MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Grażyna Sobierajska
Ocenianie jakości pokryć lakierniczych 714[03].Z1.08
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Krzysztof Garczyński
mgr inż. Krzysztof Lenkiewicz
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Grażyna Sobierajska
Konsultacja:
mgr Zenon W. Pietkiewicz
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[03].Z1.08.
Ocenianie jakości pokryć lakierniczych zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu lakiernik.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
 SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Typowe wady powłok lakierniczych 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Analiza wyników badań laboratoryjnych wyrobów 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Wykorzystanie prób produkcyjnych 14
5.3.1. Ćwiczenia 14
5.4. Ocena przydatności aplikacyjnych materiałów 17
5.4.1. Ćwiczenia 17
5.5. Pomiar grubości (na podłożu magnetycznym i niemagnetycznym),
twardości, udarności, elastyczności, przyczepności, tłoczności, ścieralności 19
5.5.1. Ćwiczenia 19
5.6. Badania eksploatacyjne 21
5.6.1. Ćwiczenia 21
5.7. Dokumentacja procesów kontroli jakości. Systemy zapewnienia jakości
w wykonywaniu powłok lakierniczych oparte na normach ISO serii 9000 22
5.7.1. Ćwiczenia 22
5.8. Ocena jakości pokrycia na podstawie wyglądu zewnętrznego 23
5.8.1. Ćwiczenia 23
5.9. Ocena jakości powłoki przez zginanie próbki blach z naniesionym
pokryciem lakierniczym 25
5.9.1. Ćwiczenia 25
5.10. Ocena przyczepności powłoki lakierowej przez poprzeczne nacinanie
żyletką i odrywanie przylepcem 27
5.10.1. Ćwiczenia 27
5.11. Oznaczanie odporności powłok na uderzenia mechaniczne 28
5.11.1. Ćwiczenia 28
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 29
7. Literatura 45
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik niniejszy będzie Państwu pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
o typowych wadach powłok lakierniczych, metodach dokonywania oceny jakości pokryć
lakierniczych i stosowanych do tej oceny narzędziach.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne,
- wykaz umiejętności i wiadomości, które uczeń opanuje podczas zajęć,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które pomogą wykształcić u uczniów umiejętności praktyczne,
- wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
- tekstu przewodniego,
- ćwiczeń praktycznych,
- pokazu z objaśnieniem.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą obejmować zarówno pracę indywidualną jak
i pracę zespołową.
W rozdziale 6 zamieszczono zestaw zadań testowych, który może być wykorzystany przez
nauczyciela w celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia.
W rozdziale 6 podano również:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktacje zadań,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcję dla nauczyciela,
- instrukcję dla ucznia,
- kartę odpowiedzi,
- zestaw zadań tekstowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
714[03].Z1
Podstawowe technologie
lakiernicze
714[03].Z1.01
Stosowanie przepisów BHP
ochrony ppoż. i ochrony
środowiska przy
wykonywaniu prac
lakierniczych
714[03].Z1.02
714[03].Z1.03
Przygotowanie powierzchni
Nakładanie powłok
wyrobów do lakiernictwa
lakierniczych
714[03].Z1.04 714[03].Z1.06
Wytwarzanie powłok Wykonywanie napraw i
malarsko-lakierniczych na renowacji pokryć
wyrobach powszechnego lakierniczych
użytku
714[03].Z1.07
Nanoszenie pokryć
714[03].Z1.05
ochronnych i ochronno-
Znakowanie pokryć
dekoracyjnych
lakierniczych
714[03].Z1.08
Ocena jakości powłok
lakierniczych
714[03].Z1.09
Organizowanie i
wyposażanie lakierni
Schemat jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
- dobierać metody i narzędzia do wykonywanych czynności,
- znajdować właściwą dokumentację techniczną w bibliotece lub innej bazie danych,
- rozróżniać pokrycia i powłoki lakiernicze,
- rozróżnić strukturę pokryć i powłok lakierniczych,
- rozróżnić podstawy fizykochemiczne produktów lakierniczych,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:
- rozróżnić wady powłok lakierniczych,
- wykonać próby jakościowe materiałów i powłok lakierniczych zgodnie z przepisami bhp,
ochrony ppoż. i ochrony środowiska,
- wyjaśnić istotę systemu zapewnienia jakości,
- scharakteryzować zadania kontroli jakości materiałów i pokryć lakierniczych,
- ocenić jakość powłok lakierniczych w warunkach warsztatowych,
- posłużyć się dokumentacją procesów kontroli jakości,
- skorzystać z literatury technicznej oraz bazy danych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Lakiernik 714[03]
Moduł: Podstawowe technologie lakiernicze 714[03].Z1
Jednostka modułowa: Ocenianie jakości pokryć lakierniczych 714[03].Z1.08
Temat: Typowe wady powłok lakierniczych.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności definiowania i rozpoznawania podstawowych wad
powłok lakierniczych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- rozpoznać podstawowe wady powłok lakierniczych wynikające z błędów
w procesie nakładania powłoki,
- zorganizować stanowisko do rozpoznawania wad powłok lakierniczych zgodnie
z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
- podać przyczyny, metody zapobiegania i usuwania podstawowych wad powłok
lakierniczych.
Metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- tekst przewodni.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna.
Czas: 135 minut.
Środki dydaktyczne:
- plansze z przykładami wad powłok lakierniczych (foliogramy lub prezentacja
multimedialna),
- poradnik o wadach powłok lakierniczych - wskazana pozycja literaturowa [5],
- zeszyt przedmiotowy,
- ołówek,
- przybory kreślarskie, gumka,
- długopis.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do przeprowadzenia pokazu z objaśnieniem.
4. Realizacja tematu:
- nauczyciel prowadzi pokaz z objaśnieniem typowych wad powłoki lakierniczej.
- każdy uczeń wykonuje rysunek przekroju wady według schematów z pokazu
z objaśnieniem,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
- pomocą do prawidłowego narysowania schematów są plansze (z foliogramu lub
prezentacji multimedialnej) i podpowiedz
nauczyciela,
- uczeń rysuje w zeszycie schemat wad powłoki lakierowej według wzorów
pokazanych na planszy,
- nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w rozpoznaniu wad oraz sposobu
odtworzenia ich w zeszycie.
5. Po wykonaniu wszystkich rysunków schematów wad uczeń próbuje dokonać analizy
wykonanego ćwiczenia.
6. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza poprawność i estetykę wykonanego
ćwiczenia.
8. Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności wykonywania.
9. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.
Zakończenie zajęć.
Praca domowa
Odszukać w literaturze wiadomości na temat: wady powłok lakierniczych, ich
rozpoznawanie, metody zapobiegania i usuwania. Na podstawie zebranych informacji
wyszukać rodzaje wad, ich rysunki przynieść na zajęcia lekcyjne.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Lakiernik 714[03]
Moduł: Podstawowe technologie lakiernicze 714[03].Z1
Jednostka modułowa: Ocenianie jakości pokryć lakierniczych 714[03].Z1.08
Temat: Ocena jakości pokrycia na podstawie wyglądu zewnętrznego.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonania oceny pokrycia lakierowego na
podstawie wyglądu zewnętrznego z wykorzystaniem normy oraz definiowania
i rozpoznawania podstawowych cech zewnętrznych powłok lakierniczych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- rozpoznać podstawowe cechy powłok lakierniczych wynikające z wyglądu powłok,
- zorganizować stanowisko do wykonania oceny pokrycia lakierowego zgodnie z zasadami,
bezpieczeństwa i higieny pracy,
- podać zasady oceny wyglądu zewnętrznego pokrycia lakierniczego zgodne z wytycznymi
wybranej normy
- wybrać właściwą normę do wykonania oceny pokrycia lakierowego
Metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne,
- dyskusja dydaktyczna,
- tekst przewodni.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa.
Czas: 90 minut.
Środki dydaktyczne:
- normy przydatne do oceny wyglądu zewnętrznego pokrycia lakierowego (foliogramy,
wydrukowane kopie norm),
- próbki blach z nałożonymi pokryciami lakierowymi (co najmniej 1 próbka na zespół 3
osobowy uczniów)
- zeszyt przedmiotowy,
- ołówek,
- przybory kreślarskie, gumka,
- długopis.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do przeprowadzenia pokazu z objaśnieniem.
4. Realizacja tematu:
- nauczyciel prowadzi pokaz z objaśnieniem dostępnych norm do oceny wyglądu
zewnętrznego pokrycia lakierowego,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
- nauczyciel inicjuje dyskusję dydaktyczną i prowadzi ją tak aby uczniowie samodzielnie
wybrali właściwe normy i sposób oceny wyglądy zewnętrznego powłoki zgodny
z wymaganiami norm,
- nauczyciel przydziela zespołom próbki do oceny,
- każdy zespół uczniów wybiera normę, według której będzie prowadził ocenę wyglądu
zewnętrznego pokrycia lakierowego,
- uczeń wykonuje ocenę zgodnie z zaleceniami wybranej normy,
- uczeń zapisują w zeszycie wyniki wykonanej oceny,
- nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w rozpoznaniu wad oraz sposobu
odtworzenia ich w zeszycie.
5. Po wykonaniu oceny wyglądu zewnętrznego uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego
ćwiczenia.
6. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza poprawność i estetykę wykonanego
ćwiczenia.
8. Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności wykonywania.
9. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.
Zakończenie zajęć.
