1
INFORMATYKA I TECHNOLOGIA INFORMACYJNA.
Programy nauczania dla szkoły podstawowej
Program nauczania dopuszczony do użytku szkolnego przez Ministra Edukacji Narodowej i wpisany
do wykazu programów nauczania przeznaczonych do kształcenia ogólnego
do nauczania INFORMATYKI
i stosowania technologii informacyjnej
na poziomie SZKOA
Y PODSTAWOWEJ
na podstawie recenzji rzeczoznawców mgr Wandy Jochemczyk
prof. dr. hab. inż. Ryszarda Tadeusiewicza
numer dopuszczenia DKW 4014 5/99
Spis treści
Streszczenie
1. Zadania ogólne szkoły i osiągnięcia uczniów
2. Program technologii informacyjnej (Program TI)
3. Technologia informacyjna w poszczególnych dziedzinach nauczania
4. Program informatyki
S T R E S Z C Z E N I E
Opracowanie zawiera program nauczania w zakresie edukacji informatycznej dla szkoły podsta-
wowej, czyli dla I i II etapu edukacyjnego.
Postać tego programu wynika z roli edukacji informatycznej w nauczaniu, zapisanej w Podstawie
programowej kształcenia ogólnego*. Program składa się z trzech części:
" interdyscyplinarnego programu technologii informacyjnej (Program TI) dla całej szkoły
(rozdz. 2);
" programu informatyki, czyli program wydzielonych zajęć z komputerami i technologią infor-
macyjną (rozdz. 4);
" wykazu powiązań programu technologii informacyjnej z podstawami programowymi innych
przedmiotów nauczania (rozdz. 3).
Pierwszy rozdział zawiera krótkie omówienie ogólnych zadań szkoły i osiągnięć uczniów, z punktu
widzenia wkładu, jaki może wnieść posługiwanie się technologią informacyjną w ich realizację i osią-
ganie.
Przedstawiony program jest częścią projektu , którego celem
jest opracowanie pakietów edukacyjnych dla uczniów i dla nauczycieli. Stanowią one pełną realizację
zapisów w Podstawie programowej, które dotyczą komputerów, informatyki i technologii informacyj-
nej. Cały projekt jest scharakteryzowany w module 2.
*
Załącznik Nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. Dalej ten doku-
ment jest w skrócie nazywany Podstawą programową.
 2
1. Zadania ogólne szkoły i osiągnięcia uczniów
Edukacja, jak każdy obszar działalności człowieka w społeczeństwie, we wszystkich swoich sfe-
rach powinna uwzględniać warunki, w których się odbywa, w tym również techniczne warunki życia
społeczeństwa. Współczesna technologia informacyjna, która wyrosła na komputerach, ma obecnie
olbrzymi wpływ na życie człowieka i całych społeczeństw. Powinno to znalez
ć odbicie w procesie
wychowania i nauczania, by właściwie przygotować przyszłe pokolenia świadomych odbiorców i
użytkowników tej technologii, przyszłych obywateli społeczeństwa informacyjnego.
Technologia informacyjna (TI) służy wszechstronnemu posługiwaniu się informacją i komuniko-
waniu się. Ta wszechstronność dotyczy zarówno zakresu, z którego pochodzi informacja, celów ko-
rzystania, jak i sposobów posługiwania się nią. Informacja w nauczaniu może pochodzić z dowolnej
dziedziny kształcenia, być wykorzystywana w celach poznawczych i wychowawczych, a dzięki moż-
liwościom współczesnej technologii informacyjnej  znajdować się w dowolnym miejscu na Ziemi.
Z technologią informacyjną jest związana jedna z głównych umiejętności kształconych u uczniów
w szkole:
Poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych z
ródeł oraz efek-
tywnego posługiwania się technologią informacyjną.
Technologia informacyjna może wspomagać i wzbogacać wszechstronny rozwój uczniów, poprzez
udział w realizacji większości zadań stawianych przed szkołą przez Podstawę programową, i zwięk-
szać możliwości rozwijania umiejętności uczniów.
W zakresie ogólnych zadań szkoły, technologia ta wspomaga zdobywanie wykształcenia oraz
głębsze poznawanie i rozumienie świata przez umożliwienie i ułatwienie docierania do rzeczywistych
zasobów informacji. Wzmaga tym samym twórczą aktywność uczniów, pomaga w ujawnianiu i rozwi-
janiu zainteresowań oraz kierowaniu własnym rozwojem. Wzbogaca również sposoby i umiejętności
porozumiewania się. Jej nieograniczone możliwości komunikacyjne mogą być wykorzystane do
wzmacniania u uczniów poczucia przynależności do różnych grup społecznych, jak również sprzyjać
samoidentyfikacji narodowej i kulturowej. Kształtowanie właściwego korzystania z tej technologii to
również wyrabianie świadomości bezpiecznego posługiwania się techniką. Niesie w sobie także aspekt
wychowawczy, poprzez przygotowanie do respektowania norm etycznych i prawnych, poszanowania
własności osobistej i intelektualnej oraz wyrabianie postawy otwartości na świat i tolerancji.
Stopniowe, metodą spiralną, wprowadzanie uczniów w arkana posługiwania się technologią infor-
macyjną, umożliwi realizację ogólnych zadań szkoły na kolejnych etapach kształcenia, krystalizując
jednocześnie ich zainteresowania i uzdolnienia, i w konsekwencji pomagając w dokonaniu życiowych
wyborów kierunku dalszego kształcenia oraz podjęciu odpowiedniej pracy zawodowej.
Technologia informacyjna wzbogaca istniejące warunki, a często również stwarza nowe do rozwi-
jania umiejętności uczniów w większości zakresów. W przypadku:
" uczenia się  wzbogaca sposoby i wspomaga możliwości zdobywania wiedzy i umiejętności, uła-
twia rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji, usprawnia proces uczenia się oraz inte-
gruje doświadczenia i różne elementy wiedzy;
" myślenia  wspomaga radzenie sobie z niepewnością i złożonością zjawisk oraz umożliwia ich
całościowe postrzeganie, wspomaga pracę twórczą;
" poszukiwania  jest technologią, służącą do poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania
informacji pochodzących z różnych z
ródeł;
" działania  usprawnia organizację pracy i ułatwia posługiwanie się wieloma technikami i narzę-
dziami pracy, usprawnia projektowanie działań;
" doskonalenia się  przez swój ciągły rozwój, technologia informacyjna jest przygotowana do
zmian i może przyczyniać się do kształtowania postawy elastycznej i uwzględniającej zmiany,
wyrabia przez to potrzebę ciągłego uczenia się;
" komunikowania się  dostarcza środków do indywidualnych i grupowych prezentacji oraz do
 3
skutecznego komunikowania, uczy więc porozumiewania się oraz sprzyja kontaktom między-
ludzkim bez barier i uprzedzeń;
" współpracy  ułatwia pracę w grupie (lokalnej i globalnej) i osiąganie porozumienia, może być
wykorzystana do nawiązania i podtrzymywania kontaktów oraz budowania więzi międzyludz-
kich.
