Miejsce
na naklejkÄ™
OKE POZNAC

z kodem szkoły
CKE
MARZEC
HISTORIA MUZYKI
ROK 2008
POZIOM ROZSZERZONY
PRZYKA
ADOWY ZESTAW ZADAC

Czas pracy 180 minut
Instrukcja dla zdajÄ…cego
1. Sprawdz
, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 18 stron, nuty
i płytę z nagraniami. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu
zespołu nadzorującego egzamin.
2. Arkusz zawiera trzy części. Część pierwsza arkusza  to test,
część druga wymaga analizy przykładów muzycznych, a część
trzecia napisania wypracowania na jeden z podanych tematów.
3. Czynności zaplanuj tak, aby możliwe było rozwiązanie zadań
z trzech części arkusza w ciągu 180 minut.
4. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym.
5. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
Za rozwiÄ…zanie
tuszem/atramentem.
wszystkich zadań
6. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraz
nie przekreśl.
można otrzymać
7. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
łącznie 50 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający
przed rozpoczęciem pracy
KOD
PESEL ZDAJ
CEGO ZDAJ
CEGO
2 Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki
Poziom rozszerzony
CZ
ŚĆ I
TEST SPRAWDZAJ
CY WIADOMOÅšCI I UMIEJ
TNOÅšCI USTALONE
W STANDARDACH WYMAGAC
EGZAMINACYJNYCH Z HISTORII MUZYKI
(20 punktów)
Zadanie 1. (1 pkt)
Przeczytaj poniższy tekst i, kierując się swoją wiedzą na temat znaczenia muzyki
w życiu starożytnych Greków, uzasadnij zachowanie sławnego dramaturga.
Istnieje przekonywająca anegdota o kłopotach, jakich doświadczył Eurypides, gdy
przygotowywał przedstawienie teatralne z półprofesjonalnymi członkami chóru. W czasie
uczenia melodii pieśni, jeden z chórzystów wybuchnął śmiechem. Rozsierdzony tym poeta
wykrzyknął: Gdybyś nie był tak niewrażliwy i ciemny, nie śmiałbyś się, gdy śpiewam w tonacji
miksolidyjskiej.
(J.G. Landels. Muzyka starożytnej Grecji i Rzymu. Kraków 2003)
Uzasadnienie: ...............................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 2. (1 pkt)
Podaj z dokładnością do połowy wieku czas działalności poniższych grup
kompozytorskich.
MÅ‚oda Polska ......................................................
Musica Electronica Viva (MEV) ......................................................
Grupa Sześciu (Les Six) ......................................................
Zadanie 3. (1 pkt)
Skorzystaj z podanej listy kompozytorów oraz gatunków muzycznych i zestaw te dane
z wymienionymi w tabeli tytułami dzieł.
J. S. Bach G. F. Haendel C. Monteverdi J. Ph. Rameau S. Landi
kantata pasja oratorium opera madrygał sceniczny
Tytuł utworu Kompozytor Gatunek
1. Il combattimento di Tancredi et Clorinda
2. Izrael w Egipcie
Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki 3
Poziom rozszerzony
Zadanie 4. (1 pkt)
Nazwij instrument widoczny na poniższej ilustracji oraz specjalny rodzaj notacji
stosowany do zapisywania utworów na ten instrument. Wymień epokę, w której
instrument ten należał do najbardziej cenionych.
Instrument: ...................................................................
Rodzaj notacji: ..................................................................
Epoka: ...................................................................
Zadanie 5. (1 pkt)
Opera Wolny strzelec i najwcześniejsze pieśni Franza Schuberta są w muzyce umowną
granicÄ… oddzielajÄ…cÄ… klasycyzm od romantyzmu.
Podaj nazwisko twórcy Wolnego strzelca oraz dwie romantyczne cechy tej opery.
Kompozytor: ..................................................................
Cechy:
" .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
" .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
4 Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki
Poziom rozszerzony
Zadanie 6. (1 pkt)
Wymień części składowe cyklu typowej symfonii klasycznej z uwzględnieniem
kryterium tempa i formy.
Lp.
Kryterium tempa Kryterium formy
części
Zadanie 7. (1 pkt)
Rozstrzygnij, czy podane informacje są prawdziwe, czy fałszywe. Wpisz do tabeli
prawda lub fałsz.
1. François Couperin wzorowaÅ‚ siÄ™ na twórczoÅ›ci pierwszych
romantyków.
2. Wanda Landowska przyczyniła się do odrodzenia w XX wieku
twórczoÅ›ci klawesynowej François Couperina.
Zadanie 8. (1 pkt)
La Messe de Nostre Dame uważana jest za jedno z pierwszych polifonicznych opracowań
pełnego cyklu ordinarium missae jednego autora. Podaj nazwisko twórcy tej mszy
i wiek, w którym działał.
Nazwisko: .....................................................................................
Wiek: ........................................................................................
Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki 5
Poziom rozszerzony
Zadanie 9. (1 pkt)
Podaj dwie cechy niżej wymienionego dzieła, dzięki którym zajmuje ono szczególne
miejsce w historii muzyki.