Praca domowa
Odszukać w literaturze wiadomości na temat: dostępne metody oceny wyglądu
zewnętrznego pokryć lakierniczych. Na podstawie zebranych informacji wykonać zestawienie
najczęściej ocenianych cech wyglądu zewnętrznego pokryć lakierniczych. Wykonane
zestawienie przynieść na zajęcia lekcyjne.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Typowe wady powłok lakierniczych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Narysuj widok w przekroju wady powłoki lakierowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) narysować widok w przekroju wady powłoki lakierowej  uszkodzenia po odchodach
ptasich,
3) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy,
- ołówek,
- kredki ołówkowe,
- przybory kreślarskie,
- długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Narysuj widok w przekroju wady powłoki lakierowej  utrata przyczepności.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) narysować widok w przekroju wady powłoki lakierowej  utrata przyczepności,
3) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy,
- ołówek,
- kredki ołówkowe,
- przybory kreślarskie,
- długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Narysować widok w przekroju wady powłoki lakierowej  zmiękczenie w rysach
szlifierskich.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) narysować widok w przekroju wady powłoki lakierowej  zmiękczenie w rysach
szlifierskich,
3) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy,
- ołówek,
- kredki ołówkowe,
- przybory kreślarskie,
- długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Analiza wyników badań laboratoryjnych wyrobów
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie grubości powłoki lakierowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować element, na którym chcesz zmierzyć grubość powłoki lakierowej,
3) wybrać normę, wg której zostanie wykonane badanie,
4) przygotować przyrządy do pomiaru grubości powłoki lakierowej,
5) przygotować normę, wg której chcesz wykonać badanie grubości powłoki lakierowej,
6) wykonać badanie grubości zgodnie z zaleceniami normy,
7) zapisać wyniki swojej pracy,
8) zaprezentować wyniki swojej pracy,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- element z powłoką lakierową,
- przyrząd do mierzenia grubości powłoki lakierowej,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- norma opisująca wybraną metodę mierzenia grubości,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wykonaj badanie lepkości powłoki lakierowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować produkt, dla którego chcesz zmierzyć lepkość,
3) wybrać normę, wg której chcesz wykonać badanie,
4) przygotować przyrządy do pomiaru lepkości lakieru,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5) przygotować normę, wg której chcesz wykonać badanie lepkości powłoki lakierowej,
6) wykonać badanie lepkości zgodnie z zaleceniami normy,
7) zapisać i zaprezentować wyniki pracy,
8) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- produkt lakierniczy,
- przyrząd do mierzenia lepkości lakieru,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- norma opisująca wybraną metodę mierzenia lepkości,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.3. Wykorzystanie prób produkcyjnych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj dobór produktów do polakierowania podłogi drewnianej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zgromadzić karty charakterystyki producentów wyrobów lakierowych do podłóg
drewnianych (karty takie są dostępne w internecie, na stronach producentów),
3) wybrać odpowiedni rodzaj produktu,
4) uzasadnić dokonanie wyboru,
5) podać cechy produktu wg karty charakterystyki producenta,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- karty charakterystyki producentów wyrobów lakierowych do podłóg drewnianych,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wykonaj dobór produktów do polakierowania elementów ogrodzenia ze stali.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zgromadzić karty charakterystyki producentów wyrobów lakierowych do konstrukcji
stalowych (karty takie są dostępne w internecie, na stronach producentów),
3) wybrać odpowiedni rodzaj produktu,
4) uzasadnić dokonanie wyboru,
5) podać cechy produktu wg karty charakterystyki producenta,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, metoda projektów.
Środki dydaktyczne:
- karty charakterystyki producentów wyrobów lakierowych do konstrukcji stalowych,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.4. Ocena przydatności aplikacyjnych materiałów
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opisz, korzystając z informacji o aplikacji produktu sposób aplikacji lakieru do elementów
z tworzyw sztucznych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zgromadzić informacje o produktach lakierowych do tworzyw sztucznych (informacje
takie są dostępne w internecie, na stronach producentów),
3) wybrać odpowiedni rodzaj produktu,
4) podać szczegółowe warunki aplikacji produktu,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- informacje producentów produktów lakierowych do tworzyw sztucznych,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Przygotuj zestawienie czasów przydatności do użycia wybranych 10 produktów
lakierniczych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zgromadzić 10 opisów produktów lakierniczych ogólnego stosowania (opisy takie są
dostępne w internecie, na stronach producentów),
3) wybrać z każdego z opisów czas przydatności do użycia produktu,
4) uzasadnić dokonanie wyboru,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, metoda projektów.
