Autor: bryg. dr inż. Jerzy Ranecki
Ramowe zasady postępowania podczas wypadków drogowych cystern z paliwami ( oleje,
benzyny ).
1. Stanowisko kierowania Państwowej Straży Pożarnej po otrzymaniu informacji o
wypadku cysterny powinno zadysponować w pierwszym rzucie zastępy ratowniczo-
gaśnicze straży pożarnej, specjalistyczną grupę ratownictwa chemicznego i
ekologicznego Państwowej Straży Pożarnej, zespoły ratownictwa medycznego oraz
policję.
2. Powiadomić władze administracji publicznej, zespoły zarządzania kryzysowego,
służby, inspekcje i straże.
3. Po przyjez
dzie na miejsce wypadku rozpoznać i ocenić sytuację. Przede wszystkim
należy ustalić jakie jest zagrożenie dla ludzi oraz środowiska.
4. Decyzję dotyczącą ochrony strażaków ( ubrania żaroodporne ) i technik gaszenia
pożaru podejmuje kierujący działaniem ratowniczym.
5. Zabezpieczyć przed zapaleniem teren wokół uszkodzonej cysterny z której wyciekło i
wycieka paliwo do środowiska.
6. Przeprowadzić pomiary chemiczne na terenie wypadku.
7. Wyznaczyć i oznakować strefę zagrożenia. Prowadzić pomiary na obrzeżach strefy
zagrożenia.
8. W przypadku występowania zagrożenia dla ludzi przeprowadzić ewakuację (
współdziałać w tym zakresie z władzami samorządowymi i policją ).
9. Wyznaczyć i oznakować stanowisko kierowania działaniem ratowniczym.
10. Wyznaczyć i oznakować stanowiska do dekontaminacji ludzi i sprzętu.
11. Zorganizować sztab i łączność na terenie akcji ratowniczej.
12. W skład sztabu powinni wejść strażacy, przedstawiciele Państwowego Ratownictwa
Medycznego, policjanci, przedstawiciele władz administracji publicznej, służby,
inspekcje oraz straże.
13. W zależności od sytuacji uruchomić procedurę współdziałania z ekspertami.
14. Podczas wycieku substancji niebezpiecznej z cysterny stosować techniki ratownictwa
chemicznego ( uszczelnienie otworu z którego wydostaje się substancja do
środowiska, zbieranie substancji do przenośnych zbiorników chemicznych przy
pomocy przenośnych rynien chemicznych, izolowanie podłoża przez zamontowanie
pod cysternę płachty chemicznej, inne w zależności od sytuacji ).
15. Pamiętać o zabezpieczeniu studzienek kanalizacyjnych.
16. Podczas rozlewów na twardym podłożu stosować wały ochronne zapobiegające
dalszemu rozlewowi. Mogą to być w pierwszej fazie akcji ratowniczej wały wykonane
z sorbentu lub usypane z piasku zabezpieczonego folią z tworzyw sztucznych. W
dalszej kolejności, po dostarczeniu na teren zdarzenia, można użyć specjalistycznych
rękawów chemicznych.
17. Opary benzyn i olejów są cięższe od powietrza i mogą się gromadzić w zagłębieniach,
studzienkach, piwnicach i różnych otworach znajdujących się poniżej poziomu gruntu.
Kierujący działaniem ratowniczym musi to uwzględnić podczas prowadzenia akcji
ratowniczej.
18. Podczas wycieków i migracji oleju w glebę sprawdzić akweny w otoczeniu miejsca
wypadku. Istnieje ryzyko przedostania się zanieczyszczenia olejowego wodami
podpowierzchniowymi z miejsca zdarzenia do odległego akwenu.
19. Po przedostaniu się oleju do rzeki będzie się rozprzestrzeniał dalej z kierunkiem prądu
rzeki, a w przypadku jeziora lub stawu będzie się rozprzestrzeniał promieniowo na
całe jezioro lub staw. Należy nie dopuścić do rozprzestrzeniania się oleju stosując
zapory przeciwolejowe.
20. W pierwszej fazie akcji ratowniczej, gdy mamy do czynienia z wyciekiem lub kilkoma
wyciekami paliwa ( z różnych komór cysterny ) należy je zbierać do przenośnych
zbiorników chemicznych. Gdy na początku działań nie ma zbiorników ( pierwszy
zastęp straży pożarnej ) można przygotować alarmowo doły separacyjne ( wyłożyć je
folią ) i kierować do nich wyciekające paliwo z cysterny.
21. Wstrzymać ruch drogowy w pobliżu wypadku. Zorganizować objazdy.
22. Zorganizować i oznakować punkt przyjęcia zastępów straży pożarnej, zespołu lub
zespołów ratownictwa medycznego, policji oraz jednostek służb, inspekcji i straży.
23. W zależności od sytuacji, przepompować ( przeładować ) olej lub benzynę do cysterny
rezerwowej. Decyzję w tym zakresie podejmuje KDR.
24. Podczas przepompowywania stosować zabezpieczenie gaśnicze.
25. Bardzo ważne jest współdziałanie KDR z kierownikiem przybyłego zespołu
Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska oraz władzami administracji publicznej.
26. Po zakończeniu akcji ratowniczej przekazać teren właścicielowi, policji lub
odpowiedniej służbie.