.02
Temat: Oczyszczanie z zastosowaniem przetwarzaczy rdzy.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności definiowania, odnajdowania w literaturze
bazach danych środków do oczyszczania za pomocą prztwarzaczy rdzy.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczeń,
- wyjaśnić jaka jest różnica między przetwarzaczami rdzy a środkami roztwarzającymi rdzę,
- wyjaśnić jakie związki powstają na wskutek przetwarzania rdzy,
- opisać jakich operacji można uniknąć dzięki zastosowaniu przetwarzaczy rdzy.
Metody nauczania  uczenia siÄ™:
- dyskusja dydaktyczna,
- tekst przewodni,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa  zespoły 3 - 4 osobowe.
Czas: 45minut.
Åšrodki dydaktyczne:
- plansze z opisem przetwarzaczy rdzy (foliogramy lub prezentacja multimedialna),
- zeszyt przedmiotowy,ołówek,długopis,
- przybory kreślarskie, gumka,
- komputer z dostępem do Internetu.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do przeprowadzenia pokazu z objaśnieniem.
4. Realizacja tematu:
- nauczyciel instruuje w jaki sposób wyszukać w przeglądarce internetowej
przetwarzacze rdzy,
- uczniowie dobierając się w zespoły,
- każdy zespół wyszukuje po dwa przykłady przetwarzaczy rdzy, drukuje karty
techniczne tych produktów,
- pomocą do prawidłowego wyboru jest podpowiedz
nauczyciela,
- uczeń zapisuje w zeszycie wybrane produkty i ich parametry stosowania z karty
technicznej,
- nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w wyborze przetwarzaczy rdzy
i odnalezieniu ich kart technicznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
5. Po wykonaniu ćwiczenia uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.
6. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza poprawność wykonanego ćwiczenia.
8. Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności wykonywania.
9. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.
Zakończenie zajęć.
Praca domowa.
Odszukać w literaturze wiadomości na temat: zastosowanie przetwarzaczy rdzy do
renowacji starych przedmiotów użytkowych. Na podstawie zebranych informacji przygotować
opis jednej z metod usuwania rdzy z wybranego przedmiotu za pomocÄ… przetwarzaczy rdzy
i zapisać go w zeszycie przedmiotowym.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Ogólne zasady przygotowywania powierzchni przed
procesami lakierowania.
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
SporzÄ…dz instrukcjÄ™ przygotowania powierzchni stalowej, wielkogabarytowej, pokrytej
rdzÄ….
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia w sali lekcyjnej:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy,do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować instrukcję oczyszczania powierzchni w odniesieniu do zdobytych
wiadomości,
3) przedstawić wyniki wykonanego ćwiczenia,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy,
- długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5.2. Oczyszczanie strumieniowo  ścierne
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj piaskowanie elementu ze stali pokrytej rdzÄ… za pomocÄ… oczyszczarki
pneumatycznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować stalowy element pokryty rdzą ,
3) przygotować oczyszczarkę pneumatyczną,
4) przygotować i zapoznać się z instrukcją wykonywania piaskowania za pomocą
oczyszczarki pneumatycznej,
5) przygotować wymagane środki ochrony osobistej,.
