Instrukcja do ćwiczenia 1.
Temat ćwiczenia: Dobór siłownika pneumatycznego.
Cel ćwiczenia: Celem jest przećwiczenie obliczania i doboru siłownika pneumatycznego.
1. Wprowadzenia - obliczenie siły użytecznej na tłoczysku siłownika
Siła otrzymana na tłoczysku siłownika zależy od ciśnienia powietrza zasilającego pe, średnicy
tłoka siłownika oraz oporów tarcia elementów uszczelniających.
Teoretyczna siła uzyskana na tłoczysku wyraża się wzorem:
Å‚ Å‚ [ N]
Gdzie:
A  użyteczna powierzchnia tłoka [m2]
pe- ciśnienie robocze [ Pa]
Praktyczne znaczenia ma siła użyteczna na tłoczysku. Przy obliczaniu użyteczne siły na
tłoczysku należy uwzględnić siłę tarcia. Często zamiast siły tarcia podaje się sprawność
siłownika, która uwzględnia opory tarcia podczas ruch roboczego siłownika.
Tabela 1 Wartość sprawnoÅ›ci siÅ‚ownika ·
a) Obliczenia siły użytecznej na tłoczysku siłownika podczas wysuwu:
- siła użyteczna podczas wysuwu
Å‚
D  średnica tłoka [m]
Projekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego
rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1 z 7
b) Obliczenia siły użytecznej na tłoczysku siłownika podczas wsuwu:
- siła użyteczna podczas wsuwu
Å‚ Å‚
D  średnica tłoka [m]
d  średnica tłoczyska [m]
c) Obliczenie zużycia powietrza przez siłownik
·ð jednostronnego dziaÅ‚ania:
·ð dwustronnego dziaÅ‚ania:
s  długość skoku
n  ilość wykonanych skoków na minutę
2. Wykres do dobrania średnicy tłoczyska na wyboczenie
Projekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego
rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2 z 7
3 Zadanie z obliczenia i doboru siłownika pneumatycznego.
Zadanie 1
Dla siłownika jednostronnego działania o średnicy tłoka D=50[mm] i średnicy tłoczyska
d=12[mm] oblicz siÅ‚Ä™ użytecznÄ… na wysuwie. Przyjmij sprawność siÅ‚ownika ·=80%. PrzyjmujÄ…c
skok siłownika L =150 [mm] na podstawie tabeli w punkcie 2sprawdz
wytrzymałość tłoczyska na
wyboczenie.
Zadanie 2
Oblicz jaką siłę użyteczną na wysuwie i wsuwie osiągnie siłownik pneumatyczny dwustronnego
działania, zasilany powietrzem o ciśnieniu pe=6[ba]. Średnica tłoka D = 32[mm], średnica
tÅ‚oczyska d= 12 [mm]. Przyjmij sprawność siÅ‚ownika ·=80%. Sprawdz
korzystajÄ…c z tabeli w
punkcie 2 czy tłoczysko siłownika wytrzyma obciążenie na wyboczenie. Przyjmij skok siłownika
L = 250 [mm].
Zadanie 3
Oblicz średnicę tłoka siłownika pneumatycznego dwustronnego działania zasilanego ciśnieniem
roboczym =8[ba], który powinien wytworzyć siłę użyteczną na wysuwie Ftu= 2 [kN] . Przyjmij
sprawność siÅ‚ownika ·=80%. Dla podanego obciążenia na podstawie tabeli w punkcie 2 dobierz
średnicę tłoczyska ze względu na wytrzymałość na wyboczenie. Przyjmij skok siłownika L = 350
[mm].
Zadanie 4
Dla obliczonych siłowników w zadaniu 1,2 i 3 oblicz zużycie powietrza w [l/min] , zakładając
długość skoku siłowników L = 200 [mm] oraz 30 wykonanych skoków siłowników na minutę.
3. Rozwiązanie do ćwiczenia powinno zawierać:
-rysunki schematyczne siłowników z zaznaczonymi podstawowymi wymiarami;
-obliczenia siłowników;
-zaznaczone na wykresie w punkcie 2 parametry obliczanych siłowników potrzebne do
sprawdzenia wytrzymałości tłoczysk siłowników na wyboczenie;
-wnioski końcowe i uwagi;
