MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Alicja Jędrzejczyk
Wykonywanie badań jamy ustnej
322[03].Z1.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
lek. med. Paweł Szymczyk
mgr Katarzyna Zarębska
Opracowanie redakcyjne:
lek. stom. Alicja Jędrzejczyk
Konsultacja:
mgr Ewa Kawczyńska-Kiełbasa
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[03].Z1.02
 Wykonywanie badań jamy ustnej , zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu higienistka stomatologiczna.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 4
3. Cele kształcenia 5
4. Przykładowe scenariusze zajęć 6
5. Ćwiczenia 10
5.1. Organizacja stanowiska pracy 10
5.1.1. Ćwiczenia 10
5.2. Badanie jamy ustnej 12
5.2.1. Ćwiczenia 12
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 14
7. Literatura 28
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna..
W poradniku zamieszczono:
 wymagania wstępne, umiejętności jakie powinien posiadać uczeń przed przystąpieniem
do realizacji programu jednostki modułowej,
 cele kształcenia, umiejętności jakie uczeń opanuje podczas realizacji programu jednostki
modułowej,
 przykładowe scenariusze zajęć,
 ćwiczenia zawierające wskazówki do realizacji, zalecane metody nauczania uczenia się
oraz środki dydaktyczne,
 sprawdzian postępów pomo\
e ocenić poziom wiedzy ucznia po wykonaniu ćwiczeń,
 ewaluację osiągnięć ucznia, po zrealizowaniu programu jednostki modułowej pozwoli
ocenić poziom nabytych umiejętności,
 wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone ró\
nymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania: ćwiczeń praktycznych,
dyskusji dydaktycznej, metody analizy przypadków.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zró\
nicowane, od samodzielnej do
zespołowej.
322[03].Z1
Badania stomatologiczne
322[03].Z1.02
322[03].Z1.01
Wykonywanie badań jamy ustnej
Prowadzenie wywiadu chorobowego
322[03].Z1.03
Opracowywanie planu profilaktyczno-
leczniczego
322[03].Z1.04
Prowadzenie dokumentacji
stomatologicznej
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
- charakteryzować anatomię i fizjologię narządu \
ucia,
- wskazywać zmiany patologiczne występujące w jamie ustnej,
- stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy,
- przeprowadzać wywiad chorobowy,
- rozró\
niać podstawowe urządzenia i narzędzia w gabinecie stomatologicznym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
 zorganizować stanowisko pracy do badania narządu \
ucia,
 przygotować pacjenta do badania zewnątrzustnego i wewnątrzustnego,
 zastosować środki ochrony indywidualnej,
 przeprowadzić zewnątrzustne badanie przedmiotowe,
 dobrać sprzęt i narzędzia do badania jamy ustnej,
 przeprowadzić wewnątrzustne badanie przedmiotowe,
 posłu\
yć się stomatologicznymi instrumentami diagnostycznymi,
 zastosować zasady antyseptyki i aseptyki,
 określić ró\
nicę w uzębieniu mlecznym i stałym,
 określić zmiany próchnicowe twardych tkanek zęba,
 określić stan higieniczny jamy ustnej,
 zinterpretować wyniki badania radiologicznego narządu \
ucia,
 ocenić stan jamy ustnej pacjenta na podstawie wyników przeprowadzonych badań,
 wykonać diagram zębowy z zastosowaniem ró\
nych metod,
 wykorzystać wnioski z badań dla celów dyspanseryjnych, kariologicznych, ortodontycznych,
periodontologicznych i onkologicznych,
 opisać stan jamy ustnej pacjenta w karcie badań kontrolnych,
 posłu\
yć się specjalistycznym programem komputerowym,
 zastosować zasady etyki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł: Badania stomatologiczne 322[03].Z1
Jednostka modułowa: Wykonywanie badań jamy ustnej 322[03].Z1.02
Temat: Wskaz
niki oceny stanu zdrowotnego i potrzeb leczniczych pacjenta.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności doboru badań dla celów dyspanseryjnych i potrzeb
leczniczych pacjenta.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
 zorganizować stanowisko pracy do przeprowadzenia badania jamy ustnej,
 przygotować pacjenta do badania,
 zastosować środki ochrony osobistej,
 zastosować zasady antyseptyki i aseptyki,
 dobrać narzędzia diagnostyczne i posłu\
yć się nimi,
 ocenić stan higieniczny jamy ustnej,
 ocenić stan jamy ustnej pacjenta na podstawie wyników przeprowadzonych badań,
 wykonać diagram zębowy z zastosowaniem ró\
nych metod,
 wykorzystać wnioski z badań dla celów dyspanseryjnych, kariologicznych, ortodontycznych,
periodontologicznych i onkologicznych,
 opisać stan jamy ustnej pacjenta w karcie badań kontrolnych.
Metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenie praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 praca w grupach,
 praca indywidualna.
Czas: 6 godzin dydaktycznych.
Środki dydaktyczne:
- filmy dydaktyczne z instrukta\
em przeprowadzania badań,
- odtwarzacz DVD,
- głowy fantomowe,
- fantomy łuków zębowych,
- fantomy zębów,
- instrumenty diagnostyczne,
- dokumentacja stomatologiczna,
- slajdy z przypadkami klinicznymi,
- tablice z wykresami i diagramami.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
Przebieg zajęć
1. Sprawy organizacyjne (sprawdzenie obecności, przygotowania do zajęć).
2. Podanie tematu zajęć.
3. Wprowadzenie:
 nauczyciel przeprowadza pogadankę na temat ró\
norodnych wskaz
ników u\
ywanych
do oceny stanu jamy ustnej, w trakcie prezentuje na fantomach łuków zębowych
i zębów narzędziami diagnostycznymi, w jaki sposób zbieramy informacje potrzebne
do wyliczania wskaz
ników,
 nauczyciel przedstawia slajdy z przypadkami klinicznymi, jednocześnie pokazuje na
tablicach wykresy i diagramy wykorzystujące dane z badań dyspanseryjnych,
 nauczyciel prezentuje film dydaktyczny ukazujący badania potrzebne do wyliczeń
wskaz
ników do oceny przyzębia, próchnicy i higieny jamy ustnej,
 po zakończonej projekcji zadaje uczniom pytania dotyczące przygotowania
stanowiska pracy, pacjenta, aseptyki i antyseptyki:
Jakie narzędzia powinny być przygotowane i dlaczego?
Jak chronimy siebie i pacjenta w trakcie badań?
4. Realizacja ćwiczenia (praca w grupach 2-osobowych):
 nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, zakres i sposób wykonania,
 uczniowie po zapoznaniu się z zadaniem przystępują do jego realizacji,
 w parach wykonują badania jamy ustnej,
 w trakcie badania nauczyciel zadaje pytanie o wybór wskaz
nika i kryterium wyboru.
5. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek:
 sprawdza czy uczniowie dobrze zrozumieli zadanie i czy prawidłowo wykonują
badanie (pomiary).
 sprawdza czy zachowane są przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
6. Opisanie stanu jamy ustnej (praca indywidualna):
 uczniowie zapisują wyniki własnych badań w karcie pacjenta,
 na kartkach dokonują odpowiednich obliczeń,
 zapisują uwagi i wnioski.
7. Podsumowanie zajęć:
 uczniowie prezentują wyniki własnych badań, przedstawiają zapisane uwagi
i wnioski,
 uczniowie dyskutują na temat przedstawionych wyników, wymieniają swoje
spostrze\
enia i uwagi, wyjaśniają przyczynę doboru wskaz
nika,
 nauczyciel ocenia pracę poszczególnych uczniów.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
 anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł: Badania stomatologiczne 322[03].Z1
Jednostka modułowa: Wykonywanie badań jamy ustnej 322[03].Z1.02
Temat: Badanie przedmiotowe i podmiotowe pacjenta.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności przeprowadzania wywiadu i badania pacjenta.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- zorganizować stanowisko pracy do przeprowadzenia badania jamy ustnej,
- przygotować pacjenta do badania,
- zastosować środki ochrony osobistej,
- zastosować zasady antyseptyki i aseptyki,
- przeprowadzić badanie podmiotowe i przedmiotowe,
- dobrać narzędzia diagnostyczne i posłu\
yć się nimi,
- określić ró\
nice w uzębieniu mlecznym i stałym,
- określić zmiany próchnicowe twardych tkanek zęba,
- zinterpretować wyniki badania radiologicznego narządu \
ucia.