Środki dydaktyczne:
- informacje producentów produktów lakierowych do tworzyw sztucznych,
- zeszyt przedmiotowy,
- długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.5. Pomiar grubości (na podłożu magnetycznym
i niemagnetycznym), twardości, udarności, elastyczności,
przyczepności, tłoczności, ścieralności
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie twardości powłoki lakierowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować element, na którym chcesz zmierzyć twardości powłoki lakierowej,
3) wybrać normę, wg której chcesz wykonać badanie,
4) przygotować przyrządy do pomiaru twardości powłoki lakierowej,
5) przygotować normę, wg której chcesz wykonać badanie twardości powłoki lakierowej,
6) wykonać badanie twardości zgodnie z zaleceniami normy,
7) zapisać i zaprezentować wyniki swojej pracy,
8) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- element z powłoką lakierową,
- przyrząd do mierzenia twardości powłoki lakierowej,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- norma opisująca wybraną metodę mierzenia twardości,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Narysuj schemat powłoki lakierowej uwzględniając warstwę podkładu i lakieru
nawierzchniowego i zaznacz wymiary: grubość warstwy podkładu, grubość warstwy lakieru
nawierzchniowego, grubość powłoki lakierowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
 Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wykonać schemat powłoki lakierowej,
3) zaznaczyć na wykonanym schemacie zadane wymiary,
4) zaprezentować wyniki swojej pracy,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy,
- przybory kreślarskie,
- ołówek, długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.6. Badania eksploatacyjne
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie odporności lakieru do drewna na roztwór soli kuchennej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wpływem soli na lakier do drewna w literaturze do rozdziału,
3) przygotować element z drewna polakierowany lakierem do drewna, oczyścić miękką
szmatką z ewentualnego kurzu i zanieczyszczeń powierzchniowych,
4) zapisać stan powłoki lakieru przed nałożeniem roztworu soli,
5) przygotować 50 procentowy wodny roztwór soli,
6) przygotować 2 miękkie ściereczki do nałożenia roztworu soli na element i do wytarcia
elementu po wysuszeniu z resztek soli,
7) przygotować suszarkę do włosów, którą osuszysz wodę z roztworu naniesionego na
element,
8) przygotować szkło powiększające do oceny stanu lakieru po zdjęciu,
9) opisać zauważone zmiany na lakierze,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie i wnioski.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy,
- suszarka do włosów,
- szkło powiększające,
- sól kuchenna,
- naczynie do zrobienia roztworu,
- waga kuchenna,
- woda,
- element z drewna polakierowany lakierem do drewna, długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.7. Dokumentacja procesów kontroli jakości. Systemy
zapewnienia jakości w wykonywaniu powłok lakierniczych
oparty na normach ISO serii 9000.
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj procedurę reklamacji w warsztacie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi planowania procedury reklamacji,
3) opisz szczegółowo procedurę reklamacji w wymyślonym przez siebie warsztacie,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy,
- norma ISO 9001, długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
5.8. Ocena jakości pokrycia na podstawie wyglądu zewnętrznego
5.8.1 Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj ocenę różnicy w kolorze kartek białego papieru pochodzących z różnych
zeszytów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi oceny różnic w kolorze,
3) przygotować kartki białego papieru z 5 różnych zeszytów,
4) porównać kolory pięciu kartek ze sobą, zapisując wrażenia ze szczególnym
uwzględnieniem czystości koloru, jasności koloru i jego zabarwienia,
5) ułożyć kartki od najbardziej zimnej do najbardziej ciepłej,
6) zapisać wyniki w zeszycie przedmiotowym,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy,
- pięć białych kartek papieru z pięciu różnych zeszytów, długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wykonaj ocenę stopnia spęcherzenia lakieru na elemencie zgodnie z wybraną normą.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wybrać normę do wykonania oceny,
3) przygotować dowolny polakierowany element do wykonania oceny,
4) wykonać ocenę stopnia spęcherzenia wg wytycznych normy,
5) zapisać wyniki wykonywanych badań,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- zeszyt przedmiotowy,
- element polakierowany,
- norma do oceny spęcherzenia, długopis,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
5.9. Ocena jakości powłoki przez zginanie próbki blach
z naniesionym pokryciem lakierniczym
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie odporności na zginanie na sworzniu cylindrycznym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować element, na którym chcesz zmierzyć odporność na zginanie na sworzniu
cylindrycznym,
3) wybrać normę, wg której chcesz wykonać badanie,
4) przygotować przyrządy do pomiaru odporności na zginanie na sworzniu cylindrycznym,
5) przygotować normę, według której chcesz wykonać badanie odporności na zginanie na
sworzniu cylindrycznym,
6) wykonać badanie twardości zgodnie z zaleceniami normy,
7) zapisać wyniki swojej pracy,
8) zaprezentować wyniki swojej pracy,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- element z powłoką lakierową,
- przyrząd do mierzenia odporności na zginanie na sworzniu cylindrycznym,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- norma opisująca wybraną metodę mierzenia odporności na zginanie na sworzniu