6) wykonać piskowanie zgodnie z instrukcją,
7) opisać wyniki swojej pracy,
8) zaprezentować wyniki swojej pracy,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- oczyszczarka pneumatyczna wraz z instrukcjÄ…,
- element stalowy,
- środki ochrony osobistej,
- zeszyt przedmiotowy,długopis
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wykonaj piaskowanie elementu ze stali pokrytej rdzą za pomocą oczyszczarki bezpyłowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować stalowy element pokryty rdzą ,
3) przygotować oczyszczarkę bezpyłową,
4) przygotować i zapoznać się z instrukcją wykonywania piaskowania za pomocą
oczyszczarki bezpyłowej,
5) przygotować wymagane środki ochrony osobistej,
6) wykonać piaskowanie zgodnie z instrukcją,
7) opisać wyniki swojej pracy,
8) zaprezentować wyniki swojej pracy,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- oczyszczarka bezpyłowa wraz z instrukcją,
- element stalowy,
- środki ochrony osobistej,
- zeszyt przedmiotowy,
- długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.3. Oczyszczanie przez: skrobanie
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj oczyszczanie elementu ze stali pokrytej rdzÄ… za pomocÄ… skrobania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować stalowy element pokryty rdzą,
3) przygotować właściwe skrobaki,
4) przygotować i zapoznać się z instrukcją wykonywania skrobania,
5) przygotować wymagane środki ochrony osobistej,
6) wykonać oczyszczanie zgodnie z instrukcją,
7) opisać wyniki,
8) zaprezentować wyniki,
9) dokonać oceny poprawności wykonywanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- skrobaki wraz z instrukcjÄ…,
- element stalowy,
- środki ochrony osobistej,
- zeszyt przedmiotowy i długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.4. Oczyszczanie ręczne i ręczno - mechaniczne
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj oczyszczanie elementu ze stali pokrytej rdzą za pomocą papieru ściernego na
klocku drewnianym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować stalowy element pokryty rdzą,
3) przygotować klocek z papierem ściernym,
4) przygotować i zapoznać się z instrukcją wykonywania oczyszczania za pomocą papieru
ściernego na klocku,
5) przygotować wymagane środki ochrony osobistej,
6) wykonać oczyszczanie zgodnie z instrukcją,
7) opisać wyniki swojej pracy,
8) zaprezentować wyniki swojej pracy,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- klocek z papierem ściernym wraz z instrukcją,
- element stalowy,
- środki ochrony osobistej,
- zeszyt przedmiotowy, długopis ,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.5. Oczyszczanie płomieniowe i oczyszczanie parowe
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj oczyszczanie elementu ze stali pokrytej rdzÄ… za pomocÄ… palnika gazowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować stalowy element pokryty rdzą,
3) przygotować palnik gazowy,
4) przygotować i zapoznać się z instrukcją wykonywania oczyszczania za pomocą palnika
gazowego,
5) przygotować wymagane środki ochrony osobistej,
6) wykonać oczyszczanie zgodnie z instrukcją,
7) opisać wyniki swojej pracy
8) zaprezentować wyniki swojej pracy,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- palnik gazowy wraz z instrukcjÄ…,
- element stalowy,
- środki ochrony osobistej,
- zeszyt przedmiotowy, długopis ,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.6. Odtłuszczanie w rozpuszczalnikach organicznych.
Odtłuszczanie w roztworach alkaicznych. Odtłuszczanie
emulsyjne
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj zestawienie tabelaryczne obszaru zastosowania odtłuszczania
w rozpuszczalnikach organicznych i w alkaliach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zaprojektować i wykonać tabelę,
3) zapisać i zaprezentować wyniki swojej pracy,
4) dokonać oceny poprawności wykonywanego ćwiczenia,
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- metoda projektów.
Åšrodki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy i długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.7. Oczyszczanie przy pomocy odrdzewiaczy fosforanowych
(odrdzewiacze  preparaty handlowe)
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Znajdz
w przeglądarkach internetowych trzy przykłady odrdzewiaczy fosforanowych,
wydrukuj ich karty techniczne i zaprezentuj swój wybór.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) odnalez
ć trzy przykłady odrdzewiaczy fosforanowych,
3) wydrukować karty techniczne wybranych odrdzewiaczy,
4) zapisać wyniki swojej pracy,
5) zaprezentować wyniki swojej pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem
- ćwiczenia praktyczne,
- metoda projektów.
Åšrodki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy,długopis,
- przeglÄ…darka internetowa,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.8. Usuwanie rdzy w kÄ…pielach trawiÄ…cych
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Korzystając z przeglądarki internetowej lub literatury z rozdziału 7 wyszukaj instrukcję
trawienia zardzewiałej stali.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wyszukać w przeglądarce internetowej lub w literaturze z rozdziału 7 instrukcje trawienia
zardzewiałej stali,
3) zapisać wyniki w zeszycie przedmiotowym,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
5)
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne,
- metoda projektów.
Åšrodki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy i długopis,
- przeglÄ…darka internetowa,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.9. Oczyszczanie z zastosowaniem przetwarzaczy rdzy
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Znajdz
w przeglądarkach internetowych dwa przykłady przetwarzaczy rdzy, wydrukuj ich
karty techniczne i zaprezentuj swój wybór.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) odnalez
ć dwa przykłady przetwarzaczy rdzy,
3) wydrukować karty techniczne wybranych przetwarzaczy,
4) zapisać wyniki swojej pracy,
5) zaprezentować wyniki swojej pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonywanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne,
- metoda projektów.