Metody nauczania uczenia się:
 pogadanka,
 pokaz z objaśnieniem,
 dyskusja dydaktyczna,
 ćwiczenie praktyczne.
Formy organizacji pracy uczniów:
- praca w grupach,
- praca indywidualna.
Środki dydaktyczne:
- filmy dydaktyczne z instrukta\
em przeprowadzania badań ,
- odtwarzacz DVD,
- głowy fantomowe,
- fantomy łuków zębowych,
- instrumenty diagnostyczne,
- slajdy z przypadkami klinicznymi.
Czas: 6 godzin dydaktycznych.
Przebieg zajęć
1. Sprawy organizacyjne (sprawdzenie obecności, przygotowania do zajęć).
2. Podanie tematu zajęć.
3. Wprowadzenie:
 nauczyciel przeprowadza pogadankę na temat potrzeb wykonywania badań
stomatologicznych,
 prezentuje film dydaktyczny o sposobie przeprowadzania badań,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
 po zakończonej projekcji zadaje uczniom pytania dotyczące przygotowania
stanowiska pracy, pacjenta, aseptyki i antyseptyki, np. Jakie narzędzia powinny być
przygotowane i dlaczego?, Jak chronimy siebie i pacjenta w trakcie badań?
4. Realizacja ćwiczenia (praca w grupach 2-osobowych):
 nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, zakres i sposób wykonania,
 uczniowie po zapoznaniu się z zadaniem przystępują do jego realizacji,
 wykonują badania jamy ustnej,
 nauczyciel zwraca uwagę na dokładne zebranie wywiadu i ocenę stanu ogólnego,
pacjenta,
 w trakcie wykonywania ćwiczenia nauczyciel nadzoruje jego realizację,
 zwraca uwagę na porównanie fantomów i szczęki i \
uchwy pacjenta w trakcie
badania,
 nauczyciel zadaje uczniom pytania dodatkowe:
Jakie choroby ogólne nale\
y zapytać pacjenta i dlaczego?
Na jakie choroby zakaz
ne nale\
y zwrócić uwagę i dlaczego?
 uczniowie w trakcie badań wewnątrzustnych zwracają szczególną uwagę na przepisy
bhp, aseptykę i antyseptykę.
5. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek, zwraca uwagę:
 czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie,
 czy przestrzegają zasad bhp i ochrony osobistej.
6. Sporządzanie notatki z badań (praca indywidualna):
 uczniowie zapisują wyniki własnych badań w karcie pacjenta,
 zaznaczają uwagi zarówno w badaniu podmiotowym jak i przedmiotowym.
7. Podsumowanie zajęć:
 uczniowie prezentują wyniki własnych badań, przedstawiają zapisane uwagi
i wnioski,
 uczniowie dyskutują na temat przedstawionych wyników, wymieniają swoje
spostrze\
enia i uwagi,
 nauczyciel ocenia pracę poszczególnych uczniów.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
 anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
5. ĆWICZENIA
5.1. Organizacja stanowiska pracy
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykorzystując tablice i atlas anatomiczny porównaj budowę zębów mlecznych i stałych.
Na podstawie analizy modelu szczęki dziecka w wieku około lat 10, zaznacz na diagramie:
zęby mleczne i stałe oraz wszystkie ubytki próchnicowe z ich lokalizacją.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i odpowiednie przybory, artykuły piśmienne, atlas anatomiczny,
tablice,
2) zaplanować tok postępowania,
3) zapisać w tabeli ró\
nice pomiędzy uzębieniem mlecznym a stałym,
4) przygotować diagram zębowy według dowolnie wybranego systemu,
5) przeanalizować model uzębienia mieszanego ze wskazaniem zmian próchnicowych,
6) oznaczyć na diagramie zęby mleczne oraz zmiany próchnicowe,
7) zapisać wnioski.