cylindrycznym,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wykonaj badanie odporności na zginanie na sworzniu stożkowym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
 Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować element, na którym chcesz zmierzyć odporność na zginanie na sworzniu
stożkowym,
3) wybrać normę, wg której chcesz wykonać badanie,
4) przygotować przyrządy do pomiaru odporności na zginanie na sworzniu stożkowym,
5) przygotować normę, według której chcesz wykonać badanie odporności na zginanie na
sworzniu stożkowym,
6) wykonać badanie twardości zgodnie z zaleceniami normy,
7) zapisać wyniki swojej pracy,
8) zaprezentować wyniki swojej pracy,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- element z powłoką lakierową,
- przyrząd do mierzenia odporności na zginanie na sworzniu stożkowym,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- norma opisująca wybraną metodę mierzenia odporności na zginanie na sworzniu
stożkowym,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
5.10. Ocena przyczepności powłoki lakierowej przez poprzeczne
nacinanie żyletką i odrywanie przylepcem
5.10.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie przyczepności metodą siatki nacięć z użyciem nożyka.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować element, na którym chcesz wykonać badanie metodą siatki nacięć,
3) wybrać normę, wg której chcesz wykonać badanie,
4) przygotować przyrządy do badania metodą siatki nacięć,
5) przygotować normę, wg której chcesz wykonać badanie,
6) wykonać badanie metodą siatki nacięć zgodnie z zaleceniami normy,
7) zapisać wyniki swojej pracy,
8) zaprezentować wyniki swojej pracy,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- element z powłoką lakierową,
- przyrząd do wykonywania siatki nacięć,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- norma opisująca wybraną metodę wykonywania siatki nacięć,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
5.11. Oznaczanie odporności powłok na uderzenia mechaniczne
5.11.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj badanie odporności na uderzenia metodą spadającego ciężarka.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować element, na którym chcesz zmierzyć odporność na uderzenie mechaniczne,
3) wybrać normę, wg której chcesz wykonać badanie,
4) przygotować przyrządy do pomiaru odporności na uderzenia mechaniczne,
5) przygotować normę, według której chcesz wykonać badanie odporności na uderzenia
mechaniczne,
6) wykonać badanie twardości zgodnie z zaleceniami normy,
7) zapisać wyniki swojej pracy,
8) zaprezentować wyniki swojej pracy,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- element z powłoką lakierową,
- przyrząd do mierzenia odporności na uderzenia mechaniczne,
- zeszyt przedmiotowy, długopis,
- norma opisująca wybraną metodę badania odporności na uderzenia mechaniczne,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Ocenianie jakości pokryć
lakierniczych
Test składa się z 23 zadań, z których:
- zadania 1,2,3,4,5,6,7,8,9,11,12,3,14,15,16, 21, 22 i 23 są z poziomu podstawowego,
- zadania 10, 17, 18, 19 i 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań z poziomu podstawowego: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Punktacja:
- za pytania 1,2,3,4,5,6,7,8,9, 10, 11,12,3,14,15,16, 17, 21, 22, 23 uczeń może otrzymać po
1 punkcie,
- za pytanie 18  2 punkty,
- za pytanie 19  2 punkty,
- za pytanie 20  4 punkty.
Plan testu klucz odpowiedzi
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1. Rozpoznać wadę powłoki: spękanie. C P a
2. Rozpoznać wadę powłoki: odpryski. C P b
Wyjaśnić pojęcie:  skórka
3. B P a
pomarańczy .
4. Określić zadania powłoki lakierowej. A P a
Określić przyczyny powstawania
5. A P b
wad eksploatacyjnych.
a
Określić przyczyny powstawania
6. A P
wad technologicznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Rozróżnić wadę powłoki: utrata
7. C P b
przyczepności.
Rozróżnić wadę powłoki:
8. C P b
krwawienie.
9. Stosować pojęcie: Polska Norma. A P c
Wybrać właściwe badania do oceny
10. D PP a
wyrobu mokrego.
11. Stosować pojęcie LZO. A P b
Wyjaśnić wpływ niewłaściwego
12. B P c
ciśnienia na jakość powłoki.
Wyjaśnić wpływ niewłaściwej
13. B P c
temperatury na jakość powłoki.
Wyjaśnić wpływ nadmiernej ilości
14. B P b
utwardzacza na jakość powłoki.
Wyjaśnić wpływ niedostatecznego
15. B P a
oczyszczenia podłoża.
Ustalić składowe systemu
16. A P a
zarządzania jakością.
Wybrać właściwy przyrząd do
17. D PP a
badania przyczepności.
Przyczyny:
- stara powłoka nie
została odpowiednio
zeszlifowana,
- stara powłoka
podkładowa nie
została odpowiednio
zeszlifowana,
- powierzchnie
18. Określić wadę na podstawie opisu. D PP pokryte farbą
gruntującą nie
zostały odpowiednio
oszlifowane,
- podkład został
nałożony w zbyt
cienkiej warstwie i
nieodpowiednio
wysuszony.
Wymagania co do
rodzaju przyrządu
Opisać metodę wykonywania
19. C PP opisanego w normie
pomiaru przyczepności.
spełnia np. żyletka.
Nacięcia należy
prowadzić zgodnie z
punktem normy w
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
różnych odległościach
30
zależnie od rodzaju
podłoża, na którym
badamy przyczepność i
od grubości powłoki
prowadzić zgodnie z
punktem normy w
różnych odległościach
zależnie od rodzaju
podłoża, na którym
badamy przyczepność i
od grubości powłoki
lakierowej.
Grupa I:
Wpływy środowiska
przemysłowego:
- kwaśne deszcze,
- zasadowe opady,
- pył przemysłowy.
Grupa II:
Wpływy środowiska
naturalnego:
- odchody ptasie,
- odchody mszyc,
Opisać i pogrupować przyczyny
- obumarłe owady,
20. powstawania wad eksploatacyjnych D PP
- żywica z drzew,
powłoki lakierowej.
