warsztat Więcej światła! Rozmowa z Robertem Urbańskim
Jaki sprzęt oświetleniowy kupić? Jak wybrać ten,
który będzie optymalny dla naszych potrzeb? Jak nie dać
się zwieść reklamowym sloganom i jak sprawdzić,
czy sprzedawca nie wciska nam przysłowiowego kitu
 Robertowi Urbańskiemu radzi& Robert Urbański.
Pracujesz w firmie zajmującej się sprzedażą profesjonalnego
sprzętu studyjnego, fotograficznego i filmowego, w tym
sprzętu oświetleniowego. Twoimi klientami są tylko zawo-
dowcy, czy zdarzają się również amatorzy?
Trafiają do nas różni klienci, zarówno zawodowcy, jak i ama-
torzy. Jako tych pierwszych rozumiem fotografów oraz właści-
cieli studiów i firm obsługujących fotografów i filmowców.
Jednym i drugim poświęcamy tyle czasu, aby czuli się usa-
tysfakcjonowani. Być może nieco inaczej wygląda rozmowa 
zawodowcy mają przeważnie sprecyzowane oczekiwania, choć
różnie z tym bywa. Nie zawsze znają dokładnie sprzęt i jego moż-
liwości, natomiast potrafią precyzyjnie określić, czego od niego
oczekują. Moim zadaniem jest przedstawienie im wszystkich
dostępnych rozwiązań oraz rzeczowe uzasadnienie ich zalet.
Oni zaś podejmują decyzję, który wariant będzie dla nich lepszy.
Każdy amator jest potencjalnym zawodowcem i być może
w przyszłości zostanie jednym z naszych stałych klientów. Ze
zrozumiałych względów obie grupy dysponują różnymi budże-
tami, choć zdarzają się amatorzy z ogromnym  potencjałem
finansowym .
Ponieważ firma dysponuje studiem pokazowym, na miejscu
Systemowe lampy reporterskie mogą współpracować z niewielkimi dedykowanymi softboksami. Materiały reklamowe Lastolite.
można sprzęt przetestować. Każdy klient, niezależnie od kwoty,
Lampy z soczewkami Fresnela dają wyjątkowo piękne światło. System ogniskujący umożliwia
którą u nas pozostawia, zostaje przeszkolony w jego obsłudze.
regulację kąta padania wiązki światła.
Może również liczyć na pomoc w rozwiązywaniu problemów
pojawiających się w trakcie użytkowania.
Jak postrzegasz różnicę pomiędzy amatorami i zawodowcami? Wiosną tego roku podczas targów fotograficznych w A
odzi
Myślę, że podstawowa różnica tkwi w sposobie podejścia do miałem okazję obserwować zachowania osób odwiedzających
fotografowania, w świadomości fotograficznej. Zawodowiec naj- pewne stoisko, na którym stworzono plan zdjęciowy. Na tymże
Więcej
pierw myśli, jak zrobić zdjęcie, a potem naciska spust migawki. planie ustawiono kilka bardzo profesjonalnych markowych
Amator najpierw naciska spust, a potem patrzy, co mu wyszło lamp, tworząc dwa  schematy oświetlenia (uruchamiane przez
i czy da się z tego jeszcze coś zrobić w komputerze. Zawodowiec asystenta na zmianę), które podkreślało walory pozujących tam
traktuje sprzęt jak środek do osiągnięcia jakiegoś celu. Amator modelek. Chyba nie przesadzę, jeśli powiem, że blisko połowa
często zachowuje się tak, jakby to sprzęt był tym celem. Chyba posiadaczy topowych lustrzanek oblegających ten plan w ogóle
w żadnym innym rodzaju twórczości nie jest to tak widoczne nie zadała sobie trudu, aby pomyśleć, jak wykorzystać zaaranżo-
jak tu. Wystarczy zajrzeć na fora fotograficzne. wane dla nich wręcz idealne warunki do zrobienia wspaniałego
światła!