Uzębienie mleczne Uzębienie stałe
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- model uzębienia mieszanego ze zmianami próchnicowymi,
- karta pacjenta,
- diagram uzębienia,
- odzie\
ochronna,
- atlas anatomiczny,
- tablice dydaktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Ćwiczenie 2
Wykonaj u kolegi/kole\
anki badanie uzębienia i zaznacz wyniki w diagramie. W trzech
ró\
nych systemach oznacz ewentualne zmiany próchnicowe i wypełnienia zębów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić narzędzia i materiały potrzebne do wykonania badania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zastosować przepisy bhp i zadbać o ochronę indywidualną,
4) wykonać diagram zębowy,
5) dokonać badania,
6) zapisać wyniki w diagramie,
7) oznaczyć w trzech ró\
nych systemach zęby z próchnicą i zęby z wypełnieniami,
8) zaprezentować i omówić wyniki badania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- karta pacjenta lub arkusz papieru,
- odzie\
ochronna,
- unit stomatologiczny,
- narzędzia diagnostyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5.2. Wykonywanie badań jamy ustnej
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj pełne badanie stomatologiczne jamy ustnej kolegi/kole\
anki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) zgromadzić narzędzia i materiały potrzebne do wykonania badania,
3) zastosować przepisy bhp i zadbać o ochronę indywidualną,
4) przygotować pacjenta,
5) dokonać badania,
6) wyniki zapisać w karcie zdrowia pacjenta,
7) przedstawić i omówić wyniki badania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- karta zdrowia pacjenta,
- odzie\
ochronna,
- unit stomatologiczny,
- narzędzia diagnostyczne.
Ćwiczenie 2
Przy wykorzystaniu 6 ró\
nych, dowolnie wybranych wskaz
ników oceń stan kariologiczny,
periodontologiczny i higieniczny jamy ustnej u kolegi/kole\
anki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) zgromadzić narzędzia i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zastosować przepisy bhp i zadbać o ochronę indywidualną,
4) dokonać badania i stosownych wyliczeń,
5) wyniki zapisać w karcie zdrowia pacjenta,
6) przedstawić i omówić wyniki badania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- karta zdrowia pacjenta,
- odzie\
ochronna,
- unit stomatologiczny,
- narzędzia diagnostyczne,
- kalkulator, kartka papieru.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie badań jamy
ustnej
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 8, 9, 10, 11, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie, co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie, co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 19 zadań, w tym, co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. a, 4. a, 5. d, 6. b, 7. c, 8. c, 9. c, 10. a, 11. b,
12. b, 13. a, 14. a, 15. c, 16. c, 17. b, 18. a, 19. b, 20. a.
Cel operacyjny
Nr Kategoria Poziom Poprawna
zad. celu wymagań odpowiedz

(mierzone osiągnięcia ucznia
1 Rozpoznać narzędzia diagnostyczne A P a
2 Określić zasady przygotowania pacjenta B P c
3 Rozró\
nić sposoby oznaczania zębów B P a
4 Rozró\
nić zęby stałe i mleczne C PP a
5 Rozpoznać rodzaje badania A P d
6 Określić zakres zbierania wywiadu B P b
Określić zasady wykonywania badania
7 B P c
przedmiotowego
8 Ocenić wynik przeprowadzonego badania C PP c
9 Rozró\
nić przyczyny zmian w jamie ustnej C PP c
Rozpoznać objawy zmian patologicznych
10 D PP a
w śliniankach
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Określić obszar zbioru chłonki ze struktur
11 C PP b
jamy ustnej
12 Rozpoznać zaburzenia zgryzowe B P b
Rozpoznać nieprawidłowe przyczepy
13 B P a
wędzidełek
Rozró\
nić wskaz
niki do oceny higieny jamy
14 B P a
ustnej
Rozró\
nić stany patologiczne w jamie
15 B P c
ustnej
Dobrać wskaz
nik do oceny
16 B P c
periodontologicznych potrzeb leczniczych
17 Rozró\
nić objawy próchnicy średniej B P b
Określić klasyfikację ubytków
18 B P a
próchnicowych
19 Posłu\
yć się zdjęciem rtg do diagnostyki C PP b
20 Zastosować badanie fluorescencyjne D PP a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Zestaw zawiera 20 zadań.
5. Do ka\
dego zadania przyporządkowane są 4 mo\
liwe odpowiedzi, tylko jedna odpowiedz

jest prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak X przy odpowiedzi
prawidłowej. W przypadku pomyłki zakreśl błędną odpowiedz
kółkiem i ponownie
zaznacz X odpowiedz
prawidłową.
7. Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedz
lub jej brak
0 punktów.
8. Rozwiązuj zadania samodzielnie.
9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Zgłębnik periodontologiczny nale\
y do narzędzi
a) diagnostycznych.
b) chirurgicznych.
c) do usuwania złogów nazębnych.
d) do przenoszenia leków.
2. Nieprawdą jest, \
e pacjent przed badaniem powinien
a) mieć przygotowany fotel stomatologiczny.
b) wypłukać usta płynem odka\
ającym.
c) oswoić się z bólem i dyskomfortem.
d) otrzymać jednorazowy kubeczek i serwetę.
3. Oznaczanie zębów przez wstawienie cyfry arabskiej (1 8) w kąt utworzony przez umowną
granicę podziału jamy ustnej na ćwiartki został wprowadzony przez
a) Zsigmondiego.
b) Haderupa.
c) Allerhanda.
d) Światową Organizację Zdrowia.
4. Zęby stałe
a) mają w łuku przedtrzonowce.
b) posiadają listewkę szkliwną.
c) mają zawiązki zębów.
d) mają silne zwę\
enie szyjki.
5. Anamneza to
a) badanie dodatkowe.
b) badanie zewnątrzustne.
c) badanie zewnątrzustne.
d) wywiad.
6. Wywiad środowiskowy pacjenta
a) nie jest wa\
ny w przygotowaniu pacjenta.
b) mo\
e wskazać, np. na choroby dziedziczne i związane z wykonywaną pracą.
c) pomaga w badaniach dyspanseryjnych.
d) ułatwia kontakt z pacjentem.
7. Badania przedmiotowego dokonujemy
a) tylko wzrokiem.
b) tylko narzędziami.
c) wzrokiem, słuchem, dotykiem, węchem.
d) tylko przy u\
yciu aparatury specjalistycznej.
8. Węzły chłonne
a) powinny być twarde.
b) powinny być widoczne.
c) nie powinny być wyczuwalne.
d) powinny być bolesne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
9. Zmiany w jamie ustnej
a) są charakterystyczne tylko dla chorób ogólnych.
b) są charakterystyczne tylko dla chorób miejscowych.
c) mogą być objawem chorób ogólnych.
d) są zawsze uwarunkowane sposobami \
ywieniowymi.
10. W kamicy ślinianek nie stwierdzamy
a) zmian w moczu.
b) obrzęku ślinianki lub jej ujścia.
c) powiększenia węzłów chłonnych.
d) zmian w obrazie rtg.
11. Z zębów górnych przednich chłonkę zbierają węzły chłonne
a) podbródkowe.
b) pod\
uchwowe A.
c) pod\
uchwowe B.
d) pod\
uchwowe C.
12. Zgryz otwarty jest przykładem zaburzeń
a) liczby zębów.
b) stosunku pionowego szczęki do \
uchwy.
c) stosunku poprzecznego szczęki do \
uchwy.
d) stosunku przednio-tylnego szczęki do \
uchwy.
13. Nieprawidłowe wędzidełka mogą być przyczyną
a) obna\
ania zębów.
b) powiększenia węzłów chłonnych.
c) rozwoju próchnicy.
d) zaburzeń pionowych w zgryzie.
14. Wskaz
nik płytki bakteryjnej stosujemy do oceny
a) higieny jamy ustnej.
b) frekwencji próchnicy.
c) twardych tkanek zęba.
d) rozchwiania zębów.
15. Zmiana zabarwienia, kształtu, krwawienie i owrzodzenia są charakterystyczne dla wskaz
nika
a) Russella.
b) dziąsłowego.
c) krwawienia z kieszonki dziąsłowej stopień 5.
d) krwawienia z kieszonki dziąsłowej stopień 1.
16. Periodontologiczne potrzeby lecznicze badamy wskaz
nikiem
a) dziąsłowym.
b) PUW.
c) CPITN.
d) Russella.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
17. Próchnica średnia
a) daje objawy ze strony miazgi.
b) obejmuje szkliwo i zębinę.
c) zajmuje ubytki przydziąsłowe.
d) daje bóle samoistne.
18. Ubytki w zagłębieniach anatomicznych są charakterystyczne dla klasy
a) I Blacka.
b) II Blacka.
c) III Blacka.
d) IV Blacka.