Posługując się sformułowaniami z Podstawy programowej, technologia informacyjna może wspo-
móc i wzbogacić realizację następujących ZADAC
OGÓLNYCH SZKOA
Y:
Szkoła w zakresie nauczania, co stanowi jej zadanie specyficzne, zapewnia uczniom w szczegól-
ności:
1. Naukę poprawnego i swobodnego ... pisania ...
2. Poznawanie wymaganych pojęć i zdobywanie rzetelnej wiedzy na poziomie umożliwiają-
cym co najmniej kontynuację nauki na następnym etapie kształcenia.
4. Rozwijanie zdolności dostrzegania różnego rodzaju związków i zależności ...
6. Traktowanie wiadomości przedmiotowych ... w sposób integralny ...
W szkole uczniowie winni kształcić swoje umiejętności wykorzystywania zdobywanej wiedzy,
aby w ten sposób lepiej przygotować się do pracy w warunkach współczesnego świata. Nauczyciele
stwarzają uczniom warunki do nabywania następujących umiejętności:
1. Planowania, organizowania ... własnego uczenia się ...
2. Skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, prezentacji własnego punktu wi-
dzenia ..., przygotowania do publicznych wystąpień.
3. Efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie, budowania więzi międzyludz-
kich, podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji, skutecznego działania na grun-
cie zachowania obowiązujących norm.
4. Rozwiązywania problemów w twórczy sposób.
5. Poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych z
ródeł oraz efek-
tywnego posługiwania się technologia informacyjną.
6. Odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy oraz tworzenia potrzebnych doświadczeń i na-
wyków.
Nauczyciele w swojej pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców, win-
ni zmierzać do tego, aby uczniowie w szczególności:
3. Mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkol-
nych, jak i całej edukacji na danym etapie.
2. Program technologii informacyjnej (Program TI)
Ten rozdział zawiera program technologii informacyjnej (program TI), w którym zostały zebrane,
usystematyzowane i uporządkowane cele kształcenia, treści nauczania, działania podejmowane przez
uczniów i przez nauczyciela oraz osiągnięcia uczniów odnoszące się do TI, a rozproszone w podsta-
wach programowych różnych dziedzin nauczania w szkole podstawowej. Ze względu na interdyscy-
plinarny charakter TI, program TI obejmuje działania całej szkoły, bez ich podziału na bloki, ścieżki,
dziedziny lub przedmioty nauczania.
Program technologii informacyjnej powinien być realizowany w formie ścieżki międzyprzedmio-
towej. Przygotowanie do zajęć uwzględniających technologię informacyjną uczniowie zdobywają na
 4
wydzielonym przedmiocie informatyka, którego program jest zamieszczony w rozdz. 4.
Program TI dla każdego etapu kształcenia składa się z następujących części:
Cele kształcenia
Treści nauczania
Działania podejmowane przez uczniów i przez nauczyciela
Osiągnięcia, czyli co uczeń będzie umiał po zakończeniu kształcenia
Pomiar osiągnięć
Ponadto, treści nauczania na II etapie kształcenia (klasy 4 6) zostały podzielone na następujące
grupy zagadnień:
A. Posługiwanie się środkami, czyli urządzeniami TI
B. Wpływ TI na życie jednostki, najbliższego otoczenia i społeczeństwa
C. Stosowanie narzędzi TI, czyli wszelkiego rodzaju oprogramowania
D. Komunikowanie się, poszukiwanie i wykorzystywanie informacji
E. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji
Do programu TI wybrano, z różnych dziedzin nauczania w Podstawie programowej, i ujednolico-
no:
" sformułowania, które explicite zawierają odniesienia do TI i do komputerów oraz zawierają po-
jęcia, określenia środków i narzędzi, wiążące się z edukacją informatyczną;
" sformułowania odnoszące się do różnych aspektów informacji, o których wiadomo, że obecnie
lub w najbliższej przyszłości będą wymagały posłużenia się TI;
" treści i zadania, które  gdy użyje się TI  mogą przyczynić się do zwiększenia kompetencji
uczniów w zakresie TI oraz w zakresie edukacji informatycznej;
" treści i działania, których edukacyjne cele mogą być wspomagane środkami i narzędziami TI,
jako pomocami dydaktycznymi.
Program TI
Etap I: klasy 1  3
Cele kształcenia:
- Korzystanie ze środków TI, np. do gier i zabaw.
- Sięganie do informacji wyrażanej w różnych formach.
- Zapoznanie z przykładami stosowania TI w najbliższym otoczeniu ucznia, w szkole i poza nią.
Treści nauczania
- Bezpieczeństwo, higiena i reguły pracy przy komputerze.
- Sposoby porozumiewania się z komputerem, np. podczas korzystania z gier komputerowych i
programów edukacyjnych, m.in. za pomocą klawiatury i myszy.
- Przykłady stosowania TI w otoczeniu dziecka: dom, pracownia szkolna, biblioteka, sekretariat
szkoły, sklep, apteka, poczta itp.
- Wykorzystanie komputera do: zabawy, rekreacji, nauki i pracy.
- Korzystanie z gier komputerowych i (odpowiedniego do wieku) oprogramowania służącego do
pisania, rysowania, generowania dz
więków.
 5
- Klasyfikowanie i porządkowanie informacji opisujących przedmioty, np. własną kolekcję za-
bawek.
- Sięganie do różnych z
ródeł informacji, np. książek, biblioteki, płyt CD.
- Wyszukiwanie informacji.
Działania podejmowane przez uczniów i przez nauczyciela
- Nauczyciel dba o bezpieczeństwo i higienę pracy przy komputerze oraz dba o przestrzeganie
ustalonych reguł pracy w sytuacji, gdy z jednego komputera korzysta jednocześnie więcej niż
jeden uczeń.
- Uczniowie wykonują ćwiczenia, np. w pisaniu, rysowaniu, nauce ortografii, liczeniu, z wyko-
rzystaniem odpowiednich programów, np. gier komputerowych.
- Uczniowie z pomocą nauczyciela korzystają z tekstów, dz
więków i prostej grafiki komputero-
wej. Nauczyciel pomaga uruchomić program, przechować wyniki pracy z programem i odzy-
skać je.
- Uczniowie klasyfikują i porządkują przedmioty, np. kolekcje monet lub znaczków w zależności
od wyróżnionej cechy. Ustalają swoje własne kryteria porządkowania, włączają nowe przed-
mioty do istniejących kategorii, np. rysunek psa do kolekcji zwierząt.
- Uczniowie przeglądają informacje zgromadzone w komputerze i wybierają interesującą ich po-
zycję np. grę, rysunek, muzykę, bajkę.
- Uczniowie korzystają z programów przygodowych, które wymagają konstruowania plansz i
planowania działań oraz strategii.
- Uczniowie poznają przykłady wykorzystania TI w codziennym życiu, np. czytniki kodu pasko-
wego w sklepach, telefony na karty magnetyczne, i dyskutują o swoich doświadczeniach w ko-
rzystaniu z TI oraz o innych przykładach zauważonych wokół siebie, np. w domu, w sklepie, w
kolejowej kasie biletowej.
