Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Rachunkowość
wykład 3
dr Małgorzata Krysik
PASYWA
KAPITAA WAASNY
PASYWA
ZOBOWIZANIA I REZERWY
NA ZOBOWIZANIA
Dr Małgorzata Krysik KRM 1
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Układ pasywów w bilansie
A. Kapitał własny
B. ZobowiÄ…zania i rezerwy na zobowiÄ…zania:
" I. Rezerwy na zobowiÄ…zania
" II. Zobowiązania długoterminowe
" III. Zobowiązania krótkoterminowe
" IV. Rozliczenia międzyokresowe
Kapitał (fundusz) własny
Odzwierciedla udział finansowy właścicieli w danej
jednostce.
Są to prawa podmiotowe właścicieli do majątku
jednostki.
Kapitał własny = aktywa zobowiązania.
Kapitału własnego nie da się przypisać bezpośrednio
do konkretnie posiadanych przez jednostkę zasobów.
Ma on charakter wartościowy, abstrakcyjny.
Ma charakter bezterminowy.
Dr Małgorzata Krysik KRM 2
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Co wpływa na kapitał własny?
Wkłady właścicieli Przychody i zyski
+
+
KAPITAA WAASNY
-
-
Podjęcie kapitału przez Koszty i straty
właścicieli
Kapitał (fundusz) własny
Nie stanowi jednolitej pozycji. Składa się z :
Kapitału bezpośrednio wniesionego przez właścicieli
jednostki tzw. kapitału podstawowego
przybierającego różne nazwy w zależności od formy
prawnej jednostki.
Kapitału pochodzącego z zysków poprzednich
okresów pozostawionych do dyspozycji jednostki,
występującego w postaci:
a) kapitału zapasowego i rezerwowego,
b) niepodzielonego zysku z lat ubiegłych,
c) zysku wypracowanego w bieżącym okresie.
Dr Małgorzata Krysik KRM 3
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
KAPITAA WAASNY
KAPITAA PODSTAWOWY
KAPITAA (FUNDUSZ) ZAPASOWY
POZOSTAAE KAPITAAY (FUNDUSZE) REZERWOWE
KAPITAA
WAASNY
ZYSK (STRATA) Z LAT UBIEGAYCH
ZYSK (strata) NETTO ROKU OBROT.
Postacie kapitałów własnych w
podstawowych formach prawnych jednostek
gospodarczych
Forma prawna Kapitał podstawowy Kapitał z
jednostki gosp. pozostawionych
zysków
Spółka akcyjna Kapitał zakładowy Kapitał zapasowy
Kapitał rezerwowy
Spółka z o.o. kapitał zakładowy Kapitał zapasowy
Kapitał rezerwowy
Przedsiębiorstwo Fundusz założycielski Fundusz
państwowe przedsiębiorstwa
Spółdzielnia Fundusz udziałowy Fundusz zasobowy
Przedsiębiorstwo Kapitał właściciela
jednoosobowe
Dr Małgorzata Krysik KRM 4
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
ZobowiÄ…zania
" Powstają jako efekt przeszłych zdarzeń ( zakup
dóbr, korzystanie z usług, otrzymanie kredytu
bankowego).
" Zdarzenia te powodujÄ… powstanie obowiÄ…zku.
" Obowiązek ten spowoduje wykorzystanie już
posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki.
(Definicja zobowiązań - UoR art. 3 ust 1 p.20)
Kryteria warunkujące ujęcie w księgach
i prezentację w bilansie zobowiązań
Warunki ujęcia w
księgach i
zaprezentowania w
bilansie zobowiązań
1. Wystąpiło zdarzenie 2. Kwotę ( wysokość
obligujÄ…ce do przekazania zobowiÄ…zania) oraz termin
lub wykorzystania wypełnienia obowiązku
aktywów (powstał wykonania świadczeń
obowiązek wykonania można wiarygodnie
świadczeń) określić.
Dr Małgorzata Krysik KRM 5
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
ZOBOWIZANIA - prawdopodobieństwo
wykorzystania (zmniejszenia) korzyści ekonomicznych
Cechą charakterystyczną zobowiązań jest fakt
istnienia obowiÄ…zku jednostki do przekazania lub
wykorzystania aktywów, świadczenia usług lub
rezygnacji w inny sposób z zasobów
przynoszących ekonomiczne korzyści.