19. Do wykrywania zmian próchnicowych najlepsze jest zdjęcie rtg
a) zgryzowe.
b) skrzydłowo-zgryzowe.
c) panoramiczne.
d) cefalometryczne.
20. Fluorescencja jest
a) badaniem słu\
ącym do ró\
nicowania choroby błony śluzowej jamy ustnej.
b) metodą badania zgryzu.
c) metodą leczenia błony śluzowej.
d) badaniem węzłów chłonnych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko .................................................................................
Wykonywanie badań jamy ustnej
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie badań jamy
ustnej
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 4, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego,
- zadania 3, 5, 6, 7, 9, 16, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
 dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
 dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
 dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
 bardzo dobry  za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego,
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. c, 4. d, 5. c, 6. b, 7. d, 8. d, 9. c, 10. c, 11. b,
12. a, 13. d, 14. b, 15. b, 16. c, 17. c, 18. b, 19. a, 20. a.
Cel operacyjny
Nr Kategoria Poziom Poprawna
zad. celu wymagań odpowiedz

(mierzone osiągnięcia ucznia
1 Rozpoznać narzędzia diagnostyczne A P b
2 Rozró\
nić sposoby oznaczania zębów B P b
3 Rozró\
nić zęby stałe i mleczne C PP c
4 Określić zakres zbierania wywiadu B P d
Rozró\
nić zmiany w jamie ustnej wywołane
5 C PP c
cukrzycą
Zastosować badanie dodatkowe do diagnozy
6 D PP b
zmian w jamie ustnej
Zastosować badanie dodatkowe do diagnozy
7 D PP d
zmian w jamie ustnej
Określić czynniki predysponujące do
8 B P d
występowania nowotworów jamy ustnej
Określić obszar zbioru chłonki ze struktur
9 C PP c
jamy ustnej
10 Rozpoznać zaburzenia zgryzowe B P c
Rozpoznać nieprawidłowe przyczepy
11 B P b
wędzidełek
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Rozró\
nić wskaz
niki stosowane do oceny
12 B P a
stanu przyzębia
Rozró\
nić wskaz
niki stosowane do oceny
13 B P d
stanu przyzębia
14 Rozró\
nić objawy próchnicy powikłanej B P b
15 Sklasyfikować ubytki próchnicowe B P b
Zastosować zdjęcia rtg do diagnostyki
16 C PP c
zaników kostnych
17 Rozpoznać stopnie rozchwiania zębów B P c
Określić miejsce badania ujścia nerwu
18 B P b
trójdzielnego
19 Rozró\
nić objawy próchnicy prostej B P a
Rozpoznać objawy zmian patologicznych
20 D PP a
w śliniankach
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Zestaw zawiera 20 zadań.
5. Do ka\
dego zadania przyporządkowane są 4 mo\
liwe odpowiedzi, tylko jedna odpowiedz

jest prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak X przy odpowiedzi
prawidłowej. W przypadku pomyłki zakreśl błędną odpowiedz
kółkiem i ponownie
zaznacz X odpowiedz
prawidłową.
7. Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedz
lub jej brak
0 punktów.
8. Rozwiązuj zadania samodzielnie.
9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Do narzędzi diagnostycznych nie nale\
y
a) pęseta.
b) strzykawka.
c) zgłębnik.
d) lusterko.
2. Światowa Organizacja Zdrowia wprowadziła oznaczenie zębów
a) przez wpisywanie ich w kąt utworzony przez granice podziału jamy ustnej na
ćwiartki.
b) dwucyfrowe gdzie pierwsza cyfra oznacza ćwiartkę, druga nr zęba.
c) cyframi rzymskimi.
d) dodając znak  + lub    przed lub za cyframi.
3. Zęby mleczne
a) mają kolor \
ółty.
b) są bardziej zmineralizowane.
c) posiadają listewkę szkliwną.
d) mają du\
e korony.
4. Przy zbieraniu wywiadu nie pytamy o
a) dane osobowe.
b) dolegliwości pacjenta.
c) dane rodzinne.
d) dalszą rodzinę.
5. Cukrzyca
a) nie daje objawów w jamy ustnej.
b) mo\
e dawać objaw powiększenia języka.
c) mo\
e powodować powstawanie nad\
erek i rozpadlin.
d) nie jest chorobą ogólną.