Åšrodki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy i długopis,
- przeglÄ…darka internetowa,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.10. Technologia fosforanowania wyrobów wielkogabarytowych
(np. nadwozi samochodowych)
5.10.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Korzystając z przeglądarki internetowej i/lub literatury z rozdziału 7 wyszukaj opis
i schemat fosforanowania nadwozi pojazdów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wyszukać w przeglądarce internetowej i/lub w literaturze z rozdziału 7 opis i schemat
fosforanowania nadwozi pojazdów,
3) zapisać wyniki w zeszycie przedmiotowym,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne,
- metody projektów.
Åšrodki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy i długopis,
- przeglÄ…darka internetowa,
- iteratura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.11. Suszenie w suszarkach
5.11.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj porównanie dwóch kabin lakierniczych dwóch producentów w zakresie
oferowanych parametrów kabiny. Skorzystaj z materiałów producentów kabin.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wyszukać materiały producentów kabin,
3) wykonać porównanie oferowanych parametrów,
4) zaprezentować wyniki swojej pracy,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy i długopis,
- materiały producentów kabin,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
5.12. Technologia przygotowania powierzchni w zależności od
podłoża
5.12.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Znajdz
w przeglądarkach internetowych dwa przykłady kart technicznych, w których
opisano sposób przygotowywania powierzchni, wydrukuj je i zaprezentuj swój wybór.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) odnalez
ć dwa przykłady kart technicznych,
3) wydrukować wybrane karty techniczne,
4) zapisać wyniki swojej pracy,
5) zaprezentować wyniki swojej pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- przeglÄ…darka internetowa,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.13. Przygotowanie powierzchni stali i metali nieżelaznych
5.13.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj oceny czystości powierzchni do lakierowania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotuj spis kryteriów do oceny czystości powierzchni posługując się poradnikiem,
3) przygotuj dwie różne powierzchnie przygotowane do lakierowania,
4) dokonaj oceny czystości powierzchni,
5) zapiasać wyniki swojej pracy,
6) zaprezentować wyniki swojej pracy,
7) dokonać oceny poprawności wykonywanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- długopis, zeszyt przedmiotowy,
- dwie różne powierzchnie przygotowane do lakierowania,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
5.14. Usuwanie powłok lakierniczych
5.14.1 Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Usuń starą powłokę lakierową za pomocą papieru ściernego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować polakierowany element, z którego usunie powłokę,
3) przygotować papier ścierny i szlifierkę bezpyłową i instrukcję do niej dołączoną,
4) usunąć starą powłokę lakierową za pomocą bezpyłowej szlifierki i papieru ściernego,
5) zapasać wyniki swojej pracy,
6) zaprezentować wyniki swojej pracy,
7) dokonać oceny poprawności wykonywanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- szlifierka bezpyłowa wraz z instrukcją,
- papier ścierny,
- polakierowany element,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Przygotowanie powierzchni do
lakierowania
Test składa się z 24 zadań, z których:
- zadania 1  14 i 21  24 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 15 - 20 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań podstawowych: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Plan testu.
Klucz odpowiedzi
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Wyliczyć metale stosowane w technice. A P d
Nazwać rodzaje ścierniw stosowanych
2 A P d
w obróbce strumieniowo - ściernej.
3 Zdefiniować oczyszczanie parowe. A P b
Rozpoznać palnik stosowany do
4 A P b
oczyszczania płomieniowego.
5 Zdefiniować tetrachloroetylen. A P b
c
6 Zdefiniować węglan sodowy. A P
Rozróżnić metody wytwarzania powłok
7 B P d
konwersyjnych.
Wybrać zakres ciśnień stosowany do
8 C P b
obróbki strumieniowo  ściernej.
Rozróżnić działanie przetwarzaczy
9 B P b
rdzy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
10 Sklasyfikować kabiny lakiernicze. C P b
Wybrać sposób płukania wytrawionych
11 C P a
metali.
