Wykład postepowanie administracyjne - 19.12.2011 (wykład nr 9)
Postępowanie odwoławcze
Ostatnia rzeczą o jakiej mówił to uzupełniające postępowanie dowodowe, czyli postępowanie
dowodowe, które może przeprowadzać sam organ odwoławczy, albo może zlecić jego
przeprowadzenie organowi pierwszej instancji.
O tym, czy to sam organ odwoławczy będzie czynił przeprowadzał owe dowody, czy zleci to
organowi pierwszej instancji, tak naprawdę w kategoriach teoretyczno-prawnych decyduje
położenie organu odwoławczego względem organu I instancji.
Jeżeli odległość tych dwóch podmiotów jest dość znaczna, to wniosek stąd prosty, że świadkowie
nie będą mieli obowiązku stawienia się na wezwanie owego organu odwoławczego.
(Jak wiemy, świadek tylko w obrębie gminy i gminy sąsiedniej ma obowiązek stawienia się.)
Czyli w takiej sytuacji organ odwoławczy powinien zlecić przeprowadzenie postępowania
uzupełniającego organowi I instancji.
W sytuacji takiej z jaką mamy do czynienia w naszym mieście np. Jeżeli organ odwoławczy i organ
I instancji mają siedzibę w tej samej miejscowości to nie ma żadnych merytorycznych
przeciwwskazań do tego aby to czynił organ odwoławczy.
Proszę pamiętać, że to może być wyłącznie postępowanie o charakterze uzupełniającym, tu nie
chodzi o jakieś podstawowe elementy stanu faktycznego sprawy, ale o jakieś kwestie uzupełniające.
Takie które zdaniem organu odwoławczego przesadzą do końca o trafności którejś z wersji
rozstrzygnięcia, czyli np jakiś jeszcze jeden świadek, który był zgłoszony, ale o nim zapomniano.
Albo istnieje jakaś rozbieżność w opinii biegłego pomiędzy częścią opisową (tą częścią
merytoryczną opinii) a konkluzją. W części merytorycznej jak biegły się wahał a w konkluzji ostro
wyprowadził wniosek, że na pewno 2+2 jest 4 a w części opisowej, że można rozważać, że 2+2 jest
prawie 4 czyli takie matematyczno filozoficzne rozważania a na końcu określona teza.
Jeżeli organ odwoławczy sam przeprowadziłby pełne postępowanie dowodowe lub postępowanie
dowodowe w przeważającym zakresie tego postępowania naruszy w sposób rażący zasadę
dwuinstancyjności tego postępowania.
Bo de facto w takim przypadku postępowanie byłoby rozpatrzone wyłącznie w I instancji.
Bo postępowanie w I instancji w tym układzie było by fikcją, nic nie znaczącym opartym o  analizę
sufitu rozstrzygnięciem sprawy.
Jeżeli nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego organ
odwoławczy musi wydać decyzję.
Katalog tych decyzji spośród których wybrać winien jedną, jest zawarty w art. 138
1. Decyzja utrzymująca w mocy zaskarżoną decyzję, czyli decyzję organu I instancji
Analiza praktyki administracyjnej wskazuje, że te decyzje najczęściej organ I instancji
wydaje.
Proszę jednak pamiętać z czego nie zawsze zdają sobie sprawę organy administracji a i sądy
administracyjne, że w obiegu prawnym zawsze pozostanie w mocy decyzja organu II
instancji. Nawet w takiej z pozoru dziwnej sytuacji. Organ I instancji wydał merytoryczną
decyzje, coś tam nakazał, coś tam przyznał, a organ II instancji wyłącznie stwierdził, że ta
decyzja jest dobra i utrzymał ją w mocy.
Wykonaniu podlega ta decyzja organu odwoławczego. Ona jest decyzją ostateczną, a
okoliczność, że owa decyzja ostateczna może być stosowana w praktyce wyłącznie razem z
decyzją organu I instancji to już jest kwestia uboczna. Jeżeli chcielibyśmy wzruszyć w
trybach nadzwyczajnych decyzję podjętą w tej sprawie to będziemy wzruszali decyzję tego
organu odwoławczego. Będziemy występowali z stwierdzeniem nieważności decyzji organu
odwoławczego bądz
o wznowienie postępowania zakończonego decyzją organu II instancji.
2. Drugi rodzaj decyzji organu odwoławczego to decyzja w której organ odwoławczy
uchyla zaskarżoną decyzje w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty
sprawy. To jest tzw decyzja reformatoryjna albo reformacyjna, organu odwoławczego.
Całość uprawnień określonych w art 138 uprawnień organu odwoławczego, wskazuje, że
jest to organ w pierwszym rzędzie o kompetencjach reformatoryjnych.