Wielu amatorów posiada świadomość zawodowców, to jest zdjęcia. Piękny efekt światłocieniowy tworzony przez stojące
bardzo budujące. Jest też wielu, którym się tylko tak wydaje. tam lampy był niszczony bądz
przez lampy systemowe założone
88 89
warsztat Więcej światła! Rozmowa z Robertem Urbańskim
na aparaty fotografujących, bądz
też przez brak umiejętno-  światło kluczowe jest jedno, a ewentualne dodatkowe lampy
ści wybrania odpowiedniego punktu widzenia, czyli miejsca, mają za zadanie tylko doświetlić cienie lub zaakcentować pewne
z którego należy zrobić zdjęcie. Opis tej sytuacji potwierdza szczegóły.
tylko słuszną tezę, że  sprzęt nie czyni fotografa . Chciałoby się Tak więc poprawne zdjęcie można wykonać równie dobrze
powiedzieć, że nie była to fotografia lecz raczej aparatografia. przy użyciu jednej lampy, ale ustawionej w odpowiedni sposób.
Ważne było, aby modelka znalazła się w kadrze.
Sytuacja ta dziwi chociażby dlatego, że w tej chwili na rynku Jakie minimalne wyposażenie jest potrzebne, aby osiągnąć
księgarskim znajduje się mnóstwo pozycji mówiących o tym, jak oczekiwane efekty?
patrzeć i widzieć fotograficznie. Najtańszym akcesorium służącym do modelowania i mody-
fikowania światła jest blenda. I właśnie to urządzenie pole-
W jaki sposób wybrać i kupić odpowiedni sprzęt cam wszystkim. Posługują się nią profesjonaliści i amatorzy.
oświetleniowy? Jest tania, uniwersalna i przy odrobinie wyobraz
ni pozwala
Myślę, że przede wszystkim należy zastanowić się nad tym, uzyskać naprawdę wspaniałe efekty. Blendę można uzu-
jaki rodzaj fotografii znajduje się w naszym polu zainteresowań. pełnić dyfuzorem. Te dwie rzeczy są wprost niezastąpione
Podobne pytanie zadaję również zawodowym fotografom pla- w słoneczny dzień do rozpraszania i odbijania światła słonecz-
nującym wyposażenie studia. To determinuje wybór techniki nego. Nawet najmocniejsze lampy profesjonalne często nie
pracy oraz konkretnych urządzeń. są w stanie zrównoważyć tego potężnego naturalnego z
ródła
Warto więc rozpocząć od obejrzenia swoich własnych zdjęć, światła.
albumów lub czasopism z twórczością ulubionych fotografów Fotografując w mieszkaniu przy świetle wpadającym przez
bądz
ich autorskich stron internetowych. Podczas oglądania okna, można wykorzystać blendę do rozjaśnienia obszarów znaj-
należy starać się przeanalizować zdjęcia pod kątem użytego dujących się w głębokim cieniu.
do ich wykonania sprzętu oświetleniowego. Nie jest to łatwe, To propozycja dla osób, które nie dysponują wysokim budże-
niemniej większość osób potrafi odróżnić światło ostre od mięk- tem, a od czasu do czasu chciałyby zrobić ciekawe zdjęcia. Kolej-
kiego oraz wskazać kierunek, z którego ono pada. Często moż- nym krokiem w rozwijaniu domowego  systemu oświetlenia
liwe jest również rozpoznanie liczby lamp oświetlających plan. będzie zakup lampy.