Scharakteryzować odtłuszczanie
12 C P b
emulsyjne.
Ocenić wpływ przenikania kwasu do
13 D PP b
metalu w czasie trawienia.
Rozpoznać jakie substancje nie
powinny znajdować się na przedmiocie
14 A P c
przed oczyszczaniem przetwarzaczami
rdzy.
Wyjaśnić czy środki do odtłuszczania
blach stalowych, powierzchni
15 ocynkowanych i aluminium się różnią C PP aluminium
między sobą.
Rozróżnić koszty procesu
przygotowania od kosztów produktów
16 C PP przewyższają
malarsko  lakierniczych.
Zanalizować etapy pracy w procesie
17 D PP pasywowanie
przygotowania powierzchni.
Rozróżnia się tu
metody:
- metody
pneumatyczne,
- metoda
wirnikowa (ziarna
rozpędzane w
kole rzutowym,
siła odśrodkowa).
Wybór metody
Wymienić typy urządzeń do obróbki zależy od:
18 ściernej i podać od czego zależy wybór D PP - wydajności,
metody. - rodzaju i
wymiarów
elementu,
- czy proces to
oczyszczanie
ciągłe czy
okresowe,
- stanu
powierzchni do
oczyszczania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Do najczęściej
stosowanych
środków
alkalicznych należą:
- wodorotlenek
sodowy (soda
kaustyczna),
- polifosforany
sodowe,
- węglan sodowy
(soda
Wymienić środki alkaliczne stosowane kalcynowana),
19 C PP
do czyszczenia powierzchni. - boraks,
- metakrzemian
sodowy (szkło
wodne),
- fosforan
trójsodowy,
- zależnie od
rodzaju podłoża,
na którym badamy
przyczepność i od
grubości powłoki
lakierowej.
Parametry
strumienia
ściernego:
- kÄ…t nachylenia
(kÄ…t padania
ziarna) Ç
(optymalny dla
stali 40-50o),
- kÄ…t rozwarcia
strumienia 2É
(rozprężanie),
- odległość
Sklasyfikować parametry stosowanej
20 C PP przedmiotu od
obróbki strumieniowo ściernej.
dyszy lo,
- średnica dyszy,
- prędkość ziarna
vH,
- ciśnienie
powietrza
0,2-0,7 MPa,
- prędkość
przesuwu
materiału
obrabianego,
21- czas
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
czyszczenia
(chropowatość).
Zdefiniować metodę nakładania
21 A P mokre na mokre
produktów  mokre na mokre .
szpachla/ kit
22 Zdefiniować szpachlówkę. A P szpachlowy/
szpachlówka
23 Zdefiniować klasy czystości stali. A P 3
Zdefiniować zastosowanie strumieniowo-
24 A P
oczyszczarek wirnikowych. ścierne
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie
będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 24 zadania dotyczÄ…ce przygotowania powierzchni do lakierowania. Zadania:
1, 2, 3, 4, 5, 6 ,7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, sÄ… to zadania wielokrotnego wyboru i tylko
jedna odpowiedz
jest prawidłowa; zadania: 15, 16 i 17 to zadania z luką, w zadaniu: 18,
19 i 20 należy udzielić krótkiej odpowiedzi. Zadania 21- 24 to zadania, w których również
należy udzielić krótkiej odpowiedzi.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
a) w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
znakiem
X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową),
b) w zadaniu z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedz
w wyznaczone pole,
c) w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
pytania: 15 - 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 90 min.
Powodzenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Wśród metali najczęściej używanych w technice nie znajduje się:
a) żelazo,
b) aluminium,
c) miedz
,
d) ołów.
2. Wśród ścierniw stosowanych w obróbce strumieniowo - ściernej nie znajduje się:
a) piasek kwarcowy,
b) korund,
c) karborund,
d) miał węglowy.
3. Oczyszczanie parowe polega na:
a) działaniu strumieniem wody,
b) działaniu strumieniem pary,
c) działaniu strumieniem zasady,
d) działaniu strumieniem gazu.
4. Do oczyszczania płomieniowego stosuje się palnik:
a) argonowy,
b) tlenowo  acetylenowy,
c) metanowy,
d) benzynowy.