Jak decyzja organu I instancji jest wadliwa, to organ powinien tą decyzję uchylić i na nowo
rozstrzygnąć istotę sprawy merytorycznie.
np.: organ I instancji odmawia wydania pozwolenia budowlanego. Organ odwoławczy
uchyla tą decyzję w całości i wydaje pozwolenie budowlane na zamierzone, planowane
przez inwestora cele. Uchylenie decyzji i rozstrzygnięcie na nowo istoty sprawy może
dotyczyć całości decyzji czyli uchylamy decyzję negatywną i wydajemy decyzję pozytywną
albo odwrotnie jak też może dotyczyć części decyzji.
3. Trzeci rodzaj decyzji organu odwoławczego To decyzja, w której organ odwoławczy uchyla
decyzję I instancji i umarza postępowanie pierwszoinstancyjne w całości albo w części.
Umorzenie to nastąpi wtedy, kiedy to postępowanie stanie się bezprzedmiotowe, np. po
wniesieniu odwołania od decyzji dotyczącej praw osobistych, niedziedzicznych i
niezbywalnych. Osoba schodzi z tego świata, nie ma podmiotu praw i obowiązków, albo
zmienia się stan prawny i z braku przepisów inter-temporalnych i organ odwoławczy nie
może orzekać, brak podstawy prawnej. Jak wydawał organ I instancji decyzję były przepisy,
jak strona składała odwołanie to były przepisy, ale jak doszło do załatwiania sprawy przed
organem odwoławczym, to sejm uchwalił nowe przepisy i teraz sprawa już nie należy do
właściwości organu administracji.
Uchylenie decyzji, umorzenie postępowania może dotyczyć części decyzji. Np ktoś chciał
zezwolenia na wycięcie 15 drzew, a dostał pozwolenie na wycięcie 5 drzew a na 10 nie
pozwolono, chce wyciąć te 10 drzew, ale parę dni temu wiał wiatr, przewrócił te drzewa,
parę tych drzew. Nie ma tych drzew, czyli decyzja co do tych drzew położonych jest
bezprzedmiotowa.
4. Umorzenie postępowania odwoławczego. Decyzja na mocy której organ umarza
postępowanie odwoławcze w konsekwencji pozostają w mocy ustalenia organu I instancji
zawarte w jego decyzji. Kiedy taki rodzaj decyzji musi zapaść? Ano wtedy gdy np strona w
trybie art 137 kpa cofa odwołanie. Ten przepis zezwala stronie na cofnięcia odwołania aż do
momentu wydania decyzji przez organ odwoławczy, przy czym jego drugie zdanie stanowi
że organ odwoławczy nie uwzględni jednak cofnięcia odwołania, jeżeli prowadziłoby to do
utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo lub interes społeczny.
Czyli co do zasady strona może cofnąć odwołanie, organ znowu co do zasady uwzględni to
cofnięcie odwołania i umorzy postępowanie odwoławcze, chyba że prowadziło by to do
utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo, lub interes społeczny.
5. Decyzja kasacyjna połączona z przekazaniem sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi
I instancji. Wydaje się taką decyzją, gdy decyzja pierwszo-instancjyjna została wydana z
naruszeniem przepisów postępowania, czyli przepisów KPA, a jak stanowi kodeks,
konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy, ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie, mówiąc
po ludzku wydaje się taka decyzję gdy sprawa nie została przez organ I instancji należycie
wyjaśniona, a zakres postępowania wyjaśniającego który ma przeprowadzić organ
odwoławczy (czyli miałby przeprowadzić organ odwoławczy), spowodowałby naruszenie
zasady dwuinstancyjności. Czyli de facto jeżeli organ odwoławczy wydał by merytoryczną
decyzję, to wydałby ta decyzję mimo, że jest organem II instancji jako organ I instancji, bo
zrobiłby to czego nie zrobił organ I instancji.
Organ odwoławczy wydając taką decyzję kasacyjną musi od 11.04.2011 musi wskazać w tej
decyzji jakie okoliczności organ I instancji ma wziąć pod uwagę przy ponownym
rozpatrzeniu sprawy. Co ten organ ma zrobić?? Bolączką polskiej administracji jest
nadużywanie owej decyzji kasacyjnej określonej w art 138 par. 2. w obawie przed
odpowiedzialnością organy nadużywają tej kasacji. Zamiast samemu rozstrzygnąć
merytorycznie sprawę bo są ku temu podstawy, uchylają decyzję i każą coś tam zrobić
organowi I instancji. Bo jeżeli ten organ I instancji coś zrobi z
le to zawsze będzie można
powiedzieć w razie jakiejś kontroli  widzicie co te organy I instancji wyczyniają?