- odchody pszczół.
Grupa III:
Uszkodzenia
mechaniczne:
- uderzenia kamieni,
- szczotki na myjni,
- rysy po ostrych
przedmiotach,
- uszkodzenia po
uderzeniach
mechanicznych.
21. Zdefiniować wady eksploatacyjne. A P eksploatacyjnych
22. Określić wady technologiczne. A P technologicznych
Wyjaśnić wpływ kwaśnego deszczu
23. A P tak
na powłokę lakierową.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie
będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań dotyczących oceny jakości pokryć lakierniczych i doboru metod
badań powłok i pokryć. Pytania: 1, 2, 3, 4, 5, 6 ,7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 i 17 są
to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa; pytania: 18, 19
i 20 to pytania, w których należy udzielić krótkiej odpowiedzi. Pytania: 21- 23 to pytania,
w których należy udzielić krótkiej odpowiedzi.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
- w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
znakiem
X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową),
- w pytaniu z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedz
w wyznaczone pole,
- w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
pytania: 10, 18, 19 i 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.
8. Na rozwiązanie testu masz 90 min.
Powodzenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Prawidłowa nazwa wady powłoki lakierowej widocznej na zdjęciu 1 to:
a) spękanie powłoki ,
b) utrata połysku,
c) wtrącenia,
d) zmarszczenie.
2. Prawidłowa nazwa wady powłoki lakierowej widocznej na zdjęciu 2 to:
a) porowatość,
b) odpryski,
c) rdza,
d) zacieki.
1 2
3.  Skórka pomarańczy to określenie:
a) wady powłoki lakierowej,
b) rodzaju efektu optycznego,
c) metody nakładania powłoki lakierowej,
d) metoda natrysku.
4. Powłoka lakierowa spełnia zadania:
a) ochronne,
b) obliczeniowe,
c) mechaniczne,
d) stechiometryczne.
5. Wady powstające w czasie i na skutek warunków eksploatacji powstają z powodu:
a) niedotrzymania reżimu technologicznego,
b) wpływu czynników zewnętrznych,
c) niedotrzymania temperatury schnięcia,
d) wad produktu.
6. Wady wynikające z błędnie wykonanego procesu lakierowania powstają z powodu:
a) niedotrzymania reżimu technologicznego,
b) wpływu czynników zewnętrznych,
c) odchodów ptasich,
d) odchodów mszyc.
7. Prawidłowa nazwa wady powłoki lakierowej widocznej na zdjęciu 3 to:
a) przekrwienie (krwawienie),
b) utrata przyczepności,
c) odpryski,
d) zacieki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
3 4
8. Prawidłowa nazwa wady powłoki lakierowej widocznej na zdjęciu 4 to:
a) plamy wodne,
b) krwawienie,
c) spękanie,
d) zacieki.
9. Zaznacz błędną odpowiedz
:
a) Polskie Normy mogą być wprowadzeniem norm europejskich,
b) Polskie Normy mogą być wprowadzeniem norm międzynarodowych,
c) stosowanie Polskich Norm jest obowiązkowe,
d) stosowanie Polskich Norm ułatwia obiektywną ocenę.
10. Przy wykonywaniu badań wyrobu mokrego ocenia się:
a) stopień roztarcia,
b) twardość,
c) odporność na uderzenia mechaniczne,
d) odporność na ścieranie.
11. LZO oznacza:
a) stopień roztarcia,
b) lotne związki organiczne,
c) palność,
d) twardość.
12. Stosowanie zbyt wysokiego ciśnienia natrysku:
a) pozwoli przyspieszyć pracę przy stosowaniu lakieru HS,
b) ułatwia właściwe wylanie powłoki,
c) spowoduje znaczne defekty powłoki lakierowej,
d) nic nie znaczy.
13. Bardzo szybka zmiana temperatury w trakcie suszenia powłoki lakierowej:
a) optymalizuje proces schnięcia,
b) przyczynia się do uzyskania większej twardości powłoki,
c) powoduje defekty powłoki lakierowej,
d) nic nie znaczy.
14. Nadmierna ilość utwardzacza do lakieru nawierzchniowego:
a) przyspiesza schnięcie powłoki lakierowej,
b) powoduje wady powłoki lakierowej,
c) zwiększa twardość powłoki lakierowej,
d) nic nie znaczy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
15. Niedostateczne oczyszczanie podłoża przed lakierowaniem:
a) powoduje utratę przyczepności powłoki lakierowej,
b) można zniwelować przez nakładanie agresywnych rozpuszczalników,
c) można zignorować, bo nie wpływa na jakość naprawy,
d) ułatwia nakładanie powłok.
16. System zarządzania jakością oparty na normach ISO składa się z:
a) Księgi Jakości,
b) Polskich Norm,
c) Dzienników Ustaw,
d) Dyrektyw EC.
17. Do oceny przyczepności powłoki lakierowej może służyć:
a) żyletka,
b) pistolet lakierniczy,
c) długopis,
d) ołówek.