5. Tetrachloroetylen to:
a) rozpuszczalnik nieorganiczny,
b) rozpuszczalnik organiczny,
c) roztwór alkaliczny,
d) roztwór obojętny.
6. Węglan sodowy to:
a) rozpuszczalnik nieorganiczny,
b) rozpuszczalnik organiczny,
c) środek alkaliczny,
d) roztwór obojętny.
7. Konwersyjne warstwy podkładowe nie są wytwarzane w procesach:
a) fosforanowania,
b) chemicznego utleniania,
c) elektrochemicznego utleniania,
d) malowania.
8. Przy obróbce strumieniowo - ściernej ciśnienie powietrza wynosi:
a) 0,1- 0,15 MPa,
b) 0,2 - 0,7 MPa,
c) 0,8 - 0,9 Mpa,
d) 0,05 -0,1 MPa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
9. Åšrodki typu KOMPLEKSOR:
a) roztwarzajÄ… rdzÄ™,
b) przetwarzajÄ… rdzÄ™,
c) wytwarzajÄ… rdzÄ™,
d) nie ma takich środków.
10. Kabina lakiernicza to inaczej:
a) suszarka elektryczna,
b) kabinosuszarka,
c) suszarka wstępna,
d) piec suszarniczy.
11. Przedmioty wytrawione w kwasach należy następnie wypłukać:
a) w zimniej i gorącej wodzie (60-65oC) bieżącej,
b) tylko w zimnej wodzie,
c) w zimnym kwasie,
d) w gorÄ…cym kwasie.
12. Odtłuszczanie emulsyjne polega na:
a) działaniu alkaliów,
b) działaniu preparatu zawierającego substancje powierzchniowo  czynne oraz
rozpuszczalnik organiczny,
c) działaniu wody z lodem,
d) działaniu wody z kwasem.
13. W czasie trawienia kwasami przenikanie kwasu do metalu i rozpuszczanie go jest
zjawiskiem:
a) bardzo pożądanym,
b) niepożądanym,
c) pożądanym,
d) obojętnym.
14. Na powierzchni przeznaczonej do oczyszczania za pomocÄ… przetwarzaczy rdzy nie
powinny się znajdować:
a) naloty rdzy,
b) plamy rdzy,
c) luz
no zwisające płatki rdzy,
d) woda.
15. Uzupełnij poniższe zdanie:
Środki stosowane do odtłuszczania blach stalowych, powierzchni ocynkowanych
i .............................. zwykle się między sobą nie różnią.
16. Uzupełnij poniższe zdanie:
Koszty procesu przygotowania często ..............................................koszty produktów
malarsko  lakierniczych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
17. Po wykonaniu operacji odrdzewiania za pomocą preparatów fosforanowych wykonuje się
dodatkowa operację. Jeśli wiesz jaką, uzupełnij poniższe zdanie:
Wskazane jest dodatkowe ..................................... powierzchni przez dodanie do wody
płuczącej kwasu chromowego lub jego mieszaniny z kwasem fosforowym (w ilości 0,2 -
0,5%).
18. Wymień znane ci typy urządzeń do obróbki ściernej i podaj od czego zależy wybór
metody.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
................
19. Wymień środki alkaliczne stosowane do czyszczenia powierzchni.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
............
20. Opisz parametry stosowania obróbki strumieniowo  ściernej.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................
21. Jak nazywa się metodę nakładania lakieru bazowego na warstwę podkładu bez szlifu
międzywarstwowego?
.............................................
22. Jaki produkt jest najczęściej stosowany do wypełnienia nierówności w warstwie
wypełniającej?
............................................
23. Ile stopni czystości stali konstrukcyjnej możemy wyróżnić?
...........................................
24. Do jakiej obróbki stosowane są oczyszczarki wirnikowe?
......................................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
 KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Przygotowanie powierzchni wyrobów do lakierowania.
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz brakujÄ…ce wyrazy.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15.
16.
17.
..............................................................................................
..............................................................................................
18. ..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
19.
..............................................................................................
..............................................................................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
20.
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
21. ..........................................
22. ..........................................
23. ..........................................
24. ..........................................
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Przygotowanie powierzchni do
lakierowania
Test składa się z 23 zadań, z których:
- zadania 1  17 i 21  23 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 18  20 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań podstawowych: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.