O tym, że obowiązuje, polski model postępowania odwoławczego jest co do zasady
modelem reformacyjnym świadczy również to, że owa decyzja kasacyjna (o której
mówimy) określona jest w art 138 par.2 a wcześniej omówione rodzaje decyzji w par.1.
Wykładnia systemowa wskazuje że pierwszeństwo, kolejność przepisów świadczy o jej
randze. Jeżeli coś jest w przepisie par. 1 to te rozwiązania w par 1 maja pierwszeństwo przed
tymi rozwiązaniami dalej, pozostałymi.
6. Od 11.04.2011 przewidziano 6 rodzaj decyzji organu odwoławczego. Rzecz dotyczy sytuacji
w której z przepisów wynika ze decyzja ma być wydana na blankiecie urzędowym, np
paszport, prawo jazdy, rejestracja samochodu. Czyli jeżeli przepisy przewidują, że decyzja
ma być wydana na blankiecie urzędowym, a istnieją podstawy do zmiany zaskarżonej
decyzji czyli należałoby wydać decyzję reformacyjną, organ odwoławczy uchyla decyzję
organu I instancji i zobowiązuje organ I instancji do wydania decyzji określonej treści.
Mówiąc po ludzku zobowiązuje organ I instancji do wydania paszportu, prawo jazdy,
zarejestrowania pojazdu, wydania dyplomu ukończenia studiów wyższych itd. Jasne jest, że
jeżeli, te decyzje są w takiej szczególniej formie wydawane, no to żeby wydać ta decyzję to
trzeba mieć całe wyposażenie, specjalistyczne urządzenia, do drukowania tych dokumentów.
To posiada organ I instancji,. Organ odwoławczy tego nie posiada, ale jeżeli organ
odwoławczy uchyla decyzję i zobowiązuje organ I instancji do wydania decyzji określonej
treści to pojawia się pytanie o to czy od nowej decyzji organu I instancji znowu będzie
służyło odwołanie. Jeżeli tak, to co ma zrobić organ odwoławczy w ramach postępowania
odwoławczego? O wiele lepszym rozwiązaniem byłoby aby organ odwoławczy wydawałby
w takiej sytuacji po prostu decyzję reformacyjną, przyznawał paszport, rozstrzygał o
zarejestrowaniu pojazdu jednocześnie zobowiązując organ I instancji do wykonania
czynności technicznych związanych z wykonaniem tej decyzji, czyli wydać odpowiedni
blankiet, formularz, itd. W tej sytuacji która jest uregulowana jest w chwili obecnej w art.
138 par.4 ten organ I instancji jest potraktowany zupełnie jak taka bezwładna kukła która ma
realizować to co robi organ II instancji, przy tym realizować to w drodze decyzji w
rozumieniu kodeksu, a wiec decyzji która musi być wydana w określonej procedurze, w
ramach postępowania dwuinstancyjnego itd. To jest dość dyskusyjne.
Ostania kwestia związana z postępowaniem odwoławczym to zakaz reformationis in peius, czyli
zakaz zmiany na gorsze.
W 90 paru % przypadków kiedy ten problem się pojawia to używa się nazwy łacińskiej. Właściwie
nie wiadomo dlaczego tak jest, ale tak już to funkcjonuje.
Zakaz ten polega na tym, że organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony
odwołującej się. Może utrzymać w mocy dotychczasową decyzję, może zmienić tą decyzję na
korzystniejszą dla tej strony odwołującej się, nie może natomiast wydać decyzji mniej korzystnej
dla niej.
O co tu chodzi? Chodzi o to, aby zapewnić stronie gwarancję, że jej zakres uprawnień i
obowiązków w wyniku wniesienia przez nią odwołania nie ulegnie pogorszeniu.
Inaczej mówiąc chodzi o to, żeby strona nie bała się składać odwołania. O to chodzi przy tym
zakazie  strona wie, że nie zaszkodzi sobie przez złożenie odwołania.
A może polepszyć swoja sytuację, a w najgorszym razie ta sytuacja zostanie utrwalona poprzez
utrzymanie w mocy tej decyzji.
Należy zauważyć czasami to niestety umyka, że przy tym zakazie nie chodzi o każdą stronę, tylko o
stronę składającą odwołanie.
Może być w postępowaniu kilka stron. Organ nie może wydać decyzji wyłącznie na niekorzyść
strony składającej odwołanie. Na rzecz tych stron które się nie odwoływały taki zakaz nie
obowiązuje.