Początkującym wydaje się, że powinni dysponować od razu
kilkoma lampami. Ale im ich więcej na planie, tym trudniej jest Postawić na światło ciągłe czy błyskowe?
sensownie ustawić schemat. To oczywiście uzależnione jest od rodzaju zdjęć, które
Świat, który na co dzień obserwujemy, oświetlony jest tylko zamierzamy robić. Lampy światła ciągłego mają mniejszą wydaj-
przez jedno słońce. W słoneczny dzień rzucamy na ziemię tylko ność, co wiąże się z koniecznością stosowania większych otwo-
jeden cień. Proszę zwrócić uwagę, że profesjonalista, oświetla- rów przysłony lub dłuższych czasów naświetlania. Znajdą one
jąc obiekt na planie, również stara się uzyskać podobny efekt zastosowanie w fotografii typu  still life oraz w portrecie.
Zestaw lamp reporterskich z dużym dyfuzorem imituje i wzmacnia naturalne światło wpadające przez okna. Materiały reklamowe Lastolite.
Lampy błyskowe są znacznie mocniejsze. Krótkie czasy bły- musiały się  widzieć . To utrudniało bądz
całkowicie uniemoż-
sku umożliwiają fotografowanie poruszających się obiektów. liwiało stosowanie dodatkowych akcesoriów modyfikujących.
Do studyjnych modeli produkowanych jest wiele rozmaitych Czasami ratowano się długimi kablami synchronizacyjnymi.
końcówek pozwalających modyfikować wiązkę światła w celu Teraz jednak pojawiają się już lampy komunikujące się za
uzyskania różnych jego rodzajów. pośrednictwem odbiorników i nadajników radiowych. Dostępne
W przypadku lamp światła ciągłego liczba dostępnych akce- są również specjalistyczne radiowe zestawy wyzwalające dedy-
soriów jest nieporównanie mniejsza. kowane do systemowych lamp reporterskich.
Od kilku lat coraz większą popularność zyskuje strobing, Lampy reporterskie posiadają wbudowane reflektory
czyli technika pracy z wykorzystaniem zespołu lamp reporter- (odbłyśniki) kierujące wiązkę światła na wprost. Dają skupioną
skich. Flesze renomowanych producentów posiadają wbudo-  w porównaniu do lamp studyjnych   brzydką wiązkę. Aby
Koncepcja rodem z niemego kina  lampa System oświetleniowy oparty na generatorach i głowicach błyskowych Lampa reporterska i parasolka fotograficzna dają
waną funkcję umożliwiającą wzajemną komunikację pomiędzy uzyskać ciekawe, plastyczne efekty, można ją modyfikować,
reporterska z softboksem odsunięta od osi kojarzy się z zastosowaniami profesjonalnymi i dużymi kosztami. wiele kreatywnych możliwości oświetlania obiektów.
obiektywu daje bardziej plastyczne światło. Renomowani producenci, aby zyskać klientów wśród studentów fotografii
nimi i aparatem. Do niedawna było to możliwe za pośrednic- korzystając z blend, dyfuzorów, parasolek fotograficznych oraz
i fotoamatorów, kierują do nich specjalną ofertę. Ten mały zestaw o potężnych
twem podczerwieni, co komplikowało nieco pracę, gdyż lampy softboksów.
możliwościach stanowi równowartość korpusu lustrzanki pełnoklatkowej.
90 91
warsztat Więcej światła! Rozmowa z Robertem Urbańskim
Pomówmy teraz o lampach błyskowych. Wydaje się, że Osoby chcące sięgnąć po używane modele starszej gene- Mając dwie serie zdjęć, można porównać również powtarzal-
korzystniejszym pod względem budżetu rozwiązaniem będzie racji mogą zajrzeć również na stronę www.butkus.org/chinon/ ność i precyzję ustawień. Krok przysłony stosowany w lustrzan-
wybór lamp reporterskich. flashes_meters.htm, na której opublikowane są archiwalne kach cyfrowych umożliwia zagęszczenie dokładności tego testu
Podstawową zaletą lampy reporterskiej jest jej mobilność. instrukcje różnych lamp. do 1/3 działki. Dobre lampy nie powinny mieć najmniejszych
Można ją włożyć do kieszeni. Zestaw kilku takich lamp i lek- Lampa studyjna jako samodzielne urządzenie jest raczej mało problemów z zaliczeniem go.