Osiągnięcia, czyli co uczeń będzie umiał po zakończeniu kształcenia
- Bezpiecznie korzystać z podstawowych urządzeń TI (np. myszy, klawiatury, dyskietki i płyty
CD).
- Przekazywać swoje pomysły i informacje w różnych formach, używając tekstu, rysunku i
dz
więku.
- Przeglądać zbiór informacji i wybierać interesującą go informację.
- Wskazać przykłady stosowania TI w szkole, w domu i w otoczeniu.
Pomiar osiągnięć
Osiągnięcia Propozycja metody pomiaru
Bezpieczne korzystanie z podstawowych urzą- " Obserwowanie, czy i w jaki sposób
dzeń TI (np. myszy, klawiatury, dyskietki i
uczniowie radzą sobie z posługiwaniem się
płyty CD).
tymi urządzeniami podczas pracy z kompu-
terem oraz w jaki sposób traktują je po za-
kończeniu pracy.
Przekazywanie swoich pomysłów i informacji
" Sprawdzenie i ocenienie efektów posłuże-
w różnych formach (tekst, rysunek i dz
więk).
nia się przez uczniów programem do two-
rzenia tekstów, rysunków lub dz
więków w
celu wykonania ilustracji według własnego
pomysłu, ewentualnie na zadany przez na-
 6
uczyciela temat.
Przeglądanie zbioru informacji i wybieranie
" Obserwowanie, czy uczeń potrafi znalez
ć, a
interesującej ucznia informacji.
następnie wybrać interesującą go informa-
cję, np. w programie edukacyjnym lub na
płycie CD.
Wskazywanie przykładów stosowania TI w
" Odnotowanie aktywności i wiedzy uczniów
szkole, w domu i w otoczeniu.
w czasie dyskusji między wszystkimi
uczniami lub w mniejszej grupie, modero-
wanej przez nauczyciela, poświęconej za-
stosowaniom komputerów i TI w otocze-
niu, w szkole i w domu.
Program TI
Etap II: klasy 4  6
Cele kształcenia:
- Przygotowanie do posługiwania się komputerem i technologią informacyjną.
- Celowe korzystanie z różnych z
ródeł informacji oraz środków jej prezentacji i przekazu.
- Korzystanie z komputerów i TI w uczeniu się oraz w zbieraniu i analizowaniu różnych informa-
cji, w tym danych z eksperymentów.
- Poznanie wpływu TI na życie jednostki, najbliższego otoczenia i społeczeństwa.
- Wprowadzenie do pracy nad projektem zespołowym.
Treści nauczania:
A. Posługiwanie się środkami, czyli urządzeniami TI
- Sposoby komunikowania się z komputerem (np. oferta/menu, ikona, przycisk, wybór opcji, za-
twierdzenie wyboru, rezygnacja z wyboru).
- Przechowywanie i pobieranie wyników pracy prowadzonej z oprogramowaniem.
- Odczytywanie i prawidłowa interpretacja znaczenia komunikatów oprogramowania (słownych,
obrazkowych i innych).
- Posługiwanie się podstawowym słownictwem komputerowym i TI, np. korzystanie z pomocy
zawartej w programach.
- Przykłady zastosowań urządzeń opartych na technice komputerowej.
B. Wpływ TI na życie jednostki, najbliższego otoczenia i społeczeństwa
- Bezpieczeństwo i higiena pracy przy komputerze.
- Zagrożenia wychowawcze: szkodliwe gry, uzależnienie.
- Prawa moje i innych, np. szanowanie prywatności i wyników pracy innych przy korzystaniu z
tego samego komputera i sieci komputerowej.
- Przykłady zastosowań komputera w życiu codziennym, a w szczególności w szkole i w najbliż-
szym otoczeniu.
- Komputer jako narzędzie wspomagające uczenie się.
- Praca w zespole, porozumiewanie się z innymi osobami podczas realizacji wspólnego projektu.
 7
C. Stosowanie narzędzi TI, czyli wszelkiego rodzaju oprogramowania
- Tworzenie rysunków, operowanie: kształtem, barwą, skalą, przekształceniem obrazu, fragmen-
tami obrazów z użyciem edytora grafiki.
- Tworzenie tekstów użytkowych za pomocą edytora tekstu, np. ogłoszeń, zaproszeń, listów, ulo-
tek. Próby redakcyjne i wydawnicze.
- Tworzenie ilustracji muzycznych za pomocą komputera.
- Wykonywanie prostych obliczeń w arkuszu kalkulacyjnym, np. kalkulacji ekonomicznych.
- Przedstawianie graficznie i interpretowanie różnych zależności.
- Przedstawianie, odczytywanie i interpretowanie danych empirycznych, podawanych w różny
sposób.
- Czytanie i sporządzanie dokumentacji technicznych z wykorzystaniem narzędzi TI.
D. Komunikowanie się, poszukiwanie i wykorzystywanie informacji
- Poszukiwanie i wykorzystywanie informacji pochodzących z różnych z
ródeł, takich jak: słow-
niki, encyklopedie, zbiory biblioteczne, zbiory elektroniczne, dokumentacje techniczne.
- Charakterystyka różnych postaci informacji: tekstowej, graficznej, dz
więkowej, audiowizualnej,
multimedialnej.
- Wykorzystywanie TI do wyszukiwania, zbierania, przechowywania, porządkowania i przetwa-
rzania informacji na różne tematy oraz do przedstawiania jej w odpowiedniej postaci.
- Komunikowanie się z wykorzystaniem TI, np. przesyłanie informacji do nauczyciela, kolegów
klasowych i szkolnych, do dyrekcji szkoły.
- Wykorzystywanie możliwości TI do realizacji wspólnych projektów: klasowych, szkolnych i
międzyszkolnych, np. związanych z ekologią, środowiskiem geograficznym, historią lub zagad-
nieniami dotyczącymi spraw lokalnych.
E. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji
- Komputerowe modele: zjawisk przyrodniczych, sytuacji technicznych, konstrukcji geometrycz-
nych oraz zależności matematycznych.
- Przygotowanie prostych prezentacji.
- Tworzenie i modyfikowanie ciągu instrukcji do sterowania urządzeniami, np. żółwiem Logo.
- Wykorzystywanie komputera do wzbogacenia własnego uczenia się i poznawania różnych
dziedzin.
- Zbieranie danych (np. w trakcie obserwacji różnych sytuacji), wykonywanie obliczeń i interpre-
towanie wyników za pomocą narzędzi TI.
Działania podejmowane przez uczniów i przez nauczyciela
- Nauczyciel zapoznaje uczniów z bezpieczeństwem i higieną pracy przy komputerze, w tym z
regulaminem pracy w pracowni komputerowej.
- Nauczyciel uprzedza uczniów o zagrożeniach wynikających z niewłaściwego korzystania z
komputerów i ich oprogramowania, np. o szkodliwości niektórych gier i uzależnieniu się od
komputera.