Wyjątek od tej zasady dotyczy sytuacji z której zaskarżona decyzja rażąco narusza prawa albo
rażąco narusza interes społeczny.
Tak się składa, ze na gruncie procedury administracyjnej pojęcie rażącego naruszenia prawa
występuje w dwóch przepisach:
1. art 139 przy okazji nakazu reformationis in peius
2. art 156 par 1 punkt 2 jako jedna z przesłanek stwierdzenia nieważności decyzji.
W teorii prawa przyjmuje się ze tym samym zwrotom, terminom użytym w ramach tego samego
aktu prawnego należy nadawać takie samo znaczenie.
Mówiąc po ludzku, należy te terminy traktować jednolicie w ramach danego akty prawnego.
Chyba, że istnieją dostatecznie uzasadnione względy które przemawiają za koniecznością rożnych
interpretacji tych samych zwrotów.
Tak się składa, że pojecie rażącego naruszenia prawa musimy inaczej interpretować w odniesieniu
do zakazu reformationos in peius i inaczej w odniesieniu do przesłanki stwierdzenia nieważności
decyzji.
W rozumieniu art 139 czyli przesłanki odstąpienia od zakazu reformationis in peius rażące
naruszenie prawa będzie synonimem kwalifikowanego naruszenia prawa, czyli będzie chodziło o to
że dotychczasowa decyzja była dotknięta wadą uzasadniającą wznowienie postępowania bądz
wadą
uzasadniającą stwierdzenie nieważności tej decyzji. Czyli inaczej mówiąc dotychczasowa decyzja
będzie dotknięta wadą z art 145 par 1 a także par. 1a i 1b kpa, bądz
wadą określoną w art 156 kpa.
Dlaczego trzeba to zrobić? Dlaczego trzeba tak szeroko rozumieć to rażące naruszenie prawa?
(Mówimy o przesłance odstąpienia od zakazu reformationis in peius). Czyli o możliwości orzekania
na niekorzyść tej strony, która składa odwołanie.
Jeżeli byśmy przyjęli że tak samo trzeba interpretować owo rażące naruszenie prawa i z art 139 i
156 par 2 to prowadziłoby to do takiej konkluzji, że jeżeli decyzja organu I instancji rażąco
naruszała prawo to zakaz nie obowiązuje, ale jeżeli decyzja była wydana w ogóle bez podstawy
prawnej to jeszcze gorzej, bo naruszyć prawo, a wydać decyzję z powietrza w sytuacji w której nie
obowiązuje żaden przepis w tym zakresie albo z naruszeniem przepisów o właściwości czyli
orzeczenie rozwody byłoby wydane przez sołtysa np. no to w takiej sytuacji ta decyzja musiałaby
dalej obowiązywać, było by to rozwiazanie absurdalne. (Przy okazji stwierdzenia nieważności
jeszcze do tego nawiążemy.)
Drugą przesłanką odstąpienia od zakazu reformationis in peius jest wydanie decyzji z rażącym
naruszeniem interesu społecznego.
Przyjmuje się w doktrynie i w orzecznictwie, że takie rażące naruszenie interesu społecznego musi
w tym przypadku być połączone z naruszeniem prawa chociaż nie musi być to naruszenie
kwalifikowane jako rażące, może to być zwykłe naruszenie prawa. Czyli decyzja rażąco narusza
interes społeczny, bo jest niesprawiedliwa oprócz tego narusza przepis artykułu takiego a takiego.
Wtedy będzie można odstąpić od zakazu reformationis in peius.
Parę słów na temat zażaleń.
Zażalenia
Zażalenie jest zwyczajnym środkiem prawnym służącym od postanowień.
Składa się je wyłącznie wtedy gdy konkretny przepis dotyczący określonego postanowienia
przewiduje możliwość złożenia tego zażalenia. Jeżeli kodeks milczy albo stanowi wprost że
określone postanowienie jest ostateczne wtedy złożenie zażalenia jest wyłączone.
Termin do złożenia zażalenia wynosi 7 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia.
W odróżnieniu od odwołania wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego
postanowienia, czyli składać zażalenie można natomiast wykonywać postanowienie należy.
Chociaż organ, który wydał postanowienie może wstrzymać jego wykonanie. (może ale nie musi)
W odniesieniu do tych postanowień na które nie przysługuje zażalenie np postanowienie o
wznowieniu postępowania, postanowienie o niedopuszczalności odwołania bądz
w uchybieniu
terminu do jego wniesienia, można zaskarżyć takie postanowienie w drodze tzw. niesamoistnego
środka zaskarżenia.
Co to znaczy?? To znaczy tyle, że można zaczepić, zaskarżyć takie postanowienie wyłącznie w
odwołaniu od decyzji. W takim przypadku odwołanie od decyzji będzie się składało niejako z
dwóch części.
