1. Jaki charakter ma zaburzenie wywołane obecnością dyslokacji w krysztale?
Dyslokacje wprowadzają zaburzenie układu atomów ułatwiające ich przesuwanie się względem siebie pod wpływem naprężeń, a więc odkształcenie
plastyczne. Poza tym są one ośrodkami nagromadzenia energii odkształcenia, odgrywają rolę w dyfuzji, przemianach fazowych, korozji i innych
procesach. Defekty punktowe mogą tworzyć zespoły klastery zmieniając lokalnie budowę kryształu - domeny i wtrącenia. Natomiast defekty
płaskie zmieniają budowę idealnego kryształu w budowę mozaikową. W rzeczywistości kryształy mają skończone wymiary i wady budowy (defekty).
2. Jak wektor Burgersa może być zorientowany w stosunku do linii dyslokacji? Co to jest dyslokacja o charakterze mieszanym?
W krysztale idealnym do zamknięcia konturu potrzeba 1szesnastu wektorów, a w krysztale z dyslokacją siedemnastu. Właśnie ten 17. wektor nosi
nazwę wektora Burgersa i jest miarą wielkości dyslokacji. Ogólnie przyjmuje się, że dyslokacja to defekt, wokół którego kontur Burgersa nie zamyka
się. Kierunek, zwrot i wielkość wektora Burgersa można wyznaczyć za pomocą tzw. obwodu Burgersa.
Dyslokacja mieszana jest wynikiem nałożenia na siebie dyslokacji krawędziowej i śrubowej.
3. W jaki sposób dyslokacje oddziaływają ze sobą? Co się stanie, gdy przetną się ze sobą dwie dyslokacje krawędziowe?
Dyslokacje w strukturach o dużej ruchliwości defektów (np. metale) mogą oddziaływać na siebie, dzielić się, poruszać, wspinać wpływając na
właściwości materiałów ( np. plastyczność metali).
W miejscu ekstrapłaszczyzny powstają naprężenia ściskające, a pod nią rozciągające. Krawędz ekstrapłaszczyzny jest dyslokacją krawędziową.
Płaszczyzna prostopadła do ekstrapłaszczyzny i przechodząca przez jej krawędz a-c stanowi płaszczyznę poślizgu tej dyslokacji i działają w niej
naprężenia styczne. Wzdłuż płaszczyzny poślizgu występuje niezgodność w układzie atomów, gdyż ekstrapłaszczyzna wprowadza dodatkowy atom,
który nie ma odpowiednika poniżej niej. To znacznie ułatwia ścinanie kryształu wzdłuż płaszczyzny poślizgu, czyli poślizg. W zależności od
usytuowania ekstrapłaszczyzny można umownie rozróżniać dyslokacje dodatnie (z ekstrapłaszczyzną skierowaną nad płaszczyznę poślizgu)
oznaczane symbolem lub ujemne ( z ekstrapłaszczyzną skierowaną pod płaszczyznę poślizgu) oznaczane symbolem . O dyslokacjach takich mówi
się, że mają przeciwne znaki (ich pola naprężeń są obrócone o 180). Jeśli takie dyslokacje znajdują się na jednej płaszczyznie poślizgu, wówczas się
przyciągają, a po spotkaniu następuje ich anihilacja. Dyslokacje krawędziowe jednakowego znaku odpychają się.
4. Na czym polega oddziaływanie dyslokacji i defektów punktowych?
Defekt punktowy zlokalizowany jest w pobliżu węzła sieci, czyli atomu w krysztale, w przeciwieństwie do linii defektów lub płaszczyzny defektów.
Płaszczyzny defektów mogą tworzyć się w początkowych stadiach powstawania nowej struktury krystalicznej w obrębie istniejącego kryształu. W
przypadku kryształu złożonego z jednego rodzaju atomów defektami takimi są wakancje, powstające w wyniku opuszczenia przez atom swej
normalnej pozycji w strukturze, tj. węzła sieci przestrzennej i jego przejścia na przykład na powierzchnię kryształu, która również może być
traktowana jako zaburzenie periodyczności. Może to nastąpić również w wyniku przejścia atomu do progu linii dyslokacji. Najprostszym defektem w
sieci jest luka w sieci, zwana defektem Schottky'ego, która jest wywołana brakiem atomu lub jonu w węzle sieci. Defekt Schottki'ego w doskonałym
krysztale można wyobrazić sobie jako przeniesienie atomu z węzła sieci leżącego w głębi kryształu do węzła, który leży na jego powierzchni.
5. Dyslokacje w kryształach kowalencyjnych i jonowych.
Wiązanie kowalencyjne jest zazwyczaj silne. W związku z tym utworzenie wakansu wymaga dużej energii. Domieszki, natomiast, można wytworzyć
łatwo i mają one bardzo duże znaczenie technologiczne. Dyslokacje powstają, ale są mało ruchliwe. W kryształach metalicznych występują wszystkie
możliwe defekty - liniowe (dyslokacje) i punktowe.