Ryszard Wagner  Tristan i Izolda
" .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
" .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Zadanie 10. (1 pkt)
Jednym z postulatów soboru trydenckiego (1545 1563) było przywrócenie wyrazistości
tekstu w muzyce kościelnej. Wymień dwa sposoby, przy pomocy których kompozytorzy
mogli zrealizować ten postulat.
" .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
" .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
Zadanie 11. (2 pkt)
Marco Scacchi, kompozytor i kapelmistrz na dworze Wazów, pisał w traktacie
opublikowanym w 1649 roku w Warszawie, że  studiujący muzykę różne mają
upodobania: jeden zajmuje się naśladowaniem wielce uczonego Palestriny, inni nowszymi
stylami, bowiem gdyby wszyscy musieli się trzymać tylko jednego stylu, wynikłaby stąd
muzyka biedna i bez rozmaitości.
Podaj nazwisko polskiego kompozytora, współczesnego Scacchiemu, i dwa przykłady
jego dzieł, które świadczą o tym, że tworzył on zarówno w nowym stylu barokowym, jak
i w stylu palestrinowskim.
Kompozytor: ...............................................................................................................................
Utwór w stile moderno: ..............................................................................................................
Utwór w stylu palestrinowskim: .................................................................................................
6 Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki
Poziom rozszerzony
Zadanie 12. (3 pkt)
Po przeczytaniu poniższego tekstu wykonaj polecenia.
W 1912 roku grupa artystów zebrała w tomie Der Blaue Reiter (Niebieski jez
dziec)
serię szkiców o malarstwie, literaturze, muzyce i teatrze. O należącym do tej grupy malarzu
i kompozytorze  Arnoldzie Schönbergu, autorze artykuÅ‚u  Stosunek do tekstu , Wasyl
Kandynsky  współredaktor tomu  napisaÅ‚: Schönberg idzie prostÄ… drogÄ… do tego, co istotne
(a więc konieczne). Tak jak w malarstwie, tak samo w muzyce, zrzekając się obiektywnego
rezultatu, poszukuje sposobu utrwalenia swojego subiektywnego odczucia.
A. Nazwij kierunek artystyczny reprezentowany przez grupę, o której mowa w cytacie.
.......................................................................................................................................................
B. Podaj tytuÅ‚ powstaÅ‚ego wówczas dzieÅ‚a Arnolda Schönberga, które przeznaczone
było na głos i grupę instrumentów, a skomponowane do wierszy A. Girauda
przetłumaczonych na język niemiecki.
.......................................................................................................................................................
C. Wyjaśnij zasadę techniki wokalnej zastosowaną w tym utworze.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 13. (1 pkt)
Wpisz w odpowiednie miejsce miasta, w których odbywają się najważniejsze konkursy
wykonawcze w Polsce.
Nazwa konkursu Miasto
1. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
2. Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego
3. Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga
Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki 7
Poziom rozszerzony
Zadanie 14. (2 pkt)
Przeanalizuj przykład nutowy i wykonaj polecenia.
Pierre Boulez: Struktury na dwa fortepiany
(fragment)
A.1. Wpisz do poniższej tabeli symbole stopni dynamicznych występujące w tym
fragmencie, porządkując je od pppp do najgłośniejszego.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
A.2. Wskaż inny niż dynamika element tego dzieła, w którym też występuje porządek
12 - stopniowy.
.......................................................................................................................................................
B. Na podstawie analizy powyższego fragmentu określ, jaką ideę (technikę) zrealizował
kompozytor w tym utworze.
.......................................................................................................................................................
8 Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki
Poziom rozszerzony
Zadanie 15. (2 pkt)
Zaproponuj program koncertu tematycznego, na który złożą się utwory trzech
kompozytorów polskich. W krótkiej wypowiedzi uzasadnij myśl przewodnią tego
programu.
Imię i nazwisko kompozytora Tytuły utworów
Uzasadnienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki 9
Poziom rozszerzony
CZ
ŚĆ II
ANALIZA PRZYKA
ADÓW MUZYCZNYCH (10 punktów)
Na podstawie nagrań i nut przeprowadz
analizę czterech przykładów, zgodnie z poleceniami
w zadaniach nr 16 19. Z treścią poleceń zapoznaj się przed przystąpieniem
do przesłuchania nagrań.
Zadanie 16. (2 pkt)
Przykład nr 1 (nagranie i nuty) to estampida Kalenda maya trubadura Raimbaulta
de Vaqueiras.
Fragment tekstu pieśni w tłumaczeniu na język polski:
Pieśń majowa
Ani pierwszy dzień maja, ani śpiew słowika, ani kwiat mieczyka
Nie będzie mnie cieszył, piękna Pani, dopóki Twoje serce nie obieca mi
Miłości&
A. Określ sposób kształtowania melodii i rytmu tej pieśni.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
B. Porównaj zapis pieśni z jej dzisiejszym wykonaniem i określ rolę wykonawców
w eksponowaniu charakteru utworu.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 17. (4 pkt)
Przykład dz
wiÄ™kowy nr 2 to nagranie w jÄ™zyku niemieckim ballady Erlkönig
(Król Olszyn) Franza Schuberta.