18. Wada powłoki lakierowej polegająca na wyraz
nym uniesieniu powłoki w postaci
zmarszczeń to podnoszenie się powłoki.
Podaj możliwe przyczyny tej wady:
...........................................................................................................................................
.....
...........................................................................................................................................
.....
...........................................................................................................................................
.....
...........................................................................................................................................
.....
19. Opisz metodę wykonywania pomiaru przyczepności za pomocą żyletki.
...........................................................................................................................................
.....
...........................................................................................................................................
.....
...........................................................................................................................................
.....
...........................................................................................................................................
.....
...........................................................................................................................................
.....
...........................................................................................................................................
.....
20. Wiele uszkodzeń powłoki lakierowej spowodowanych jest wpływem czynników
zewnętrznych, które również można podzielić na trzy grupy przyczyn powstawania
defektów.
Wymień grupy przyczyn i podstawowe przyczyny w grupach, podając po 3 przyczyny
w każdej grupie.
Grupa I: .......................................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
a) ...............................................
b) ..............................................
c) .............................................
Grupa II: .......................................................
a) ...............................................
b) ...............................................
c) ..............................................
Grupa III: .......................................................
a) ................................................
b) ..............................................
c) ..............................................
21. Do jakiej grupy wad zalicza się uszkodzenie po odchodach ptasich?
.............................................................
22. Do jakiej grupy wad zalicza się zacieki?
.............................................................
23. Czy kwaśne deszcze mogą uszkodzić powłokę lakierową?
..............................................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ..........................................................................................
Ocenianie jakości pokryć lakierniczych.
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz brakujące wyrazy
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
a) .......................................................................
..
18.
b) .......................................................................
..
a) .......................................................................
..
19.
b) .......................................................................
..
Grupa I
a).................................................................
b)..........................................................................
...
c)...........................................................................
20. ..
Grupa II
a)...........................................................................
..
b)..........................................................................
...
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
c)...........................................................................
..
Grupa III
a)...........................................................................
..
b)..........................................................................
...
c)...........................................................................
..
21.
22.
23.
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Ocenianie jakości pokryć
lakierniczych
Test składa się z 23 zadań, z których:
- zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 i 11 - 23 są z poziomu podstawowego,
- zadania 8, 9 i 10 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań z poziomu podstawowego: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.
Punktacja:
- za pytania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 i 11- 23 uczeń może otrzymać po 1 punkcie,
- za pytanie 8  2 punkty,
- za pytanie 9  2 punkty,
- za pytanie 10  2 punkty.
Plan testu Klucz odpowiedzi
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1. Określić wady technologiczne. A P b
2. Zidentyfikować dyrektywę LZO. A P a
3. Wyjaśnić badanie twardości. A P b
Zdefiniować zadania powłoki
4. A P a
ochronnej.
5. Określić wady eksploatacyjne. A P b
a
Rozróżnić przyczyny powstawania
6. B P
pęcherzy.
7. Zdefiniować pojęcie udarność. A P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
zanieczyszczeń
8. Wnioskować o przyczynach wady. D PP
wodnych
Przewidzieć materiał konieczny do
9. D PP P 1000 - P 1200
usuwania wady.
Scharakteryzować wady
10. C PP odchody mszyc
eksploatacyjne.
Rozróżnić konieczność stosowania
11. B P nie
norm.
12. Określić akt prawny o normach. A P Dziennik Ustaw
Zdefiniować metodę badania Do badania
13. A P
przyczepności. przyczepności
W karcie technicznej
Określić kartę techniczną i kartę
14. A P i w karcie
charakterystyki wyrobu.
charakterystyki
15. Zdefiniować ścieralność. A P Ścieralność
Rozróżnić składowe systemu Systemu zarządzania
16. B P
zarządzania jakością. jakością
Scharakteryzować sworznie do prób Cylindryczne i
17. A P
zginania. stożkowe
Opisać metodę badania przyczepności
18. A P Metoda siatki nacięć
za pomocą zestawu ostrz.
19. Określić wadę zapylenia/ wtrącenia. A P Zapylenia/ wtrącenia
20. Zdefiniować wadę plamy wodne. A P Plamy wodne
21. Określić wadę  rybie oczka . A P tak
22. Ustalić przyczyny zacieków. A P tak
Krwawienie/
23. Ustalić przyczyny krwawienia powłoki. A P
przekrwienie
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie
będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań dotyczących oceny jakości pokryć lakierniczych i doboru metod
badań powłok i pokryć. Pytania: 1, 2, 3, 4, 5, 6 ,7, są to pytania wielokrotnego wyboru
i tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa; pytania: 8, 9 i 10 to pytania z luką. Pytania 11-
23 to pytania, w których należy udzielić krótkiej odpowiedzi
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
- w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
znakiem
X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową),
- w pytaniu z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedz
w wyznaczone pole,
- w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
pytania: 8, 9 i 10, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.
8. Na rozwiązanie testu masz 90 min.
Powodzenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Wady wynikające z niedotrzymania wskazówek zastosowania produktu to:
a) wady eksploatacyjne,
b) wady technologiczne,
c) wady zmyślone,
d) nie ma takiej definicji.