Plan testu.
Klucz odpowiedzi
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Wyliczyć stopy stosowane w technice. A P c
Rozpoznać metody obróbki
2 A P a
strumieniowo  ściernej.
Rozróżnić metody oczyszczania
3 B P d
powierzchni.
Scharakteryzować związki powstające
4 po reakcji przetwarzaczy rdzy z A P d
tlenkami i wodorotlenkami żelaza.
Rozróżnić zastosowanie sody
5 B P b
kaustycznej.
b
Wybrać podłoże dla którego konieczne
6 C P
jest zabezpieczenie antykorozyjne.
Wybrać metodę wykonywania natrysku
7 A P c
kontrolnego.
Scharakteryzować powierzchnię do
8 oczyszczania za pomocÄ… przetwarzaczy C P c
rdzy.
9 Zdefiniować odtłuszczanie emulsyjne. A P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Scharakteryzować powietrze do
10 C P b
obróbki strumieniowo - ściernej.
11 Zdefiniować stopnie czystości stali. A P b
Zdefiniować kąt badania ziarna przy b
12 A P
oczyszczaniu stali.
Rozróżnić urządzenia stosowane do
13 B P d
oczyszczania.
Rozróżnić rodzaj palnika do
14 B P b
oczyszczania płomieniowego.
Rozróżnić rozpuszczalniki organiczne
15 B P d
do odtłuszczania.
16 Rozróżnić roztwór do pasywowania. B P a
17 Zdefiniować proces trawienia kwasami. A P b
Scharakteryzować typ wanny do
18 C PP betonowych
trawienia.
Scharakteryzować III stopień czystości
19 C PP 40%
stali.
Scharakteryzować kryteria wyboru charakter
20 C PP
metody oczyszczania. zanieczyszczeń
21 Rozróżnić rodzaje ścierniwa. B P tak
Scharakteryzować proces oczyszczania
22 B P 40°C
płomieniowego.
Zdefiniować oczyszczanie strumieniowo-
23 A P
strumieniowo  ścierne. ściernym
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie
będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 23 pytania dotyczÄ…ce przygotowanie powierzchni do lakierowania. Zadania:
1, 2, 3, 4, 5, 6 ,7, 8,9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 i 17 sÄ… to zadania wielokrotnego wyboru
i tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa; zadania: 18, 19 i 20 to zadania z luką. Zadania
21- 23 to zadania, w których należy udzielić krótkiej odpowiedzi.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
a) w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
znakiem
X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową),
b) w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
pytania: 18 - 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 90 min.
Powodzenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Wśród stopów najczęściej używanych w technice nie znajduje się:
a) stopy cynku,
b) stopy aluminium,
c) stopy szkła,
d) stopy cyny.
2. Wśród metod stosowanych w obróbce strumieniowo - ściernej znajduje się:
a) metoda wirnikowa,
b) metoda młotkowania,
c) metoda skrobania,
d) metoda pędzlowania.
3. Wśród metod oczyszczania powierzchni nie można wyróżnić:
a) mechaniczne,
b) termiczne,
c) parowe,
d) gazowe.
4. Związki powstające po reakcji przetwarzaczy rdzy z tlenkami i wodorotlenkami żelaza nie
sÄ…:
a) nieaktywne,
b) nieropuszczalne,
c) metaloorganiczne,
d) rozpuszczalne.
5. Soda kaustyczna jest środkiem do:
a) polerowania powłok,
b) usuwania powłok,
c) mycia powłok,
d) nabłyszczania powłok.
6. Po oczyszczeniu powierzchni należy ją zabezpieczyć antykorozyjnie. Proces ten
wymagany jest dla:
a) starego lakieru bez przeszlifowania do gołej blachy ,
b) gołej blachy stalowej,
c) nienaruszonej warstwy kataforezy,
d) tworzyw sztucznych.
7. Natrysk kontrolny wykonuje siÄ™ za pomocÄ…:
a) ściereczki antystatycznej,
b) pasty polerskiej,
c) pudru kontrolnego,
d) nie wykonuje siÄ™.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
8. Na powierzchni przeznaczonej do oczyszczania za pomocÄ… przetwarzaczy rdzy nie
powinny się znajdować:
c) naloty rdzy,
d) plamy rdzy,
c) luz
no zwisające płatki rdzy,
d) woda.