Będzie się to składać z 2 części
1. niejako podstawowa- właściwe odwołanie od decyzji
2. niejako uboczna- składający odwołanie będzie podważał zasadność i zgodność z prawem
wydanego postanowienia którego wcześniej nie mógł w inny sposób zaskarżyć ponieważ
zażalenie na nie nie przysługiwało.
Obowiązuje zasada dwuinstancyjności postępowania.
Jednocześnie na niektórych organach administracji kończy się już tok instancji.
Co to znaczy? Tzn, że nad tymi organami nie ma już organu wyższego stopnia. Dotyczy to w
pierwszym rzędzie ministra, a ponadto SKO (samorządowe kolegium odwoławcze). Nad żadnym z
tych organów nie ma już organu wyższego stopnia.
Jednocześnie zdarzają się sytuacje w których owe organy działają w charakterze organów pierwszej
instancji.
Art 127 par 3 przewiduje, że w takiej sytuacji nie składa się odwołania a wniosek o ponowne
rozpatrzenie sprawy, do tego wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dot. Odwołań od decyzji.
Rożnica pomiędzy tym wnioskiem a odwołaniem polega na tym ze ten sam organ który wydał
decyzję w I instancji będzie jeszcze raz rozpoznawał sprawę, jeszcze raz wydawał w sprawie
decyzje, przy zastosowaniu przepisów dot. Wyłączenia pracownika organu, czyli jeżeli w I instancji
wydał decyzję z upoważnienia ministra wiceminister Iksiński to działając w postępowaniu z
wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy ten wiceminister Iksiński nie będzie już mógł orzekać w
tej sprawie, inny wiceminister bądz
sam minister osobiście będą musieli wydać decyzję.
To samo w odniesieniu do kolegium. Jeżeli orzekał skład trzyosobowy  osoby A, B i C w tym
składzie brały udział to z wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy te osoby A, B i C nie mogą już
orzekać.
Do tego wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań.
(Gdyby było więcej czasu można by prowadzić rozważania, czy wszystkie rodzaje decyzji z artykułu 138 będą miały w
sprawie zastosowanie, czy nie wszystkie. W szczególności, czy możliwa jest decyzja kasacyjna z art. 138 par. 2. Raczej
nie ulega wątpliwości, że bezprzedmiotowy w sprawie będzie art. 138 par. 4. )
Do niedawna a tak naprawdę to do 2009r skrajne trudności interpretacyjne wywoływał charakter
prawny wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Czy jest to zwyczajny czy nadzwyczajny środek
prawny?? A w konsekwencji czy wydana w I instancji przez ministra decyzja bądz
kolegium ma
charakter ostateczny czy nieostateczny??
Najpierw TK a póz
niej ustawodawca nowelizując od 1.04.2011 art 16 par 1 KPA przesądzili, że
wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy jest zwyczajnym środkiem prawnym. Czyli wydana w I
instancji przez ministra bądz
SKO decyzja jest decyzją nieostateczną. Trzeba się od niej odwołać,
gdy ktoś chce wyczerpać drogę administracyjną.
>>Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy- doczytać w podręczniku.
Nadzwyczajne tryby postępowania administracyjnego:
(Profesor uczula na to zagadnienie z tego powodu, że jest to problematyka dotycząca zagadnień najtrudniejszych w
całej procedurze administracyjnej.)
Uwaga!! na egzaminie mylą się bardzo przesłanki wznowienia postępowania z przesłankami stwierdzenia nieważności
decyzji!!
Nadzwyczajne tryby postępowania służą od rozstrzygnięć ostatecznych.
Wśród tych nadzwyczajnych trybów postępowania wyróżniamy takie tryby, które służą do
usuwania z obrotu prawnego decyzji wadliwych, przy czym mówimy o decyzjach dotkniętych
wadami kwalifikowanymi (czyli wadami wznowienia postępowania i stwierdzenia nieważności
decyzji) jak i tryby które służą do wzruszania decyzji prawidłowych oraz wadliwych ale
dotkniętych wadliwością mniejszej rangi, drobniejszą wadliwością tzw, wadliwością
niekwalifikowana.
Do usuwania decyzji wadliwych dotkniętych wadami kwalifikowanymi służą 2 tryby:
1. wznowienie postępowania
2. stwierdzenie nieważności decyzji
Wznowienie postępowania jest instytucją, która umożliwia ponowne przeprowadzenie
postępowania i ponowne wydanie rozstrzygnięcia w sprawie zakończonej decyzją ostateczną o ile
po jej wydaniu wyjdą na jaw okoliczności określone w art 145 par 1 oraz 145a i 145b par 1 kpa.