- Uczniowie poznają proste przykłady zastosowań komputerów i urządzeń opartych na technice
komputerowej.
- Uczniowie korzystają z narzędzi TI do przygotowania prostych dokumentów, np. ogłoszenia,
gazetki szkolnej/klasowej, wypracowania, raportu z projektu, szkicu technicznego.
 8
- Nauczyciel przedstawia postacie różnych dokumentów, a uczniowie wypełniają je odpowiednią
treścią, dla konkretnych celów i adresatów.
- Uczniowie porządkują informacje w komputerze.
- Uczniowie zapoznają się z różnymi z
ródłami i sposobami dostępu do informacji.
- Uczniowie poznają różne sposoby przedstawiania i wykorzystywania informacji.
- Uczniowie wykonują obliczenia dla określenia i zobrazowania prostych zależności między da-
nymi.
- uczniowie komunikują się między sobą i z innymi osobami w szkole z wykorzystaniem TI.
- Uczniowie korzystają z prostych programów modelujących procesy i zjawiska z różnych dzie-
dzin.
- Uczniowie wykorzystują programy, napisane np. w języku Logo, do sterowania żółwiem lub
programowalnym robotem, i w razie potrzeby odpowiednio je modyfikują lub piszą własne.
- Uczniowie wykorzystują programy komputerowe wspomagające uczenie się.
- Uczniowie współpracują w grupie przy realizacji wspólnego projektu.
Osiągnięcia, czyli co uczeń będzie umiał po zakończeniu kształcenia
- Bezpiecznie posługiwać się komputerem w środowisku TI, przystosowanym do swoich możli-
wości i potrzeb.
- Sprawnie z pomocą TI tworzyć teksty i ilustracje w różnych formach i przeznaczone dla róż-
nych odbiorców.
- Celowo korzystać z różnych z
ródeł oraz dostępnych form informacji.
- Prowadzić obserwacje i posługiwać się modelami przy objaśnianiu zjawisk, stosując TI.
- Wykonywać proste obliczenia, posługując się komputerem.
- Współpracować w grupie i podejmować proste decyzje przy realizacji wspólnego projektu.
- Korzystać z narzędzi TI wspomagających uczenie się i poznawanie różnych dziedzin.
- Korzystać z TI do komunikowania się.
- Omówić korzyści wynikające ze stosowania TI w swoim otoczeniu.
Pomiar osiągnięć
Osiągnięcia Propozycja metod pomiaru
Bezpieczne posługiwanie się komputerem w
" Obserwowanie, w jaki sposób uczniowie
środowisku TI, przystosowanym do możliwo- radzą sobie z posługiwaniem się kompute-
ści i potrzeb ucznia.
rem podczas pracy w środowisku przygo-
towanym odpowiednio dla nich.
" Obserwowanie uczniów, czy przestrzegają
zasad bezpiecznego posługiwania się kom-
puterem i jego urządzeniami.
Sprawne z pomocą TI tworzenie tekstów i ilu- " Ocenienie wykonania zadań polegających
stracji w różnych formach i przeznaczonych
na:
dla różnych odbiorców.
- posłużeniu się edytorem tekstu do utwo-
rzenia prostego opracowania,
- posłużeniu się edytorem grafiki do wy-
konania ilustracji,
 9
- wykonaniu opracowania zawierającego
tekst i grafikę,
- sporządzeniu opracowania, którego po-
stać zależy od zadanego tematu oraz ad-
resata.
Celowe korzystanie z różnych z
ródeł oraz do- " Ocenienie, pod względem zakresu i postaci,
stępnych form informacji.
informacji zgromadzonych i opracowanych
na określony temat, a pochodzących z róż-
nych dziedzin nauczania.
Prowadzenie obserwacji i posługiwanie się
" Ocenienie wykorzystania modeli kompute-
modelami przy objaśnianiu zjawisk z zastoso- rowych do przeprowadzania obserwacji i
waniem TI.
wyjaśniania zjawisk przyrodniczych.
Wykonywanie prostych obliczeń za pomocą
" Ocenienie posłużenia się arkuszem kalku-
komputera.
lacyjnym do wykonania obliczeń i wyko-
rzystania wykresów do zilustrowania da-
nych oraz wyników obliczeń. Dane mogą
pochodzić z doświadczeń lub ankiet, zwią-
zanych z różnymi dziedzinami nauczania.
Współpraca w grupie i podejmowanie prostych
" Obserwowanie i ocenienie wkładu ucznia w
decyzji przy realizacji wspólnego projektu.
wykonanie projektu grupowego, w szcze-
gólności jego udziału w podejmowaniu de-
cyzji.
Korzystanie z narzędzi TI wspomagających
" Obserwowanie i notowanie efektów korzy-
uczenie się.
stania z programów komputerowych, np.
edukacyjnych, w różnych dziedzinach na-
uczania i w samodzielnym uczeniu się.
Korzystanie z TI do komunikowania się.
" Ocenienie umiejętności użycia środków i
narzędzi TI, np. poczty elektronicznej, do
nawiązywania kontaktów i porozumiewania
się.
Omówienie korzyści wynikających ze stoso- " Ocenienie, na podstawie dyskusji i indywi-
wania TI w swoim otoczeniu.
dualnych wypowiedzi, wiedzy uczniów o
korzyściach wynikających ze stosowania TI
w najbliższym ich otoczeniu, w szkole, w
domu, w osiedlu lub miejscowości.
3. Technologia informacyjna w poszczególnych
dziedzinach nauczania
W tym rozdziale zostały wypisane te cele edukacyjne, zadania szkoły, treści i osiągnięcia uczniów
występujące w Podstawie programowej dla I i II etapu kształcenia, które szkoła podstawowa może
realizować, a uczniowie  nabywać, wykorzystując TI.
Nazwy etapów i przedmiotów nauczania, podtytuły i kolejność wypisanych haseł są takie same, jak
w Podstawie programowej, co ma ułatwić korzystanie z obu tekstów. Każde hasło, począwszy od II
etapu kształcenia, jest poprzedzone przez co najmniej jedną z liter od A do E. Litery te odpowiadają
grupom zagadnień TI, na które są podzielone treści w programie TI (zob. rozdz. 2).
SZEŚCIOLETNIA SZKOA
A PODSTAWOWA
 10
I i II
ETAP EDUKACYNY
Nauczyciele w szkole podstawowej, dostosowują przekazywanie odpowiedniej wie-
dzy, kształtowanie umiejętności i postaw uczniów do naturalnej w tym wieku aktyw-
ności dzieci; umożliwiają im poznawanie świata w jego jedności i złożoności; wspo-
magają ich samodzielność uczenia się; inspirują ich do wyrażania własnych myśli i
przeżyć; rozbudzają ich ciekawość poznawczą oraz motywację do dalszej edukacji.
Edukacja w szkole podstawowej, wspomagając rozwój dziecka jako osoby i wprowadzając je
w życie społeczne, winna przede wszystkim:
1. Prowadzić dziecko do nabywania i rozwijania umiejętności wypowiadania się, czytania i
pisania, ... i kształtowania nawyków społecznego współżycia.