Uregulowanie zobowiązania może
nastąpić poprzez:
Jego zapłatę w formie pieniężnej,
Przekazanie innych aktywów
(niepieniężnych),
Świadczenie usług,
ZastÄ…pienie danego obowiÄ…zku innym,
Zamianę obowiązku na udziały (akcje).
W wyjątkowych sytuacjach może nastąpić zrzeczenie się przez
wierzyciela praw dochodzenia swoich roszczeń lub może
nastąpić utrata tego prawa np. przez przedawnienie.
Dr Małgorzata Krysik KRM 6
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Grupa B bilansu: ZobowiÄ…zania i
rezerwy na zobowiÄ…zania
ZobowiÄ…zania i
rezerwy na
zobowiÄ…zania
ZobowiÄ…zania Rezerwy na Rozliczenia
zobowiązania międzyokresowe
ZOBOWIZANIA (grupy BII i BIII w
bilansie)
Stosunek zobowiązaniowy powstaje w wyniku określonego
zdarzenia prawnego ( pozyskanie dóbr lub korzystanie z
usług powoduje powstanie zobowiązań handlowych,
otrzymanie kredytu bankowego powoduje powstanie
obowiązku jego spłaty). Zobowiązania przy których
zarówno kwota, jak i wierzyciel są znane, wykazywane są
w bilansie jako zobowiązania krótkoterminowe i
zobowiązania długoterminowe.
Dr Małgorzata Krysik KRM 7
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Układ pasywów w bilansie
A. Kapitał własny
B. ZobowiÄ…zania i rezerwy na zobowiÄ…zania:
" I. Rezerwy na zobowiÄ…zania
" II. Zobowiązania długoterminowe
" III. Zobowiązania krótkoterminowe
" IV. Rozliczenia międzyokresowe
ZobowiÄ…zania klasyfikacja
Zobowiązania krótkoterminowe i zobowiązania
długoterminowe
Przez zobowiązania krótkoterminowe rozumie się ogół
zobowiązań z tytułu dostaw i usług, a także całość lub
część pozostałych zobowiązań, które stają się wymagalne
w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego.
(UoR art. 3 ust1 p.22)
Zobowiązania długoterminowe są to zobowiązania nie
spełniające kryteriów zaliczania do krótkoterminowych.
Dr Małgorzata Krysik KRM 8
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
ZobowiÄ…zania klasyfikacja c.d.
ZobowiÄ…zania
ZobowiÄ…zania
ZobowiÄ…zania Fundusze
finansowe
niefinansowe specjalne
(pozostałe)
-z tyt. kredytów -z tyt. dostaw i usług
- dla załogi na pomoc
-z tyt. pożyczek
-wobec pracowników
mieszkaniowÄ…,
socjalnÄ…
-z tyt. obligacji
-wobec budżetu
ZOBOWIZANIA,
których kwota lub/i termin wymagalności nie
sÄ… pewne
Zobowiązania powstają także w wyniku zdarzeń, które
miały miejsce w przeszłości jako efekt normalnej
praktyki gospodarczej , zwyczajów, dobrych stosunków
gospodarczych i ich wielkość może być określona przez
szacunek.
Dr Małgorzata Krysik KRM 9
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
ZOBOWIZANIA,
których kwota lub/i termin wymagalności nie
sÄ… pewne
Rezerwy to
Zobowiązania,których termin wymagalności lub kwota
nie sÄ… pewne (UoR art3 ust1 p.21)
Rezerwy tworzy się na pewne lub o dużym stopniu
prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których
kwotę można w sposób wiarygodny oszacować (UoR
art. 35 d ust.1 pkt 1.)
Układ pasywów w bilansie
A. Kapitał własny
B. ZobowiÄ…zania i rezerwy na zobowiÄ…zania:
" I. Rezerwy na zobowiÄ…zania
" II. Zobowiązania długoterminowe
" III. Zobowiązania krótkoterminowe
" IV. Rozliczenia międzyokresowe
Dr Małgorzata Krysik KRM 10
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Rezerwy na zobowiÄ…zania w bilansie
Rezerwy na
zobowiÄ…zania
Pozostałe rezerwy
Rezerwy z tytułu Rezerwy na
np. z tyt.