6. Jak zbudowana jest niskokątowa granica skośna?
Zbiór dyslokacji krawędziowych uszeregowanych jedna nad drugą tworzy płaskie zaburzenie, rozdzielające kryształ na dwie części o płaszczyznach
sieciowych nachylonych względem siebie pod niewielkim kątem. Tego rodzaju zaburzenie płaskie nosi nazwę niskokątowej granicy skośnej (albo
daszkowej).
7. Jak powstaje błąd ułożenia i co to jest dyslokacja częściowa? Jakie zaburzenie w strukturze powoduje obecność błędu ułożenia?
Błędy ułożenia powstają głównie na skutek zaburzeń w sekwencji ułożenia płaszczyzn atomowych, czyli w skutek dyslokacji krawędziowej bądz
częściowej.
Dyslokacja częściowa to inaczej dyslokacja blizniacza (granica blizniacza). Granice blizniacze są szczególnym przypadkiem granic
szerokokątowych. Tworzą się one przy ściśle określonej orientacji ziarn, gdy płaszczyzna granicy staje się płaszczyzną symetrii. Na granicy takiej
zachodzi zatem pełne dopasowanie (koherencja) sieci obu ziarn. Niemal zupełny brak zaburzeń w prawidłowym rozmieszczeniu atomów sprawia, że
energia takiej granicy jest małą i wynosi 3-10% energii granic szerokokątowych. Gdy granica blizniacza odchyli się o mały kąt od płaszczyzny
idealnego dopasowania, wtedy dzieli się ona na strefy, w których dopasowanie jest dobre i strefy w których dopasowanie uzyskuje się kosztem
niewielkich odkształceń sprężystych.
8. Opisz modelową budowę granic międzyziarnowych.
Granica międzyziarnowa to wąska strefa materiału, w której atomy są ułożone w sposób chaotyczny. Gdy kąt między kierunkami 2 sąsiednich
kierunków krystalograficznych jest: większy od 15 stopni to szerokokątowa granica, mniejszy wąskokątowa. Zaburzenia budowy granic
międzyziarnowych powodują, że atomy tworzące granice posiadają nadmiarową energię w porównaniu z atomami we wnętrzu kryształu. Wartość tej
energii jest porównywalna z wielkością energii powierzchniowej.
9. Dlaczego powierzchnia kryształu jest traktowana jako defekt struktury krystalicznej?
Powierzchnia kryształu jest bardzo ważnym defektem strukturalnym. Jest traktowana jako defekt struktury krystalicznej ponieważ urywa się
periodyczna struktura sieci krystalicznej. Powierzchnia kryształu jest narażona na oddziaływanie otoczenia; na jej powierzchni gromadzi się (zostają
zaabsorbowane) znaczne ilości obcych atomów.
10. Wyjaśnij pojęcie energii powierzchniowej kryształu.
Atomy na powierzchni posiadajÄ… nadmiar energii. Energia ta nosi nazwÄ™ energii (entalpii) powierzchniowej :
ES = dS
+"ÈÄ…
S
S
ÈÄ… S =Ä…Ä…ƒÄ…S d Ä…Ä…/ dS
ąą napięcie powierzchniowe
Atomy (jony) znajdujące się na granicy kryształ-próżnia (gaz) charakteryzują się nadmiarową energią w porównaniu z wnętrzem kryształu. Nadmiar
energii wynika z naruszenia symetrii sił wzajemnego oddziaływania atomów na powierzchniach.
Energia powierzchniowa, określana także jako napięcie powierzchniowe, stanowi wartość charakteryzującą interakcję między powierzchnią fazy
skondensowanej (ciała stałego lub cieczy) z otoczeniem, podawana w mN/m. Energia powierzchniowa jest decydującym kryterium zdatności
materiału do jego powlekania i może być zwiększana różnymi technologiami plazmowym.
11. Jakie mechanizmy przebudowy warstw przypowierzchniowych struktury krystalicznej powodują obniżenie energii powierzchniowej
kryształu?
- koencydencji węzłów sieci (wspólne węzły dla sąsiednich ziarn)
- struktury daszkowe
- gromadzenie się na granicy zanieczyszczeń
Atomy są przyłączane na powierzchniach gładkich gdzie energia wydzielająca się podczas przyłączania jest najmniejsza i dążą drogą dyfuzji
powierzchniowej do pozycji gdzie wiążą się trwale (energia największa). W toku krystalizacji w początkowych etapach dominują więc ściany o
wyższych energiach (np. dla NaCl sciany{110}, {111}) które zanikają na rzecz ścian o niższej energii ({100}).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
III lek zagadnienia 06 07 poprIII WL zagadnienia 09 10ELE III 10 zagadnieniaIII WL zagadnienia 08 09PJU zagadnienia III WLS 10 116 6 Zagadnienie transportowe algorytm transportowy przykład 2Przykładowy egzamin sem III08 Zagadnienia zrodla poznania IIIZagadnienia prezentacje seminarki chemia lekowSeminarium 6 ZAPALENIE cz I CWICZENIE III rs6 6 Zagadnienie transportowe algorytm transportowy przykład 3229 Przykłady notatek linearnych III6 6 Zagadnienie transportowe algorytm transportowy przykład 1Materialy do seminarium inz mat czesc IIIwięcej podobnych podstron