UDZIAA
RUMUNII W I WOJNIE ŚWIATOWEJ
Król rumuński Karol I Hohenzollern stał na stanowisku proniemieckim i proaustriackim.
Jednak rósł i zaostrzał się coraz bardziej antagonizm rumuńsko-węgierski na tle
Siedmiogrodu i Bukowiny, które były w większości zamieszkane przez ludność
pochodzenia rumuńskiego. Istotne znaczenie miała też rywalizacja o pierwszeństwo
eksploatacji bogactw rumuńskich, między kapitałem francuskim a niemieckim.
W konkurencji tej przewagę mieli Francuzi, którzy wspólnie z Rosją umacniali w Rumunii
wpływy Ententy, osłabiając pozycję Niemiec.
5 sierpnia 1914 roku Rumunia ogłosiła neutralność, jednocześnie prowadząc rokowania
z obiema stronami walczącymi. Niemcy oferowały rządowi w Bukareszcie Besarabię.
Natomiast Rosja w zamian za neutralność i zamknięcie granicy dla przewozu
niemieckiego sprzętu bojowego do Turcji, proponowała Siedmiogród i Bukowinę.
Ofensywa rosyjska latem 1916 roku spowodowała, że Rumunia opowiedziała się po
stronie Ententy. Jednocześnie porozumienie zawarte między Rosją a Rumunią było
pierwszym układem przewidującym rozbiór Austro-Węgier. Dowództwo rosyjskie żądało,
aby armia rumuńska uderzyła na Siedmiogród. Natomiast Francuzi domagali się, aby
główne uderzenie skierować na Bułgarię, gdyż jednocześnie armia francuska i angielska
planowały uderzyć od południa, od strony Salonik. Ostatecznie Rumunów zobowiązano
do rzucenia głównych sił przeciwko Austro-Węgrom, w zamian Rosjanie zobowiązali się
wysłać 50 tysięcy żołnierzy do Dobrudży, aby bronić Rumunii przed ewentualnym
atakiem bułgarskim. Za przystąpienie do wojny Ententa obiecała rządowi rumuńskiemu
Siedmiogród, Bukowinę i Banat. Formalnie 17 sierpnia 1916 roku podpisano między
Rumunią a państwami Ententy traktat przymierza i konwencję wojskową. 27 sierpnia
Rumunia wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom, natomiast 28 sierpnia wojnę
Bukaresztowi wypowiedziały Niemcy. Podobnie uczyniła 30 sierpnia Turcja, a 1 września
Bułgaria.
Armia rumuńska rzucona na front karpacki liczyła 400 tysięcy żołnierzy. Początkowo
Rumunii odnoszą spore sukcesy, opanowano przełęcze górskie i już w połowie września
zajęto wschodnie i południowe części Siedmiogrodu. Jednak wkrótce do kontruderzenia
przeszli Austriacy i Niemcy, atakując od zachodu i południa. W początkach paz
dziernika
wojska austro-węgierskie i niemieckie wyparły Rumunów z Siedmiogrodu i wkroczyły do
Rumunii. Od południa oddziały bułgarskie i niemieckie wdarły się do Dobrudży. 6 grudnia
1916 roku zajęto Bukareszt, natomiast w pierwszych dniach stycznia wojska państw
centralnych odniosły kolejny sukces w Dobrudży, zwycięstwo pod Fokszanami i nad
Putną. W połowie stycznia 1917 roku południowa część Mołdawii i cała Wołoszczyzna
znalazły się w rekach państw centralnych. Król rumuński wraz z rządem osiedli w
Jassach. Latem 1917 roku w walkach w północnej Mołdawii i na Bukowinie Niemcy i
Austriacy odnieśli kolejne sukcesy i posunęli się do przodu. Armia rumuńska była prawie
1
całkowicie rozbita. Wobec czego 10 grudnia 1917 roku zawarto rozejm pomiędzy
Rumunią a państwami centralnymi, a 7 maja 1918 roku podpisano pokój w Bukareszcie,
na mocy którego Rumunia zwracała Bułgarii część Dobrudży, a na rzecz państw
Czwórprzymierza zrzekła się pozostałej części Dobrudży do delty Dunaju. Na rzecz
Austro-Węgier Rumunia oddała pas graniczny w Karpatach Południowych od strony
Siedmiogrodu i Bukowiny. Dodatkowo zobowiązania gospodarcze uzależniły Rumunię od
kapitału niemieckiego. Ratunkiem dla Bukaresztu była zbliżająca się klęska państw
centralnych.
Bibliografia:
J. Pajewski, Historia powszechna 1871-1918, Warszawa 2001.
2