kich statywów da się zapakować do stosunkowo niewielkiej użyteczna. To dopiero zestaw końcówek oferowanych przez pro- Istotnym parametrem decydującym o przydatności studyj-
torby. ducenta stanowi o jej wszechstronności i przydatności do realiza- nej lampy błyskowej do realizacji konkretnych zadań jest czas
Cena najnowszych markowych modeli z TTL-em waha się cji konkretnych zadań. Owe końcówki mocowane są podobnie jak trwania błysku. W specyfikacjach technicznych wartość czasu
w okolicach 1600 zł. Koszt statywu z głowicą do pochylania obiektywy do korpusów aparatów. Każdy producent ma własny trwania błysku podawana jest dla konkretnego poziomu energii
lampy oraz jednego modyfikatora w postaci parasolki fotogra- rodzaj bagnetu uniemożliwiający stosowanie akcesoriów innego i jest do niego wprost proporcjonalna, co oznacza, że im mniej-
Panele LED doskonale sprawdzą się podczas kręcenia filmów aparatami cyfrowymi. Równie
przydatne mogą okazać się w makrofotografii. ficznej lub softboksa to wydatek rzędu 600 1000 zł. Z takim systemu. Wyjątek stanowią końcówki producentów niezależnych, sza wartość ustawionej energii, tym błysk trwa krócej.
wyposażeniem jesteśmy już w stanie wiele osiągnąć. System które mogą być zakładane do różnych lamp dzięki wymiennym Warto wiedzieć, że czas trwania błysku podawany jest
może być stopniowo rozbudowywany o dodatkowe, podobne adapterom z dedykowanymi bagnetami. w dwóch wariantach  jako efektywny i całkowity. Czas efek-
lampy lub starsze, znacznie tańsze modele z epoki analogu, Ilość dostępnych na rynku lamp studyjnych jest ogromna. tywny mierzony jest od momentu, gdy wartość natężenia błysku
które uzbrojone w dodatkową fotocelę nadal mogą stanowić Obok renomowanych marek, cieszących się od lat uznaniem osiąga 50% , dochodzi do maksimum i potem do momentu, gdy
wartościowe, w pełni funkcjonalne narzędzia, jeśli tylko użyt- zawodowców, pojawiło się wiele nowych, których produkty ponownie osiągnie 50%  oznaczany jest symbolem t0,5. Czas
kownik będzie wiedział, jak je świadomie i kreatywnie wyko- określane są mianem profesjonalnych. Czy są one profesjonalne całkowity mierzony jest od momentu, gdy wartość natężenia
rzystać. W księgarniach kupimy wiele ciekawych podręczni- tylko z nazwy, czy też rzeczywiście zasługują na to określenie osiąga 10%, dochodzi do maksimum i potem do momentu, gdy
ków poświęconych strobingowi. Warto zapoznać się wcześniej  nie będziemy oceniać. Warto jednak zachować daleko idącą ponownie osiągnie 10%  oznaczany jest symbolem t0,1.
z gotowymi wzorami i metodami sprawdzonymi przez doświad- ostrożność, czytając opisy i specyfikacje. Niektórzy producenci lamp w materiałach reklamowych
czonych fotografów. Pozwoli to zyskać świadomość możliwości Pierwsze kryterium, które powinno wzbudzać naszą czuj- i specyfikacjach technicznych podają tylko wartość czasu efek-
i ograniczeń podczas pracy z tego typu sprzętem, wynikających ność, to cena. Sprzęt naprawdę profesjonalny nie jest tani. tywnego t0,5, pomijając celowo wartość czasu całkowitego t0,1,
z jego specyficznych cech konstrukcyjnych. Markowa lampa studyjna to równowartość co najmniej dwóch który jest średnio trzykrotnie dłuższy od t0,5. Tymczasem o tym,
najnowszych markowych lamp reporterskich. Zależnie od czy zdołamy zamrozić błyskiem poruszający się obiekt, decy-
Osobom, które nie miały kontaktu z lampami studyjnymi, rangi rynkowej producenta i parametrów technicznych, róż- duje właśnie wartość czasu całkowitego t0,1.