2. Która dyrektywa mówi o ograniczeniu LZO w lakierach:
a) 42/2004,
b) 40/2000,
c) 41/2001,
d) 43/2003.
3. Badanie twardości przeprowadza się za pomocą metody:
a) zanurzeniowej,
b) ołówkowej,
c) szalkowej,
d) natrysku.
4. Powłoka lakierowa spełnia zadania:
a) ochronne,
b) obliczeniowe,
c) mechaniczne,
d) stechiometryczne.
5. Wady powstające w czasie i na skutek warunków eksploatacji powstają z powodu:
a) niedotrzymania reżimu technologicznego,
b) wpływu czynników zewnętrznych,
c) niedotrzymania temperatury schnięcia,
d) wad produktu.
6. Z jakiego powodu powstają pęcherze w powłoce lakierowej  zamiany:
a) rozpuszczalników,
b) pigmentów,
c) wypełniaczy,
d) aluminium.
7. Udarność to:
a) odporność materiału na zginania przy uderzeniu,
b) odporność materiału na złamanie przy uderzeniu,
c) odporność materiału na ścieranie przy uderzeniu,
d) nie ma takiego pojęcia.
8. Uzupełnij zdanie:
Plamy wodne pojawiają się na skutek przedostania się .................................................... do
powłoki np. bezpośrednio z instalacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
9. Uzupełnij zdanie:
Małe zacieki mogą być usunięte przez przeszlifowanie papierem o gradacji
.......................................... i polerowanie pastami polerskimi.
10. Uzupełnij zdanie:
Druga grupa czynników zewnętrznych to wpływy środowiska naturalnego. Tu wyróżniamy:
ptasie odchody, ........................................................., obumarłe owady, żywicę z drzew.
11. Czy stosowanie polskich norm jest obligatoryjne?
.....................................................................
12. Jaki akt prawny reguluje stosowanie polskich norm?
.........................................................................
13. Do czego służy metoda siatki nacięć?
........................................................................
14. W jakim dokumencie producent podaje charakterystykę wyrobu?
........................................................................
15. Jak nazywa się własność powłoki charakteryzującą jej podatność na ścieranie?
.......................................................................
16. Składową jakiego systemu jest księga Jakości?
....................................................................
17. Jakie sworznie stosowane są do prób zginania?
......................................................................
18. Jak się nazywa metoda badania przyczepności za pomocą zestawu ostrz?
........................................................
19. Jak nazywamy wadę powstającą na skutek naniesienia wraz z lakierem zanieczyszczeń?
..........................................................
20. Jak nazywamy wadę na skutek przedostania się wody do powłoki lakierowej?
.........................................................
21. Czy  rybie oczka to rodzaj wady technologicznej?
..........................................................
22. Czy przyczyną zacieków może być rozmiar dyszy pistoletu?
..........................................................
23. Jaka wada powstaje po przedawkowaniu utwardzacza do szpachlówki?
..................................................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ..........................................................................................
Ocenianie jakości pokryć lakierniczych.
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz brakujące wyrazy.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
..............................................................................
8. ..............................................................................
....
..............................................................................
9. ..............................................................................
....
..............................................................................
10. ..............................................................................
....
11. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
12. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
13. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
14. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
15. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
16. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
17. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
18. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
19. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
20. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
21. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
22. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
23. & & & & & & & & & & & & & & & ....................
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
7. LITERATURA
1. Ciszewski A., Kapuścińska G., Kochanowski S., Midera S., Gałczyński R., Lakiernictwo
samochodowe w Polsce, SIMP ZORPOT, A
ódz
, 2000
2. Orzelowski S.(red), Praca zbiorowa. Pokrycia ochronne i dekoracyjne. Poradnik. WNT,
Warszawa 1983
3. Pokrasen A. (red), Praca zbiorowa. Powłoki malarsko lakiernicze. Poradnik. WNT,
Warszawa 1983
4. Sobierajska G., Neumann Z.: Lakiernictwo samochodowe, SIMP ZORPOT, Szczecin, 2006
5. Sydow K., Schaeden am Autolack, leitfaden zur Beurteilung und Beseitigung,
VINCENTZ, Hannover, 1995
6. BN-78/6110-03. Wyroby lakierowe. Pomiar twardości powłok metodą ołówkową.
7. PN  78/C-01700, Wyroby lakierowe. Nazwy i określenia.
8. PN EN 10045-1:994. Metale: Próba udarności sposobem Charpy ego. Metoda badania.
9. PN-EN 971-1:1999, Farby i lakiery. Terminy i definicje dotyczące wyrobów lakierowych.
Terminy ogólne.
10. PN-EN ISO 1520. Farby i lakiery. Badanie tłoczności.
11. PN-EN ISO 2808. Farby i lakiery. Oznaczanie grubości powłoki.
12. Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji Dz. U. 169.1386 z 2002 (z póz
niejszymi
zmianami w Dz. U. 273, poz. 2703 z 2004).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45