odroczonego świadczenia
restrukturyzacji,
podatku emerytalne i
poręczeń
dochodowego podobne
kredytowych
ZOBOWIZANIA,
których kwota lub/i termin wymagalności nie
są pewne - Bierne rozliczenia międzyokresowe
kosztów
Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych
kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań
przypadających na bieżący okres sprawozdawczy
(UoR art. 39 ust 2 i ust.5) wynikających w szczególności:
uð Ze Å›wiadczeÅ„ wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów
jednostki, a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny
Dr Małgorzata Krysik KRM 11
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
ZOBOWIZANIA,
których kwota lub/i termin wymagalności nie są
pewne - Rozliczenia międzyokresowe przychodów
(grupa B IV)
Art. 41 ust. 1 pkt.:
Rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z
zachowaniem zasady ostrożności obejmują w
szczególności:
uðRównowartość otrzymanych lub należnych od
kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których
wykonanie nastąpi w przyszłych okresach
sprawozdawczych,
uðÅšrodki pieniężne otrzymanie na sfinansowanie nabycia
lub nabycie środków trwałych (...),
uðUjemnÄ… wartość firmy (...) .
Układ pasywów w bilansie
A. Kapitał własny
B. ZobowiÄ…zania i rezerwy na zobowiÄ…zania:
" I. Rezerwy na zobowiÄ…zania
" II. Zobowiązania długoterminowe
" III. Zobowiązania krótkoterminowe
" IV. Rozliczenia międzyokresowe
1. Ujemna wartość firmy
2. Inne rozliczenia międzyokresowe
- długoterminowe
- krótkoterminowe
Dr Małgorzata Krysik KRM 12
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Rozliczenia międzyokresowe grupa B
IV
Rozliczenia
międzyokreso
we
Ujemna wartość Inne rozliczenia
firmy międzyokresowe
Inne rozliczenia międzyokresowe
Inne rozliczenia
międzyokresowe
Rozliczenia
międzyokresowe
przychodów
- z tyt. otrzymanych lub
należnych środków na
rzecz przyszłych
świadczeń jednostki
Dr Małgorzata Krysik KRM 13
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
ZobowiÄ…zania warunkowe
nie sÄ… ujmowane w bilansie, lecz w informacji dodatkowej, w
sposób opisowy z przedstawieniem szacunkowych skutków,
finansowych jeśli dokonanie takich szacunków jest możliwe.
Jest to obowiązek wykonania świadczeń, których powstanie jest
uzależnione od zaistnienia określonych zdarzeń (UoR ar.3 ust.1
pkt 28)
Przykład:
udzielone poręczenia i gwarancje, w stosunku do których
powstanie zobowiązania nie jest w dużym stopniu
prawdopodobne,
kary i odszkodowania mogące wyniknąć z niekorzystnego
rozstrzygnięcia spraw sądowych,
Ograniczenia informacyjne bilansu - aktywa
1. Zakres informacji o zasobach
2. Wartość historyczna
Dr Małgorzata Krysik KRM 14
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Nowe warunki funkcjonowania przedsiębiorstw
" W wieku przemysłowym gospodarka była
oparta przede wszystkim na aktywach
materialnych - budynkach, urzÄ…dzeniach, ziemi,
zapasach.
" Można więc było opisać organizację i
udokumentować jej osiągnięcia poprzez
sprawozdanie finansowe.
Nowe warunki funkcjonowania przedsiębiorstw
" W wieku informacyjnym firmy muszÄ… coraz bardziej
kreować i rozwijać aktywa niematerialne np. związki z
klientami, umiejętności pracowników, wiedzę,
technologiÄ™ informacyjnÄ… i kulturÄ™ organizacji
popierającej innowacyjność.
" Aktywa niematerialne stały się głównymi
zródłami przewagi konkurencyjnej .
Dr Małgorzata Krysik KRM 15
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Poziom wykorzystywania kapitału intelektualnego
100%
MajÄ…tek
Intelektualny
38 %
62 %
75 %
Majątek Trwały
( fabryki i
maszyny,
1982 1992 DziÅ›
budynki, itp.)
Firmy nie są już w stanie zagwarantować sobie trwałej przewagi konkurencyjnej tylko poprzez
szybkie wdrażanie nowych technologii produkcyjnych lub przez sprawne zarządzanie
finansowe.
Bilans jako zródło informacji - pasywa
1.Struktura pasywów odzwierciedla zródła
finansowania przy uwzględnieniu kryterium
własności. W literaturze suma pasywów
określana jest często jako kapitał całkowity.
2. Informacja o strukturze kapitałowej pozwala
ocenić podstawę finansową działalności
jednostki.
3. Problem długo- i krótkookresowego
finansowania.