8. Rozwijać umiejętności dziecka poznawania siebie oraz otoczenia ... technicznego i przy-
rodniczego dostępnego jego doświadczeniu.
10. Stwarzać warunki do rozwoju wyobraz
ni, ekspresji werbalnej, plastycznej, muzycznej ...
13. Uwzględniać indywidualne potrzeby dziecka ...
14. Stwarzać warunki do rozwijania samodzielności, ...
I ETAP EDUKACYJNY
klasy 1  3
Kształcenie zintegrowane
Cele edukacyjne
Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, w tym szczególnie:
1. Umiejętności służących zdobywaniu wiedzy (czytania, pisania i rachowania).
Zadania szkoły
4. Rozpoznanie poziomu sprawności warunkującego opanowanie przez uczniów podstawo-
wych umiejętności: czytania, pisania i rachowania, odpowiednio do tego prowadzenie
ćwiczeń usprawniających.
Treści
Program edukacji na tym etapie winien obejmować następujące treści i działania edukacyjne:
7. zabawy, zajęcia, ...,
9. wybrane wytwory ... techniki,
20. sięganie do różnych z
ródeł informacji i technologii informacji, w tym korzystanie z czytelni i bi-
blioteki szkolnej,
22. przepisywanie wyrazów, zdań, tekstów powiązane z uzupełnianiem i przekształcaniem,
23. pisanie swobodne tekstów, życzeń, zaproszeń, listów, opowiadań i opisów,
24. pisanie z wykorzystaniem elementarnych zasad pisowni,
25. ... porządkowanie, klasyfikowanie,
28. działania arytmetyczne (... algorytmy dodawania i odejmowania pisemnego, ... algorytm mnożenia
pisemnego przez liczby jednocyfrowe, ...), ...,
 11
40. urządzenia techniczne powszechnego użytku (bezpieczne użytkowanie),
42. organizacja pracy (planowanie, organizacja stanowiska, ...),
45. wielość środków komunikacji (...) oraz środków wyrazu plastycznego,
II ETAP EDUKACYJNY
klasy 4  6
PRZEDMIOTY
J
ZYK POLSKI
... Za rozwój języka w mowie i piśmie (w tym za ..., ortografię i estetykę zapisu) odpowiedzialni są
wszyscy nauczyciele, niezależnie od reprezentowanej specjalności.
Cele edukacyjne
Wspomaganie umiejętności porozumiewania się uczniów ..., zwłaszcza poprzez:
1. C D Kształcenie sprawności ... pisania w zróżnicowanych sytuacjach komunikacyjnych
prywatnych i publicznych, ważnych dla życia w państwie demokratycznym i obywatel-
skim, rozwijanie zainteresowania uczniów językiem jako składnikiem dziedzictwa kultu-
rowego.
2. B Ujawnianie zainteresowań, możliwości i potrzeb oraz językowych i czytelniczych
umiejętności uczniów po to, aby ... dobierać treści i materiały ..., projektować odpowied-
nie działania gwarantujące skuteczność edukacji.
3. B D Rozbudzenie motywacji czytania i rozwijanie umiejętności odbioru ... innych tek-
stów kultury  także audiowizualnych  ....
Zadania szkoły
1. B Wychowanie językowe i rozbudzenie wrażliwości estetycznej.
3. B C D Doskonalenie kompetencji komunikacyjnej, tzn. umiejętności ... pisania, odbioru
różnorodnych tekstów kultury.
5. B E Pobudzenie podstaw kreatywnych ucznia w procesie zdobywania umiejętności i
gromadzenia wiedzy.
Treści
1. D Pojęcia nadawcy i odbiorcy, ...
2. E Własności ... prostych form użytkowych.
10. D Pojęcia ... nadawca, odbiorca, ...
13. D Terminy związane z przekazami ikonicznymi, ...
Osiągnięcia
1. Mówienie:
b. B D na temat otaczającej rzeczywistości, własnych zainteresowań..
4. Pisanie:
a. B C D tekstów kierowanych do różnych adresatów i w różnorakich celach,
b. B C D w związku z potrzebami codziennej komunikacji, ekspresji własnych doznań,
z literaturą i tekstami kultury wysokiej oraz masowej,
 12
c. C w różnych prostych formach,
d. C z troską o kompozycję (plan, tytuł, akapit), sprawność stylistyczną oraz popraw-
ność gramatyczną, interpunkcyjną i ortograficzną, a także estetykę tekstu.
Lektura
7. B C D Teksty użytkowe, publicystyczne, popularnonaukowe, ...
HISTORIA I SPOA
ECZEC
STWO
Treści
2. B Ja i inni. ... Prawa moje i prawa innych ...
3. B Ja i inni. Wolność osobista a przewidywanie konsekwencji własnych zachowań, odpo-
wiedzialność i obowiązki ...
Osiągnięcia
1. E Integrowanie wiedzy historycznej, uzyskanej z różnych z
ródeł.
9. B Rozumienie i stosowanie przyjętych norm współżycia w najbliższym otoczeniu. Indy-
widualne i grupowe działania w najbliższym otoczeniu społecznym i na forum szkoły.
10. B E Samodzielna ocena zachowań swoich i innych, a także przewidywanie ich konse-
kwencji.
12. B E Wyrażanie własnego zdania i słuchanie zdania innych.
14. E Odczytywanie i opis różnorodnych z
ródeł informacji historycznej i ich ilustracyjne wy-
korzystywanie przy rekonstrukcji przeszłości.
16. E Wyciąganie wniosków z porównywania dwóch i więcej prostych informacji dotyczą-
cych wydarzeń i postaci historycznych.
17. D Poszukiwanie potrzebnych informacji w różnych z
ródłach oraz rozwijanie umiejętności
ich selekcjonowania, porządkowania i przechowywania.
19. D E Formułowanie pytań, problemów dotyczących zjawisk zachodzących w środowisku
lokalnym, regionalnym i poszukiwanie ich rozwiązań z wykorzystaniem dostępnych z
ró-
deł informacji.
SZTUKA (PLASTYKA, MUZYKA)
Zadania szkoły
1. B Stwarzanie sytuacji dających możliwość przeżyć wewnętrznych, bezinteresownego
działania, procesu twórczego  wysiłku i radości towarzyszących twórczej aktywności.
2. B D Umożliwienie kontaktu z wielkimi dziełami sztuki już od samego początku edukacji.
Treści
10. C D Środki wyrazu plastycznego i działania plastyczne w różnych materiałach, techni-
kach i formach.
12. D Różnorodne sposoby komunikowania ...
Osiągnięcia
3 C D Posługiwanie się prostymi technikami plastycznymi.
 13
J
ZYK OBCY
Treści
5. D Wprowadzenie do pracy ze słownikiem dwujęzycznym oraz stosownymi materiałami
uzupełniającymi.