Zapoznaj się z umieszczonym poniżej streszczeniem tej ballady oraz z materiałem
nutowym, a następnie wysłuchaj przykładu dz
więkowego nr 2 i wykonaj polecenia.
Streszczenie ballady
Zmierzcha się. Przez las pędzi na koniu ojciec, trzymając w ramionach umierającego syna.
Dziecko majaczy. Jest przerażone, bo oczami wyobraz
ni widzi króla Olszyn ( według wierzeń
ludowych złego ducha) i jego tańczące córki. Chłopiec błaga ojca o ratunek, ponieważ król
siłą chce zabrać go do swego królestwa. Na nic zdaje się uspokajający głos ojca. U kresu
podróży ojciec tuli w ramionach martwego syna.
10 Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki
Poziom rozszerzony
A. Opisz środki muzyczne zastosowane przez kompozytora dla oddania treści ballady
i dramatyzmu sytuacji, uwzględniając charakter partii solowej i rolę
akompaniamentu.
Åšrodki muzyczne w partii wokalnej:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Åšrodki muzyczne w partii instrumentalnej:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
B. Wymień dwie cechy tego utworu, które są zgodne z postulatami romantyzmu.
" .................................................................................................................................................
" .................................................................................................................................................
C. Podaj nazwisko poety  twórcy ballady Erlkönig.
.......................................................................................................................................................
Zadanie 18. (2 pkt)
Przykład muzyczny nr 3 to pieśń Ach, gdyby cierpienie me znały z cyklu Dichterliebe
Roberta Schumanna. Po zapoznaniu się z nagraniem i materiałem nutowym wykonaj
polecenia.
A. Wskaż dwa środki muzyczne, które współtworzą w tej miniaturze nastrój
niepewności i cierpienia.
" .................................................................................................................................................
" .................................................................................................................................................
Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki 11
Poziom rozszerzony
B. Podaj jedną cechę gatunkową miniatury lirycznej, która występuje w tym utworze.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 19. (2 pkt)
Zapoznaj się z wypowiedzią Stanisława Moniuszki poprzedzającą wydanie pierwszego
zeszytu Śpiewnika Domowego oraz z tekstem nutowym pieśni. Wysłuchaj też przykładu
dz
więkowego nr 4. Na podstawie analizy tych materiałów wykonaj polecenia.
Tygodnik Petersburski, 1842 nr 72
(& ) Śpiewnik mój zawierać będzie zbiór śpiewów na jeden głos z towarzyszeniem
fortepianu. Wiersze  starałem się wybierać z najlepszych naszych poetów (& ). Bo jeżeli
piękne poezje połączone z piękną muzyką zdolne są otworzyć sobie wstęp do ucha i serca
najmniej muzycznego, to nawet najsłabsza muzyka, która się mniej szczęśliwie uda,
przy poezji celującej zyszcze dla siebie pobłażanie; a to, co jest narodowe, krajowe,
miejscowe, co jest echem dziecinnych naszych przypomnień, nigdy mieszkańcom ziemi, na
której się urodzili i wzrośli, podobać się nie przestanie (& ).
A. Wskaż dwa założenia twórcze Moniuszki, dotyczące pieśni, które wynikają
z powyższej wypowiedzi.
" .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
" .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
B. Moniuszko wysuwał też postulat prostoty opracowania muzycznego pieśni. Wymień
trzy środki muzyczne, świadczące o realizacji tego postulatu w pieśni Latem brzózka
mała.
" .................................................................................................................................................
" .................................................................................................................................................
" .................................................................................................................................................
12 Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki
Poziom rozszerzony
CZ
ŚĆ III
ZADANIE ROZSZERZONEJ ODPOWIEDZI (20 punktów)
Napisz wypracowanie na jeden z niżej podanych tematów.
Zadanie 20. (20 pkt)
Temat nr 1
Porównaj twórczość trubadurów, truwerów i minnesingerów z twórczością pieśniową
w okresie romantyzmu. Uwzględnij kryterium tematyki, gatunków i towarzyszenia
instrumentalnego.
W pracy uwzględnij wnioski z analizy odpowiednich przykładów z części II arkusza.
Temat nr 2
Przedstaw swój pogląd na znaczenie pieśni solowej z towarzyszeniem fortepianu
w twórczości najwybitniejszych kompozytorów XIX wieku.
W pracy uwzględnij wnioski z analizy odpowiednich przykładów w części II arkusza.
Wybieram temat nr & & &
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki 13
Poziom rozszerzony
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
14 Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki
Poziom rozszerzony
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki 15
Poziom rozszerzony
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
16 Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki
Poziom rozszerzony
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki 17
Poziom rozszerzony
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
18 Przykładowy zestaw zadań z historii muzyki
Poziom rozszerzony
BRUDNOPIS