6. Przy podejrzeniu nowotworu kierujemy pacjenta na badanie dodatkowe
a) do internisty.
b) cytologiczne lub histopatologiczne.
c) rtg zębow.
d) moczu.
7. W przypadku podejrzenia anemii zbędne jest badanie
a) krwi.
b) śluzówek.
c) języka.
d) rtg.
8. Czynnikiem predysponującym do wystąpienia nowotworów nie jest
a) palenie tytoniu.
b) picie alkoholu.
c) przewlekły stan zapalny.
d) brak u\
ywania płukanek.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
9. Pierwszy i drugi ząb trzonowy górny przekazuje chłonkę do węzłów chłonnych
a) podbródkowych.
b) pod\
uchwowych A.
c) pod\
uchwowych B.
d) pod\
uchwowych C.
10. Zgryz przewieszony jest przykładem zaburzeń
a) liczby zębów.
b) stosunku pionowego szczęki do \
uchwy.
c) stosunku poprzecznego szczęki do \
uchwy.
d) stosunku przednio-tylnego szczęki do \
uchwy.
11. Przemieszczenie zębów mo\
e być objawem
a) cukrzycy.
b) nieprawidłowego przyczepu wędzidełka.
c) choroby wątroby.
d) choroby wirusowej.
12. Do oceny przyzębia stosujemy
a) wskaz
nik Russella.
b) wskaz
nik fuksynowy.
c) wskaz
nik PUW.
d) USG.
13. Krwawienie, kamień i patologiczne kieszonki są kryterium charakterystycznym dla
wskaz
nika
a) Russella.
b) dziąsłowego.
c) PUW.
d) CPITN.
14. Bóle samoistne są charakterystyczne dla
a) próchnicy prostej.
b) próchnicy powikłanej.
c) próchnicy początkowej.
d) ubytków kl. II.
15. Klasa V ubytków wg Blacka obejmuje
a) powierzchnie styczne trzonowców i przedtrzonowców.
b) ubytki części przydziąsłowej wszystkich zębów.
c) powierzchnie styczne zębów siecznych i kłów, zniszczony kąt sieczny.
d) powierzchnie styczne zębów siecznych i kłów, zachowany kąt sieczny.
16. Do diagnostyki zaników kostnych wykonuje się zdjęcia
a) zgryzowe.
b) skrzydłowo-zgryzowe.
c) panoramiczne.
d) cefalometryczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
17. Ruchy poziome i pionowe zęba świadczą o
a) rozchwianiu 1.
b) rozchwianiu 2.
c) rozchwianiu 3.
d) zdrowym przyzębiu.
18. Uciskaniem otworu podoczodołowego badamy
a) staw skroniowo-\
uchwowy.
b) ujście nerwu trójdzielnego.
c) unerwienie twarzy.
d) węzły chłonne.
19. Du\
y ubytek, brak dolegliwości samoistnych, szybko ustępujący ból prowokowany to
objawy próchnicy
a) prostej.
b) przewlekłej.
c) powikłanej.
d) ostrej.
20. W kamicy ślinianek nie stwierdzamy
a) zmian w moczu.
b) obrzęku ślinianki lub jej ujścia.
c) powiększenia węzłów chłonnych.
d) zmian w obrazie rtg.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko .................................................................................
Wykonywanie badań jamy ustnej
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12. a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19. a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
7. LITERATURA
1. Gajda Z.: Wybrane zagadnienia ortodoncji w praktyce lekarza stomatologa. PZWL,
Warszawa 1997
2. Jańczuk Z.: Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych. PZWL, Warszawa
1999
3. Jańczuk Z., Banach J.: Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. PZWL, Warszawa
1995
4. Jańczuk Z.: Zarys kliniczny stomatologii zachowawczej. PZWL, Warszawa 1981
5. Stawiński K.: Podręcznik dla pielęgniarek i higienistek stomatologicznych. PZWL,
Warszawa 1984
Literatura metodyczna
1. Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.
Wydawnictwo ITeE, Radom 2001
2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999
3. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie  śak ,
Warszawa 2003
4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE , Radom 2000
5. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Cz. I i II.
Wydawnictwo ITeE, Radom 1999
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28