4. Uwagi do wykonania ćwiczenia.
-przed wykonaniem zadań z punktu 3 zapoznaj się dokładnie z wprowadzeniem teoretycznym w
punkcie 1 i 2;
-zapoznaj się dokładnie z instrukcją BHP stanowiska ćwiczeniowego;
-wszystkie obliczenia wykonaj na karcie odpowiedzi;
Projekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego
rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3 z 7
KARTA DO REALIZACJI ĆWICZENIA
ImiÄ™ Nazwisko Grupa Rok szkolny
OCENA:
1. RozwiÄ…zanie do zadania 1
2. RozwiÄ…zanie do zadania 2
Projekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego
rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4 z 7
3. RozwiÄ…zanie do zadania 3
4. Wnioski i uwagi
Projekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego
rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5 z 7
Literatura:
WÄ…sierski A
ukasz: Podstawy pneumatyki, Skrypt 1220 AGH;
INSTRUKCJA BHP NA STANOWISKU ĆWICZENIOWYM
1. Przed rozpoczęciem pracy:
Uczeń powinien:
·ð szczegółowo zapoznać siÄ™ ze stanowiskowÄ… instrukcjÄ… bhp znajdujÄ…cÄ… siÄ™ na
stanowisku pracy;
·ð zapoznać siÄ™ z dokumentacjÄ… technicznÄ… stanowisk;
·ð zapoznać siÄ™ z instrukcjÄ… wykonania ćwiczeni;
·ð sprawdzić sprzÄ™t i urzÄ…dzenia do ćwiczeÅ„;
·ð wysÅ‚uchać szczegółowego instruktażu i uwag nauczyciela. Ewentualne nieÅ›cisÅ‚oÅ›ci
dotyczące przebiegu wykonywanych czynności wyjaśnić tak, by realizowane zadanie
przebiegało w sposób bezpieczny;
·ð przygotować niezbÄ™dny sprzÄ™t, narzÄ™dzia i pomoce;
·ð w przypadku, gdy uczeÅ„ czuje siÄ™ z
le powinien niezwłocznie ten fakt zgłosić
nauczycielowi;
W razie stwierdzenia jakichkolwiek uszkodzeń ,czy usterek nie wolno podejmować pracy na
stanowisku ćwiczeniowym. Należy niezwłocznie powiadomić o tym fakcie nauczyciela..
Dopiero po upewnieniu się, że zostały one usunięte uczeń za zgodą nauczyciela może przystąpić
do wykonania zadania.
2. W czasie pracy uczeń ma obowiązek:
·ð Å›ciÅ›le stosować siÄ™ do zaleceÅ„ nauczyciela;
·ð przestrzegać stanowiskowej instrukcji bhp;
·ð podczas wykonywania pracy koncentrować caÅ‚Ä… swojÄ… uwagÄ™ wyÅ‚Ä…cznie na czynnoÅ›ciach
wykonywanych. Pracować z szybkością odpowiadającą naturalnemu rytmowi pracy;
·ð materiaÅ‚y używane podczas procesu pracy skÅ‚adować tak, by nie stwarzaÅ‚y żadnych zagrożeÅ„
wypadkowych. Narzędzia powinny być odkładane na ściśle wyznaczone miejsca;
3. Uczniowi na stanowisku pracy nie wolno:
·ð nie stosować siÄ™ do szczegółowych instrukcji i zaleceÅ„ nauczyciela;
·ð samodzielnie podÅ‚Ä…czać i uruchamiać urzÄ…dzeÅ„ elektrycznych;
·ð stosować niebezpieczne metody pracy, tak, by stwarzać zagrożenia dla siebie, czy otoczenia,
np. wykonywanie naprawy instalacji, która jest pod napięciem;
·ð wykonywać prac niezgodnych z przepisami;
Projekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego
rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6 z 7
·ð wykonywania przyÅ‚Ä…czeÅ„, które mogÄ… zmienić warunki bezpieczeÅ„stwa w danym ukÅ‚adzie
elektrycznym;
·ð używać niesprawnych narzÄ™dzi, zużytych, zaoliwionych;
·ð pracować bez nakazanych ochron osobistych;
·ð wykonywania wymiany bezpieczników topikowych, czy też sprawdzania napiÄ™cia bez
okularów ochronnych;
·ð wykonywania przedÅ‚użeÅ„, poÅ‚Ä…czeÅ„ przewodów ruchomych nie za pomocÄ… fabrycznie
wykonanych przedłużaczy;
·ð usuwać osÅ‚on czy znaków zabezpieczajÄ…cych;
·ð dotykać przewodów elektrycznych bÄ™dÄ…cych pod napiÄ™ciem;
·ð oÅ›wietlać stanowiska pracy lampami przenoÅ›nymi o napiÄ™ciu wiÄ™kszym
niż 24 V;
·ð przeszkadzać innym w pracy;
·ð tarasować przejÅ›cia i dojÅ›cia do stanowiska pracy, sprzÄ™tu p poż i wyÅ‚Ä…czników prÄ…du
elektrycznego;
4. Po zakończeniu pracy należy:
·ð dokÅ‚adnie oczyÅ›cić stanowisko robocze, uÅ‚ożyć narzÄ™dzia i przyrzÄ…dy pomocnicze w
miejscach na to przeznaczonych,
·ð oczyÅ›cić używane ochrony osobiste i odÅ‚ożyć je na staÅ‚e miejsce ich przechowywania,
·ð upewnić siÄ™ czy pozostawione stanowisko i urzÄ…dzenia nie stworzÄ… żadnych zagrożeÅ„ dla
otoczenia,
·ð przekazać informacje o stanie zaawansowania wykonywanych prac nauczycielowi
·ð wyÅ‚Ä…czyć dopÅ‚yw energii elektrycznej od urzÄ…dzeÅ„
·ð uporzÄ…dkować stanowisko robocze.
Projekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego
rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7 z 7