praca z tego typu sprzętem może wydawać się czymś bardzo nica cenowa może wzrosnąć jeszcze dwu- lub trzykrotnie. Nie Pewni producenci sprzętu błyskowego stosują w swoich
trudnym. Czy naprawdę jest to aż tak skomplikowane? wszystkich początkujących stać na zakup dobrej i drogiej lampy. konstrukcjach rozwiązania techniczne mające na celu skróce-
Wygląda na to, że diabeł ma wielkie rogi, a rzeczywistość Nie wszyscy chcą inwestować w hobby duże sumy. nie całkowitego czasu trwania błysku do wartości zbliżonych
jest banalnie prosta. Jeżeli ktoś umie sprawnie obsługiwać apa- Po zapoznaniu się ze specyfikacjami publikowanymi na stro- do czasu efektywnego. To jest już jednak zagadnienie, którego
Budowę niskobudżetowego systemu
oświetl eniowego naj ł atwiej
rat w trybie manualnym, to na pewno poradzi sobie z lampami nach producentów i dilerów oraz opiniami znajomych, warto wyjaśnienie wymaga napisania oddzielnego artykułu.
rozpocząć od kompaktowych lamp
studyjnych. Każda dysponuje
studyjnymi. osobiście udać się do sklepu i przetestować wybrane modele. Osoby, które w przyszłości zamierzają na zdjęciach reje-
własnym systemem sterownia
Przysłoną posługujemy się w analogiczny sposób, jak w świe- Sprzedawcy markowego sprzętu zawsze posiadają niewielkie strować obiekty  zamrożone w ruchu, powinny bacznie zwra-
energią błysku. Już jedna lampa
z kilkoma modyfikatorami w rękach
tle zastanym. Natomiast regulacja czasu ekspozycji zostaje studio pokazowe. Dobrze umówić się na spotkanie, podczas cać uwagę na ten parametr. Aby tworzyć takie efekty i aby na
kreatywnego fotografa może dać
świetne efekty.
zastąpiona regulacją wartości energii błysku. Czas ekspozycji którego specjalista zaprezentuje lampy oraz pokaże ich moż- powiększeniach nie były widoczne rozmazania na krawędziach
w aparacie (w większości przypadków) należy ustawić na stałe liwości i zalety. Koniecznie należy zabrać ze sobą aparat, aby obiektów, czas t0,1 powinien być krótszy od 1/4000 sekundy.
na wartość zwaną czasem synchronizacji błysku. W praktyce zrobić kilka zdjęć testowych, które pozwolą naocznie przekonać Lamp, które spełniają tego typu wymagania, nie ma na rynku
powinien on być nieco dłuższy od czasu błysku lampy studyjnej. się o wartości sprzętu. zbyt wiele.
Najważniejszą cechą dobrej profesjonalnej lampy jest stu-
Na jakie parametry lampy i błysku zwracać uwagę przed procentowa powtarzalność błysku i stabilizacja temperatury Ostatnio coraz większą popularność zdobywają lampy świa-
Lampy f l uorescencyj ne
z układami ściemniającymi
podjęciem decyzji o zakupie lamp studyjnych? Gdzie szu- barwowej. Należy więc zrobić kilka lub kilkanaście zdjęć po kolei tła ciągłego. Spowodowane jest to chyba przystępną ceną.
i stabilizatorami eliminującymi
kać lamp? przy stałym ustawieniu mocy lampy i balansie bieli ustawio- Jakie rozwiązania zaproponujesz naszym czytelnikom? Jakie
efekt migotania to doskonałe
z
ródł a miękkiego świat ł a
O ile wybór lamp reporterskich nie stanowi problemu, o tyle nym na temperaturę 5500 K. Powinniśmy otrzymać jednakowo są typy lamp światła ciągłego, i czym się od siebie różnią?