Katalog tych okoliczność przyczyn wznowienia postępowania czy przesłanek wznowienia
postępowania jest katalogiem zamkniętym. Wyłącznie wskazane w kodeksie bądz
czasami w
przepisach szczególnych przesłanki mogą powodować konieczność wznowienia post.
Art. 145. ż 1.
1) pierwsza przesłanka wznowienia- dowody, na których podstawie ustalono istotne dla
sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, czyli po wydaniu decyzji wyjdzie
na jaw, że wydano decyzję w oparciu o fałszywe dowody.
np. ktoś kto starał się o pozwolenie na broń, dostał pozwolenie na broń, przedstawił
zaświadczenie od lekarza okulisty, że widzi a okazało się że nosi  lornetki -10 czy +20 i na
dobrą sprawę z tej dubeltówki może sobie co najwyżej w nogę strzelić.
2) druga przesłanka- decyzja wydana została w wyniku przestępstwa.
Żeby wznowić postępowania o którąś z tych dwóch pierwszych przesłanek to nie jest łatwo.
Dlaczego? Dlatego, że zasadą jest, że musi istnieć orzeczenie sądu lub innego organu które
orzekną o fałszywych dowodach albo o wydaniu decyzji w wyniku przestępstwa.
Od zasady wyjątek jest, a dokładnie 2 wyjątki:
Można wznowić postępowanie przed owym orzeczeniem sądu bądz
innego organu
potwierdzającym, przestępstwo bądz
fałszerstwo jeżeli fakt popełnienia tego przestępstwa jest
oczywisty a ponadto jest to niezbędne dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia lub
interesu społecznego.
Drugi wyjątek: postępowanie przed sądem bądz
innym organem nie może być wszczęte z uwagi na
upływ terminu przedawnienia bądz
innych przyczyn jak amnestia, abolicja.
3) Trzecia przesłanka wznowienia postępowania- decyzja wydana została przez
pracownika lub organ administracji, który podlega wyłączeniu.
Pracownik organu administracji podlega wyłączeniu od udziału postępowania. Podlega on
wyłączeniu nie tylko od wydanej decyzji, ale także od udziału w jakichkolwiek czynnościach
postępowania. Natomiast skutek w postaci za naruszeniu w postaci wznowienia tego postępowania
będzie odnosił się wyłącznie do sytuacji w której decyzja została przez wydana tego pracownika.
Jak pracownik brał udział w procesie wydawania tej decyzji, ale decyzji nie wydał bo tylko
przygotowywał materiały do wydania decyzji przez swojego szefa to się nie przełoży na przesłankę
wznowienia postępowania.
4) Czwarta przesłanka- strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu,
Chodzi nie tylko o całe postępowanie ale również o którejś z jego fragmentów czy też jego
stadiów.
Np. nie poinformowano strony o tym, że inna strona wniosła odwołanie i strona nie brała
udziału w postępowaniu odwoławczym.
Jako przesłankę wznowienia postępowania tą właśnie (strona bez własnej winy nie brała
udziału w postępowaniu) traktuje się w orzecznictwie sytuację w której doręczono decyzję
bezpośrednio stronie w sytuacji gdy owa strona posiadała pełnomocnika, a ów pełnomocnik
został w postępowaniu pominięty.
Strona ustanowiła sobie pełnomocnika. Zawiadomiła o tym organ administracji. A organ
administracji doręczył decyzje stronie.
Przepisy o doręczeniach stanowią, że w takiej sytuacji organ powinien doręczyć decyzję
pełnomocnikowi. Doręczenie stronie nie wywołuje żadnego skutku prawnego. Jeżeli nie
wywołuję żadnego skutku prawnego, to fakt doręczenia decyzji stronie nie wywarł żadnego
wpływu na przebieg postępowania, w szczególności nie mógł mieć żadnego wpływu na
ostateczne czy nieostateczne decyzje itd.
>Przesłanka 5 najczęściej występująca w praktyce i najtrudniejsza.
5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody
istniejące w dniu wydania decyzji ostatecznej, nie znane organowi, który wydał
decyzję,
Czyli co musi się zdarzyć, żeby można było wznowić postępowanie??