6. B E Proste projekty zespołowe.
Osiągnięcia
3. Sprawność czytania:
a. D rozumienie powszechnie spotykanych dokumentów, takich jak: menu, rozkład jaz-
dy, ogłoszenia, reklamy, listy i instrukcje.
b. D wyszukiwanie konkretnych informacji w prostych tekstach.
4. Sprawność pisania
b. C D napisanie krótkiego listu o sobie i swoich zainteresowaniach, przekazanie prostej
informacji.
5.
" D Inne umiejętności  korzystanie ze szkolnego słownika dwujęzycznego.
MATEMATYKA
Zadania szkoły
3. D E Rozwijanie umiejętności opisywania w języku matematyki prostych sytuacji.
Treści
3. C E Liczby wymierne, ... obliczanie procentu danej liczby.
7. C D E Diagramy przedstawiające dane empiryczne, graficzne przedstawianie zależności
liczbowych (tam, gdzie to możliwe, z użyciem technologii informacji).
Osiągnięcia
1. E Uzyskanie sprawności w prostym ... szacowaniu wyników, stosowaniu algorytmów
działań sposobem pisemnym, dokonywanie obliczeń za pomocą kalkulatora.
3. C E Odczytywanie informacji z prostych wykresów i diagramów różnego typu.
4. E Formułowanie w języku matematyki prostych problemów spotykanych w środowisku
uczniów.
PRZYRODA
Cele edukacyjne
2. E Rozumienie zależności istniejących w środowisku przyrodniczym.
3. E Zdobycie umiejętności obserwacji zjawisk przyrodniczych i dokonywania ich opisu.
Zadania szkoły
5. E Umożliwienie ... wykonywania prostych eksperymentów i interpretowania ich wyni-
ków.
Treści
6. D Orientacja w terenie, szkic, plan, mapa.
 14
Osiągnięcia
3. D Gromadzenie i integrowanie wiedzy koniecznej do opisywania zjawisk przyrody.
12. C Czytanie i interpretowanie map, wykresów, tabel.
TECHNIKA
Cele edukacyjne
A B C D E Osiągnięcie elementarnego poziomu orientacji ogólnotechnicznej.
Zadania szkoły
1. B Doprowadzenie ucznia do poznania i ocenienia swoich cech, możliwości i predyspozy-
cji technicznych.
2. C E Organizowanie wielostronnej aktywności technicznej ucznia.
Treści
1. A B C Analiza środowiska ucznia z punktu widzenia technicznego (dom, mieszkanie,
miejsce pracy i zabawy, miasto, wieś).
2. A B C Teksty, dokumentacje techniczne oraz kalkulacje ekonomiczne (pojęcia, symbole,
znaki i rysunki); normalizacja w technice i w życiu codziennym.
5. A B Maszyny i instalacje ...; bezpieczne, kulturalne i odpowiedzialne postępowanie
uczniów w środowisku technicznym, ...
Osiągnięcia
1. B Racjonalne i etyczne postępowanie w środowisku technicznym.
2. B Ocenianie swoich umiejętności, nawyków, zainteresowań i zdolności technicznych.
3. B D Opisywanie i wartościowanie wytworów i działań technicznych (za pomocą obra-
zów, rysunków, symboli i tekstów; wykorzystywania technologii informacyjnej) z różnych
punktów widzenia (ekologicznego, ekonomicznego, estetycznego).
4. C E Opracowywanie pomysłów technicznych w formie dokumentacji technicznej (z wy-
korzystaniem eksperymentowania, modelowania technicznego oraz technologii informa-
cyjnej; ...).
5. B Planowanie i wykonywanie zadań technicznych indywidualnie i zespołowo; organizo-
wanie miejsca pracy.
6. A B Bezpieczne posługiwanie się narzędziami ..., czytanie ze zrozumieniem różnych in-
strukcji technicznych ...
INFORMATYKA
Cele edukacyjne
A B C D E Nauczenie podstawowych zasad posługiwania się komputerem i technologią informacyj-
ną.
Zadania szkoły
1. A B C D E Przygotowanie uczniów do posługiwania się komputerem i technologią in-
formacyjną.
 15
2. B Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia wychowawcze, związane z niewłaściwym korzy-
staniem z komputerów i ich oprogramowania (np. z gier).
Treści
1. A B Zasady bezpiecznego posługiwania się komputerem.
2. B E D Komputer jako z
ródło wiedzy i komunikowania się. Zastosowania komputera w
życiu codziennym.
3. C Opracowywanie za pomocą komputera: prostych tekstów, rysunków, motywów.
4. E Korzystanie z elementarnych zastosowań komputerów do wzbogacania własnego ucze-
nia się i poznawania różnych dziedzin.
5. E Poznawanie zastosowań komputerów i opartych na technice komputerowej urządzeń
spotykanych przez ucznia w miejscach publicznych.
Osiągnięcia
1. A C Posługiwanie się komputerem w przystosowanym dla ucznia środowisku sprzęto-
wym i programistycznym.
2. C Opracowywanie za pomocą komputera: prostych tekstów, rysunków, motywów.
3. D Korzystanie z różnorodnych z
ródeł i sposobów zdobywania informacji oraz jej przed-
stawiania i wykorzystania.
4. E Stosowanie komputerów do wzbogacania własnego uczenia się i poznawania różnych
dziedzin.
J
ZYK MNIEJSZOŚCI NARODOWEJ LUB GRUPY ETNICZNEJ
(w szkołach organizujących naukę tego języka jako ojczystego)
Cele edukacyjne
4. C D E Kształcenie sprawności ... pisania w zróżnicowanych sytuacjach komunikacyjnych
prywatnych i publicznych; ...
5. E Ujawnianie zainteresowań, możliwości i potrzeb oraz językowych i czytelniczych
umiejętności uczniów po to, by wyznaczać stosowne dla nich cele, dobierać treści i mate-
riały, projektować odpowiednie działania gwarantujące skuteczność edukacji.
Zadania szkoły
2. C Doskonalenie umiejętności ... czytania, pisania, odbioru różnorodnych tekstów.
Treści
4. D E Posługiwanie się terminami, związanymi z przekazami ikonicznymi, ...
5. E Posługiwanie się słownikami oraz stosownymi materiałami uzupełniającymi.
Osiągnięcia
4. C Pisanie: w związku z potrzebami codziennej komunikacji,
- w związku z czytaną literaturą, z zachowaniem reguł kompozycyjnych, stylistycz-
nych, gramatycznych i estetycznych;
- w różnych prostych formach; krótkich tekstów kierowanych do różnych adresatów
(list, zaproszenie, pozdrowienia).
 16
ETYKA
Zadania szkoły
2. B Ukazywanie uczniom konieczności doskonalenia samego siebie.
3. B Ukazywanie sensu praw i obowiązków, zasad i reguł, nakazów i zakazów obowiązują-
cych w życiu społecznym.
Treści
4. B Przyjmowanie odpowiedzialności za siebie.
5. B Prawa i obowiązki, zasady i reguły postępowania.
6. B Uczestnictwo w grupie, porozumiewanie się z innymi.
9. B Uzasadnianie opinii ...
Osiągnięcia
2. B Rozpoznawanie swoich obowiązków wobec najbliższego otoczenia, ... i szkoły.
ŚCIEŻKI EDUKACYJNE
EDUKACJA PROZDROWOTNA
Zadania szkoły
1. B Stwarzanie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeń-
stwu.