używanego podczas kręcenia
filmów we wnętrzach. W fotografii
wybór i zakup odpowiednich i dobrych lamp studyjnych wiąże naświetlone zdjęcia bez dominant barwnych. Lampy światła ciągłego są bardzo uniwersalne, gdyż można
mogą być wykorzystane do
się z koniecznością posiadania pewnej wiedzy na temat sprzętu, Kolejny test ma na celu sprawdzenie prawidłowego działania je stosować zarówno do robienia zdjęć, jak i kręcenia filmów.
robienia packshotów.
jego budowy i sposobu wykorzystania. Jest to porównywalne systemu regulacji wartości energii błysku. Należy ustawić naj- Chyba każdy obecnie produkowany aparat cyfrowy wyposażony
z decyzją o zakupie lustrzanki  najważniejszy jest pierwszy niższą wartość i dobrać odpowiednią wartość przysłony. Następ- jest funkcję filmowania. Poważnie rozpatrzmy więc tę możliwość
krok, czyli decyzja o wyborze systemu. nie, zwiększając wartość energii błysku w lampie o jedną działkę przed podjęciem decyzji o zakupie lamp.
W przypadku lamp reporterskich kupujemy lampy wcho- przysłony, należy przysłaniać również odpowiednio o jedną Do uniwersalnych z
ródeł światła należą lampy z diodami LED
dzące w skład systemu posiadanej lustrzanki. Można ewen- działkę obiektyw. Powinniśmy otrzymać jednakowo naświe- oraz te z żarówkami halogenowymi. Zaletą tych pierwszych jest
tualnie wybrać ofertę producentów niezależnych, choć w tej tlone zdjęcia. Idealnym wynikiem będą zdjęcia bez dominant wyjątkowa energooszczędność, niewielkie rozmiary i mobilność.
chwili na rynku liczy się w zasadzie tylko jeden. Problem wyboru barwnych, co oznacza, że lampa utrzymuje stałą temperaturę Z reguły mają one postać niewielkich paneli podłączanych do
fabrycznie nowej lampy w zasadzie nie istnieje. Szczegółowe barwową w pewnym zakresie regulacji. To samo należy wyko- aparatów i kamer bądz
ustawianych na statywach. Nie posiadają
opisy techniczne i instrukcje obsługi znajdują się na stronach nać w odwrotnym kierunku, czyli zmniejszając wartość energii jednak możliwości modyfikowania wiązki światła z wyjątkiem
internetowych producentów. i rozjaśniając obiektyw. nakładania na nie dodatkowych dyfuzorów rozpraszających
92 93
warsztat Więcej światła! Rozmowa z Robertem Urbańskim
i ujednolicających jej charakter. Warto zwrócić uwagę na cienie nie oczekuje, że amatorska lustrzanka z kitowym obiektywem
rzucane przez obiekty ustawione w pobliżu lamp ledowych  nie będzie robić superfotografie. Niech również nie oczekuje, że
mają one jednej zarysowanej wyraz
nie krawędzi, lecz kilka lub amatorska w istocie,  profesjonalna lampa pomoże uzyskać na
wręcz kilkanaście, zależnie od ilości diod w panelu. zdjęciu efekty, które oglądamy na okładkach czy rozkładówkach
Bardzo popularne i stosunkowo niedrogie są lampy haloge- znanych magazynów.
nowe mające głównie postać reflektorów typu OpenFace lub Posłużę się tu przykładem pewnej bardzo młodej klientki,
reflektorów z soczewką Fresnela (projektorów). Zwłaszcza te która odwiedziła kiedyś naszą firmę z chęcią zakupu lamp.