1. po pierwsze, po wydaniu decyzji muszą się ujawnić nowe, istotne dla sprawy czyli istotne
dla końcowego jej rozstrzygnięcia okoliczności faktyczne lub nowe dowody których byt
powstał najpóz
niej w dniu wydania decyzji a nie były one znane organowi.
np. Pomoc społeczna obejmuje osoby znajdujące się w niedostatku, a ten niedostatek oblicza
się dzieląc dochód wszystkich członków rodziny przez ilość członków rodziny. Jeżeli organ
dzisiaj wydał decyzję, a w decyzji napisał nie a w uzasadnieniu napisał, że z wyliczeń
wynika, że dochód na głowę rodziny przekracza kwotę określoną w przepisach a więc  figa
z makiem . Może się zdarzyć, że organ nie wiedział, że pani wnioskodawczyni w nocy z
wczoraj na dzisiaj urodziła bliz
nięta i cała matematyka jest nie warta bo w dacie wydania
decyzji rodzina liczyła nie dwie osoby tylko 4 osoby.
Warunkiem wznowienia postępowania będzie to, żeby te nowe okoliczności istniały
najpóz
niej w dniu wydania decyzji, czyli w każdym razie jeżeli ta pani jutro by urodziła te
dzieci to ta okoliczność nie miała by żadnego wpływu na treść decyzji.
6) Szósta przesłanka- decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem
stanowiska innego organu,
Kłania się;) art 106 kpa. Przed wydaniem decyzji organ musi zasięga stanowiska innego organu.
To stanowisko innego organu może przyjmować formę opinii bądz
zgody, niezależnie od tego czy
była to opinia czy zgoda, sam fakt niezasięgnięcia tej opinii bądz
zgody skutkuje koniecznością
wznowienia postępowania.
Tutaj czysty formalizm. Nie analizujemy tego, czy ta opinia gdyby była, to mogłaby mieć wpływ na
treść decyzji czy też nie. Sam fakt, że opinii nie zasięgnięto, nie poczekano na tą opinię a wydano
decyzję skutkuje koniecznością wznowienia postępowania.
7) Siódma przesłanka- zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ
lub sąd odmiennie od oceny prawnej przyjętej przy wydaniu decyzji.
O zagadnieniu wstępnym mówiliśmy przy okazji zawieszenia postępowania.
Chodzi o to, że organ nie zawiesza postępowania a powinien z uwagi na to, że jakieś tam wyższe
wartości przemawiają za koniecznością rozstrzygnięcia jednak sprawy pomimo że nie ma jeszcze
prawomocnego orzeczenia właściwego sądu czy innego organu. Może się okazać po kilku latach, że
taki właściwy sąd, właściwy organ to zagadnienie wstępne rozstrzygnie i zupełnie inaczej niż organ
administracji przyjął rozstrzygając zagadnienie wstępne. Zajdzie wtedy konieczność wznowienia
postępowania.
8) Ósma przesłanka- decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie
sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.
Wydano decyzję. Jednym z elementów stanu faktycznego sprawy była jakaś decyzja
administracyjna czy wyrok sądu. Po jakimś czasie okazuje się, że wyrok sądu czy ta decyzja w
nadzwyczajnych trybach postępowania zostały uchylone.
np. Odebrano w drodze wywłaszczenia odebrano nieruchomość panu Iksińskiemu. Wywłaszczono
go, zapłacono mu odszkodowanie. Po kilku latach okazało się, że wyrok sądu na podstawie którego
pan Iksiński był właścicielem tej nieruchomości został obalony i właścicielem nieruchomości nie
jest pan Iksiński tylko pan Pytlasiński. Trzeba wznowić postępowanie.
9) przesłanka z art 145a
przepis na podstawie którego została wydana decyzja ostateczna w wyniku orzeczenia TK
został uznany za niezgodny z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą.
W momencie wydawania decyzji był przepis i obowiązywał i obowiązkiem organów administracji
było stosować się do tego przepisów. Przepis został po jakimś czasie od wydania decyzji
ostatecznej uznany za niezgodny z Konstytucją, umową międzynarodową czy ustawą i w związku z
tym przepis został wycofany z obrotu prawnego. Ale na jego podstawie wydano decyzję. Ta
przesłanka wznowienia (w odróżnieniu od pozostałych przesłanek) może być zastosowana
wyłącznie na wniosek i wniosek musi być złożony w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie
orzeczenia trybunału.
W ten sposób ustawodawca stworzył taką szansę, żeby tylko niewielki procent decyzji wydawanych
na podstawie konstytucyjnych przepisów było wytoczonych z obrotu prawnego.
10) Ostatnią przyczyną wznowienia postępowania jest naruszenie zasady równego
traktowania które to naruszenie miało wpływ na treść decyzji ostatecznej.
Mowa o równym traktowaniu w rozumieniu z ustawy z 3.12.2010  O wdrożeniu niektórych
przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania .Chodzi tutaj o te przepisy, które są
zgodne z rozwiązaniami unijnymi. Czyli wszyscy mamy równe prawa i równe obowiązki. Nikt ze
względu na płeć, przekonania religijne, preferencje nie może być gorzej traktowany.