Dr Małgorzata Krysik KRM 16
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Pojęcie operacji gospodarczych
W rachunkowości są ewidencjonowane tylko te fakty
gospodarcze, które powodują zmiany majątkowe w danej
jednostce gospodarczej, czyli zmiany w zasobach jednostki oraz
zródłach ich pochodzenia (finansowania).
Nie będą podlegały ewidencji np. takie fakty jak: złożenie
zamówienia na dobro, złożenie w banku wniosku kredytowego,
podpisanie z pracownikiem umowy o pracÄ™, bowiem takie fakty
nie powodujÄ… w danym momencie zmian majÄ…tkowych.
Ewidencji będą podlegały wynikające z realizacji tych faktów
takie zmiany majątkowe jak: zakup zamówionego
dobra,otrzymanie z banku kredytu,, sporządzenie listy płac i
wypłata wynagrodzeń.
33
Bezpośredni wpływ operacji
gospodarczych na bilans
Każda operacja gospodarcza powoduje,
że w każdym momencie jest zachowana
równowaga bilansowa.
34
Dr Małgorzata Krysik KRM 17
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Cztery typy operacji wpływające
bezpośrednio na bilans:
zmieniające wyłącznie strukturę
aktywów,
zmieniające wyłącznie strukturę
pasywów,
zwiększające sumę bilansową (aktywów
i pasywów),
zmniejszajÄ…ce sumÄ™ bilansowÄ…
(aktywów i pasywów).
35
Przykład
Spółka X rozpoczęła działalność 1 pazdziernika 20X1
roku. Udziałowcy wnieśli w tym dniu udziały w kwocie
10.000 zł w formie wpłaty środków pieniężnych na
rachunek bankowy spółki.
1) Wpłata udziałów na rachunek bankowy 10.000 zł
BILANS SPÓAKI X NA 1 PAyDZIERNIKA 20X1 R.
Aktywa Pasywa
Środki pieniężne w 10.000 Kapitał własny 10.000
banku
Suma aktywów 10.000 Suma pasywów 10.000
36
Dr Małgorzata Krysik KRM 18
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Przykład
2) 3 pazdziernika zakupiono i przyjęto do eksploatacji
maszynę płacąc za nią 3000 zł ze środków
zgromadzonych na rachunku bankowym.
BILANS SPÓAKI X NA 3 PAyDZIERNIKA 20X1 R.
Aktywa Pasywa
Środki trwałe 3.000 Kapitał własny 10.000
Środki pieniężne w 7.000
banku
Suma aktywów 10.000 Suma pasywów 10.000
37
Przykład
3) 10 pazdziernika zakupiono od dostawcy towary za
2000 zł. Zapłata zgodnie z umową nastąpi w terminie
2-tygodniowym.
BILANS SPÓAKI X NA 10 PAyDZIERNIKA 20X1 R.
Aktywa Pasywa
Środki trwałe 3.000 Kapitał własny 10.000
Towary 2.000 ZobowiÄ…zania 2.000
wobec dostawcy
Środki pieniężne w 7.000
banku
Suma aktywów 12.000 Suma pasywów 12.000
38
Dr Małgorzata Krysik KRM 19
Rachunkowość wykład 3, sem letni 2011/12
Przykład
4) 17 pazdziernika spłacono część zobowiązania wobec
dostawcy 800 zł z rachunku bankowego.
BILANS SPÓAKI X NA 17 PAyDZIERNIKA 20X1 R.
Aktywa Pasywa
Środki trwałe 3.000 Kapitał własny 10.000
Towary 2.000 ZobowiÄ…zania 1.200
wobec dostawcy
Środki pieniężne w 6.200
banku
Suma aktywów 11.200 Suma pasywów 11.200
39
Przykład
5) 31 pazdziernika za porozumieniem stron zobowiÄ…zanie
wobec dostawcy w kwocie 1000 zł zamieniono na jego
udziały w spółce X, w ten sposób wierzyciel stał się
udziałowcem spółki.
BILANS SPÓAKI X NA 31 PAyDZIERNIKA 20X1 R.
Aktywa Pasywa
Środki trwałe 3.000 Kapitał własny 11.000
Towary 2.000 ZobowiÄ…zania wobec 200
dostawcy
Środki pieniężne w 6.200
banku
Suma aktywów 11.200 Suma pasywów 11.200
40
Dr Małgorzata Krysik KRM 20
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
rach wykład 1 (16)rach wyklad 5rach wyklad 4więcej podobnych podstron