drugie dają piękną, homogeniczną wiązkę światła, umożliwiając Powiedziała, że jest zainteresowana wysokiej jakości sprzętem,
tworzenie bardzo plastycznego oświetlenia. że słyszała wiele dobrego na temat marki oferowanej przez nasz
Wadą lamp halogenowych jest wydzielanie sporych ilości sklep i że jej tata częściowo sfinansuje zakup. Przeprowadzi-
ciepła. Żarówki halogenowe emitują światło o temperaturze łem standardową prezentację, pokazując wszystkie możliwe
barwowej zbliżonej do 3200 K. Aby zbalansować ją do tem- opcje podstawowego wyposażenia studia do fotografii mody.
peratury barwowej światła dziennego, należy użyć folii korek- Widać było tę iskrę w jej oczach, jednak po przedstawieniu cen
cyjnych CTB lub wprowadzić odpowiednie ustawienia balansu z uwzględnieniem upustów dla studentów fotografii, nastrój
bieli w aparacie. gwałtownie  opadł . Wzięła katalogi, podziękowała i powie-
Kupując lampę z soczewką Fresnela, należy zwrócić szcze- działa, że musi sprawę przemyśleć.
gólną uwagę na stan zwierciadła odbijającego światło (czy Pojawiła się ponownie po kilku miesiącach. Zdecydowała,
nie jest zmatowiałe lub skorodowane) oraz na stan mechani- że kupi jedną lampę o dużej energii błysku z dużym softbok-
zmu ogniskującego. W specyfikacji technicznej podano rodzaj sem, ponieważ tylko na to ją stać. Chciała jak najszybciej zacząć
wtyku (gniazda) żarówki, na przykład G22. Znając moc i napięcie fotografować. Po upływie mniej więcej pół roku zamówiła dwie
robocze żarówki oraz rodzaj wtyku, łatwo znalez
ć w Internecie kolejne lampy. Powiedziała, że ta pierwsza pozwoliła jej osią-
jej charakterystykę (żywotność) oraz cenę, co da nam pojecie gnąć bardzo profesjonalne efekty i zarobić na zakup kolejnych.
o kosztach eksploatacji. Cena żarówki halogenowej może wahać Dodam tylko, że cena pierwszej lampy stanowiła równowartość
się w granicach 30 100 zł. kilku lamp no name z akcesoriami.
Znacznie mocniej świecą lampy wyładowcze HMI, często Myślę, że warto iść za tym przykładem. Być może lepiej mieć
podobne z wyglądu do halogenowych. Przy tej samej wartości mniej sprzętu, ale za to wysokiej jakości, który pozwoli zrobić
mocy dają one trzykrotnie mocniejsze światło. Są jednak dosyć coś wyjątkowego, umożliwi skupienie się na fotografowaniu,
kosztowne. Każda jest podłączona do specjalnego zasilacza a nie ciągłym poprawianiu czegoś, co się nie udaje lub za każ-
stabilizującego, tak zwanego  ballastu eliminującego efekt dym razem wychodzi inaczej i nikt znajomy nie wie dlaczego.
migotania (standard  filcker-free podawany w opisie lampy), Niedawno na jednej ze stron internetowych przeczytałem
który może powodować nierównomierne naświetlenie podczas wywiad z fotografem, który zachęcał do tworzenia fotogra-
kręcenia filmu. Warto wiedzieć o istnieniu tych lamp, a w razie ficznych komun sprzętowych. Proponował on, aby kilka osób
chęci wykorzystania podczas sesji łatwo je wypożyczyć w fir- o podobnych zainteresowaniach kupowało dla siebie tylko
mach obsługujących plany filmowe. podstawowy sprzęt, natomiast aby dzieliły między sobą zakupy
Stosunkowo tanie są lampy fluorescencyjne, w których ele- akcesoriów rzadziej używanych. I tak każdy posiadałby korpus
mentami emitującymi światło są specjalne świetlówki zbalan- aparatu i podstawowy obiektyw, którego najczęściej używa.
sowane do temperatury barwowej 3200 K lub 5500 K. Chcąc Zakup obiektywów dodatkowych uzgadnialiby między sobą 
Dla fotografów pracujących w plenerze blenda i dyfuzor rozpięte na sztywnych ramach mogą okazać się o wiele bardziej przydatne od lamp. Materiały reklamowe Lastolite.
wykorzystywać je do kręcenia filmów, należy sprawdzić w spe- jeden kupuje jasny teleobiektyw, drugi makro, trzeci tilt-shift
cyfikacji technicznej, czy spełniają standard  flicker-free .  potem mogliby je sobie wzajemnie pożyczać.