Jeżeli się okaże, że decyzja została wydana właśnie z któregoś z tych powodów.
Wznowienie postępowania w oparciu o tą przesłankę może nastąpić wyłącznie na wniosek strony
złożony w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się stosownego orzeczenia sadu.
To jest zamknięty katalog przesłanek wznowienia. Oczywiście przepisy szczególne mogą coś tam
jeszcze wprowadzać, ale w tym wąskim wycinku spraw proceduralnych regulowanych przez
określoną ustawę materialną.
Postępowanie w sprawie wznowienia może być wszczęte z urzędu bądz
na wniosek strony. To jest
zasada. Jednak z powodu przesłanki 4 z art. 145 par 1 oraz z przesłanek z art 145a i 145b post może
być wszczęte wyłącznie na żądanie strony. To są te przesłanki, że strona bez własnej winy nie brała
udziału+ w postępowaniu. Naruszenie zasady równego traktowania. Niezgodność przepisu
stanowiącego podstawę prawną decyzji z Konstytucją. Wyłącznie na wniosek strony.
Podanie (wniosek) o wznowienie (o ile mamy do czynienia z postępowaniem wszczynanym na
wniosek ) składa się w terminie 1 miesiąca od dnia w którym strona dowiedziała się o okoliczności
stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania, jednak w sytuacji gdy strona bez własnej winy
nie brała udziału w postępowaniu początek tego ostatecznego terminu to dzień w którym
dowiedziała się o wydaniu decyzji w jej sprawie.
Podanie o wznowienie postępowania składa się do organu który wydał decyzję w I instancji.
Organem zaś który jest właściwy w sprawie rozpatrzenia tego wniosku jest ten organ, który orzekał
w sprawie w ostatniej instancji, ten organ ostatniej instancji to w zależności od konkretnej sprawy
może być organem I instancji albo organ odwoławczy. Jeżeli w sprawie ostateczną stała się decyzja
organu pierwszej instancji bo nikt nie złożył od niej odwołania organem ostatniej instancji będzie
organ I instancji. Jeżeli zaś w tej konkretnej sprawie postępowanie przeszło przez obydwie instancje
organem ostatniej instancji będzie organ, który wydał decyzję w II instancji.
I to jest zasada, że o wznowieniu rozstrzyga organ, który orzekał w sprawie w ostatniej instancji.
Wyjątek:
Jeżeli przyczyną wznowienia postępowania są okoliczności zawinione przez organ ostatniej
instancji o wznowieniu (czyli o tym czy wznawiać czy nie wznawiać) rozstrzyga organ wyższego
nad nim stopnia, który w sytuacji gdy zdecyduje się na wznowienie postępowania wyznacza
równocześnie organ który będzie prowadził wznowione postępowanie.
Podanie o wznowienie zawsze do organu I instancji.
O wznowieniu orzeka organ ostatniej instancji, to jest zasada. Ta ostatnia instancja to będzie albo
pierwsza w albo druga w zależności od konkretnej sprawy. Nie ma przymusu składania odwołania
od decyzji. Ostateczna mogła zostać decyzja wydana przez organ I instancji.
Organem ostatniej instancji jeżeli nie zostało złożone odwołanie to organem ostatniej instancji
będzie organ I instancji jeżeli odwołanie zostało złożone- organ II instancji. I to jest zasada.
Ale może się okazać, że wznawiamy postępowanie, dlatego że istnieje podejrzenie, iż wójt który
prowadził postępowanie administracyjne a który był organem ostatniej instancji, bo nikt nie złożył
odwołania od decyzji orzekał w sprawie swojej córki. Czyli istnieje podejrzenie, że to organ
ostatniej instancji coś namieszał w postępowaniu i on spowodował swoim działaniem konieczność
wznowienia postępowania. Co wtedy?? Wtedy sprawa trafia do organu wyższego stopnia i ten
organ wyższego stopnia będzie się zastanawiał, czy wznowić postępowanie czy odmówić
wznowienia postępowania. Jeżeli wznowi postępowanie musi wskazać organ właściwy do
prowadzenia wznowionego postępowania. Dobrze by było żeby to nie był ten wójt, co do którego
istnieje podejrzenie, że jest tatą swojej córki, która była stroną a strona uzyskała pozytywne
rozstrzygnięcie przez to, że była córeczką tatusia. Najlepiej żeby to był organ który nie będzie miał
żadnego powiązania z owym dotychczasowym organem który wydał decyzję w I i jedynej instancji
w tym przypadku.