3. B Poznawanie zagrożeń cywilizacyjnych oraz nabycie umiejętności właściwego zacho-
wania się ...
EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
Cele edukacyjne
1. A D Przygotowanie do samodzielnego poszukiwania potrzebnych informacji i materia-
łów.
2. B E Przygotowanie do odbioru informacji rozpowszechnianych przez media.
3. D Przygotowanie do świadomego i odpowiedzialnego korzystania ze środków masowej
komunikacji (... komputerów, ...).
4. B Kształtowanie postawy szacunku dla polskiego dziedzictwa kulturowego w związku z
globalizacją kultury masowej.
Zadania szkoły
1. B D Rozwijanie i utrwalanie zainteresowań, potrzeb i nawyków czytelniczych z uwzględ-
nieniem indywidualnych uzdolnień uczniów.
2. D E Kształcenie umiejętności samodzielnego korzystania ze zbiorów bibliotecznych.
3. B D Kształcenie i utrwalanie nawyków kulturalnego obcowania z książką i innymi nośni-
kami informacji.
4. D Przygotowanie do odróżniania fikcji od rzeczywistości w przekazach medialnych.
5. D Wprowadzenie w świat mediów oraz podstawowe sposoby i procesy komunikowania
się ludzi. Przygotowanie do rozpoznawania różnych komunikatów medialnych i rozumie-
 17
nia języka mediów.
6. A C Wprowadzenie do samodzielnego posługiwania się narzędziami medialnymi.
Treści
1. B E Dzieje pisma, prasy i przekazów medialnych.
2. B D Wydawnictwa informacyjne. ...
3. B D Katalogi, kartoteki. Zautomatyzowany system wyszukiwania danych.
4. D Proces porozumiewania się, jego składniki i kontekst społeczny.
5. D Komunikacja werbalna i niewerbalna; bezpośrednia i medialna.
6. D Rodzaje mediów, ich istota i zasady funkcjonowania.
7. C D Funkcje i charakterystyka komunikatów medialnych: drukowanych, obrazowych,
dz
więkowych, audiowizualnych i multimedialnych.
8. A C Podstawowe elementy języka poszczególnych rodzajów mediów. Rodzaje i gatunki
przekazów medialnych.
Osiągnięcia
2. D Poszukiwanie i wykorzystywanie informacji z encyklopedii, słowników, innych wy-
dawnictw i dokumentów pozaksiążkowych (medialnych).
3. D Wyszukiwanie materiałów na określony temat za pomocą katalogów i kartotek.
4. D Rozpoznawanie elementów języka mediów w różnych rodzajach komunikatów.
7. A Posługiwanie się podstawowymi urządzeniami medialnymi.
8. B D Umiejętność krytycznej analizy wartości oferty mediów i dokonywania właściwego
wyboru w korzystaniu ze środków masowej komunikacji.
WYCHOWANIE DO ŻYCIA W SPOA
ECZEC
STWIE
1. WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE
Zadania szkoły
5. B Wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego, w tym koleżeństwa i
przyjaz
ni.
Treści
10. B Istota koleżeństwa i przyjaz
ni, wzajemny szacunek, udzielanie sobie pomocy, współ-
praca, empatia.
11. B Mass media: zasady i kryteria wyboru czasopism, książek, filmów i programów TV.
12. B Odpowiedzialność za własny rozwój  samowychowanie.
Osiągnięcia
1. B D Prawidłowe komunikowanie, rozwiązywanie konfliktów; empatia.
2. B Dostrzeganie potrzeb własnych i innych ludzi; ...
6. B E Umiejętność korzystania z mass mediów.
 18
3. WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE I OBYWATELSKIE
Cele edukacji
2. B Rozwijanie szacunku dla dobra wspólnego i postaw prospołecznych.
Zadania szkoły
1. B D Organizowanie różnych wydarzeń (spotkań, uroczystości, inscenizacji, wycieczek),
wyzwalających przeżycia związane z obchodzeniem świąt państwowych oraz ważnych dla
kraju rocznic.
3. B E Przygotowywanie uczniów do świadomego, aktywnego i odpowiedzialnego uczest-
nictwa w życiu społecznym.
Treści
4. B Sylwetki wielkich Polaków (artystów, uczonych, polityków, żołnierzy).
5. B E Jednostki i grupa. Życie w grupie (więzi, wartości, role, podejmowanie decyzji, kon-
flikty, negocjacje).
Osiągnięcia
3. B E Umiejętność dostrzegania i działania na rzecz rozwiązywania problemów i zadań w
najbliższym otoczeniu i środowisku lokalnym.
5. B E Umiejętność podejmowania decyzji dotyczących grupy.
4. Program informatyki
Ten punkt zawiera program informatyki  wydzielonych zajęć informatycznych w klasach 4  6.
Zgodnie z zapisami w Podstawie programowej, zajęcia te powinny odbywać się w przystosowanym
do możliwości i potrzeb uczniów środowisku TI. Ich celem jest takie przygotowanie uczniów do ko-
rzystania z komputera i jego programów, aby w ramach innych zajęć mogły być realizowane zadania
związane z wykorzystaniem TI w innych dziedzinach nauczania. Umiejscowienie informatyki w pla-
nie zajęć może być różne i zależeć od konkretnych warunków nauczania w danej szkole.
Przedstawiony tutaj program informatyki może być zrealizowany w ciągu 72 godzin lekcyjnych,
w trakcie trzech lat nauczania  zob. szczegółowy rozkład materiału w module 6.
Program informatyki składa się z następujących części:
Cele kształcenia
Treści nauczania
Działania podejmowane przez uczniów i przez nauczyciela
Osiągnięcia, czyli co uczeń będzie umiał po zakończeniu kształcenia
Pomiar osiągnięć
Ponadto, treści nauczania zostały podzielone na następujące grupy zagadnień:
A. Posługiwanie się środkami, czyli urządzeniami TI
B. Wpływ TI na życie jednostki, najbliższego otoczenia i społeczeństwa
C. Stosowanie narzędzi TI, czyli wszelkiego rodzaju oprogramowania
D. Komunikowanie się, poszukiwanie i wykorzystywanie informacji
E. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji
 19
Uwaga: Zajęcia w klasach 1  3, na których uczniowie korzystają z komputera i technologii informa-
cyjnej, są zintegrowane z innymi ich działaniami, zgodnie z programem TI, podanym w rozdz. 2. Nie
ma więc w tych klasach wydzielonych zajęć informatycznych.
Program informatyki
Etap II, klasy 4  6
Cele kształcenia:
- Przygotowanie do posługiwania się komputerem i technologią informacyjną.
- Celowe korzystanie z różnych z
ródeł informacji oraz środków jej prezentacji i przekazu.
- Poznanie wpływu TI na życie jednostki, najbliższego otoczenia i społeczeństwa.