Podobnie można robić z zakupem sprzętu oświetleniowego.
Nie wszyscy jednak dysponują odpowiednim budżetem na Każdy z członków grupy może nabyć jedną markową lampę, ale
wyposażenie domowego studia w markowy sprzęt. Co wtedy każdy zaopatrzy się w inną końcówkę. Należy tylko uzgodnić Gdy ktoś będzie chciał wystąpić z takiej komuny, może początkujący fotograf przychodzi do profesjonalnego salonu
zrobić? wcześniej wybór konkretnego systemu (producenta). Razem zabrać swoją lampę z akcesoriami lub odsprzedać ją innym fotograficznego, nikt nie oczekuje od niego, że będzie zadawał
Wiele osób, zwłaszcza fotomatorów, ma dosyć osobliwe będą dysponować wszechstronnym zestawem, który pozwoli członkom, którzy, dysponując podobnym sprzętem i znając jego fachowe pytania. Wystarczy, że powie, jaki rodzaj fotografii go
podejście do fotografii i sprzętu. Potrafią wydać ostatnie pienią- wykonać różne zadania. Im więcej osób zechce przyłączyć się stan techniczny oraz właściciela, chętniej go odkupią. interesuje i jakie zdjęcia chciałby robić. Pracujący tam ludzie
dze na topową lustrzankę i obiektyw najwyższej klasy, natomiast do grupy, tym większe będą mieli możliwości. powinni mu udzielić fachowej i rzetelnej pomocy. Znajomość
po macoszemu traktują zakup sprzętu oświetleniowego, jeżeli Podobnie czynią fotografowie profesjonalni. Zaczynają od To bardzo oryginalna i dość odważna koncepcja. Być może sposobów sprawdzania sprzętu pozwoli natomiast zweryfiko-
w ogóle go planują. Mówią: po co przepłacać, kupując markową kompletowania podstawowego zestawu narzędzi, z którego naj- zdobędzie uznanie wśród osób planujących zakup lamp wać, jak reklama ma się do rzeczywistości.
lampę, kiedy wystarczy  profesjonalna anonimowego produ- częściej korzystają. Sporadycznie stosowane drogie akcesoria w przyszłości.
centa, która da podobne efekty  lampa to lampa. efektowe wypożyczają od zaprzyjaz
nionych studiów lub wypo- Warto przypomnieć sobie, co właściwie znaczy słowo foto-
Niestety, rozczarowanie przychodzi bardzo szybko  kadry życzalni istniejących przy wielkich studiach fotografii reklamo- grafia  to rysowanie światłem. Trzeba zadbać o to, aby było ono
nie wyglądają tak, jak na reklamach sprzętu. Wydaje im się, wej. Rzadko się zdarza, aby wszyscy jednocześnie potrzebowali dobrej jakości. Należy również pozbyć się kompleksów i nauczyć Ilustracje pochodzą z materiałów reklamowych
że to aparat robi złe zdjęcia, że nawala funkcja balansu bieli. identycznego sprzętu tego samego dnia. odróżniać amatorstwo od amatorszczyzny. Jak wspomniałem producentów i dilerów sprzętu:
Niestety, przyczyny tych problemów są bardzo banalne. Nikt na początku, każdy zawodowiec kiedyś był amatorem. Gdy Arri, Bowens Broncolor, Hensel, Lastolite, Manfrotto.
94 95