9. Odtłuszczanie emulsyjne polega na:
a) działaniu alkaliów,
b) działaniu emulsji zawierającej substancje powierzchniowo  czynne oraz rozpuszczalnik
organiczny,
c) działaniu wody z lodem,
d) działaniu wody z kwasem.
10. Przy obróbce strumieniowo - ściernej ciśnienie powietrza wynosi:
a) 0,1 - 0,15 MPa,
b) 0,2 - 0,7 MPa,
c) 0,8 - 0,9 Mpa,
d) 0,05 -0,1 MPa.
11. Ile odróżnia się stopni czystości stali konstrukcyjnej przeznaczonej do malowania?
a) 2,
b) 3,
c) 4,
d) 6.
12. Optymalny kÄ…t nachylenia (kÄ…t padania ziarna) w trakcie oczyszczania stali wynosi:
a) 40-50o,
b) 35-60o,
c) 45-55o,
d) 35-55o.
13. Które z wymienionych urządzeń nie są stosowane przy oczyszczaniu?
a) szczotki druciane,
b) odbijaki,
c) przecinaki rotacyjne,
d) wałki pneumatyczne.
14. Oczyszczanie płomieniowe polega na działaniu jakiego płomienia gazowego z palnika?
a) acetylenowego,
b) tlenowo  acetylenowego,
c) tlenowo  etylowego,
d) żaden z wyżej wymienionych.
15. Który z wymienionych związków nie jest rozpuszczalnikiem organicznym stosowanym do
odtłuszczania?
a) tetrachloroetylen,
b) trichloroetylen,
c) trichloroetan,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
d) tetrachloroetan.
16. W jakim roztworze należy pasywować przedmiot bezpośrednio po trawieniu w celu
uniknięcia korozji?
a) kwasu fosforowego,
b) kwasu solnego,
c) kwasu siarkowego,
d) żaden z powyższych.
17. W czasie trawienia kwasami przenikanie kwasu do metalu i rozpuszczanie go jest
zjawiskiem:
a) bardzo pożądanym,
b) niepożądanym,
c) pożądanym,
d) obojętnym.
18. Uzupełnij zdanie:
Trawienie przeprowadza się w wannach ....................................... wyłożonych
kwasoodpornymi płytkami ceramicznymi, względnie w wannach stalowych z okładziną
kwasoodpornÄ….
19. Uzupełnij zdanie:
Odróżnia się 3 stopnie czystości stali konstrukcyjnej przeznaczonej do malowania:
stopień III: powierzchnia niejednolita, brunatnoszara. Pozostałe zgorzeliny mogą
zajmować nawet ...................... powierzchni.
20. Uzupełnij zdanie:
Wybierając metodę przygotowania powierzchni trzeba kierować się kilkoma kryteriami:
wielkość obiektu, ........................................................................., warunki eksploatacji.
21. Czy karborund jest rodzajem ścierniwa?
..........................................
22. W jakiej temperaturze należy zagruntować powierzchnie po oczyszczaniu płomieniowym?
...................................
23. W jakim typie oczyszczania stosowane sÄ… metody pneumatyczne i wirnikowe?
.......................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Przygotowanie powierzchni do lakierowania.
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz brakujÄ…ce wyrazy.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18.
.
19.
20.
21. ..........................................
22. ..........................................
23. ..........................................
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
7. LITERATURA
1. Dobrosz K.: Podstawy obróbki malarsko  lakierniczej metali. ZDDZ, Warszawa, 1973
2. Juchniewicz R., Widuchowski A., Walaszewski J., Stankiewicz H., Praca zbiorowa.
Technika przeciwkorozyjna. Część I, WSiP, Warszawa 1977
3. Klonowski Z., Knopf M., Lichecki J.: Przeciwrdzewna ochrona malarska konstrukcji
stalowych. Poradnik WNT, Warszawa 1983
4. Orzelowski S. (red), Praca zbiorowa: Powłoki malarsko  lakiernicze, Poradnik. WNT,
Warszawa 1983
5. Sobierajska G., Neumann Z.: Lakiernictwo samochodowe, SIMP- ZORPOT, Szczecin,
2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43