- Wprowadzenie do pracy nad projektem zespołowym.
Treści nauczania:
A. Posługiwanie się środkami, czyli urządzeniami TI
- Sposoby komunikowania się z komputerem (np. oferta/menu, ikona, przycisk, wybór opcji, za-
twierdzenie wyboru, rezygnacja z wyboru).
- Przechowywanie i pobieranie wyników pracy prowadzonej z oprogramowaniem.
- Odczytywanie i prawidłowe interpretowanie znaczenia komunikatów oprogramowania (słow-
nych, obrazkowych i innych).
- Posługiwanie się podstawowym słownictwem komputerowym i TI, np. korzystanie z pomocy
zawartej w programach.
- Przykłady zastosowań urządzeń opartych na technice komputerowej.
B. Wpływ TI na życie jednostki, najbliższego otoczenia i społeczeństwa
- Bezpieczeństwo i higiena pracy przy komputerze.
- Prawa moje i innych, np. szanowanie prywatności i wyników pracy innych przy korzystaniu z
tego samego komputera i sieci komputerowej.
- Zagrożenia wynikające z niewłaściwego korzystania z komputera i jego oprogramowania, np. z
niektórych gier komputerowych.
- Przykłady zastosowań komputera w życiu codziennym, a w szczególności w szkole i w najbliż-
szym otoczeniu.
- Komputer jako narzędzie wspomagające uczenie się.
- Praca w zespole, porozumiewanie się z innymi osobami podczas realizacji wspólnego projektu.
C. Stosowanie narzędzi TI, czyli wszelkiego rodzaju oprogramowania
- Tworzenie rysunków z użyciem edytora grafiki.
- Tworzenie tekstów użytkowych za pomocą edytora tekstu.
- Wykonywanie prostych obliczeń w arkuszu kalkulacyjnym.
- Przedstawianie graficznie różnych zależności.
D. Komunikowanie się, poszukiwanie i wykorzystywanie informacji
- Poszukiwanie i wykorzystywanie informacji pochodzących z różnych z
ródeł, takich jak: zbiory
elektroniczne, dokumentacje techniczne.
 20
- Wykorzystywanie TI do wyszukiwania, zbierania, przechowywania, porządkowania i przetwa-
rzania informacji na różne tematy oraz do przedstawiania jej w odpowiedniej postaci.
- Komunikowanie się z wykorzystaniem TI.
- Wykorzystywanie możliwości TI do realizacji wspólnych projektów klasowych.
E. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji
- Przygotowanie prostych prezentacji.
- Tworzenie i modyfikowanie ciągu instrukcji do sterowania urządzeniami, np. żółwiem Logo.
Działania podejmowane przez uczniów i przez nauczyciela
- Nauczyciel zapoznaje uczniów z bezpieczeństwem i higieną pracy przy komputerze, w tym z
regulaminem pracy w pracowni komputerowej.
- Nauczyciel uprzedza uczniów o zagrożeniach wynikających z niewłaściwego korzystania z
komputerów i ich oprogramowania, np. o szkodliwości niektórych gier i uzależnieniu się od
komputera.
- Uczniowie poznają różne przykłady zastosowań komputerów i urządzeń opartych na technice
komputerowej.
- Uczniowie korzystają z edytora tekstu i edytora grafiki do przygotowania prostych dokumen-
tów.
- Uczniowie wykonują obliczenia dla określenia i zobrazowania prostych zależności między da-
nymi.
- Uczniowie porządkują informacje w komputerze.
- Uczniowie zapoznają się z różnymi z
ródłami i sposobami dostępu do informacji.
- Uczniowie komunikują się między sobą i z innymi osobami w szkole z wykorzystaniem TI.
- Uczniowie wykorzystują programy, napisane np. w języku Logo, do sterowania żółwiem lub
programowalnym robotem, i w razie potrzeby odpowiednio je modyfikują lub piszą własne.
- Uczniowie wykonują proste projekty zespołowe z wykorzystaniem TI.
Osiągnięcia, czyli co uczeń będzie umiał po zakończeniu kształcenia
- Bezpiecznie posługiwać się komputerem w środowisku TI przystosowanym do swoich możli-
wości i potrzeb.
- Sprawnie, z pomocą TI tworzyć teksty i ilustracje.
- Celowo korzystać z różnych z
ródeł oraz dostępnych form informacji.
- Wykonywać proste obliczenia, posługując się komputerem.
- Korzystać z TI do komunikowania się.
- Omówić korzyści wynikające ze stosowania TI w swoim otoczeniu.
- Stosować komputer do wspomagania uczenia się.
- Podejmować proste decyzje przy realizacji wspólnego projektu z wykorzystaniem TI.
Pomiar osiągnięć
Osiągnięcia Propozycja metod pomiaru
Bezpieczne posługiwanie się komputerem w
" Obserwowanie, w jaki sposób uczniowie
środowisku TI przystosowanym do możliwo- radzą sobie z posługiwaniem się kompute-
 21
ści i potrzeb ucznia. rem podczas pracy w środowisku przygo-
towanym odpowiednio dla nich.
" Obserwowanie uczniów, czy przestrzegają
zasad bezpiecznego posługiwania się kom-
puterem i jego urządzeniami.
Sprawne, z pomocą TI tworzenie tekstów i
" Ocenienie wykonania zadań polegających
ilustracji.
na:
- posłużeniu się edytorem tekstu do utwo-
rzenia prostego tekstu,
- posłużeniu się edytorem grafiki do wy-
konania rysunku,
- wykonaniu opracowania zawierającego
tekst i rysunek.
Celowe korzystanie z różnych z
ródeł oraz do- " Ocenienie, pod względem zakresu i postaci,
stępnych form informacji.
informacji zgromadzonych i opracowanych
na zadany temat.
Wykonywanie prostych obliczeń za pomocą
" Ocenienie posłużenia się arkuszem kalku-
komputera.
lacyjnym do wykonania obliczeń i wyko-
rzystania wykresów do zilustrowania da-
nych oraz wyników obliczeń.
Korzystanie z TI do komunikowania się.
" Ocenienie umiejętności stosowania TI, np.
poczty elektronicznej, do nawiązywania
kontaktów i porozumiewania się.
Omówienie korzyści wynikających ze stoso- " Ocenienie, na podstawie dyskusji i indywi-
wania TI w swoim otoczeniu.
dualnych wypowiedzi, wiedzy uczniów o
korzyściach wynikających ze stosowania TI
w najbliższym ich otoczeniu, w szkole, w
domu, w osiedlu lub miejscowości.
Stosowanie komputera do wspomagania ucze- " Ocenienie stopnia wykorzystania nabytych
nia się.
umiejętności posługiwania się komputerem
i technologią informacyjną w poznawaniu
innych dziedzin nauczania.
Podejmowanie prostych decyzje przy realizacji
" Ocenienie indywidualnego udziału ucznia
wspólnego projektu z wykorzystaniem TI.
w podejmowaniu decyzji i we współpracy
przy wykonywaniu projektu zespołowego z
wykorzystaniem TI.